Morgunblaðið - 25.08.1959, Blaðsíða 10

10
MOJtcrnvnr 4ÐIÐ
Þriðjudagur 25. ágúst 1959
flvgffttitifoMfr
Utg.: H.l Arvakur Reykjavllt
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jonsscn.
Ritstjórar: Vaitýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, simi 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askrciftargald kr 35,00 á mánuði innanrands
I lausasölu kr. 2.00 eintakið.
BANDARÍKJAFÖR KRÚSJEFFS
AÐ mun vera álit flestra
að för Nixons, Varaforseta
Bandaríkjanna, hafi heppn
azt betur en hinir bjartsýnustu
þorðu að vona. Nixon sýndi, að
hann var óhræddur að tala við
rússneska einvaldinn og var ekki
annað að sjá en Krúsjeff kynni
vel að meta hreinskilni hans og
baráttuþrek. Meðan Nixon var í
Sovétríkjunum , stóð fundur ut-
anríkisráðnei ••anna yfir í Genf,
en hann vakti litla athygli saman-
borið við Moskvu-för Nixons. Til
Genfarfundarins var m.a stofnað
í því skyni að leysa Berlinar-
deiluna, en Vestur-Beriin hefur
lengi verið þyrnir í augum Rússa
og hafa þeir haft í hótunum um
að gera hana að frjálsu borgríki
svonefndu síðan Krúsjeff flutti
hina frægu ræðu sína um það
efni 11 .nóvember í fyrra. Genfar-
fundinum tókst ekki að leysa
Berlínarvandamálið né önnur al-
þjóðavandamál, sem nú krefjast
úrlausnar. Hefur því orðið að
samkomulagi milli Eisenhowers,
forseta Bandaríkjanna, og Krú-
sjeffs, forsætisráðherra Sovét-
ríkjanna, að þeir byðu hvor öðr-
um að heimsækja lönd sín. Er
gert ráð fyrir því, að Krúsjeff
fari til Bandaríkjanna í miðjum
næsta mánuði. Mönnum _ hefur
lengi verið Ijóst, að Krúsjeff hef-
ur haft mikinn áhuga á því að
sækja Bandaríkin heim, og nú
virðist óskadraumur hans þess
efnis ætla að rætast. Má vel vera,
að hann hafi vakið upp Berlínar-
deiluna, þann gamla draug og
hagað Genfarfundinum á þann
veg sem raun ber vitniíþví skyni,
að Bandaríkjastjórn neyddist til
að bjóða honum heim. Hvað sem
því líður, þá er víst, að Eisen-
hower hefur þótt rétt að Krúsjeff
kæmi í heimsókn til Bandaríkj-
anna, enda hafði Nixon, varator-
seti, kvatt hann eindregið til
þess að bjóða honum. Krúsjeff er
maður „ríklundaður og óþýður í
máli“ eins og Ólafur Svíakonung-
ur og bezt að fara að honum með
gát, en á slíkum mönnum er hægt
að vinna diplomatiska sigra ekki
síður en öðrum eins og Snorri
rekur svo snilldarlega í sögu
Ólafs helga. Það ætti því ekki að
vera nein áhsétta að ræða við
þennan leiðtoga Sovétríkjanna, ef
Vesturveldin eru föst fyrir.
Það virðist. hafa verið skoðun
Nixons, að Krúsjeff væri illa að
sér um bandarísk málefni og því
hafi verið rétt að gefa honum
tækifæri til að sjá með eigin aug-
um þær stórkostlegu framkvæmd
ir og framfarir, sem orðið hafa í
landinu. Ennfremur er það Ijóst,
að lausn Berlínardeilunnar, sem
nú er eitt hættulegasta alþjóða-
vandamálið, er í hendi Krúsjeffs.
Með einu orði getur hann leitt
deiluna til lykta og firrt heiminn
þeim vandræðum, sem af. henni
stafa. Allir vonast til þess að
þessar gagnkvæmu heimsóknir
verði til þess að bæta sambúð
þjóðanna og draga úr kalda stríð-
inu og ekki er hægt annað en
taka undir þau orð, sem Nixon
sagði, þegar hann hafði verið
gagnrýndur fyrir að stuðla að því
að Krúsjeff yrði boðið til Banda-
ríkjanna, en þá sagði hann m.a.
í sjónvarpsræðu, að hann yrði
annað hvort að tala við Krúsjeff
eða berjast við hann síðar, og
hann veldi fyrra kostinn. En samt
er vesturveldunum nauðsyniegt
að vera vel á verði og kannski
hefur þeim aldrei verið jafnmikil
hætta búin og einmitt nú. Sam-
komulagið milli Frakka og Þjóð-
verja annars vegar og Breta og
Bandaríkjanna hins vegar virð-
ist ekki vera upp á það bezta, þó
að vitað sé, að á hættunnar stund
mundi allur ágreiningur hverfa
eins og dögg fyrir sólu. Ennfrem-
ur ættu allir að minnast þess
hvernig „andinn frá Genf“ breytt
ist í „andúðina frá Genf“. Eftir
Genfarfundinn héldu allir, að á-
standið í heiminum væri að batna,
en þá hófst Súezstyrjöldin og
blóðbaðið í Ungverjalandi og ýms
ar þær mestu hörmungar, sem
mannkynið hefur þurft að horfa
upp á eftir styrjöldina. Þegar
einvaldsherrar tala mest um frið
og góða sambúð þjóða í milli er
hverjum lýðræðissinna bæði skylt
og holt að búast við hinu versta
því hið góða sakar ekki. Þegar
Hitler var að undirbúa heims-
styrjöldina síðustu talaði hann
mikið um frið, og það er ein-
kennileg tilviljun að Danzig
virðist hafa farið jafnmikið í
taugarnar á honum á sínum tíma
og Vestur-Berlín fer í taugarnar
á Krúsjeff upp á síðkastið. Allir
muna, hvernig fór: Hitler innlim-
aði Danzig 1. sept. 1939— og hóf
heimsstvrjöldina miklu.
ÓSIGUR KOMMÚNISTA
r
Inýútkomnu félagsbréfi Al-
menna bókafélagsins er
rætt um ósigur kommún-
ísta í síðustu Alþingiskosning-
um. Er bent á ýmsar hugsanleg-
ar skýringar á þesáum ósigri og
sýnt fram á að helztu ástæðurn-
ar muni vera náin kynni ís-
lendinga af stárfsemi kommún-
ista ásamt þeim voveifilegu
atburðum, sem gerzt hafá undan-
farið á erlendum vettvangi. í
greininni segir, að nú geti eng-
inn afsakað lengur fylgisspekt
sína við kommúnismann með því.
að hann viti ekki um þá hræði-
legu glæpi, sem framdir hafa ver-
ið í nafni hans. Þetta er alveg
rétt. Á undanförnum mánuðum
hafa kommúnistaforingjarnir
framið hvern ofbeldisverknaðinn
á fætur öðrum og má þar benda
á Pasternak-hneykslið, - innrás-
ina í Tíbet og nú síðast Laos því
til staðfestingar.
Viðhorfin á íslandi hafa mjög
breyzt til batnaðar. Ekki er langt
síðan það þótti fínt að vera komm
únisti og þá féllu ýmsir efnilegir
menn fyrir þessum „fínheitum“.
En þeir hafa nú margir snúið
baki við flokknum og eru farnir
að skilja, hvert hlutverk hans
er á íslandi sem annars staðar.
í Félagsbréfi segir m.a. svo og er
vafalaust rétt:
„Þetta fylgistap kommúnista er
augljósast meðal ungra mennta-
manna, rithöfunda og listamanna
og er flokknum því tilfinnalegra
sem hann hefur frá öndverðu
gert meiri gælur við þessa menn
en nokkra aðra. Ekki er unnt að
sjá fyrir, hversu víðtækar afleið-
ingar þetta getur haft fyrir
kommúnistaflokkinn, en ef svo
heldur áfram, sem nú horfir, er
ekki annað sýnna en hann verði
innan tíðar orðinn að forsjár-
litlu gamalmenna heimili“.
UTAN UR HEIMI
Þ A Ð er nú komið nokkuð á
fjórða ár frá því að Caravelle-
farþegaþotan franska fór sitt
fyrsta tilraunaflug, en það var
hinn 27. maí 1955. — Næstu þrjú
árin var hún þrautreynd á ýms-
um flugleiðum og 'við hin marg-
víslegustu skilyrði. — Það var
franska flugfélagið Air France,
sem fékk fyrstu þotuna, sem af-
greidd var frá verksmiðjunum,
og hún hóf sig til hins fyrsta
flugs 18. maí á fyrra ári.
— ★ —
Það var þó ekki Air Franee,
sem fyrst tók Caravelle í notk-
uii til farþegaflugs, heldur SAS,
hið stóra, norræna flugfélag. Það
notar hana nú á ýmsum flugleið-
um í Evrópu og einnig til Asiu
og Afríku. — Mörg önnur flug-
félög hafa einnig pantað Cara-
Hreyflarnii á Caravelle eru aftan til á búknum sinn hvorum
megin. Það hefir marga kosti, t. d. er mjög þægilegt að kom-
ast að þeim til viðgerða og eftirlits.
velle-þotur — og þegar við síð-
ustu áramót lágu fyrir um 60
prantanir hjá verksmiðjunni.
Hreyflum þotunnar er komið
fyrir á búknum aftanverðum, en
ekki á vængjunum eins og venja
er, og hefir það ýmsa kosti. Með
þessu móti hverfur nær alveg
titringur sá, er hreyflarnir alla
jafna valda, og svo sem enginn
hávaði berst frá þeim inn í far-
þegarúmið — aðeins dauft suð.
Þá hefir fyrir þessar sakir reynzt
mögulegt að koma fyrir 18.500
lítra eldsneytisgeymum í vængj-
unum. Vélin getur verið „lægri
á velli“ en ella, og er það t. d.
þægilegra við fermingu og af-
fermingu. Mjög þægilegt er og
að komast að hreyflunum til við-
gerða og eftirlits.
—, ★ —
Til þess að gefa hugmynd um
stærð Caravelleþotunnar má
geta þess, að hún er rúmir 32
metrar á lengd, en vænghafið er
34,3 mtr. -— Hún er rúmar -26
leestir að þyngd tóm, en íull—
hlaðin vegur hún 45 lestir. —
Flughraðinn er 800 km á klst,
en lengst getur hún flogið í ein-
um áfanga, fullsetin, 2.600 km
vegalengd. Hún getur farið í
allt að 12 þúsund metra hæð.
—. Hún er innréttuð með mis-
munandi móti en mest getur hún
tekið 80 farþega.
Caravelleþotan hefir marga
kosti, eins og drepið hefir verið
á, en hin mikla eftirspurn mun
sennilega fyrst og fremst stafa
af því, að hún er hin eina af
farþegaþotum þeim, sem nú eru
í gangi, sem er heppileg til notk-
unar á hinum styttri flugleiðum.
Hinar „vestrænu" þoturnar,
Boeing 707 og Comet, eru fyrst
og fremst ætlaðar til langflugs.
Sama er að segja um Douglas
DC 8 og Convair-þoturnar —
þær verða ekki heppilegar til
notkunar á stuttum flugleiðum.
Caravelle mun því enn um
skeið a. m. k. hafa sérstöðu.
SAS-flugfélagið varð fyrst til að taka Caravelle í notkun í farþegaflugi. Hér sjást þrjár vélar
þess tilbúnar til afgreiðslu hjá verksmiðjunum.
/