Morgunblaðið - 22.09.1959, Blaðsíða 10

10
MORCUlVRLAÐltJ
Þriðjudagur 22. sept. 1959
/ stœrstu farþega
flugvél heíms
FERÐ Krúsjeffs til Banda-
ríkjanna hófst frá Vnukovo-
flugvellinum fyrir utan
Moskvu snemma á þriffju-
dagsmorgun í síffustu viku.
Mikill mannfjöldi var bar
kominn saman til aff kveffja
Krúsjeff, þeirra á meffal er-
lendir sendimenn í Moskvu og
fjöldi blaðamanna. Krúsjeff
var færffur stór blómavönd-
ur meff gladíólum. Rétt
áffur en hann steig upp í flug-
vélina hljóp verkamaður
fram úr áhorfendahópnum,
faffmaði hann að sér og kyssti
hann á báðar kinnar. Virtist
sem Krúsjeff kæmist viff af
þessu.
Farkostur Krúsjeffs var hin
risavaxna Tupolev-114, stærsta
farþegaflugvél í heimi. Það kom
erlendum fréttariturum nokk-
uð á óvart, að við hlið hennar á
flugvellinum hafði verið stillt
upp þremur flugvélum sömu teg-
undar til viðbótar. Fram að þessu
hafði verið talið að aðeins ein
flugvél þessarar tegundar væri
til. —
Tupolev-114 er skrúfuþota, sem
getur mest tekið um 180 farþega.
Hún er ekki eins hraðfleyg og
venjulegar farþegaþotur, en með
því að hún var lítið hlaðin í þess-
ari för, með aðeins um 30 far-
þega, átti hún að geta flogið við-
komulaust til Washington. Með
Krúsjeff í flugvélinni var fjöl-
skylda hans, kona, Sergei, sonur
hans, dætur hans tvær, Julia og
Rada, og tengdasonur hans, Alex-
ei Adzhubei, ritstjóri Izvestia.
Þar var einnig Gromyko, utan-
ríkisráðh. og Sholokov hinn kunni
rithöfundur. Með flugvélinni
voru þrír bandarískir flugmenn,
er skyldu starfa sem túlkar í við-
ræðum við flugumferðastjórn á
flugleiðinni yfir Atlantshaf. Þeir
skýrðu svo frá, að Krúsjeff hefði
verið kátur og reifur á leiðinni
og m. a. komið tvisvar fram í til
flugmannanna og heilsað þexm
öllum með handabandi.
Flugvél Krúsjeffs gat ekki
vegna stærðar sinnar lent á hin-
um almenna farþegaflugvelii
rétt við Washington, handan
Potomac-fljótsins, heldur varð
hún að lenda á Andrews-herflug-
vellinum, sem er um 22 km frá
borginni.
Á Andrews-flugvelli
Þegar fór að nálgast hinn
áætlaða komutíma flugvélarinn-
ar tók að fjölga á flugvellinum.
Megnið af fréttamönnum og
blaðaljósmyndurum voru búnir
að taka sér stöðu þar kl. 8,30 og
litlu síðar kom þangað í eigin
hópferðabíl, flokkur rússneskra
blaðamanna. Um kl. 10,30 fóru
opinberir embættismenn og
stjórnmálamenn að stilla sér
upp þar, þeirra á meðal Henry
Cabot Lodge og frú, sem skyldu
vera fylgdarmenn Krúsjeff-hjón-
anna í Bandaríkjaförinni, Christ-
ian Herter, utanríkisráðherra, og
kona hans. Fékk Herter stól til
lenti önnur rússnesk flugvél,
þota af gerðinni Tupolev-104, á
flugvellinum. Var í henni hluti
af fylgdarliði Krúsjeffs, m. a.
þeir Georgi Zhukov, menningar-
málaráðherrann, og Yelyutin, ráð
herra æðri menntunar. Rétt í
sama mund ók Eisenhower for-
seti til flugvallarins og fór bifreið
hans beint út að’flugbrautinni.

Kurteisar
kuldalegar
að sitja á meðan hann beið,
vegna gigtarsjúkdóms síns. Þar
var einnig Twining, yfirmaður
herráðs Bandaríkjanna, sem virt-
ist frískur eftir lungnakrabba-
uppskurð, sem hann gekkst ný-
lega undir, og þar var Menshi-
kov, sendiherra Rússa í Washing-
ton. Þá gekk 120 manna heiðurs-
vörður úr landher, flugher, flota
og landgönguliði Bandaríkjanna
inn á flugvallarsvæðið og báru
þeir fána fyrir sér en lúðrasveitir
léku hergöngulög. Fánar Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna voru
dregnir að hún og fram borin
merki allra hinna 50 fylkja í
Bandaríkj unum.
Biðin varð alllöng, því að flug-
vél Krúsjeffs seinkaði um rúma
klukkustund vegna óhagstæðra
vinda. En áður en lauk höfðu um
3000 áhorfendur safnazt saman á
flugvellinum. Um klukkustund
áður en flugvél Krúsjeffs kom
Um klukkan 12,20 sást loks til
flugvélar Krúsjeffs. Hún var þá
aðeins sem örlítill depill, en
stækkaði brátt og er hún lenti
um fjórum mínútum síðar, þótti
áhorfendunum mikið til koma
um gríðarleik þessarar risaflug-
vélar.
Svo breitt var milli hjóia flug-
vélarinnar, að ekki var hægt að
aka henni um flugvélaakbrautir
vallarins og varð hún að nema
staðar úti á sjálfri flugbrautinni.
Strax og hreyflar hennar höfðu
stöðvazt gekk Eisenhower og
fylgdarlið hans að útgöngudyrum
flugvélarinnar og heilsaði forset-
inn Krúsjeff og fjölskyldu hans
með handabandi er þau stigu nið
ur úr henni. Að þessu sinni
höfðu verið útbúnar sérstakar
tröppur, en þegar flugvél af þess-
ari gerð kom tii New York fyrr
Gestgjafi og gestir í forsetabílnum á leiðinni frá Andrews-
flugvelli til Washingtop.
í sumar með Suslov, varafor-
sætisráðherra, voru engar tröpp-
ur til nógu háar og varð að not-
ast við kaðalstiga. Fólkið í fylgd-
arliðinu heilsaðist og frú Cabot
Lodge færði frú Krúsjeff fagran
blómvönd.
Þeir Eisenhower og Krúsjeff
gengu nú samhliða frá flugvél-
inni. 21 heiðursskoti var hleypt
af fjórum gömlum frönskum
fallbyssum úr fyrri heimsstyrjöld
inni. Þjóðsöngvar beggja land-
anna voru leiknir og hlýddu for-
ustumennirnir tveir grafalvar-
lega á. Þvínæst var heiðursvörð-
ur kannaður og mælti Krúsjeff
þá við Eisenhower: — Þetta eru
myndarlegustu piltar.
Gengu þeir Eisenhower og
Krúsjeff nú að ræðupalli með
hljóðnemum og fluttu ávörp.
rr ▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼
Krúsjeff
hreykti sér
af tungl-
flauginni
Við komu Krúsjeffs til And-
jrews-flugvallar bauð Eisenhow
er hann velkominn og mælti þá
pi.a.:
>
Ræffa Eisenhowers
[ — Ég býð yður, fjölskyldu yð-
r og fylgdarlið velkomin til
andaríkjanna. Sérstaklega þyk
r mér vænt um að kona yðar
g aðrir fjölskyldumeðlimir
átu komið með yður.
Ég bið með eftirvæntingu eft- friður er öllum til hagsbóta.
ir viðræðum við yður. Þótt við Þetta er það grundvallarlög-
gerum enga samninga, sem geta mái, sem stjórnmálamenn allra
haft áhrif á önnur lönd, þá landa ættu að gera að leiðar-
treysti ég því að hreinskilin ljósi sínu til þess að fullnægja
skipti á skoðunum um mörg þrá þjóða sinna.
málefni megi stuðla að auknum Við komum hér í einiægni
skilningi beggja aðiija á óleyst- og góðum ásetningi. Sovétþjóð
um alþ.ióðavandamálum. irnar vilja lifa í friði við Banda
Meðan þér dveljist hér, mun- ríkin og ekkert ætti að standa
ið þér hafa tækifæri til að kynn- í vegi fyrir að við getum iifað
ast nokkuð landi okkar, stofn- saman sem góðir nágrannar.
unum, siðum og þjóð okkar. Þjóðirnar börðust vel saman í
Stjórnmálaiegt og félagsiegt seinni heimsstyrjöldinni gegn
skipulag hinna tveggja landa er sameiginiegum óvini og á frið-
mjög ólíkt. í okkar þjóðskipu- artímum er enn meri ástæða til
lagi stofnaði fólkið sjálft og ræð vináttu og samstarfs þeirra.
ur ríkisstjórninni. Þér munuð Skömmu áður en við hittumst
komast að raun um, að fólkið hér, herra forseti hafa rússnesk
hér vill alveg eins og yðar þjóð jr vísindamenn, verkfræðingar,
frið með réttlæti. Þó að þjóð vélfræðingar og verkamenn
okkar hafi komið á fót öflugum fynt okkur gleði og ánægju
iandvörnum, þá er óhætt.. að meg því að skjóta eidflaug til
fullyrða, að það er útilokað að tunglsins. Þannig hefur vegur-
hún hefji nokkru sinni árásar- mn verið ruddur milli jarðar
stríð, vegna þess að hún vill frið og tungls og hylki sem vegur
og hefur sjálf úrslitavaldið um 390 kílógrömm með fána Sovét
stjórn málefna sinna. ríkjanna er nú á tunglinu. Jörð
Ég fullvissa yður um, að in okkar hefur lézt sem því
bandaríska þjóðin ber ekki ill- nemur og tunglið þyngst um
viija til neinnar annarrar þjóð- nokkur hundruð pund.
ar, ágirnist engin lönd né auk- É þykist þess fuUvisS) að
in völd, ne reynir að hlutast þetta söguiega þrekvirki frið-
til um innannkxsmal nokkurr- samlegra vísinda muni ekki að
ar annarrar þjoðar. eing kafa fært Sovétþjóðunum
Ræða Krúsjeffs
Krúsjeff svaraði ræðu Eisen-
hower og sagði m.a.:
— Leyfið mér fyrst, að þakka
gleði, heldur öllum þjóðum,
sem tigna frið og vináttu milli
þjóða.
Rétt um þessar mundir hef-
ur verið lokið í Sovétríkjun-
Eisenhower skoffar stálkúluna, sem Krúsjeff færffi honum
aff gjöf. —
Eisenhower forseta fyrir heim um smíði kjarnorkuísbrjóts.
boðið og öllum viðstöddum fyr- Slík raunhæf framkvæmd á
ir hlýjar móttökur. draumum allra þjóða um frið-
Það er máltæki í Rússlandi, samlega notkun kjarnorkunnar
,að sérhvert gott verk skuli er einnig gleðiiegur viðburður.
byrja að morgni (Morgunstund Við efumst ekki um, að hin-
gefur gull í mund). Við hóf- ir ágætu visindamenn, vélfræð
um flug okkar í morgun frá ingar og verkamenn Bandaríkj
Moskvu og nú lendum við á anna sem vinna að því að sigra
bandarískri grund á morgni geiminn muni einnig flytja
sama dags. fána sinn til tunglsins. Þá mun
Eins og þér sjáið af þessu, sovétfáninn, sem gamall íbúi
er ekki svo ýkjalangt milli tunglsins bjóða yðar fána vel-
ianda ökkar. kominn og þeir munu lifa þar
Þjóðir allra landa hafa stór- saman í friði' og vxnáttu og eins
kostlegra hagsmuna að gæta af og við ættum að lifa saman á
því að friður fái að haldast. móður jörð, sem er okkur öll-
Styrjöld lofar engum góðu, en um svo gjafmild.
Kurteisf en k’ ' " ’ ~f
viðmót
Athöfninni á flugvellinum iauk
og stigu menn upp í bifreiðar.
Bifreið forsetans var svört, opin
bifreið af tegundinni Lincoln og
settust þau þrjú í aftursæti henn-
ar, Eisenhower og Krúsjeff-hjón-
in og var fremur þröngt um þau.
Fyrir þeim fóru bifhjólasveitir
lögreglunnar, en um 30 bílar voru
í bílalestinni, sem flutti fylgdar-
liðin inn ttl Washingtonborgar og
var ekið fremur hratt.
Eisenhower forseti var í
öllu hinn kurteisasti viff hinn
rússneska gest sinn. En þaff
var sýnilegt aff forsetinn taldi
illa hæfa hér gleðrugang
effa sérlega hjartanlegar mót-
tökur. Þaff væri rangt aff ætla
að breiða yfir hinn djúpstæða
ágreining sem ríkir milli
þjóffanna og því væru bros og
hlátrar óviffeigandi.
Krúsjeff brosti sífellt og
veifaffi til fólksins, en Eisen-
hower, sem aff jafnaði er mjög
brosmildur maffur stillti sig
og hélt allan tímann rólegum
og köldum alvörusvip.
Viðmót fólksins, sem safnazt
hafði saman á strætunum, sem
ekið var um var hið sama. Fólkið
var rólegt og kurteist, en kulda-
legt. Þetta var þeim mun eftir-
tektarverðara, sem Washington-
búar eru vanir að hylla erlenda
þjóðhöfðingja með hrópum, lófa-
klappi og hvers konar fagnaðar-
látum, er þeir aka um strætin.
Það er talið að um 200 þúsund
manns hafi safnazt saman úti á
strætum borgarinnar meðfram
leiðinni, sem ekið var um. Er
það með því mesta, sem safnazt
hefur saman við slíkt tækifæri,
en þetta var þögull mannfjöldi.
Á sjálfum flugvellinum voru
tveir menn er héldu á lofti
spjöldum til að bjóða Krúsjeff
velkominn og kváðust þeir gera
þetta, því að þeir teldu væn-
legra til árangurs að sýna Krús-
jeff hlýtt viðmót. Fleiri slik
spjöld voru ekki meðfram leið-
inni, en nokkuð var um það,
að áhorfendur bæru svart bindi
um handlegg og á einum stað
héldu menn á svörtum fánum.
Á enn öðrum stað fór hópur
manna að dreifa meðal fólks
svörtum hauskúpufánum, en lög-
reglan tók þá og leiddi þá inn í
« hliðargötu.
Á fáeinum stöðum heyrðust
keskniyrði einstakra manna eins
< og „Farðu heim harðstjóri“ og á
nokkrum stöðum var lítillega
klappað. Virtist sem fólk færi
helzt að klappa, þegar frú Krús-
jeff veifaði til þeirra. Að öðru
leyti ríkti grafarþögn yfir mann-
fjöldanum.
Þessi þögn varff þó mest
áberandi, þegar bílalestin var
komin aff Blair House — gesta
húsi forsetans, er stendur
beint á móti Hvíta húsinu,
en í Blair House skyldi
í Krúsjeff búa. — Er hann
i steig út klappaffi eng-