Morgunblaðið - 10.11.1959, Blaðsíða 17

Þriðjudagur 10. nóv. 1959
MORCVNBLAÐ1Ð
17
Sfaðarval ráðhúss er hœði mál
skynsemi og filfinninga
fjörugum umrœðum
á fundi Sfúdentafélags
Reykjavíkur s.l. sunnudag
UMRÆÐUFNDUR Stúdentafélags Reykjavíkur um ráðhús-
málið, sem haldinn var í Sjálfstæðishúsinu á sunnudaginn,
hófst kl. 3 síðdegis og stóð til klukkan hálfátta. Var húsfyllir,
þegar fundurinn hófst og hélzt svo nær óbreytt meðan um-
ræður stóðu. Framsögumenn voru Gunnar Thoroddsen borg-
arstjóri, og dr. Sigurður Þórarinsson, en auk þeirra töluðu
12 fundarmenn og einn þeirra tvisvar. Hinn nýkjörni formað-
ur Stúdentafélags Reykjavíkur, Pétur Benediktsson banka-
stjóri, stýrði fundinum af miklum skörungsskap, en fundar-
ritari var Tómas Karlsson.
Fyrir æðstu stjórn bæiarins Samþykkt samhljóða í
ar mál ríkisins en Reykjavíkur-
bsejar.
Sammála um að deila.
Sigurður
Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri var fyrri framsögumaður.
Hóf hann mál sitt með skilgrein
ingu á því, hvað ráðhús væri,
hver væri tilgangurinn með bygg
ingu þess að hvaða hugmyndum
og hugsjónum það ætti að þjóna.
Fyrir allmörgum árum hefði ráð
hús Reykjavíkur einkum verið
hugsað sem skrifstofubygging, en
með hliðsjón af
þróun mála á síð
ustu árum og
áratugum hefði
þetta verið tek-
ið til endurskoð
unar og í dag
væri ekki talið
heppilegt a ð
hafa allar skrif-
stofur bæjarins
Gunnar i ráðhúsinu. Nú
væri gert ráð fyrir, að í ráðhús-
inu væri æðsta stjórn bæjarins
og annað er stæði í nánu sam-
bandi við hana. Þar yrðu opin-
berar móttökur og ráðhúsið yrði
menningarmiðstöð.
Þá rakti borgarstjóri í ítarlegu
máli aðdraganda ráðhússbygg-
ingar í Reykjavík sl. 40 ár. Vék
hann að því, að athuganir hefðu
farið fram á mörgum stöðum í
bænum í þessu augnamiði eða
16 alls, en að lokum ítarlegum
athugunum sérfræðinga, skipu-
íagsfræðinga og nefnda hefði nið
urstaðan orðið sú, að allir þeir,
sem um þetta mál hefðu fjallað
og hefðu kynnt sér það til hlítar,
hefðu komizt að þeirri niður-
stöðu, að ráðhúsið ætti að standa
við norðurenda tjarnarinnar.
bæjarstjórn.
Gunnar Thoroddsen kvað stað-
arval ráðhúss bæði mál skyn-
semi og tilfinninga og rakti þau
rök, sem fram hefðu komið með
og móti þeim stað, er endanlega
var fyrir valinu. Kvað hann
tæknilega séð og fjárhagslega
engin vandkvæði á að reisa ráð-
húsið við norðurenda tjarnarinn-
ar og hefði það verið samþykkt
í bæjarstjórn 29. des. 1955 með
samhljóða atkvæðum allra bæj-
arfulltrúa, enda hefði þeim ver-
ið ljóst, að þetta var eini stað-
urinn, sem hægt var að ná sam-
komulagi um. Um skerðingu
Tjarnarinnar vegna ráðhússbygg
ingarinnar gat borgarstjóri þess,
að hún yrði um 2—3% af stærð
tjarnarinnar en með fyrirhug-
uðu brottnámi Skothúsvegar
mundi Tjörnin stækka sem því
svaraði. Kvað hann það vissu
sína að þegar ráðhúsið væri ris-
ið af grunni við Vonarstræti,
mundum við hafa eignast glæsi-
lega byggingu á fögrum stað, er
ætti eftir að verða Reykjavík og
þjóðinni allri til ánægju og sóma
í bráð og lengd.
Náttúruleg fegurð
Reykjavíkur
Dr. Sigurður Þórarinsson fór
í upphafi máls síns nokkrum orð
um um hafmeyna í syðri hluta
Tjarnarinnar og fann henni
margt til foráttu. Þá vék hann
að náttúrulegri fegurð Reykja-
víkur og kvað marga menn
blinda á hana og fengi náttúru-
fegurðin því ekki að njóta sín
sem skyldi, Nú
v æ r i Tjörnin
það eina sem
væri e f t i r af
þessari náttúru-
legri fegurð, en
ef reist yrði ráð
hús við e n d a
hennar, þýddi
það fyrr eða síð-
ar að saga Tjarn
arinnar s e m
slíkrar væri öll.
Þá vék ræðumaðu; að skipu-
lagi Reykjavíkur, sem hann
kvað um of hafa stjórnazt af
einstaklingshyggju og stundar-
hagsmunum, en framtíðarskipu-
lag bæjarins væri mjög í mol-
um.
Dr. Sigurður kvað ráðhúsbygg
ingu ekki svo mjög aðkallandi
og meira lægi á að koma upp
mörgum öðrum byggingum, svo
sem menntaskóla og gistihúsum.
Kvað hann ráðhúsbyggingu flott
ræfilshátt, meðan hinum bygg-
ingunum væri ekki komið upp.
Hann kvað það mannlegt að
skjátlast og lagði til, að efnt
yrði til alþjóðlegrar eða nor-
rænnar samkeppni um framtíð-
arskipulag miðbæjarins. Til þess
að bjarga Tjörninni þyrfti ekki
aðeins meira af andategundum,
heldur meiri anda.
Dr. Gunnlaugur Þórðarson
kvaddi sér fyrstur hljóðs af fund
armönnum, og kvaðst vilja
benda á fleiri atriði en dr. Sig-
urður hefði bent á, af því sem
miður færi í stjórn bæjarins. Af
hálfu bæjarins hefði ekki verið
reist nein falleg bygging að heit-
ið gæti. Þá taldi ræðumaður að
ef ráðhúsið yrði mjög há bygg-
ing. eins og sér hefði skilizt af
.ræðu borgarstjórans, þá mundi
skuggi falla á fólk norðan þess.
Ákjósanleg skilyrði við
Tjörnina
Frú Auður Auðuns kvað mörg
sjónarmið koma til greina við
staðarval ráðhúss og aldrei
mundi hægt að velja stað sem
allir væru sammála um. Taldi
hún að ráðhúsbyggingin myndi
njóta sín mjög vel við Tjörnina
og þar væru ákjósanleg skilyrði
með tilliti til viðskiptalífs og
umferðar. Kvaðst hún eiga bágt
með að trúa því, að allt fuglalíf
á Tjörninni væri eyðilagt, ef ráð
hús yrði byggt fyrir enda henn-
ar. Þá vék hún menntaskóla-
byggingunni, sem dr. Sigurður
hafði minnzt á, og kvað það frek
ekki vargur í véum, en einnig
hefði borgarstjóri átt afmæli
þennan dag. En væri þó ekki of
seint að iðrast og að sínu áliti
væri ráðhúsið bezt sett við suð-
urenda tjarnarinnar.
Þór Sandholt kvað það ein-
kennandi fyrir þær umræður,
[ sem orðið hefðu um þetta ráð-
| hússmál, að þeir, sem væru mót-
I fallnir því, að ráðhúsið yrði
byggt fyrir enda Tjarnarinnar
væru ekki sammála um neitt
annað en að deila um hvar bygg
ingin skyldi standa. Stafaði þetta
m.a. af því, að þeir hefðu ekki
kynnt sér málin. Það gæti ekki
verið nein tilviljun að allir
menn, sem fjallað hefðu um stað j
arval ráðhússins sl. 40 ár hefðu
eftir ítarléga athugun komizt að
þeirri niðurstöðu að það ætti að
standa við norðurenda Tjarnar-
innar. Meðan húsið væri ekki ris
ið, mætti deila um það enda-
laust. Hann kvað það ætlun
þeirra, sem að þessu máli stæðu,
að auka og prýða bæinn og
mundi þar fara vel saman mesta
prýði bæjarins af náttúrunnar
hendi, Tjörnin, og mesta prýði
bæjarins af manna völdum, ráð
húsið.
Alfreð Gíslason kvaðst hafa
greitt atkvæði með því, að ráð-
húsið yrði byggt fyrir enda tjarn-
arinnar á bæjarstjórnarfundi í
desember 1955 til þess að vera
Hið nýja hjarta Reykjavíkur
Ásgeir Þorsteins.on verkfræð-
ingur varpaði fram þeirri spurn-
ingu, hvort ráðhúsið ætti að vera
byggmg hins gamla bæjar eða
bygging framtíðarinnar. Lagði
hann til að málinu yrði frestað
þar til ákveðið yrði, hvar hið
nýja hjarta Reykjavíkur ætti að
vera.
Þórhallur Viimundarson hóf
mál sitt með tilvitnun í Fjölni og
kvað liggja beint við að bæjar-
stæði Ingólfs og Skúla yrði valið
undir ráðhúsið. Skoraði hann á
Stúdentafé'lagið að bjarga þessu
bæjarstæði og hrinda ráðhúsmál
inu í framkvæmd.
Sveinn Ásgeirsson hagfræðing-
ur minntist m. a. á. hafmeyjuna,
sem hann kvað hafa fengið mjög
góða dóma suður á Ítalíu.
Leifur Ásgeirsson kvað erfitt
að deila um tilfinningar og
smekk og hvað væri fallegt og
ekki fallegt. Lýsti hann sig and-
vígan fyrirhugaðri staðsetningu
ráðhússins og kvað nauðsynlegt
að ná samkomulagi um einhvem
af hinum 15 stöðunum, sem kom-
Framh. á bls. 23.
Misjafn sauður
í mörgu fé

•MV * w.
STJÓRNIR 71 aðildarríkis
Sameinuðu þjóðanna hafa
undirritað skuldbindingu
um að leggja sameiginlega
fram fé, sem nemur 75 milij.
dollara, til tækniaðstoðar
SÞ. og sérsjóð samtakanna.
Mynd þessi var tekin 8. okt.,
er Hannes Kjartansson, að-
alræðismaður Islands í New
York, undirritaði skuld-
bindinguna af hálfu Islands.
Honurn á vinstri hönd situr
Agda Rossel, Svíþjóð, sem
var forseti ráðstefnunnar, er
fjallaði um þetta mál. —
Standandi (frá v.) Corea fra
Ceylon, fyrsti aðstoðarfor-
seti ráðstefnunnar, Hoff-
man, framkvæmdastj. Sér-
sjóðsins, og Owen, formað-
ur stjórnar Tæknihjálpar-
innar.
FÁUM stéttum þjóðfélagsins
mun vera trúnaður og samúð
samborgaranna eins mikilvæg og
verzlunarstéttinni. Ekkert vega-
nesti mun reynast henni eins hald
gott og enginn sjóður eins dýr-
mætur eins og traust viðskipta-
vinanna. Þetta skilja engir betur
en þeir, sem vilja bægja henni
frá þátttöku í þjóðarbúskapnum
og um leið vilja veg hennar sem
minnstan.
Þess er skylt að geta að áróður
gegn stéttinni í heild þess efnis,
að hún sé óalandi og óferjandi,
virðist hafa rénað að mun á
seinni árum.
Til þess kunna að vera ýmsar
orsakir, svo sem aukin menntun
og menning, ennfremur aukin
samskipti við aðrar þjóðir þar
sem verzlunarstéttin er metin að
verðleikum.
Nýlunda nokkur var því grein
er birtist í Alþýðublaðinu 6. þ.m.
undir fyrirsögninni: „Áfengis-
smygl stórminnkað; smygl á há-
tollavörum mikið“. Greinin átti
að vera viðtal við tollgæzlustjóra
Unnstein Beck, þar sem verzlun-
arstéttin .í heild, smásalar og
heildsalar, eru sagðir annast
smygl og sölu á smygluðum vör-
um. Um heildsalana sérstaklega
segir svo m. a. í greininni: „Mik-
ið af vörum þessum gengur gegn-
um heildverzlanir hér í bænum
og eru ótrúlegustu nöfn þar við-
riðin“.
Daginn eftir birtist í ýmsum
dagblöðum borgarinnar athuga-
semd frá hr. Unnsteini Beck, þar
sem hann vísar aftur til föður-
húsanna, svo ekki verður um
víllzt, óhróðri Alþýðublaðsins um
verzlunarstéttina.
Út af ofannefndum ummælum
Alþýðublaðsins um heildsalana
segir hann m. a. orðrétt: „í sam-
talinu var hvergi að því vikið
hvorki af mér né blaðamannin-
um, að heildsalar væru grunaðir
um smygl eða dreifingu á
smyglvarningi, enda hef ég ekki
neina ástæðu til að láta slíkt
frá mér fara.
Yfirlýsingu þessa birta blöðin
hinn 7. þ.m. eins og að ofan get-
ur, þar á meðal Alþýðublaðið
athugasemdalaust, nema hvað
Morgunblaðið gefur athugasemd-
inni eftirfarandi fyrirsögn: „Al-
þýðublaðið leggur Unnsteini
Beck orð í munn. Rangfærir um-
mæli hans til að klekkja á kaup-
sýslumönnum".
Eftir að Unnsteinn Beck hefur
lýst því yfir, að ekki sé fótur
fyrir því sem Alþýðublaðið hef-
ur eftir honum, skyldi maður
ætla að það gerði annað hvort
að halda sínum málstað til streitu
eða biðja afsökunar.
í rammagrein sem birtist í Al-
þýðublaðinu 8. þ.m. undir fyrir-
sögninni: „Alþýðublaðið segir",
þýkir blaðamanninum auðsjáan-
lega hvorugur kosturinn góðu*
og ræðst nú á Morgunblaðið fyr-
ir það að leyfa sér að birt ofan-
nefnda fyrirsögn, en í sambandi
við það, segir blaðið: „En það er
misjafn sauður í mörgu fé, og
það er fáránlegt að reyna að
kenna fólki (eins og Mogginn ger
ir í fyrirsögn í gær), að kaup-
mannastéttin eigi ekki sína
svörtu sauði". Það heldur áfram:
„Alþýðublaðið var síðastliðinn
föstudag með frétt af smygli..
Vitlausir menn (við eigum við
,,rangir“) tóku hana að einhverju
leyti til sín“.
Það er ekkert launungamál að
þessir vitlausu menn eru Stjórn
félags íslenzkra stórkaupmanna,
sem hlaut að taka brigzl blaðsina
til sín. Hún setti sig tafarlaust
í samband við tollyfirvöldin. Sér-
staklega var Unnsteinn Beck
beðinn um skýringu á ummæl-
unum, sem leiddi til ofannefndra
yfirlýsingar hans.
Óþarft er að taka fram, að
verzlunarstéttin óskar eftir frið-
samlegu samstarfi við allar stétt-
ir. Hún tekur þakksamlega hug-
heilum aðfinnslum og við höfum
vilja á að laga það sem aflaga
fer. Hinsvegar munum við ekki
taka með þökkum órökstuddum
ámælum og aðdróttunum eða
illgjörnum rógi. Við viljum trúa
því að hér hafi átt sér stað mis-
tök, sem við getum vonað að
endurtaki sig ekki.
Alþýðublaðið segir í sambandi
við verzlunarstéttina: „Það er
misjafn sauður í mörgu fé“. Ef-
l.iust er verzlunarstéttin engin
undantekning frá öðrum þjóðfé-
iagsstéttum í þessu efni. En eitt
er víst að ef ofannefndar grein-
ar blaðamanns Alþýðublaðsins og
orðatiltæki hans um sauðina eru
höfð í huga, þá er minnsta kosti
einn sauður í blaðamannastétt-
arinnar andlegs þrifabaðs þurfn
Kristján G. Gíslson