Morgunblaðið - 02.03.1960, Page 16

16
MORCl’NfíLAÐlÐ
Miðvikudagur 2. marz 1960
greindur og liðlega gefinn alla
vega en enginn hörkumaður í
sókn né vörn. Hann var frekar
lágur maður vexti, nettur og
fríður sýnum, svipurinn bjartur
og hreinn, góðlegur og gæfuleg-
ur. Hann fylgdi fram áhugamál-
um með lipurð og lægni og gefst
sú aðferð mörgum vel.
Margrét Sigurlang Stefánsdóttir,
f. 16. 4. ’76, d. 20. 2. ’60.
Signrjón Jónsson,
f. 9. 9. ’77, d. 10. 11 ’59.
Sigurjón giftist sinni ágætu
konu, Margréti Sigurlaugu Stef-
ánsdóttur frá Daðastöðum á
Reykjaströnd árið 1903 og settu
þau saman smábú það sama ár að
Hólakoti, þar sem þau bjuggu
til ársins 1922, að þau keyptu
jörðina Skefilsstaði í Skefils-
staðahreppi, sem er innsti bær
á Skaga. Það er miklu stærri og
kostameiri jörð en Hólakot, sem
var þá orðin þeim of litil, þar
eð synir þeirra fimm voru vaxn-
Mirming SkefilstaBahjóna
ÞAU fóru bæði sámtímis inn á
sjúkrahúsið á Sauðárkróki á sl.
hausti, þá helsjúk og dóu þar
með fárra vikna millibili, svo
sannarlega fylgdust þau að þenn-
an síðasta áfanga eins og alla
hina í 57 ár, sem varð þeirra
hjónabands- og samstarfsaldur.
Sigurjón var fæddur að Gunn-
steinsstöðum í Langadal. For-
eldrar Jónas Jónsson og Vigdís
Guðmundsdóttir. Þau bjuggu á
ýmsum stöðum en siðast að Hóla-
koti á Reykjaströnd frá 1888 og
ólst Sigurjón upp hjá þeim. —
Margrét var fædd að Borgargerði
í Borgarsveit í ’Sauðárhreppi,
dóttir Stefáns Sölvasonar og
Eiínar Vigfúsdóttur. Þau fluttu
að Daðastöðum á Reykjaströnd
1889.
Ég vil aðeins með fám orð-
um minnast þessara mætu hjóna,
sem voru sveitungar minir í
nokkra áratugi í Skarðshreppi
í Skagafirði ög Sigurjón sam-
starfsmaður minn í hreppspnefnd
og skólanefnd o. fl. og þess utan
oddviti hreppsnefndar um nokk-
urt skeið.
Allra samskipta minna við
hann og þáú hjón minnist ég æ
síðan með vinsemd og vinar-
hug. Allt líf Sigurjóns og starf
mótaðist af góðleik og hófsemi
í hverjum hlut, réttsýni og sann-
girni, enda var kjörorð hans:
„Gjör þú aldrei það öðrum, sem
þú vilt ekki að aðrir gjöri þér“.
Með slíkum mönnum er gott að
vinna og gott að blanda geði.
Hann var gleðimaður í vinahóp,
þó hann væri hversdagslega hæg
Iátur og ekki mikið áberandi
maður. Hann var líka hagmælt-
ur og kastaði stundum fram
glettnisvísum í góðlátu gamni;
ljótar vísur gerði hann aldrei svo
ég vissi, enda alltáf kurteis og
prúðmenni, yzt sem innst. Nett-
ir úr grasi. Þó að ungir væru
sýndi það sig að þar voru að
vaxa til þroska vaskir menn, lík-
legir til dáða, enda kom það fram
hjá þeim seinna, að þeir urðu
allír duglegir reglumenn, og
bregður þeim þar greinilaga ekki
hvað sízt til móður sinnar, sem
orð fór af sem einstakri þrek-
konu og dugnaðar og sem ekki
latti drengi sína til átaka og sóma
samlegra athafna á umbótasvið-
inu, því að konan var bæði ágæt-
lega greind, kappsöm og metorða
gjörn. Vildi hún þó, eins og mað-
ur hennar, í engu vamm sitt vita,
þó ekki léti hún hlut sinn fyrir
hverjum sem var. Eftir að þau
hjón höfðu búið um sig á Skefils-
stöðum stækkaði búið ört, enda
synir þeirra óðum að verða full-
þroska menn, en fljótlega varð of
þröngt um þá alla heima og tóku
þeir þá það ráð að hverfa að
öðrum störfum, hvei eins og hug-
ur þeirra stóð til og fóru því
heimanað, nema sá elzti þeirra,
Viggó, sem fljótlega giftist og
fékk hálfa jörðina til ábúðar á
móti foreldrum sínum. Hélzt svo
til loka að þeir bjuggu á sinni
hálflendunni hvor.
Þeir fegðar gengu nú mjög
fast að öllum umbótum á Skef-
ilsstöðum bæði með húsabótum
og jarðrækt, enda svo komið
fyrir mörgum árum að öll hús
og hlöður á jörðinni voru byggð
að nýju og jarðrækt orðin svo
mikil að stór bú voru fóðruð öll
af ræktuðu landi.
Þegar við hjón á sl. sumri
heimsóttum þessa fornvini og
gömlu sveitunga, þá var okkur
ekki einungis fagnaðarefni að
hitta þau, þá enn sæmilega hress
og lífsglöð Og minnast margs frá
fyrri dögum, heldur einnig mikil
ánægja að líta yfir öll þeirra
miklu afrek í framkvæmdum og
stórkostlegu umbætur á jörðinni,
sem þau ásamt sínum ágæta syni
höfðu helgað alla sína krafta í
hart nær 40 ár. En auðvitað hef-
ur sonur þeirra, sem er stórdug-
legur bóndi, staðið undir aðal-
þunga allra stærri átaka í um-
bótastarfinu síðustu árin. Engum,
sem til þekkir, blandast hugur
um að Skefilsstaðir hafa hina
síðustu áratugi verið bezt setna
jörðin í hreppnum, og er þó vel
búið þar víða, og meira að segja
ber hún nú langt af stærri og
kostameiri jörðum hreppsins.
Þannig er viðskilnaður þessara
merkishjóna frá vettvangi þeirra
starfs í þessu lífi til fyrirmyndar
og góðrar eftirbreytni fyrirþeirra
afkomendur og alla þó. Það er
hverri sveit sæmd og styrkur að
slíkum búendum, sem þessi hjón
voru, enda bera þær lengi merki
þeirra. Verk þeirra og framtak
eggja til átaka og sífelldrar fram
sóknar í umbóta áttina.
Skefilsstaðahjónin nutu mik-
illar gæfu í sínu lífi í heimilis-
hamingju og miklu barnaláni,
sem allir telja með dýrmætustu
guðs náðargjafa. Synir þeirra
allir reyndust þeim elskuleg
börn, mjög ástúðleg og umhyggju
söm í garð foreldra sinna og reglu
semi þeirra og dugnaður juku á
lífshamingju foreldranna. Syn-
ir eru þessir:
Viggó, bóndi á Skefilsstöðum,
giftur, á 2 börn.
Stefán, starfsmaður hjá toll-
stjóranum í Reykjavík, giftur, á
3 börn.
Benedikt, hæstaréttarlögmaður
Reykjavík, giftur, á 3 börn.
Gnunar, húsasmíðameistari á
Akureyri, giftur, barnlaus.
Sveinn, rekur þvottahús í
Keflavík, giftur, á 3 börn.
Ég lýk þessum fáu minningar-
orðum um þessi merkishjón, með
þeirri tilfinningu, að eitt af því
ánægjulegasta, sem lífið veitir
okkur, sé að umgangast og kynn-
ast góðum mönnum, glaðværum
og góðlyndum. Það er eins og
streymi út frá þeim ylur og vel-
víld til alls óg allra og maður
nýtur þess að ganga á vit slikra
manna líkt og að laugast geisia-
flóði hamingjunnar.
Blessuð sé minning þessara
hjóna.
Sig. Á. Björnsson,
frá Veðramóti.
Sjú En Lai
til Indlands
NÝJU DEHLI, 29. febrúar: —
Sjú En Lai hefur ákveðið að taka
boði Nehrus um að koma til
Indlands til að ræða um lausn
landamæraþrætunnar við Ind-
Iand. Andstæðingar Nehrus saka
hann um eftirgjöf í deilunni við
Kinverja.
2
LESBÓK BARNANNA
LESBÓK BARNANNA
3
Tiin innan í hvítan pappír
og tók þá með mér heim.
Þegar ég tók utan af þeim
vakti það athygli mína,
að sumir stafirnir komu
greinilega fram á hvítum
pappírnum. Þá fór ég að
hugsa málið, og svo fann
ég upp þessa aðferð við
að prenta bækur“.
„Þetta er stórkostleg
uppfinning”, sagði Guten
berg. „Allt frá því, að ég
var í skóla, hefur mér
leikið hugur á að finna
upp eitthvað þessu likt“.
Hann spurði gamla mann
inn spjörunum úr og það
stóð ekki á honum að
segja frá.
„Nú hefur fundizt leið
til að útbreiða þekking-
una um alla jörðina”,
sagði Gutenberg, þegar
hann kvaddi Laurence
gamla.
Morguninn eftir hélt
Gutenberg til Strassburg.
Þar leigði hann sér her-
bergi og tók til við að
búa til bókstafi, eins og
Laurence hafði gert.
Hann tók að steypa þá úr
deigum málmi sem hann
bræddi, og sá fljótlega, að
þá urðu þeir betri, heldur
en úr tré. Svo tókst hon-
um að búa til blek, sem
klesstist ekki, þegar örk-
in fór í pressuna og hann
bjó til bursta og rúllur,
sem dreifðu því jafnt á
leturflötinn. Alltaf gerði
hann nýjar og nýjar um-
bætur, — og loks rann
stundin upp, — hann gat
prentað bækur svo fljótt
og ódýrt, að jafnvel fá-
tæka fólkið hafði efni á
að kaupa þær. Þannig
varð Gutenberg fyrstur
að búa til prentsmiðju,
þar sem árangurinn varð
raunhæfur og hafin var
fjöldaframleiðsla á bók-
um. Þess vegna er hann
talinn faðir prentlistar-
innar, enda þótt annar
hafi komið á undan, sem
vísaði honum veginn.
Gutenberg er talinn
fæddur í Mainz í Þýzka-
landi um 1400, og hann
deyr árið 1468. Það er
ekki fyrr en um 1450, sem
hann hefur fullkomnað
uppfinningu sína svo, að
hann getur tekið að sér
prentun í stórum sctl.
(meira).
KBOSSGÁTA
Lárétt: 1. A á ítalíu;
2. hljóta; 4. kornteg-
und; 5. menntastofnun;
6. tveir samhljóðar; 7.
upphrópun; 9. skipta lit-
um.
Lóðrétt: 1. hátíð; 2.
stærsta landdýrið; 3.
gyðja; 4. kyrrð; 8. hott.
í BENGALSKA flóanum,
suðvestan við Rangoon er
eyjaklassi, sem heitir
Andamanereyjar.
Þar er fólkið ennþá á
steinaldarstigi og hefur
ekki lært að kveikja eld.
Að vísu sjóða þeir og
steikja mat sinn, en kon-
urnar verða að sjá um, að
eldurinn deyi ekki, komi
það samt sem áður fyrir,
verður að sækja eld til ná
grannanna, eða bíða þar
til eldingu slær niður í
tré í grenndinni.
Steinaldarfólkið á Anda
manereyjunum eru pyg-
mear. Þeir eiga ekki önn-
ur vopn en boga og örvar,
en samt hefur þeim tekizt
að halda ókunnugum í
hæfilegri fjarlægð.
ítalskur mannfræðing-
ur, Cripiani að nafni, tók
sér fyrir hendur að rann-
saka þá. Á fjórum Srum
tókst honum að eyða tor-
tryggni þeirra og komast
í vinfengi við þá, svo að
hann fengi að kynnast
daglegu lífi þeirra og
taka myndir af þeim.
Það kom í ljós, að þeir
köstuðu öllum úrgangi á
sorphauga eins og forfeð-
ur þeirra höfðu alltaf
gert. Það gerðu forfeður
okkar líka fyrir 7000 ár-
um. Sömu sorphaugarnir
voru notaðir kynslóð eftir
kynslóð. Vinur þeirra,
mannfræðingurinn, fór
nú að grafa, gegn um
sorphaugana, og safnaði
þannig ýmsum verðmæt-
um upplýsingum. Efst í
haugnum sáust ýmis
merki menningarinnar,
flöskubrot, járnarusl, píp-
ur og riffilkúlur. Sýni-
lega var þarna um hluti
að ræða, sem rekið hafði
á land úr strönduðum
skipum.
Þegar neðar kom sáust
hvorki flöskubrot eða
járn. Pípurnar voru ekki
lengur úr tré, heldur úr
krabbaklóm. Þessar sér-
kennilegu pípur fann
hann alveg niður að
neðstu lögum hauganna,
og hann sá, að það fólk,
sem nú byggði eyjarnar,
reykti ennþá úr sams kon
ar pípum.
Þeir stoppuðu þær með
blöðum af sérstakri jurt
úr frumskóginum.
Á Andemanereyjunum
klæðist fólkið ekki nein-
um fötum, en oft er það
svo mikið málað rauðum,
hvitum og svörtum skreyt
I ingum, að það sýnist næst
um vera klætt.
Það lifir aðallega á
villisvínum, sem drep-
in eru með bogum og örv
ura. Þá veiða þeir líka
fisk, og safna hunangi og
berjum í skóginum. Enn-
þá hafa þeir ekki lært að
rækta jörðina eða ala upp
húsdýr.
★
VÍSA
Á pabba kné
Ríðum og ríðum
hart, hart á skóginn,
löng er leiðin,
löt eru tryppin.
Týnt hefi ég hníf mínum,
troðið af mér skó,
hallast ég á hestinum
og ríða verð ég þó.
*