Morgunblaðið - 15.03.1960, Blaðsíða 3

0 000 \.00000 0:&0^00000:00:#:0;+*:0-:*m*+m»*m0*:*l0*0--m#-*+: &***■«.
Þriðjudagur 15. marz 1960
MORGVIVTtlAÐIÐ
\0 0 0.0 0 00 0-0:0-000'* 0 * + 0 * » **.»■ 0 ,»> »
Undanhald
0 00 0 0*
1 GÆRDAG hóf brezki togara
og herskipaflotinn undanhald
samkvæmt áætlun af íslands-
miðum, eftir hólfs annars árs
„taugastríð“ um landhelgis-
þorskinn.
Hvort togarariair koma ein-
ir síns liðs — án fylgdar fall-
byssukjafta — aftur, að lok-
inni Genfarráðstefnunni, fel-
um við framtíðinni, en það
verður að segjast eins og er,
að lítil eftirsjá er að flota þess
um — og brezkir togarasjó-
menn hafa sennilega lítils að
sakna frá þessum köldu „vig-
stöðum.“
★
Margt hefur borið við þenn-
an tíma — flest heldur
óskemmtilegt — en sem betur
fer hefur ekki komið til lífs-
hættulegra átaka — þó oft
hafi legið nærri. Má þakka
það öruggri stjórn íslenzku
landhelgisgæzlunnar í land-
helgismálinu að sínu leyti —
og sjálfstjórn skipstjóra og
sjóliða á íslenzku varðskipun-
um.
Undanhald
Undanhald Breta í land-
helgisdeilunni er í rauninni
löngu hafið — um það vitna
viðbrögð brezku togaranna og
herskipanna, þegar fyrir einu
ári:
í upphafi sendu Bretar hing
að 4 herskip sem áttu að halda
opnum þrem „verndarsvæð-
um“ innan íslenzkrar land-
helgi, og var hver togari skyld
aður til þess að veiða 48 tíma
mnan landhelginnar, en fljót-
Jega var skyldutíminn færður
niður í 36 tíma — og nú í vet-
ur hefur hver togari aðeins
verið skyldaður til veiða inn-
an landhelgi í 24 tíma og
verndarsvæðin ekki verið
nema tvö og herskipin, sem
gæta togaranna, sömuleiðis
ekki nema tvö.
Þetta segir sína sögu —
fyrri áætlanir hafa reynzt
brezku ,,hetjunum“ ofviða.
Eins og allir sjómenn vita,
byggist góð veiði á því, að skip
stjóri hafi 'frjálsar hendur um
val veiðisvæða, en þurfi ekki
að húka með skip sitt á svæði,
þar sem sama sem enginn fisk
ur gengur. Þetta hefur einmitt
komið kvað berlegast í ljós í
vetur úti fyrir Austfjörðum,
þar sem herskipin hafa hald-
ið opnum „verndarsvæðum“
fyrir brezku togarana — aum-
ingja skipstjórarnir hafa orð-
ið að húka þarna meira og
minna aðgerðarlausir, því um
þetta leyti er svo til enginn
fiskur á þessum slóðum.
Grá hár
Og nú, þegar afli fer ein-
mitt að glæðast úti fyrir Suð-
Austurlandi, verða þeir að
halda burt með skip sín með-
an Genfarráðstefnan stendur
yfir. Hvað skyldi mörgum
brezkum togaraskipstjórum
hafa gránað hár við þessar
ólöglegu veiðar innan íslenzkr
ar landhelgi? Það er sennilega
hernaðarleyndarmál sem við
fáum aldrei skýrslur um.
Við förum heim, segja Bret-
ar, til þess að undirstrika sam-
komulagsvilja okkar, en mun
eiíki sönnu nær, að þeir óttist
árekstra á miðunum við ís-
lenzka fiskibáta meðan á
Genfarráðstefnunni stendur,
eins og nýlega átti sér stað úti
fyrir Snæfellsnesi, er brezkir
togarar ollu stórtjóni á veið-
arfærum vertíðarbáta. Slíkt
myndi ekki bæta málstað
samkvæmt áætlun
þeirra á ráðstefnunni — og of
mikil áhætta að eiga það yfir
höfði sér.
Grettur og afrek
Við þessi þáttaskil í land-
helgisdeilunni, er vert að rifja
upp, að ó þessu tímabili,
sem hún hefur staðið yfir,
hafa 273 brezkir togarar verið
skráðir innan landhelginnar.
Sumir þessara togara eru nú
horfnir af miðunum fyrir fullt
og allt og nýir hafa komið í
staðinn.
í brezka blaðinu Observer
sl. sunnudag segir, að brezku
herskipin hafi komið í veg
fyrir 65 tilraunir íslenzkra
varðskipsmanna til að fara
um borð í brezka togara, en
samkvæmt upplýsingum Pét-
urs Sigurðssonar, forstjóra
Landhelgisgæzlunnar, mun
þessi tala vera stórýkt. .—
Þetta er bara tilraun til að
gera sem mezt úr afreksverk-
um brezku herskipanna, sagði
Pétur — þeir hljóta að telja
með þau skiþti, sem varðskip-
in hafi grett sig framan í tog-
arana — annars h'ef ég ekki
skýrslur um þetta við hönd-
ina. í sama blaði segir enn-
fremur, að herútgjöld Breta
vegna „þorskstríðsins" hafi
verið 500.000 pund. Það ættu
þeir bezf að vita sjálfir.
Vildu frest
Brezku togararnir, sem
halda nú burt af Islandsmið-
um, í fylgd með 2 herskipum,
eru 17 að tölu, en mikill fjöldi
brezkra togara hefur verið að
smátýnast burt undanfarið.
í gærmorgun voru 9 brezkir
togarar við veiðar suður und-
an Eldey, en þar var þá eng-
inn fiskur. Aftur á móti var
mikill fiskur austur af Ingólfs
hötða, en þar héldu hinir 8
sig.
★
Katalínuflugbátur Land-
helgisgæzlunnar, Rán, fylgd-
ist með atferli togarana í gær-
morgun og fram eftir degi og
kom aftur til Reykjavíkur um
kl. 6. Voru þá allir brezku tog-
ararnir á förum á svæðinu við
Eldey og fylgdi herskipið
Undine þeim eftir. Þar var
og Þór. Heyrðu varðskips-
menn, að togaraskipstjórarnir
töluðu um það sín á milli að
fara til Færeyja, en þar eru
nokkrir brezkir togarar fýlir
á veiðum.
Við Ingólfshöfða var eins og
fyrr segir góð veiði. Hafði
einn brezku togaranna þar til
dæmis fengið um 1000 körfur
á 11 tímum. Varðskipið Ægir
var á þessum slóðum, og
heyrðu varðskipsmenn, að
margir togaraskipstjóranna
voru sáróánægðir yfir að
þurfa að fara af miðunum og
fóru fram á frest við sjóliðsfor
ingjann á herskipinu Paladin,
en við það var ekki komandi,
sagðist sjóliðsforinginn myndi
taka af þeim trollin, ef þeir
hlýddu ekki skipunum sínum,
og væru lagðir af stað fyrir
miðnætti af miðunum. — En
upp úr 6 var sjálfgert að hætta
því veður fór þá versnandi og
var kominn haugasjór er á
daginn leið. Verða því allir
brezkir landhelgisbrjótar farn
ir úr íslenzkri landhelgi fyrir
miðnætti og fylgja þeim kald-
ar kveðjur hjónanna Ránar
og Ægis.
Brezkir sjóliðar ráðast um borð í togarann Northern Foam, þa r sem þeir hindruðu starfsmenn íslenzku landhelgisgæzlunnar
með valdi í að framkvæma skyldustörf sin og fluttu þá sem fa nga um borð í herskipiö Eastborne.
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 00 0 00 0 000 0 0 0000 000000000000*0^\00 0 0 00000000000 0 000000 0-0 0 I
STAKSTEISVAR
250 milljóirir —
1100 milljónir
í hartnær þrjá mánuði hefttr
Tíminn staglazt á því, að Ólaíur
Thors hafi sagt á Varðarfundi,''
að leggja þyrfti a.m.k. á 250
millj. kr. nýja skatta, ef fram-
kvæma ætti styrkja- og uppbóta-
kerfið áfram árið 1960. Síðan
slær Tíminn því föstu, að í stað
þess að leggja þessar 250 millj.
kr. á þjóðina, hafi núverandi rík
isstjórn með viðreisnarráðstöfun-
um sinum lagt á íslenzkan al-
rnenning 1100 millj. kr. í nýjum
alögum.
I framhaldi af þessu er rétt aS
vekja enn einu sinni atl.ygli á
nokkrum staðreyndum.
Ef ríkisstjónin hefði valið þann
kost að halda styrkja- og upp-
bótakerfinu áfram með því að
leggja á þjóðina a.m.k, 250 millj.
kr. í nýjum sköttum, þá hefði það
fyrst og fremst þýtt, að haldið
hefði verið áfram að vaða ennþá
lengra út í það öngþveiti, sem
verðbólgustefnan hefur skapað á
undanförnum árum. Af því hefði
aftur leitt það, að um næstu ára-
mót hefði verið ennþá erfiðara
að skapa jafnvægi í íslenzkum
efnahagsmálum og skera fyrir
rætur dýrtíðarmeinsins. Verð-
bólgan hefði haldið áfram að
magnast, verðgildi krónunnar að
rýrna og lánstraust þjóðarinnar
út á við að þverra. Núverandi
ríkisstjórn átti þess því engan
kost að halda áfram framkvæmd
styrkja- og uppbótakerfisins.
Hún varð að breyta um stefnu,
ef hún vildi ekki vitandi vits
steypa þjóðina út í ennþá meiri
ógæfu en ráðleysi og verðbólgu-
fum vinstri stjórnarinnar hafi
yfir hana leitt.
Hvernig reikna þeia*?
En hvernig reikna Tímameim
það út, að ríkisstjórnin hafi með
viðreisnartillögum sínum lagt
1100 millj. kr. nýjar álögur á al-
menning? Tíminn svarar þessari
spurningu þannig, að gengislækk
unin, vaxtahækkunin og sölu-
skattshækkunin og „aðrar hækk-
anir“ feli í sér 1100 millj. kr.
nýjar álögur.
Það þarf mikla oftrú á dóm-
greindarleysi almennings til þess
að geta haldið slíku fram. Hver
einasti viti borinn íslendingur
veit, að breytingin á gengisskrán-
ingunni nú var aðeins viðurkenn-
ing á ástandi, sem fyrir löngu
hafði skapazt. íslenzk króna var
löngu fallin áður en núverandi
ríkisstjórn og þingmeirihluti
beitti sér fyrir skráningu á raun-
verulegu gengi hennar. Sú byrði,
sem lögð hefur verið á þjóðina
með gengisbreytingunni er þess
vegna ekki lögð á hana af nú-
verandi ríkisstjórn, heldur af
vinstri stjórninni, sem ríkastan
þátt átti í því að magna verð-
bólgu í landinu.
Skattalækkanir
I öðru lagi má benda á það
að á móti söluskattshækkuninni
kemur lækkun á tekjuskatti og
niðurfelling gamla söluskattsins.
Loks verða bæjar- og sveitarfé-
lögum endurgreiddar 56 millj. kr.
á þessu ári af hinum nýja sölu-
skatti. Ennfremur fær almenn-
ingur stóhækkaðar bætur frá al-
mannatryggingum ásamt fjöl-
skyldubótum.
í þriðja lagi er það auðvitað
fjarri sanni að telja vaxtahækk-
unina skatt á allan almenning.
Reikningskúnst Tímamanna
hefur því eins og fyrri daginn
geigað ekki óverulega!