Morgunblaðið - 20.04.1960, Page 15

Miðvikudagur 20. apríl 1960
MORCVTSBL AÐIÐ
15
Samkeppni í aug-
lýsingateiknun
ÞAÐ er óhætt að segja, að aug-
lýsingateiknun standi ekki á háu
stigi hér á landi. Flestir lista-
menn telja slíkt yfirleitt fyrir
neðan virðingu sína. Meðal ým-
issa annara menningarþjóða er
litið á auglýsingateiknun, sem
sérstaka listgrein, sem enginn er
vansæmdur að. Enda stendur
þessi listgrein víða á háu stigi
erlendis.
Nýlega kom Einari Elíassyni,
framkvæmdastjóra Regnbogans i
Bankastræti til hugar að efna til
samkeppni meðal nemenda i
Myndlistaskólanum í Reykja-

einn poki
í bollann

einn hre
ss^"di bolli |
mm
B°UlUoi

mEcEmt,
Reynið
einn bolla
Innihald pokans í
einn bolla af sjóð-
andi vatni, og þér fáið ágætt
kjötseyði. Notið Vitamon
sem kraft í súpuna, sósuna
og kjötseyðið. Blandið duft-
inu í raspið fyrir fiskinn og
kóteletturnar, - og í vatnið
þegar þér sjóðið hrísgrjón
°g pylsur, - það gefur gott
bragð.

vík, um auglýsingateikningu af
plastmálningu — Hörpu-silki.
Færði hann þessa hugmynd í
tal við Ragnar Kjartansson, kenn
ara teiknideildar Myndlistaskól-
ans, er þegar veitti hugmynd-
inni brautargengi Almenn þátt-
taka og áhugi var meðal nemenda
skólans fyrir þessu heima-verk-
efni, — og árangurinn eftirtekt-
arverður.
Þrenn peningaverðlaun voru
veitt fyrir þrjár beztu teikning-
arnar, en dómnefnd skipuðu: for-
maður skólans, Sæmundur Sig-
urðsson, Jón B. Jónasson, mál-
arameistari og Einar Elíasson,
framkvæmdastjóri Regnbogans.
Fyrstu verðlaun hlaut Ragn-
heiður Jónsdóttir, og er mynd
hennar birt hér með í blaðinu,
önnur verðlaun hlaut Haukur
Sturluson og þriðju verðlaun Þór
arinn Þórarinsson. Auk þess
keypti Regnboginn þrjár aðrar
teikningar.
Allar þessar auglýsingateikn-
ingar voru til sýnis í gluggum
Regnbogans í Bankastræti 7. yfir
páska, og munu verða á sumar-
daginn fyrsta og um næstu
helgi. Geta þá vegfarendur og
aðrir, sem áhuga höfðu fyrir aug-
lýsingateikningum, séð þar ár-
angur samkeppninnar. Sú spurn-
ing hlýtur að vakna í sambandi
við þessa samkeppni, hvort ekki
væri tilvalið að efna til keppni
sem þessarar, meðal nemenda í
skólum landsins yfirleitt — jafn-
vel barnaskólum — á breiðara
grundvelli Má gera ráð fyrir að
sérstakir hæfileikar á þessu sviði
meðal einstakra nemenda kæmu
þá í ljós — hæfileikar, sem ef
til vill birtust ekki ella, þar sem
þeir væru eldrei uppgötvaðir. An
efa yrði þetta til að örva og
skapa meiri fjölbreytni í þess-
ari listgrein — og unga fólkið
kæmist með því snemma í sam-
band við atvinnulífið.
Þegar Sesar rændi
einum degi af febrúar
Eftir LYNN POOLE
KÞAÐ er siður að rífa niður
(dagatalið hinn 31. desember
/ár hvert og hengja upp nýtt,
/taka glas og skála fyrir nýja
Járinu og sofa svo út næsta
lorgun, því að þá er hátíðis-
iagur, fyrsti dagur ársins. En
aafið þið nokkurn tíma hugs-
/að út í það, að nýja árið byrj-
/aði í raun og veru ekki fyrr
en 21. marz sl.?
Sagan af tímatali okkar er
athyglisverð og varpar
Skemmtilegu Ijósi á gang ver-
aldarsögunnar og breytt við-
lorf manna á hinum ýmsu
ftímum. Babýlóníumenn gerðu
/sér sennilega fyrstir manna
/grein fyrir því, að jörðin sner-
pist um möndul sinn, og skiptu
iverjum snúningi jarðarinn-
ar í tvö tólf stunda tímabil,
f>ví að þeir töldu í tylftum,
/en ekki í tugum eins og við
/gerum. Frá Babýlóníumönn-
9um eru einnig komnir sjö dag-
)ar vikunnar. Þeir litu nefni-
Nlega á sjö himintungl sem
(guði, þ. e. mánann, marz,
ímerkúríus, júpíter, venus,
/satúrnus og sólina, og nefndu
/dagana eftir þeim. Heiti þess-
lara daga á enskri tungu eru
ikomin frá Engil-Söxum. Mon-
Kday er dregið af Monandaeg,
teða dagur mánans; Tuesday
/er dregið af Teeosdaeg, eftir
/norræna guðinum Tý, sem
bamsvarar Marz; Wednesday
ler dregið af Woden’s daeg,
Keftir Óðni, sem samsvarar aft-
(ur Merkúríusi; Thursday er
/dregið af Thorsdaeg, eftir Þór,
/sem samsvarar Júpíter; Fri-
/day er dregið af Friggasdaeg,
— Op/ð bréf
Framh. af bls. 6.
kostur þeirra sæmilegur, eða a.
m. k. sá langbezti, sem fyrir
finnst í þessum greinum á ís-
landi. Þessar stofnanir verða
ekki lagðar niður eða fluttar,
þótt stofnaður yrði sjálfstæður
landbúnaðarháskóli að Hvann-
eyri.
Við Háskóla íslands eru starf-
andi prófessorar í efnafræði,
eðlisfræði, stærðfræði, verk-
fræði, lífeðlisfræði og hagfræði
Væri sjálfsagt að þeir kenndu
sínar greinar væntanlegum land-
búnaðarnemendum. Við Náttúru
gripasafnið eru starfandi sér-
fræðingar í sumum greinum jarð
og grasafræði, sem veitt gætu
tilsögn í sinum fögum. Við At-
vinnudeild Háskólans starfa fjöl-
margir sérfræðingar í efnafræði,
fiskifræði, gerlafræði, erfða-
fræði, jurtasjúkdómafræði, skor-
dýrafræði, byggingarfræði, fóð-
Jörð með áhöfn
Stórbýli í Húnavatnssýslu til sölu nú begar.
Jörðinni fylgja 500ær, 5 kýr og búvélar.
Nánari uppl. á skrifstofunni.
EINAR SIGURÐSSON, HDL.
Ingólfsstræti 4 — Sími 16767.
eftir Freyju, sem samsvarar
Venusi; Saturday er dregið af
Saeternesdaeg, eftir Satúrnusi
og Sunday er dregið ar Sunn-
andaeg, eða dagur sólarinnar.
Á sama hátt og lengd dags-
ins er ákveðin af snúningi
jarðarinnar um möndul sinn,
þannig var lengd ársins
ákveðin af hringferð jarðar-
innar umhverfis sólina. Nú er
það svo, að árstíðirnar þ. e.
gróðrartími jarðarinnar, fara
eftir því, hvernig jörðin snýst
umhverfis sólina, og því hefst
borgaralegt ár okkar eða
gróðrartíminn um jafndægur
á vQ^in, það er 21. marz, fyrsta
dag vorsins. En tímabilið frá
jafndægri til jafndægurs er
365 dagar, 5 klst., 48 mínútur
og 46 sekúndur. Þessum- klst.,
mín. og sek. verður því að
bæta við sem hlaupári. En
það er önnur saga að segja
frá því.
í flestum af hinum fyrstu
tímatölum sögunnar er miðað
við mánann og oftast reiknað
með 12 tunglmánuðum. En
tunglmánuður er aðeins 29 og
hálfur dagur. Rómverjar
höfðu einu sinni tunglmán-
aðartímatal með 12 mánuðum,
sem voru ýmist 29 eða 30 dag-
ar hver. Þannig voru dagar
ársins aðeins 354, en til þess
að samræma tímatalið árstíð-
unum bættu þeir við heiium
mánuði annað hvort ár.
Þá kom Júlíus Sesar til
skjalanna og afnam tungl-
mánuðina og fyrirskipaði, að
árið skyldi talið frá vorjafn-
dægri til vorj afndægurs.Marz,
maí, quintilis, september og
nóvember fengu 31 dag hver,

og allir hipir mánuðirnir
fengu 30 daga hver, að und-
anskildum síðasta mánuðin-
um, febrúar, , sem hafði ýmist
29 eða 30 daga, eftir því hvort
það var hlaupár eða ekki.
Loks nefndi hann mánuðinn
quintilis í höfuðið á sjálfum
sér og kallaði hann Júlí.
Sú saga er sögð af Ágústusi
Sesar, að hann hafði nefnt
mánuðinn sextilis Ágúst, í
höfuðið á sér. En til þess að
hann yrði jafnlangur og mán-
uður Júlíusar Sesars, júlí, er
sagt, að hann hafi tekið einn
dag af febrúar og b/;tt honum
við 30 dagana í ágúst. Þetta
segir sagan, að sé skýringin
á því, að það eru 30 dagar í
september, apríl, júní og nóv-
ember, en 31 dagur í öllum
hinum mánuðum ársins nema
vesalings febrúar, sem var
rændur einum deginum.
Svo mikið er víst að hlaup-
ársleiðrétting Júlíusar Sesars
er ekki ýkja nákvæm, og árið
1582 var skekkjan í tímatali
hans orðin tíu dagar. Þá var
tekið upp gregoríanska tíma-
talið að boði Gregoríusar páfa
og notuð við það enn í dag.
Hann gerði nokkrar breyting-
ar á hlaupárskerfinu. og gerði
janúar að fyrsta mánuði árs-
ins í stað marz. Gömlu róm-
versku mánaðanöfnin héldust
óbreytt og þannig stendur á
því, að níundi, tíundi, ellefti
og tólfti mánuður ársins bera
nöfn, sem í raun og veru
merkja „sjöundi", „áttundi",
„níundi" og „tíundi“ mánuð-
ur.
(Thp John Hopkins University).
urfræði, jarðvegsfræði og bú-
fjárfræði. Við Búnaðarfélag ís-
lands eru starfandi ráðunautar í
ýmsum greinum landbúnaðarins.
Auk þess eru staðsettar í
Reykjavík Iðnaðarmálastofnun,
Mjólkursamsalan, Fiskifélagið,
Veðurstofan, Teiknistofa land-
búnaðarins, ýmsar niðursuðu-
verksmiðjur, frystihús og sölu-
fyrirtæki, allar skipaðar færum
mönnum, og hafa skilyrði til að
veita kennslu og verklega þjálf-
un í ýmsum greinum. Hvanneyri
hefur engan þessara kosta.
Húsnæði fyrir skólann er þeg-
ar fyrir hendi í Reykjavík. Má
þar nefna kennslustofur Há-
skólans, hús Atvinnudeildarinn-
ar og húsnæði í húsi bænda á
Melunum. Teljum við víst, að
eitthvað af þessu húsnæði feng-
ist til bráðabirgða, ef þörf kref-
u_. Á Hvanneyri eru engin hús
aflögu.
Að sjálfsögðu verður háskóla-
deild í landbúnaðarvísindum að
hafa aðgang að jarðnæði og bú-
fénaði fyrir tiiraunir, og einnig
að hafa skilyrði til verklegrar
kennslu í ýmsum greinum mat-
vælaiðnfræði. Það skal viður-
kennt, að á Hvanneyri er rekið
myndarlegt stórbú í sambandi
við Bændaskólann. Þar er au.,.
þess nægilegt landrými, en sá
ljóður er á, að jarðvegur er þar
nokkuð sérstæður og ólíkur því,
sem annars staðar gerist, og er
því ekki sem heppilegastur fyrir
tilraunir í jarðrækt, sem koma
eiga að gagni sem víðast um
landið. Vafasamt er, að unnt
yrði að skapa þar skilyrði til
verklegrar kennslu matvælaiðn-
kennt, að engin af hinum fyrr-
nefndu Reykjavíkurstofnunum
hefur yfir að ráða viðunandi
jarðnæði. Hins vegar hefur það
lengi verið rætt að fá til afnota
hluta af Korpúlfsstöðum eða
Korpúlfsstaði alla fyrir tilrauna-
starfsemi Atvinnudeildarinnar.
Ef sú lausn fengist á málinu,
væri þeirri þörf deildarinnar
fullnægt.
Korpúlfsstaðir eru aðeins stein
snar frá Reykjavík. Tilrauna-
stöðin að Keldum er staðsett i
þessari leið, og eflaust yrði sam-
starf væntanlegrar landbúnaðar-
deildar við þessa stofnun til
mikils gagns fyrir báðar. — A8
sjálfsögðu þyrfti að leggja í
nokkurn kostnað til að skapa við
unandi starfsskilyrði að Korp-
úlfsstöðum.
Stofnun landbúnaðardeildar
við Háskóla íslands yrði því
ekki aðeins einfaldasta úrlausn-
in í þessu máli og sú heillavæn-
legasta hvað snertir framtíð æðri
menntunar í náttúrufræðum á
íslandi, heldur yrði hún auk þess
langódýrust bæði í stofnun og
rekstri.
Við treystum því, að háttvirt
Alþingi taki til gaumgæfilegrar
íhugunar sjónarmið okkar, sem
höfum stundað nám við land-
búnaðardeildir háskóla, bæði á
Norðurlöndum og í Norður-
Ameríku og höfum kynnt okkur
fyrirkomulag slíkra skóla.
Ithaca,, New York, 12. apríl 1960.
Björn Sigurbjörnsson, dr. phii.
(jurtaerfðafræði)
Geir V. Guðnason, magister
(mjólkurefnafræði)
Jón R. Magnússon, magister
(matvælaiðnfræði)
Lárus Jónsson, agronom
(jax-ðvegsfræði)
Sverrir Vilhjálmsson, stud. agron
(matvælaiðnfræði)
r