Morgunblaðið - 28.04.1960, Qupperneq 3

Flmmtudagur 28. apríl 1960
MORGUNfíL 4Ð1Ð
3
r
Teheran, íran, 27. apríl.
— (NTB-Reuter) —
1 DAG og í gær urðu nýjar
jarðhræringar á jarðskjálfta-
svæðinu hjá rústum borgar-
innar Lar í suður íran. Ekki
hefur verið tilkynnt um tjón
af völdum þessara jarðhrær-
inga.
Utanríkisráðherra Breta; Sel-
wyn Lloyd, hefur sent Iranskeis-
ara samúðarjíveðjur Bretadrottn-
ingar og tilkynnt að ríkisstjórnin
muni gef 10.000 pund til aðstoðar
þeim sem komust lífs af. Aðstoð
berst nú víða að og streyma alls
kyns gjafir til íbúa borganna
Lar og Garash, sem lögðust gjör-
samlega í eyði í jarðskjálftun-
um sl. sunnudag. Engar nákvæm-
ai fréttir hafa enn borizt um
fjölda þeirra er fórusfc Var í
fyrstu talið að 3.000 manns hafi
beðið bana, mest konur og börn,
því mennirnir voru við vinnu á
ökrunum, en nú ber fréttunum
ekki saman og er tala hinna látnu
áætluð allt frá 400 til 3000.
Tjaldbúðum hefur verið
komið upp við borgina Lar,
þar sem íbúarnir hafast við,
því ekki stendur veggur eftir
af húsum borgarinnar.— Er
þcssum íbúum nú aftur ógn-
að, í þetta sinn af úlfahópum,
sem halda sig rétt utan við
tjaldsvæðið.
Fyrirlestur
í Háskólanum
PRÓFESSOR Eugene Hanson,
forseti lagadeildar Ohio North-
ern University í Bandaríkjun-
um, sem kennt hefur við laga-
deild Háskóla íslands á þessu
kennslumisseri, flytur fyrirlest-,
ur fyrir almenning í 1. kennslu-
stofu skólans í dag kl. 5:15.
Efni þessa fyrirlesturs próf.
Hansons er: Dómskipun í Banda-
ríkjunum. — Öllum er heimill
aðgangur. I
Tjörnin heitir Vilpa og báturinn Vilborg. Hásetar eru Þorgeir Guðmundsson, 15 ára; Sigurður
Sigurðsson, 14 ára, og Halldór Bjarnason, 14 ára. Nafni stafnbúans, þriggja ára, kunnv.m við ekki
skii á. —
Sjómennska
er þeim í blóð borin
Vestmannaeyjum 23./4. ’60
Til ritstjórnar Morgunbl.
Sendi ykkur þessar myndir,
því að það voru svo margir
búnir að benda mér á þessa
stráka. Þeir hafa sem sé smíð-
að þennan bát sjálfir, án
hjálpar nokkurra fullorðinna,
að lítilli tilsögn undanskilinni.
Þeir voru rúman mánuð að
smíða bátinn og þykir hann
nokkuð merkilegur. Þarna
er ég kom að, voru þeir ný-
búnir að setja á flot og voru
að reyna sjóhæfni bátsins og
einnig að sjá hvort nokkur
leki væri kominn að honum.
Þeir sem sé' reyndu hann
fyrst á þessari tjörn, en nú

eru þeir búnir að setja hann
á flot á saltan sjó, sem sé byrj
aðir að róa bátnum um höfn-
ina og svo munu beir efalaust
sækja lengra, kannski ekki á
þessum báti, en öðrum meiri.
Þessir strákar eru sjómanna
synir, svo þeim er sýnilega
sjómennskan í blóð borin.
Sjáið svo litla snáðann í
bátnum. Hann er að sj ástjórn
maður á þessum báti, og þá afa
sínum líkur, því að afi hans er
einmitt skipstjóri á mótorbát
hér.
Hann er mjög „monsaraleg-
ur“ í sínum sjóklæðum, eins
og sjá má.
Sigurg. Jónasson,
Vestm.eyjum
* 0 M
I
Litli sjómaðurinn.
MMW
Jónas Pétursson
stAksieinar
Viðbrögð íslenzkr a blaða
Viðbrögð íslenzkra blaða við
úrslitunum á Genfarráðstefnunni
mega heita á eina lund. Öll dag-
blöðin í Reykjavík telja að ís-
lendingar megi vel við una. —
Morgunblaðið leggur álierzlu á
að 12 mílurnar séu að sigra og
hafi í raun og veru átt yfir-
gnæfandi meiri hluta fylgi að
fagna meðal þeirrra þjóða, sem
ráðstefnuna sóttu. Telur blaðið
að íslendingar geti verið sæmi-
lega ánægðir með ráðstefnuna.
Kemst blaðið síðan m. a. að orði
á þessa' leið:
„Bretar drógu flota sinn til
baka af íslandsmiðum í þann
mund, er ráðstefnan hófst. Eng-
um dettur í hug að þeir telji sér
sæma að hefja hernaðaraðgerð-
ir á íslandsmiðum að nýju“.
Megum vel við una
Alþýðublaðið segir í upphafl
forystugreinar sinnar:
„Genfarfundinum um land-
helgismálið er lokið án árang-
urs, og geta íslendingar vel við
unað þau úrslit, eins og málum
var komið á ráðstefnunni. Vissu-
lega hefði verið æskilegast að
samkomulag næðist um afdrátt-
arlausa 12 mlina fiskveiðilög-
sögu, en veidi hinna stóru sér-
réttindaþjóða reyndist of mikið
til að slíku væri að heiisa“.
Tíminn kemst m. a. að orði
á þessa leið í forystugrein sinni
um úrslit ráðstefnunnar:
„ísiendingar mega því vel una
úrslita sjóréttarráðstefnunnar,
þótt ýmsa skugga beri á störf
hennar eins og t. d. framkomu
Bandaríkjanna“.
Kommúnistablaðið Þjóðviljinn
leggur að vísu mesta áherzlu á,
að afsaka þá ráðabreytni Lúð-
víks Jósefssonar og Hermanns
Jónassonar að snúast gegn tillögu
fslands um að við skyldum und-
anþegnir hinum sögulega rétti.
En niðurstaða Þjóðviljans er þó
þessi í forystugrein blaðsins:
Hlutdeildarfyrirkomulag
eða opin hlutafélög
Tillaga Sigurðar Bjarnasonar og fleiri
þingmanna á Alþingi
ÞINGSÁLYKTUNARTILLAGA þeirra Sigurðar Bjarnasonar,
Magnúsar Jónssonar og Matthíasar Á. Mathiesen um hlutdeildar-
og arðskiptifyrirkomulag í atvinnurekstri tslendinga, var tekin
fyrir á fundi Sameinaðs þings í gær.
Framsöguræðu flutti Sigurður 2)
Bjarnason, 1. þm. Vestfjarða.
Sagði hann í upphafi ræðu sinn-
ar, að eitt af
mest aðkallandi
vandamálum á
sviði efnahags-
mála væri það,
að tryggja sætt-
ir milli vinnu
og fjármagns.
Ein leið að
því takmarki
væri hlutdeildar. og arð-
skiptifyrirkómulag í atvinnu-
rekstrinum. Tillögur um það efni
hefðu verið fluttar á þingi alloft,
en eigi náð afgreiðslu. Því væri
ekki þörf á að ræða málið ýtar-
lega í þetta sinn.
Hlutdeild í arði
Aðalatriði hlutdeildar- og arð-
skiptifyrirkomulagsins kvað
ræðumaður vera þessi:
1) Að verkamennirnir fái auk
hinna föstu launa einhvern
hluta af arði.
Að þeim gefist kostur á að
safna arðhluta sínum, eða
einhverjum hluta hans, til
þess með honum að eignast
hlut í atvinnufyrirtækjunum.
3) Að verkamennirnir fái hlut-
deild í stjórn fyrirtækjanna,
annaðhvort með því að eign-
ast hlutafé eða að nefnd
verkamanna hvers fyrirtækis
hafi íhlutun um rekstur
þess.
Opin hlutafélög
Að svo mæltu gat Sigurður
Bjarnason síðan þess, að önnur
leið væri einnig hugsanleg til
að sætta vinnu og fjármagn.
Væru það hin opnu hlutafélög,
eins og t.d. Eimskipafélag Is-
lands, sem þjóðin hefði á sínum
tíma sameinazt um að hrinda í
framkvæmd. Sú reynsla, sem
þar hefði fengizt, benti vissulega
til þess, að hér væri einnig um
athyglisverða leið að ræða.
Nýjar leiðir
Báðar þær leiðir, sem hér hefði
verið getið, hefðu verið reyndar
víða um lönd, t. d. í Vestur-
Þýzkalandi, Bretlandi, Astralíu
og Bandaríkjunum, og þar gefizt
vel.
Að lokum ítrekaði Sigurður
Bjarnason þau ummæli sín, að
brýn nauðsyn bæri til að reyna
hér nýjar leiðir í þessum efnum.
Mikii átök milli vinnu og fjár-
magns hefðu átt sinn stóra þátt
í hinni óheillavænlegu þróun ís-
lenzkra efnahagsmála undanfar-
in ár.
Mæltist ræðumaður til þess að
málið fengi nú skjóta og góða
meðferð á þingi, og var því að
framsöguræðu hans lokinni vísað
til allsherjarnefndar með sam-
hljóða atkvæðum.
KOMIÐ er út hjá ísafoldarprent-
smiðju fjórða bindið í ritsafni
Jacks London. Er það „Uppreisn-
in á Elsinoru“ í þýðingu Ingólfs
Jónssonar.
Þessi útgáfa á riturn Jacks Lon-
don er þegar orðin mjög vinsæl
hér, enda á höfundurinn marga
aðdáendur bæði unga og gamla.
Þær þrjár bækur, sem komnar
eru út, eru „Óbyggðirnac kalla“,
„Ævintýri“ og „Spennitreyjan".
Væntanlegar síðar á þessu ári eru
„Bakkus kóngur“, „Sögur frá
Suðurhafseyjum" og „Hetjan frá
Klondyke".
heiðraður
EGILSSTÖÐUM, 21. apríl 1960.
20. apríl sl. átti Jónas Pétursson
alþingismaður Skriðuklaustri
fimmtugsafmæli. í tilefni af því
heimsótti hann margt manna.
Kona Jónasar frú Anna Jósafats-
dóttir átti einnig fimmtugs af-
mæli um þessar mundir.
Margar ræður voru fluttar fyr-
ir minni þeirra hjóna. Að síð-
ustu þakkaði Jónas gestum fyr-
ir komuna og sýndann vinarhug.
Nokkrir hreppsbúar færðu
þeim hjónum fallega litmynd af
Skriðuklaustri. — A.B.
Ferðin til tunglsins
Þá er komið út hjá ísafold ann
að bindið af hinni heimskunnu
sögu Jules Verne „Ferðin til
tunglsins" í þýðingu ísaks Jóns-
sonar skólastjóra. Fyrra bindið
„Tunglflaugin" kom út sl. vetur,
en þetta síðara bindi nefnist
„Ferðin umhverfis tunglið“. Þýð-
ing bókarinnar er tileinkuð æsku
lýð þessa lands. Er þetta fjórða
bókin í flokknum Kjörbækur fsa-
foldar. Á undan eru komnar
„Flugævintýrið" eftir Leif
Hamre, „Fegurðardrottning" eft-
ir Hannebo Holm og svo Tungl-
flaugin.
„Öll íslenzka þjóðin fagnar úr-
slitunum í Genf“.
Tvöfeldni Rússa
Kommúnistar hér heima leggja
höfuðáherzlu á það, að eiginlega
hafi Rússar og Sovétblökkin ver_
ið aðalstuðningsmenn íslands á
Genfarráðstefnunni. Þetta er
auðvitað hin mesta firra. Rússar
greiddu atkvæði gegn báðum til-
lögum íslands og gerðu það sem
þeir gátu til þess að hindra að
sérstaða okkar yrði viðurkennd.
Fulltrúi Kúbu svaraði Rússum
mjög vel, að því er snerti ísland,
í ræðu er hann flutti á síðasta
degi ráðstefnunnar. Var þannig
sagt frá ummælum Kúbumanns-
ins í fréttaskeyti fréttaritara
Morgunblaðsins í Genf í blaðinu
í gær:
„Amador frá Kúbu stóð upp
og kvaðst hafa undrazt tvöfeldni
Rússans. Hann hefði lýst yfir
samúð með íslandi og skilningi,
en síðan greitt atkvæði á móti
því, af hreinum tæknilegum
ástæðum, eins og hann komst að
orði! En skýring Rússa á þess-
um tæknilegu ástæðum nægir
ekki, sagði hann, því þeir greiddu
einnig atkvæði gegn tillögu
Kúbu, sem var alveg eins og tíl—
laga íslands um forréttindi, nema
hvað þar var sett almenn regla.
Ég vil því segja fulltrúa Rússa,
að við smáþjóðirnar erum raun-
ar þakklátar fyrir samúð þeirra
og skilning, en það er ekki nóg,
þeir verða líka að sýna það i
verki“.
Jnck London og Ju’es Verne
Tvær nýjar bækur frá ísafold