Morgunblaðið - 19.05.1960, Blaðsíða 23

Fimmtudagur 19. maí 1960
MORCUNBLAÐIÐ
23
— Blaðamenn
Framh. af bls. 1.
höfum okkar stolt. Það, sem for-
setinn átti við^ með yfirlýsingu
sinni 16. maí, var að njósnaflug
mundu ekki farið á meðan hann
gegndi forsetaembættinu — eða
fram í janúar næsta ár. Það er
ekki hægt að byggja á embættis-
tíma eins manns í samskiptum
þjóða — hvers virði yrði alþjóð-
legt samkomulag, ef slíkt væri
gert? sagði Krúsjeff.
• S. Þ. EKKI DEILD !
PENTAGON
Hann sagði, að það væru
Rússar einir, sem ákvæðu, hvort
erlendar flugvélar fengju að
fljúga óhindraðar yfir land
þeirra — og hann gæti fullyrt,
að slíkar flugvélar yrðu misk-
unnarlaust skotnar niður, og
stöðvar þær, sem þær kæmu frá,
eyðilagðar. — Hann kvað rúss-
nesku sendinefndina hafa undr-
azt þá yfirlýsingu Eisenhowers,
að hann hygðist leggja fyrir
Sameinuðu þjóðirnar nýja til-
lögu um vígbúnaðareftirlit úr
lofti. — Maður leyfir sér að
vona, sagði hann, að S.þ. séu ekki
fylki 1 Bandaríkjuniun, né deild
í Pentagon, hermálaráðuneyti
þeirra, og muni hafna slíkri til-
lögu. —
• VANTAÐI VILJASTYRK
Krúsjeff sagði, að stjóm sín
harmaði, að ekki hefði reynzt
unnt að halda leiðtogafundinn
nú — hún vildi friðsamlegt sam-
band allra þjóða og lausn deilu-
mála með samningum. Hún vildi
reyna annan slíkan fund — jafn-
vel fyrr en eftir 6—8 mánuði,
sem hann stakk upp á, en því
aðeins að allir gerðu sér ljóst,
að Sovétríkin gerðu sér ekki að
góðu neins konar yfirtroðslur eða
ógnanir. — Krúsjeff þakkaði
þeim de Gaulle og Macmillan
fyrir einlægar tilraunir þeirra
til að koma á viðræðum, en
kvaðst harma, að þeir hefðu ekki
sýnt „meiri viljastyrk“ til þess
að fá bandarísku leiðtogana til
að fordæma njósnaflug sitt og
beiðast afsökunar. Þá hefðu von-
irnar, sem tengdar voru við
þennan fund kannski ekki brugð
izt. Að svo mæltu kvaðst hann
reiðubúinn að svara spurningum
fréttamanna. ,
• „PÚAГ
Krúsjeff virtist órólegur,
þar sem hann sat á milli Grom-
ýkó utanríkisráðherra og Malin-
ovsky landvarnaráðherra — og
öðru hverju steytti bann hnef-
ann eða benti ógnandi fingri
fram í salinn. Er hann hafði lok-
ið að lesa yfirlýsingu sína stóð
hann upp og tók að ávarpa
fréttarnennina í háværum tón,
eins og hann væri að tala á póli-
tískum fjöldafundi. Klöppuðu
nokkrir hinna sovézku embætt-
ismanna, sem viðstaddir voru, og
Sjötíu og fimm ára
PÉTUR Einarsson, ökrum, Stykk
ishólmi er 75 ára í dag. Kvæntur
er hann Jóhönnu Jóhannsdótt-
ur frá Öxney.
Jófríður Krisl jáns
dóttir 85 ára
FRÚ JÓFRÍÐUR Kristjánsdóttir,
Stykkishólmi á 85 ára afmæli í
dag. Hún er fæddur í Rifgirð-
ingum á Breiðafirði og voru for-
eldrar hennar Ingibjörg Jóhannes
dóttir og Kristján Friðriksson, en
hann drukknaði skömmu áður en
Jofríður fæddist og ólst hún upp
hjá föðurafa sínum Friðrik Jóns-
syni, sem bjó þar alla ævi. Hún
giftist Magnúsi Finnssyni frá
Hellissandi en missti hann eftir
þriggja ára sambúð. Til Stykkis-
hólms kom hún um aldamótin
og þar hefur hún dvalizt síðan.
Hún hefur alið upp tvö fóstur-
börn og býr nú þar í skjóli ann-
ars þeirra, Benédikts Brýnjólfs-
sonar, sem lætur henni líða vel. '
Jófríður er mannkostakona og
á marga vini. ,
fréttamenn „járntjaldsblaða“ —
en margir vestrænu blaðamann-
anna „púuðu“ til að láta í ljós
andúð sína.
• KRÚSJEFF ÆSTUR
Þegar hlé varð á, mælti Krús-
jeff og var rjóður mjög: — Mér
hefir verið tjáð, að Adenauer
kanslari Vestur-Þýzkalands hafi
sent hingað nokkra af óþjóða-
lýð sínum, þcim sem ekki fengu
fyrir ferðina í Stalingrad-orrust-
unni — og það eru þeir, sem nú
„púa“. — Við skulum gefa ykk-
ur svo til tevatnsins, að þið miss-
ið alla löngun til að koma hér
inn og „púa“ aftur. Þetta eru
þorpararnir, sem réðust inn í
Sovétríkin til þess að ræna og
rupla. Þeir hafa komizt undan
refsingu. Þið eruð öll skynugt
fólk og munuð vera þess vís,
„í fyllingu \
tímans" !
PARÍS og Berlín, 18. maí
(Reuter) Augu manna bein-
rst nú mjög að Berlínarmál- I
inum eftir upplausn topp- {
fundarins. — í dag lýsti Krú-
sjeff því yfir á blaðamanna-
fundi sínum, að Rússar mundu
gera sér-friðarsamning við I
Austur-Þjóðverja — og |
mundu þá Vesturveldin
svipt herseturétti sínum í
Vestur-Berlín.
Þegar Krúsjeff var spurður,
tivenær slíkur samningur
mundi undirritaður, svaraði
hann: „Það er okkar mál“. —
Kvað hann það mundu gert
„í fyllingu tímans“. — Hann
kvað þolinmæði sína í Berlín-
Iarmálinu á þrotum. Eina lausn
in væri, að Vesturveldin
hyrfu á brott með her sinn
úr borginni og íbúamir fengju
að ákvarða framtíðar-stjórn-
skipulag sitt sjálfir í kosning-
um.
hver stendur frammi fyrir ykk-
ur. — Ég er fulltrúi Sovétríkj-
anna, hinnar miklu Sovétþjóð-
ar — lands Lenins og fólksins,
sem sigraði í októberbyltingunni,
nú lands kjamorkuframfar-
anna. — Þið, litli hópur („pú-
ararnir"), eruð fulltrúar þeirra,
sem þýzka þjóðin sjálf mun fyr-
irverða sig fyrir. Ég er að tala
um þennan fámenna ruslaralýð
— ekki hina miklu, þýzku þjóð.
Það er mér aðeins styrkur og
sýnir mér, að ég er á réttri leið,
að þið skulið gera hróp að mér.
— kc —
Við þessi ummæli heyrðist
strjált lófaklapp í salnum. Varð
nú allgott hljóð, og stóð þá Krús-
jeff aftur upp og sagði í gaman-
sömum tón, að hann hefði unun
af að takast á við óvini verka-
lýðsins — það væri gott að kynn-
ast „æði þjóna heimsvaldastefn-
unnar“. Var nú hlegið.
„En fátt mun verða þeim til
framdráttar. Sovétríkin stefna
fram, stöðug og óbifanleg, til
þess að byggja upp kommúnism-
ann, og ekkert getur stöðvað þau
á göngiuini tii þeirrar áttar“,
sagði Krúsjeff.
• ÉG VARÐ TORTRYGGINN
Það kom fram hjá Krúsjeff, að
hann hefði vitað um ferðir U-2
flugvéla inn yfir sovézkt land, er
hann ræddi við Eisenhower í sept.
sl. Er hann var spurður, hví hann
hefði ekki rætt málið við forset-
ann, kvaðst hann hafa verið kom-
inn á fremstu hlunn með það . . .
„en svo varð ég tortrygginn —
mér fannst eitthvað grunsamlegt
við öll vinahót forsetans og
hætti við að bera upp málið“.
Svo náðum við þeim — og ég
hafði haft rétt fyrir mér. Þegar
við náum kettinum í dúfnabúr-
inu, klípum við duglega í skottið
á honum, því að það er eina ráðið
til að koma nokkurri glóru inn í
kollinn á honum.
• BLEIÐURNAR HÆTTU-
LEGAR
Blaðamaður beindi spurningu
til Krúsjeffs í sambandi við við-
búnaðaræfingar Bandaríkja-
manna í herstöðvum sínum sl.
mánudag. Hann kvaðst ekki hafa
vitað um þær. — Ef þetta er rétt,
sagði hann, þá er það ögrun, sem
gerir málin enn flóknari. Ef til
vill er hér um heigulshátt að
ræða. Bleiðurnar eru oft eins
hættulegar og þeir, sem ögra. —
Heiglarnir geta komið af stað
styrjöld með heigulshættinum
einum. — Malinovsky marskálk-
ur hvíslaði nú einhverju að Krús-
jeff, sem síðan hélt áfram: —
Malinovsky marskálkur kveðst
ekki hafa skipað sovézka hern-
num að vera viðbúinn — og hann
ætlar ekki að gera það.
• ÆSTUR OG ÓRÓLEGUR
Fréttamenn eru yfirleitt sam-
mála um, að Krúsjeff hafi að
ýmsu Ieyti verið brugðið á þess-
um fundi. Hann hafi ekki virzt
önuggur, heldur æstur og óróleg-
ur. Sumir skilja þetta sem von-
brigði manns, sem hefir talið sig
vera að eignast vin, en missir
hann ekki aðeins, heldur ógnar til
vonandi vinurinn honum. Hinir
eru þó fleiri, sem telja framkomu
Krúsjeffs stafa af einhverjum
meiriháttar erfiðleikum, sem
hann eigi við að stríða — heima
fyrir.
— Hvað sem um það er, voru
hinir reyndu fréttamenn sem
þrumu lostnir yfir framkomu
Krúsjeffs, sem ýmist var rauður
af reiði og sýndi fágætan rudda-
skap eða brosti breitt og gerði
að gamni sínu. — Ber mönnum
saman um, að þessi blaða-
mannafundur hafi í rauninni
verið alveg einstæður.
Framkoma
Krúsjeffs
Framh. af bls. 15.
segir: — Eisenhower forseti til-
kynnti að njósnaflugi yfir Rúss-
landi væri hætt og yrði ekki
byrjað aftur. En Krúsjeff lét sér
ekki nægja það, hann setti úr-
slitakosti og krafðist þess, að
þeim yrði refað sem bæru á-
byrgð á atburðinum. Þess vegna
fer ráðstefnan út um þúfur. En
ábyrgðinni af því hefur með
þessu verið velt af herðum Eis-
enhowers á herðar Krúsjeffs,
þar sem yfirlýsing Eisenhowers
hefði átt í allri sanngirni að
nægja Rússum.
Fram að því virtist sem Banda
ríkin væru að réttlæta og ætl-
uðu að halda fast við njósna-
flug sín. Ef það hefði verið rétt
var ekki nema eðlilegt að Krús-
jeff setti fram algert úrslitaskil-
yrði að njósnafluginu yrði hætt.
Annars hefðu Rússar orðið fyrir
álitshnekki. Auðvitað eru láta-
læti og uppgerð í þessu öllu. Öll
stórveldin stunda stöðugt njósn-
ir hvert hjá öð.ru og ekkert
stundar eins víðtækar njósnir og
Rússar. En Rússar hafa alltaf
neitað að viðurkenna líkt. Eis-
enhower forseti hefur komið
Rússum í klípu með því að ætla
að stæla George Washington í
hreinskilni. Þar sem hann fékkst
ekki til að segja ósatt neyddi
hann Krúsjeff til að gera þetta
að úrslitaatriði.
Mr. Krúsjeff getur ekki hald-
ið fast við úrslitakosti «ína an
þéss að hljóta sökina ai’ því að
hann sé af ráðnum hug að slíta
sanmingaumleitunum vif Vest-
urveldin.
Þörf á djörfung og festtt
Dagens Nyheter í Stokkhólmi
segir: — Eisenhower hefur lýst
því yfir, að njósnaflug yfir Rúss-
landi verði ekki hafið að *»ýju
og túlkar eldri yfirlýsingu sína
þannig öðruvísi en flestir gorðu.
Svo virðist sem Krúsjefí laki
ekkert tillit til þess, hve naikil
eftirgjöf er fólgin í þessu. Rúss-
neski einræðisherrann vúðist
vera reiðubúinn að valda hinu
alvarlegasta hættuástandi 4 al-
þjóðavettvangi, meðan 4ann
fylgir venju einræðisherr* og
kennir öðrum um. Nú er þess
mest þörf að Vesturlönd sýni
sambland af djörfung og festu,
sem þau hefur skort alltof mik-
ið að undanförnu.
—• Vonir þjóðanna
Framh. af bls. 1.
að þau hafi þjappað Vesturveld-
unum saman, svo að aldrei hafi
ríkt betri eining með þeim en
einmitt nú eftir átök undangeng-
inna daga.
úr Hættuástanð
Afstaða og tilfinningar flestra
nú hafa e. t. v. verið settar hvað
ljósast fram af Jens Otto Krag,
utanríkisráðherra Dana, er hann
sagði: „Samningar og undirbún-
ingur mánuðum saman, sem
hefðu getað boðað nýja þróun
mála, dregið úr spennu og við-
sjám og stöðvað kalda stríðið,
virðast nú hafa verið til einskis.
Vonir þjóðanna hafa verið að
engu gerðar".
Von Brentano, utanríkisráð-
herra Vestur-Þýzkalands, lét í
ljós ótta um, að menn yrðu nú
að horfast í augu við nýja Ber.
línardeilu. —• 1 yfirlýsingu
stjórnarflokks Adenauers kansl-
ara segir, að ástandið í heimin-
um sé nú alvarlegra en nokkru
sinni eftir lok heimsstyrjaldar-
innar. — Yfirleitt má nú víða
heyra raddir um það, að jafn-
hættulegt ástand hafi ekki rikt
síðan í Kóreustyrjöldinni —
jafnvel ekki síðan 1939, um það
leyti, sem heimsstyrjöldin brauzt
út. —
ár „Hermangari"
1 kommúnistalöndunum er
Krúsjeff hrósað fyrir einbeitta
afstöðu og Bandaríkjamönnum
einum kennt um, hvemig farið
hefir. Kínversk blöð nefna Eis-
enhower forseta t. d. „hermang-
ara“ — og eitt þeirra segir, að
eina leiðin til friðar sé „einbeitt
barátta gegn bandarískri heims-
valdastefnu.“
Skrifstofuhúsnœði
Höfum til leigu skrifstofuliúsnæði
ca. 250 ferm.
Slippfélagið í Reykjavík hf.
Sími 10123
SIGURÐUR BJARKLIND,
fyrrv. kaupfélagsstjóri
andaðist að sjúkrahúsinu Sólvangi mánudaginn 16. þ.m.
Börn og tengdadóttir.
Eiginkona mín,
LAUFEY BJARNADÓTTIR
Lönguhlið 7, Reykjavík
lézt að heimili sínu aðfaranótt 18. þ.m.
Fyrir mína hönd, barna okkar og annarra vandamanna:
Andrés Bjarnason.
Útför móður okkar, tengdamóður og ömmu,
GUÐRÚNAR EGILSDÓTTUR
fer fram frá Dómkirkjunni, föstudaginn 20. þ.m. kl. 1,30
e.h. — Jarðað verður í Gamla kirkjugarðinum.
Ásta E. Jónsdóttir, Geir Baldursson
Sigurður G. Jónsson, Jónfríður Halldórsdóttir
Hermanníus M. Jónsson, Sigríður Guðmundsdóttir
Jón G. Hermanníusson, Jónína E. Eiríksdóttir
Útför -
STEINDÓRS HJALTALlNS
útgerðarmanns
fer fram frá Dómkirkjunni föstudaginn 20. þ.m. kl. 1,30.
Athöfninni verður útvarpað. — Blóm eru vinsamlegast
afþökkuð, en þeim er vildu minnast hins látna er bent
4 Slysavarnarfélag íslands.
Svava Hjaltalín, börn og tengdasonur.
Útför föður okkar
GUÐJÓNS ÚLFARSSONAR
fyrrum bónda í Vatnsdal
fer fram frá Fossvogskirkju, laugardag 21. þ.m. kl. 10,30.
Blóm vinsamlegast afþökkuð. — Athöfninni í kirkjunni
verður útvarpað.
' Börn hins látna
Hjartanlega þakka ég öllum þeim, sem auðsýndu mér
samúð og vináttu, gáfu blóm, kransa og skeyti og margs-
konar hjálp og aðstoð við útför bróður míns
RUNÓLFS BJARNASONAR
frá Vallholti, Miðnesi
Jónas B. Bjarnason
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og jarðarför,
ÁLFS HELGASONAR,
bifreiðarstjóra, Barónsstíg 25
Baldur Alfsson, Svava Helgadóttir Gyða Helgadóttir,
Karl Helgason, Benedikt Helgason, Eiður Bergm. Helgason.