Morgunblaðið - 29.06.1960, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 29. júnl 1960

Útg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsso
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
AFVOPNUNAR-
RÁÐSTEFNAN
‘T'FTIR að fundur leiðtoga
stórveldanna fór út um
|>úfur vegna hinnar dæma-
lausu framkomu Krúsjeffs,
hiafa menn ekki verið sérlega
bjartsýnir á árangur af við-
ræðum um afvopnun og bann
við kjarnorkusprengjutilraun
um. — Afvopnunarráðstefna
hinna 10 ríkja hefur þó haldið
áfram fram að þessu. í fyrra-
dag skeði það hinsvegar að
íulltrúar kommúnistaríkj-
anna gengu allir af fundi ráð-
stefnunnar um það leyti, sem
fulltrúar Vesturveldanna
hugðust leggja fram nýjar
tillögur í afvopnunarmálun-
um.
1 forsæti á þessum sögulega
fundi beitti hinn pólski fund-
arstjóri einnig mestu bola-
brögðum. Þessi framkoma
kommúnista er fordæmd um
allan hinn frjálsa heim, en
jafnframt lýsa menn hryggð
sinni yfir því, að sífellt virð-
ist halla á ógæfuhliðina í
alþjóðamálum.
Að svo miklu leyti sem
kommúnistar hafa álitið, að
með þessari framkomu sýndu
þeir kænsku í áróðursstríð-
inu, þá er enginn vafi, að
þeim hefur yfirsézt. Er líka
full ástæða til að ætla, að
þessi framkoma þeirra eigi
sér dýpri orsakir. Það er nú
ljóst orðið, að mikil átök eiga
sér stað bæði milli kommún-
istaríkjanna og eins innan
þeirra um völdin. Fer nú vart
lengur á milli mála, að þeir
sem harðsnúnastir eru og
andvígastir friðsamlegri lausn
heimsvandamála, hafa náð
yfirhöndinni. í forystu fyrir
þeirri liðsveit eru Kínverjar,
sem neita að beygja sig undir
alræði Moskvu. Hafa þeir að
undanförnu unnið að því að
afla sér liðveizlu meðal
kommúnista um víða veröld
og jafnvel seilzt til áhrifa í
hinum íslenzka kommúnista-
flokki, eins og Morgunblaðið
hefur áður skýrt frá.
Þessi hatramma valdabar-
átta kommúnistaríkjanna end
urspeglast svo í afstöðu
þeirra til heimsmálanna. Er
nú erfitt að spá nokkru um
framvindu mála, því að sann-
ast sagna virðist það nánast
undir tilviljunum komið, hver
öðrum skákar á taflborði ein-
ræðisríkjanna. Von mann-
kynsins um frið er þannig í
höndum valdasjúkra ofbeldis-
manna, sem nú á síðustu vik-
um og mánuðum hafa sannað,
að í sögunni er ekkert sam-
bærilegra við framkomu
þeirra en atferli Hitlers sál-
uga og liðsveita hans.
BOÐA VERKFALL
AU tíðindi hafa gerzt, að
atvinnuflugmenn hafa
ákveðið að boða til verkfalls
hinn 6. júlí nk., ef eigi hafa
íyrir þann tíma tekizt samn-
ingar við flugfélögin. Við
þessar fréttir rifjast það upp,
að það voru flugmenn, sem
riðu á vaðið með verkfalls-
hótanir 1957 og fengu þá
verulegar kjarabætur. Mun
þessi stétt nú hafa hvað bezt
kjör þeirra, sem heildarsamn-
inga hafa við atvinnurekend-
ur. —
Það má vel vera, að flug-
mönnum einhversstaðar er-
lendis sé greitt hærra kaup en
hér á íslandi. Sannleikurinn
er líka sá, að flestar stéttir
aðrar búa nú hér við lakari
kjör en í nágrannalöndunum
vegna hinnar röngu stjórnar-
stefnu, sem um langt skeið
hefur verið fylgt hér á ís-
landi. Sú röksemd að erlendir
flugmenn hafi betri kjör en
íslenzkir verður því léttvæg,
því að sömu rökum gæti sér-
hver stétt önnur beitt.
Almennar kjarabætur fást
því aðeins að um framleiðslu-
aukningu sé að ræða og fram-
leiðsluaukning verður ein-
ungis hérlendis svo framar-
Iega sem hin nýja og frjáls-
lynda stjórnarstefna fær að
sigra. Það hefur reynslan
bæði hér og erlendis sannað.
Það verður því að teljast óbil-
girni ef sú stétt, sem hvað
bezt er launuð, ætlar að
ríða á vaðið til að torvelda þá
endurreisn atvinnulífsins,
sem nú stendur yfir. Með
þeim athöfnum vinna flug-
menn ekki einungis tjón þjóð-
arheildinni heldur einnig sín-
um eigin hagsmunum, því að
kjör þeirra í framtíðinni
byggjast einmitt á því að
almenn hagsæld og velmegun
verði hér ríkjandi.
Vonandi leysist þessi deila
friðsamlega, en alveg er
óhætt að fullyrða, að flug-
menn munu ekki njóta sam-
úðar almennings í landinu, ef
þeir hyggjast halda fram
freklegum kröfum og stöðva
hinn mikilvæga atvinnurekst-
ur, sem flugið nú er fyrir ís-
lendinga.
UTAN UR HEIMI
Kröfur konunúnista
HungruS fólksmergðin reynir að verða sér úti um ögn af hrís.
í sambandi við nýafstaðna
heimsókn Eisenhowers Banda-
ríkjaforseta til nokkurra landa í
Austur-Asíu hefur hin kommún-
íska stjórn á meginlandi Kína
enn borið nokkuð á góma meðal
fólks. Meðan Eisenhower stóð við
á Förmósu, þar sem þjóðernis-
sinnastjórnin undir forystu Chi-
ang Kai-Shek hefur aðsetur, tal-
aði hann m. a. um „herskáar og
einræðiskenndar kröfur komm-
únistastjórnarinnar í Peking til
að vera talin fulltrúi allrar kín-
versku þjóðarinnar". Lýsti for-
setinn enn einu sinni yfir stuðn-
ingi bandarísku stjórnarinnar við
þjóðernissinna og Chiang Kai-
Shek og hét þeim fullum stuðn-
ingi, ef kommúnístar gerðu inn-
rás á Formósii. Meðan þessu fór
fram, héldu strandvirki á smá-
eyjunum, sem sigla verður fram
hjá á leið frá meginlandinu út
til Formósu, uppi aðvörunarskot-
hríð.
Athyglisverð bók
1 mjög athyglisverðri — en að
vísu dálítið hlutdrægri bók —
sem Wolf Schenke hefur skrifað
og nýlega er komin út í Dan-
PEKING, 27. júní. — (Reuter). —
Fjölmennur útifundur var hald-
inn í Peking í dag til þess að
mótmæla heimsveldisstefnu
Bandaríkjanna og jafnframt til
að undirstrika heitingar um
frelsun Formósu. Sungu menn
byltingarsöngva og and-banda-
ríska söngva.
Ræðumenn á útifundi þessum
lögðu mikla áherzlu á að frelsi
gæti ekki haldizt í austurlönd-
auk þess sem auðsærrar samúð-
ar verður víða vart. Þetta hefur
mótað nokkuð efnismeðferðina,
en þó er ljóst, að höfundurinn er
ekki kommúnisti. Hann ýkir
ekki, og það sem máske er mikils
verðast, í bókinni koma fram
ýmis einstök atriði, Sem í heild
gefa glöggar myndir og ger'a
þessa tímabæru bók mjög athygl
isverða lestrar.
Afstaða gagnrýnd
Bókín leggur áherzlu á, að hin
opinbera afstaða bandarísku
stjórnarinnar til kommúnista-
stjórnarinnar í Peking sé mjög
vafasöm — en eins og alkunna
er, hefur stjórn Bandaríkjanna
ekki viljað viðurkenna þá síðar-
nefndu. Þvert á móti sé sann-
gjarnt, að Bandaríkjamenn veittu
henni viðurkenningu sína, því að
hvað sem annars megi um komm
um, nema því aðeins að Banda-
ríkjamönnum yrði bægt frá
Formósu. Vöruðu þeir við því
að taka trúanlegt tal Bandaríkja-
manna um frið.
Stjórnmálafulltrúi kínverska
hersins, Liu, réðist mjög á Eisen-
hower forseta og sagði, að hann
reyndi að viðhalda ótryggu á-
standi í austurlöndum með ítök-
um í Japan, Suður-Kóreu og á
Formósu.
viljað viðurkenna kommúnista-
stjórnina í Peking og heldur ekki
aðild hennar að samtökum Sam-
einuðu þjóðanna. Þar eigi nú
sæti fulltrúar Chiang Kai-Sheks
og stjórnar hans — en fyrir
hverja sitji þeir? Formósu, einn
vesælan hershöfðingja og brögð-
ótta eiginkonu hans.
(Lauslega þýtt úr dönsku)
Traustur eína-
hagur ívrsta
boðorílið
MOSKVU, 27. júní: -— „Þjóðir
sósíalisku ríkjanna eru nú þeirr-
ar skoðunar, að styrjöld sé ekki
óhjákvæmileg .... heimsstyrjöld
sé ekki nauðsynleg til að sósíal-
isminn sigri allann heiminn“,
sagði í forystugrein, sem birtst
í dag undir tveggja dálka fyrir-
sögn á forsíðu Právda, aðalnaál-
gagns kommúnistaflokksins.
Var þar rætt um kommúnista-
þingið í Rúmeníu og sagt, að þar
hefðu sjónarmið Krúsjeffs hlotið
einlægan stuðning. Var lögð
áherzla á það, að kommúnista-
ríkin einbeittu sér nú að efna-
hagslegri uppbyggingu, en leggðu
til hliðar í bili deilur og ágrein-
ing um túlkun einstakra liða
fræðikenninganna, sem kommún
istar hafa að leiðarljósi.
„Frelsa" þeír Formósu?
K IN A er að flatarmáli eins
stórt og Evrópa — allt frá
Atlantshafi til Úralfjalla. Þar
býr nær fjórðungur af íbúum
jarðar eða um 600 milljónir
manna. Fátt eitt af því, sem
innan endimarka landsins
gerist, fréttist út um víða
veröld — en öllum er þó Ijóst,
að víðtækar breytingar hafa
átt sér stað þar á undanförn-
um árum. Erfitt er að geta
sér til um, hver verði þróun
mála á meginlandi Kína
næstu árin eða hvenær gera
megi ráð fyrir að þetta mann-
marga .ríki fari að láta opin-
berlega að sér kveða á vett-
vangi heimsmálanna svo að
í einhverju samræmi sé við
þann ofurmátt, sem búið get-
ur í slíkum fólksgrúa.
mörku undir nafninu „Hið nýja
stórveldi“ er einmitt fjallað um
afstöðu Bandaríkjanna til Kína
á liðnum árum. Bókarhöfundur
hefur dvalizt í Kína um alllangt
skeið og ber bókin þess glöggt
vitni. Hann hefur kynnzt ástand-
inu í landinu eins og það var
fyrr á árum og nú upp á síðkast-
ið, og dregur hvergi dul á, að
hann hafi tekið við það ástfóstri,
únistana segja hafi þeir þó greitt
úr þeirri ringulreið, sem skapazt
hafði í skjóli þeirrar spillingar,
er ríkti í stjórnartíð Chiang Kai-
Shek á meginlandinu. M. a. hafi
þeim tekizt að efla bæði land-
búnað og iðnað í landinu.
Óttinn við að þetta nýja heims
veldi nái áhrifum á stjórnmála-
sviðinu sé ástæðan til þess, að
bandaríska stjórnin hafi ekki