Morgunblaðið - 28.07.1960, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 28. júlí 1960
I
MORCnKKt 4010
13
Frelsi
EINS og frá var skýrt i
blaðinu í gær, vörpuðu
tvær tékkneskar fjölskyld-
ur — samtals níu manns
— sér fyrir borð af aust-
ur-þýzku ferjunni „Seebad
Ahlbeck“, er hún kom til
hafnar í danska bænum
Gedser sl. sunnudag og
mánudag. — Þegar fyrri
atburðurinn gerðist, sið-
degis á sunnudaginn, var
1
Þessar myndir voru teknar eftir að flóttafólkið var komið heilu og hQldnu í land í Gedser sl.
sunnudag. — Lengst t. v. er gamla konan, geislandi af gleði, ásamt dóttur sinni. Þær voru sveip-
aðar hlýjum teppum í sjúkrahúsinu. — 1 miðju sést lögreglumaður bera yngri drenginn inn í
lögreglustöðina, þar sem fyrsta yfirheyrsla flóttafólksins fór fram. Og lengst t. h. sést tékkneski
verkfræðingurinn brosandi með eldri drenginn, sem hefir sofnað eftir volkið.
99
Loksins

fjöldi manna staddur niðri
við höfnina í Gedser og
varð vitni að hinum fífl-
djarfa flótta tékknesku
fjölskyldunnar — hjóna
með tvo syni sína, 4 og 6
ára, og móður frúarinnar,
sem er 62 ára að aldri.
Dönsku blöðin, sem sagt
hafa frá því sem gerðist, ber
ekki fyllilega saman um at-
þeirra skipanir um að hraða
sér. Þeir náðu fyrst til föður-
ins ,sem varð að halda syni
sínum upp úr vatninu og sótt-
ist því seint sundið. — Það
vakti almennan ugg og gremju
í landi, þegar menn sáu, að
sjómennirnir hrifsuðu litla
drenginn úr faðmi föður sins
— og reyndu síðan að þvinga
hann upp í bátinn.
En nú var hjálpin skammt
Austur-þýzki ferjuháturinn „Seebad Ahtbeck" við bryggju
burðarásina, en Berlingatíð-
indi segja þannig frá í aðalat-
riðum:
Útbyrðis — Eftirför
Skömmu eftir að „Seebad
Ahlbeck" kom inn í höfnina,
sá fólk úr landi, að þrír full-
orðnir og tvö börn klifruðu
upp á riðið aftast á skipinu —
karlmaður og kona tóku hvort
sitt barnið og stukku síðan út-
byrðis, og strax á eftir varpaði
hin roskna kona sér einnig fyr
ir borð. — I landi voru þegar
gerðar ráðstafanir til að
bjarga fólkinu, en nú höfðu
menn á skipinu einnig orðið
varir við flóttann, og skip-
stjórinn gaf þegar fyrirskipun
um að setja niður gúmmibát.
Eftir andartak var búið að því.
Menn sáu autur-þýzku sjó-
mennina róa í áttina til fólks-
ins, sem svamlaði í Vatninu —
og skipstjórinn hrópaði til
undan. Hafnsögumaðurinn í
Gedser, P. Hermansen, hafði
séð, hvað gerðist. Honum seg-
ist svo frá:
Mér tókst að ná henni upp i
bátinn ,og þegar ég kom til
lands, var búið að hjálpa kon-
unni og hinu barninu upp á
bryggju, lauk hafnsögumaður-
inn frásögn sinni.
if Heit gleði
En hvað þá um manninn og ]
hitt barnið? — Þeim barst I
einnig hjálp úr landi — á síð-
ustu.stundu. — Jens nokkur j
West, smiður frá Norður-Sjá-
landi, hafði einnig fylgzt með í
átökum föðurins við austur-
þýzku sjómennina í gúmmí- :
bátnum. — Smiðurinn klæddi
sig úr skóm og jakka og kast- j
aði sér hiklaust til sunds.
Hann náði brátt til gúmmíbáts
ins og aðstoðaði flóttamanninn i
við að halda Austur-Þjóðverj-
unum í skefjum, þar til lóðs- ■
báturinn, sem nú var með lög )
reglumenn um borð, kom aft-
ur á vettvang. Þjóðverjarnir
urðu nú að síeþpa drengnum,
og bæði honum og föður hans
var bjargað heilu og höldnu á
land. — Það var áhrifamikið
að sjá þá heitu gleði sem spegl
aðist í svip flóttafólksins, þeg- „Flóttamannaflekinn",
ar það var allt samankomið á
ný — á danskri grund.
Iagt
hefir verið í
höfn. —
eftir 15 ár
46
Þegar þau
hressingu í
höfðu fengið
sjúkrahúsinu,
ir Snör handtök
— Ég stóð í mannhafinu við
höfnina og fylgdist með ferð-
um skipsins, þegar við sáum,
hvar maður var á sundi með
iítinn dreng í fanginu.
hélt ég, að drengurinn hefði
fallið fxrir borð og maðurinn
væri að reyna að bjarga hon-
um, en svo rann það upp fyrir
mér, að hér mundi vera umJfMarz
flóttatilraun að ræða. Bíllinn
minn var þarna rétt hjá. Ég
ók í skyndi til lóðsbátsins —
og síðan skipti aðeins nokkr-
sögðu hjónin lítið eitt frá á-
stæðum sínum. Þau kváðust
t 0 0 0 # 0 0 0 0-0 + + 0 +
ekki hafa þurft að kvarta und
an kjörum sínUm í heimaland
inu. — En, sagði móðir barn-
anna, — það var bara allt svo
hræðilegt, að við gátum með
engu móti þolað að lifa þannig
áfram. Nú eru drengirnir okk-
ar að komast á skólaaldur, og
löngun okkar til þess að kom-
ast út fyrir járntjaldið hefir
farið sívaxandi undanfarna
mánuði. — Já, við höfum
lengi hugsað um möguleikann.
á að flýja, sagði maðurinn.
Fyrir átta dögum tókum við
okkur far með Travemúnde-
ferjunni, í því skyni að flýja
'■— en aðstæðurnar voru óhag-
stæðar, og kjarkurinn bilaði á
síðustu stundu. Síðan höfum
við þaulhugsað þessa ferð með
„Seebad Ahlbeck". Við skild-
um bílinn okkar eftir í Warne
múnde til þess að gefa tii
kynna, að við kæmum aftur.
En við munum aldrei hverfa
til baka, sagði hann loks með
áherzlu.
Hvað áhrifamest var þó að
sjá gleði og geðshræringu
gömlu konunnar yfir endur-
heimtu frelsi. — Loksins, eftir
15 ár .... loksins, eftir 15 ár,
sagði hún aftur og aftur — og
gleðitárin hrundu niður vanga
hennar.
„Flóttamannafleki“
Á mánudaginn flúðu ónnur
tékknesk hjón með tvö börn,
4 og 8 ára, af þessari sömu
ferju í Gedser — með nákvæm
lega sama hætti og hin fyrri,
enda höfðu þau haft sámráð
um flóttann. í þetta skipti
reyndu Austur-Þjóðverjarnir
ekki að hindra 'flóttann — og
reyndar neitaði Mohr, skip-
stjóri á ferjubátnum, i viðtali
við B.T., að sú hefði verið ætl-
unin á sunnudaginn. Kvaðst
hann aðeins hafa ætlað að
hjálpa litla drengnum að kom-
ast i land með fjölskyldu sinni
þar sem faðirinn hefði virzt
eiga í erfiðleikum. — En íbúar
Gedser vilja engu treysta í
þessu efni og kæra sig ekki
um að verða vitni að slíkum
atburðum oftar. Því hefir ver
ið lagt fleka í höfnina, rétt þar
hjá, sem ferjan leggst — og
ef fleiri reyna slíkan flótta,
geta þeir náð flekanum á svip-
stundu.

0 0- 000 0 0 0 00000*0000 0 0 0-*"0 00 000’0>
leið frá landi. Nú sá ég hins(
vegar ekki lengur manninn og
litla drenginn, en kom aftur
á móti auga á roskna konu,
sem virtist að þrotum komin.
^0 0 0 !0-0n
Magnús Hannesson, bóndi
SJÖTUGUR er í dag Magnús
Hannesson í Hólum í Stokkseyr-
arhreppi. Magnús er þar fæddur
hinn 28. júlí 1890, sonur hjón-
anna Þórdísar Grímsd. og Hann-
esar Magnússonar er bjuggu í
Hólum allan sinn búskap.
Magnús er kvæntur Helgu
Helgadóttur frá Súluholti og hafa
þ^u búið í Hólum frá því er for-
eldrar Magnúsar létu af búskap..
Heimili þeirra er einkar myndar-
legt og gestrisni í öndvegi hvern
sem að garði ber. Magnús er að
eðlisfari hæggerður maður og í-
hugull en því traustari hverju því
sem hann ljær máls á eður gengst
imdir að gera að sínu máli. Hann
er ekki framgjarn maður til trún
aðarstarfa en því traustari við
Ó/. Öfeigsson
Framhald af bls 9.
h/f ásamt fleiri mönnum.
Var hann skipstjóri með skipið
lengst af meðan það var 1 eigu
félagsins. En síðar keypti það
b/v Marz, er Hafsteinn var seld-
um andartökum, unz ég var ájur, og í stjórn félagsins hefir
hann verið frá upphafi.
Ekki fer hjá því, að orðrómur
fari af mönnúm, er framarlega
standa, í hörkufenginni atvinnu-
sókn. Ég hafði að visu aldrei
.heyrt þess getið, að yfirmenn á
sjónum blökuðu hvítum engla-
vængjum að þegnum sínum á haf
inu við skyldustörfin. Fremur
fóru sögur af ótæti ,,karlanna“ og
nokkrar hafði ég heyrt slíkar um
Ólaf, er ég réðist í skiprúm til
hans á b/v Hafstein í styrjaldar-
byrjun._
En reyndin varð fljótlega allt
önnur. í fyrstu veiðiferð skipsins
fyrir Vestfjörðum í jan. 1940, bar
svo til, að þýzka stórskiptið
Bahia Blanca lenti 1 ísreki og
óskaði aðstoðar. Hafsteinn
minnsti togarinn, nær fullhlaðinn
í lok veiðiferðarinnar, varð til
þess að leggja af stað út undir
ísinn, í aðsteðjandi óveðri og hríð
arbyl á koldimmri vetrarnótt. A
skipaskrá mátti sjá, að Bahia
Blanca var 11,800 tonn á stærð,
og þar sem möguleikar virtust á
björgun skipsins var ailt búið
undir slíkt. Þrátt fyrir erfiðar að-
stæður tókst slíkt undravel,
vegna auðsýnna sjómennskuhæfi
leika skipstjórans.
hvert það verkefni er hann í
almennings þágu hefir tekið að
sér að vinna að. Þannig hefir
hann með mikillri samviskusemi
og ráðdeild setið í stjórn Baug-
staðarjómabús um 32 ára skeið
með þeim vitnisburði samverka-
manna sinna að hyggnari for-
svarsmanp yrði ekki á kosið.
Magnús er staðfastur i hverju
máli og honum flíkar enginn, telji
hann málefnið þess vert að fram
gangi. Hann er hreinn og óskiptur
fylgjandi Sjálfstæðisflokknum í
landsmálum og virðir þar meira
staðreyndir en fagurt hjal um
rílcisforsjá sem gleymir ein-
staklingnum — manninum sjálf-
um.
Vinir Magnúsar árna honum
allra heilla á afmælisdegi hans.
Nágranni.
Eftir sex stunda keyrzlu með
ítrasta hraða, í andstæðum sjó
og vindi, komum við þráðbeint
að hinu nauðstadda skipi, þar
sem það andæfði öldurnar í
næturmyrkrinu. Við siglingu
fram með skipinu kom strax í
ljós, að ekki yrði um aðra björg-
un að ræða en á mönnum. Fyrsti
lífbáturinn lagði frá skipinu kl.
4 um nóttina. Bátsverjar gátu
ékki hamið hann á hinum breiðú
og hröðu öldutoppum, og hann
hefði horfið út í myrkrið, ef Ólaf-
ur skipstjóri hefði ekki tekið til
eigin ráða, þó dirfskufullt væri,
að keyra drekkhlaðinn togarann
upp að skoppandi lífbátnum.
Þetta heppnaðist í fyrstu umferð,
og síðan voru þrír í viðbót hver
af öðrum teknir á sama hátt.
Þannig komust 62 skipbrotsmenn
giftusamlega og ómeiddir um
borð í hinn örsmáa togara, við
hliðina á hafskipinu, er skömmu
síðar sökk í djúpið.
Síðar varð ég margoft var við
það, hve auðvelt var fyrir Ól-
af, að leysa margvíslegan vanda,
með snillibrögðum hins listræna
manns. Við fiskveiðar kom það
þráfaldlega fyrir, að hann braut
gjörsamlega í bága við það, sem
aðrir höfðust að ,og fór sínar eig-
in götur í aflaleit. Þeir sem voru
háðir hinu hefðbundna, misskildu
oft slíkt háttalag. En ávallt varð
útkoman sú, að niðurstaðan var
rétt, og að dæmið gekk giftusam-
lega upp.
Síðustu ár hefir Ólafur verið
yfirmaður hinnar miklu fiskverk-
unarstöðvar Júpíter & Marz h/f
á Kirkjusandi. Umgengni þar er
á þann veg, að til fyrirmyndar
getur talizt, sem er verk margra
góðrar starfsmanna, en Ólafur
mun þó eiga mestan þátt í. Altítt
er að farið sé þangað með. út-
lendinga, er hér koma til þess að
kynnast slíkum framkvæmdum,
og kemur sér þá vel hvað yfir-
verkstjórinn hefir framúrskar-
andi gott vald á enskri tungu.
Eins og sjá má af framansögðu
hefir Ölafur á margan hátt, köm-
ið mjög við sögu togaraútgerðar
á Islandi. Hann er maður hertur
í skóla lífsins, og hiklaus aS
leggja á brattann. En sjávaraldan
ólgar enn í blóði hans, hann fyrir
lítur bollaleggingar , ,Lounce
lissards“, manna er ávalt hafa að
orðtaki". Ég skal segja þér
hvernig þetta á að vera“, en koma
sjáifir hversi nærri.
Ólafur c'- tvíkvæntur, fyrrl
kona hans, Grace, vestur íslenzk
að ætt, er látin fyrir mörgum
árum. Síðari kona hans er Daníel
lína Sveinbjarnardóttir ættuð frá
ísafirði og eiga þau eina dóttur
barna.
í vinahóp er Ólafur allra
manna glaðastur, hann kann
kynztur af góðum kveðskap og
þjóðlegum fræðum. Kímnigáfa
hans er fleyg og hnittin tilsvör,
gamans efnis eða alvöru, liggja
honum létt fyrir hendi, enda lif-
að margt og séð af lifcbrigðum
lífsins á starfssamri aefi.
H. 1. )