Morgunblaðið - 09.09.1960, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Föstudagur 9. sept. 1960
JlfarcgtsiiMftfrifr
tltg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórarí Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlanr*
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
YFIRGAF
FRAMSÓKN
■piNS og skýrt hefur verið
*-■' frá hér í blaðinu hefur
þekktur Framsóknarmaður,
Runólfur Björnsson, bóndi á
Kornsá, hætt stuðningi við
flokk sinn Hann færði rök að
því, hvers vegna hann gæti
ekki stutt Framsóknarfl. og
voru þau í meginatriðum á
þessa leið:
Hann sagðist ekki geta fellt
sig við þær aðgerðir Fram-
sóknarflokksins árið 1956 að
rjúfa stjórnarsamstarf við
Sjálfstæðisflokkinn til þess
að segja upp varnarsamningn
um og „skipa sér í austur-
dyrnar“. Hann kvað það hafa
verið sér sár vonbrigði, þegar
formaður Framsóknarflokks-
ins tók sér stöðu við hlið Lúð-
víks Jósefssonar á sjóréttar-
ráðstefnunni í Genf. Land-
helgismálið væri of stórt mál
til þess að annarleg sjónarmið
mættu komast þar að.
Auk þessa benti Runólfur
Björnsson á að viðskilnaður
vinstri stjórnarinnar við
efnahagsmálin hefði ekki ver-
ið með þeim hætti, að það
sæmdi Framsóknarflokknum
að reka jafn hatramraa stjóm
arandstöðustefnu og hann
gerði. Nefndi hann sérstak-
lega lausn flugmannaverk-
fallsins og hvatti menn að
lokum til að standa fast sam-
an um viðreisn efnahagskerf-
isins, sem hann taldi að geng-
ið hefði betur en jafnvel
bjartsýnústu menn hefðu
leyft sér að vona.
Þessi fyrrverandi Fram-
sóknarmaður telur þannig
tvær meginástæður til þess
að Framsóknarflokkurinn sé
ekki lengur verður trausts.
Annarsvegar er það dekrið
við kommúnista og samstað-
an með þeim, sem ljósast lýs-
ir sér í afstöðunni til varnar-
málanna, Atlantshafsbanda-
lagsins og landhelgismálsins.
Að hinu leytinu fordæmir
hann svo afstöðu Framsókn-
arflokksins til viðreisnarinn-
ar og efnahagsmálanna í heild
og hinn óábyrga málflutning
flokksins.
Hjá því getur varla farið,
að þeir séu fleiri meðal hinna
greindari og gegnari Fram-
sóknarmanna, sem líta líkt á
þessi mál og Runólfur Björns
son.
LOFTLEIÐIR
CÍÐASTA ár Loftleiða hf.
^ var hið hagstæðasta í sögu
félagsins. Flutningar voru
meiri en nokkru sinni áður
og veltan þar af leiðandi hin
hæsta. Er ársveltan nú orðin
nálægt 100 millj. kr. og fé-
lagið skilaði erlendum gjald-
eyri til bankanna að upphæð
12V2 millj. kr.
Meginatriðið er þó ekki
veltan heldur fjárhagsafkoma
félagsins og síðasta ár varð
hagnaðurinn 2,6 millj. kr. Af
þeirri upphæð þarf félagið
aftur á móti að greiða 1,8
millj. í skatta og heldur þann-
ig aðeins eftir 800 þús., sem
það getur notað til að greiða
hluthöfum arð og leggja í
varasjóði.
Engum blandast hugur um
það, að mikill dugnaður og
hagsýni hefur ríkt í rekstri
þessa íslenzka flugfélags og
allir óska því velfarnaðar í
samkeppni við stærri og auð-
ugri félög. En hversu fráleitt
er þá ekki, að ríkið skuli
hirða af því meginhluta hagn-
aðar, þegar vel gengur og
gera því þannig ókleift að
byggja upp eignir sínar til að
styrkja samkeppnisaðstöðu
og standa undir skakkaföll-
um, sem alltaf geta borið að
höndum.
En það er ekki einungis
Loftleiðum, sem gert er erfitt
fyrir að standast samkeppn-
ina. Þegar málið er nánar
skoðað, kemur í ljós að raun-
verulega er öllum íslenzkum
atvinnurekstri gert erfitt að
komast á samkeppnisfæran
grundvöll við erlend fyrir-
tæki.
Hið alvarlega við þessa
þróun er auðvitað það, að
hún kemur niður á lands-
mönnum öllum, og það er
einmitt meginástæðan fyrir
því, að íslendingar hafa ekki
náð að bæta kjör sín síðasta
hálfan annan áratuginn, með-
an allar aðrar frjálsar þjóðir
hafa sótt hratt fram til bættra
lífskjara. Þess vegna er mönn
um nú orðið ljóst, að róttæk-
ar breytingar verður að gera
á skattlagningu fyrirtækja, ef
hér á að geta þróazt blómlegt
athafnalíf og almenn hag-
sæld.
UTAN UR HEIMI1
Þessi er máluð í ár.
Grandma Moses tírœð
Hún byrjaði að mála 76 ára. Nú er biðröð eftir
myndum hennar, sem kosta á annað hundrað t>ús. krónur
FYRIR rúmlega tuttugu ár-1 dag er hún þekkt um allan
um var Anna Mary Robert-
son Moses óþekkt bónda-
kona í Bandaríkjunum. Bjó
hún þá í þorpinu Eagles
Bridge, þar sem hún býr enn.
Hún hafði mikið stritað um
æfina og þegar hún var orðin
76 ára varð hún að hætta bú-
konustörfum sínum. En eitt-
hvað varð að gera til að drepa
tímann, svo hún tók að mála
myndir.
Tveim árum síðar var hún
fræg um öll Bandaríkin, og í
Forseii A-Þýzka-
lands látiim
BERLÍN, 7. sept. (Reuter). —
í dag var lýst yfir þjóðarsorg í
Austur-Þýzkalandi. Ástæðan var
sú, að forseti landsins, Wilhelm
Pieck, lézt í morgun eftir nokk-
urra daga alvarleg veikindi. —
Hann var 84 ára gamall — hafði
verið mjög heilsuveill undanfar-
in ár, en sl. mánudag varð hann
mjög veikur af lungnabólgu eða
hjartasjúkdómi — fréttum hefir
ekki borið saman um það — og
fór síðan smáhrakandi, unz hann
lézt í morgun.
— ★ —
Pieck hefir verið forseti aust-
ur-þýzka ríkisins frá stofnun
þess árið 1949. Hann var einn
af stofnendum kommúnista-
flokks Austur-Þýzkalands, en
hann var stofnaður eftir heims-
styrjöldina síðarL
Nelirn fer ekki
NÝJU Delhi, Indlandi 6. sept.’
(NTB-Reuter). Indverska rík-
isstjórnin tilkynnti í dag að
Nehru forsætisráðherra geti ekki
verið viðstaddur setningu Alls-
herjarþings Sameinuðu þjóðanna
hinn 20. þ. m.
Forsætisráðherrann hefur hins
vegar gefið til kynna að hugs-
anlegt sé að hann fari til New
York seinna í haust ef æskilegt
þyki að hann sitji fundi Alls-
herjarþingsins.
Segir í fréttinni að Nehru fari
í fimm daga opinbera heimsókn
til Pakistan hinn 19. þ. m.
heim. Myndir hennar hanga
í öllum helztu listasöfnum
Bandaríkjanna, þar sem
menn eru sammála um að
hún sé ein af fremstu málur-
um landsins.
Grandmama (amma) Moses,
Grandma Moses málar fjór-
ar myndir á viku.
eins og hún nefnist í Bandaríkj-
unum, er ákaflega vinsæli málari
þar í landi. Ekki aðeins hjá gagn-
rýnendum og stjórnum listasafn-
anna, heldur hjá öllum almenn-
ingi. Sést það bezt á því að um 80
milljónir pwstkorta hafa selzt af
málverkum hennar
• 76 ÁRA BYRJANDI
Grandma Moses vissi ekkert
um málaralist þegar hún fór að
fást við liti og pensla. Enda sýna
myndir hennar skort á þekkingu.
Þær eru einkennandi fyrir barna-
lega list. Hún vill gera myndir
sínar eins trúanlegar og henni er
unnt, og brýtur þá oft venju-
bundnar reglur til að ná tilgangi
sínum. Þannig sáldrar hún til
dæmis oft glitri á vetrarmyndir
sínar.
I
• ÚR DAGLEGA LÍFINU
Gamla konan leggur sérstaka
alúð við öll smáatriði er hún lýs-
ir endurminningum sínum úr
sveitalífinu. Það er ætíð fólk í
myndum hennar og hún hefur
sérstaklega gaman af að segja
sögur — um kirkjuferðir, vinnu
á ökrunum og ýmsa viðburði dag-
legs lífs.
Hún er óþreytandi við vinnuna,
og er sagt að hún máli 4 myndir
á viku. Samt sem áður á hún
erfitt með að gera viðskiptavin-
unum til geðs, því biðröð er eftir
myndum hennar.
★
Þegar Grandma Moses seldi
fyrstu myndirnar árið 1939, fékk
hún nokkra dollara fyrir þær. í
dag fæst vart mynd eftir hana
undir 3.000 dollurum.
Amma er orðin efnuð, en lifir
sama óbrotna lífinu og áður og
heldur áfram að mála þótt tíræð
sé.
Hún er vel ern, og heldur
bæði sjón og heyrn. „En ég
er að verða löt“, segir hún.
„Ég var vön því að fara á
fætur klukkan 6 og mála
fram að hádegi. Nú orðið fer
ég ekki á fætur fyrr en kl. 7“.
(Lauslega þýtt)
Myndir Ömmu eru vel til þess fallnar að láta gera af þeim
póstkort, og hafa 80 milljónir korta selzt í Bandaríkjunum.