Morgunblaðið - 08.12.1960, Blaðsíða 10

10
MORGinSVL 4 ÐIÐ
Fimmtudae'ur S. des. 1960

Sjaffstæði
Mauretaniu
NOUAKCHOTT í Mauret- aðeins sú, að Marokkómenn
aníu. — Herforingjarnir eru voru sárir út af Þvi að Þeim
e . , * , ... hafði ekki tekizt að fá Samein-
farmr burt, svo að þessi nyja uðu þjóðirnar til að fresta á.
sjálfstæða höfuðborg lltur ut kvörðun um upptöku Maure-
eins og leiktjöld í Hollywood taníu í samtök SÞ, en Marokkó
sem hafa verið yfirgefin í heldur því fram að hún sé að-
miðri kvikmyndaupptöku. — eius af Marokkó .
Það Þykxr eiga vel vxð að
Hatiðaholdin vegna sjalf- Mauretania
stæðis Mauretaníu stóðu
varð síðasta ný-
i lenda Frakka í þessum hluta Af-
tvo daga og voru mjög dýrð- ríku, sem hlaut sjálfstæði, eins
leg og umfangsmikil. Kostn- konar lokahnútur í þróun þess-
* ara larida til sjálfstæðis. Hún
aðurmn við þau er greidd- ... ... . . ,
* , , ,, er talln t'x fyrirmyndar 1 ný-
ur með 500 þusund dollara íendutilraunum Frakka. |
gjöf frá Frakklandi. Að þeim Frakkar geta verið eins
loknum settust Mauretanar hreyknir af stjóm sinni í Maure
niður til að melta humarinn taníu eins og Mauretanar erxi
og visknð og onnur ytn takn sambandi við Frakka Er það
sjálfstæðis síns. að þakka svolitlum hópi franskra Fyrir ig mánuðum var aðeins eyðimerkursandur, þar sem Nouakchott, höfuðborg Mauretaníu,
, herforingja, sem stjórnuðu er ná að risa_ Myndin var tekin í nýju höfuðborginni.
Það var felag veitmgahusa í landinu.
Marseille sem annaðist veizl- Marokkó-menn staðhæfðu að
urnar og nú þegar hefur hnífa- Mauretanía yrði aðeins fjarstýrt ríkja, sem Frakkar hafa herliðs í landinu. Hernaðaraðstoð verður nauð-
pörunum og öðru því sem til ríki, sem Frakkay myndu stjórna veitt sjálfstæði. Þeir ræddu Er litið á það sem hógværa synleg mörg ár fram í tímann,
þurfti til að taka á móti útlend- með hjáip leppa sinna í land- um hvernig hægt yrði að bendingu um það, að engir ve®na hugsanlegra ógnana frá
um stjórnmálamönnum, verið inu. En það varð fyrsta verk K- j j ,. ., ». Marokkó og einnig til þess að
‘ J , , , . binda enda a Alsir-striðið. sanmingar verðx undirritaðir ___
skilað txl Frakklands. Um leið Mauretaniu að hnekkja þessu . , hafa hemil a stoðugum logbrot-
eru horfnir brott erlendu þjóð- rækilega. Fregnir hermdu og að fyrr en lausn hefur fengizt á um hinna hreyknu og sjálfstæðu
höfðingjarnir ,hinar glæsilegu hann kærði si gekkert um Alsírmálinu og einnig þykir það eyðimerkurhirðingja.
konur, veizlufötin og hinir kæru Ekkert liggur á að hraða samstarfssamn- sýna, að gömlu frönsku nýlend- Efnahagsaðstoð er einnig
leysislegu senegölsku bílstjórar. í miðjum hátíðahöldunum hélt ingnum við Frakka, sér- urnar viiía hafa afskipti af nauðsynleg. Engin leið er að
Það varð að flytja bílstjórana Moktar Ould Daddah forsætis- staklega ekki þeim hluta samningum x Alsírdeilunni. nýta hinar auðugu jám og kop-
og leiguvagna þeirra inn í land- ráðherra, lokaðan fund með samningsins, sem fjallar ®*a gei'ðist það, að hinn nýi arnámur í landinu nema með
ið til að aka hinum innfluttu öðrum leiðtogum þeirra Afríku- Um áframh. setu fransks forssetisráðherra, Daddah, sem því að fá franskt fjármagn. En
gestum um sandgötur höfuð-
borgarinnar, sem ennþá er svo
skammt komið að reisa.
Fyrir neðan virðingu þeirra
Eitt erfiðasta vandamál Maure
taníu er að hirðingjarnir telja
það fyrir neðan virðingu sína
að vinna líkamleg störf. En þeir
eru um þriðjungur 600 þúsund
manna þjóðar.
Hins vegar var það eftirtekt-
arvert, að engar óeirðir urðu
við sjálfstæðishátíð Mauretaníu.
— Maurentanía er 13. ríkið í
franska nýlenduveldinu, sem
hlýtur sjálfstæði á þessu ári
og hefur ekki komið til óeirða
við sjálfstæðishátíðir í neinu
þeirra.
í Nouakchott var ekki einu
sinni hola í vegi fyrir 18 mán-
uðum, enda enginn vegur til
þarna. Þegar tekið er tillit til
þess má segja að hátíðahöldin
nú hafi tekizt frábærlega vel.
Eina óhappið sem kom fyrir,
var að senegalskur bílstjóri
eyðilagði bifreið sína í árekstri,
enda aka þeir að jafnaði gá-
lauslega.
En þetta hindraði ekki að út-
varpið í Marokkó flytti þær
fréttir af hátíðahöldunum, að
dauði margra manna hefði leg
ið eins og mara yfir þeim.
Ástæðan fyrir þeirri frétt var
er gáfaður 36 ára lögfræðingur, þessar námur gætu stuðlað að
birti stefnuskrá stjórnar sinnar því að bæta launakjör manna,
á blaðamannafundi. Það er varla sem eru um 60 dollarar eða um
2400 krónur á ári. Það gæti
einnig orðið til þess að draga
úr hinum miííla halla á fjár-
lögum stjómarinnar.
Stjórn Mauretaníu vinnur nú
þegar að því að gera þjóðina
sjálfbjarga og skapa í landinu
nútímaríki.
Hópur mauretanskra stúdenta
stundar nám við franskan
\
V
Dak3f(/SENEGAL
GAMBIA^-W.v

Uppdrátturinn sýnir legu nýja ríkisins Mauretaniu.
hægt að segja að sú stefnuskrá
sé mjög hliðholl Frökkum.
Eftir Jonathan
Randal
í henni kemur m. a. fram
mótþrói gegn atómsprengjutil-
raunum Frakka í „okkar eyði-
mörk“, eins og það er orðað merintaskóla í Dakar og býr sig
í stefnuskránni. Hitt atriðið var urídir framhaldsnám við Paris
að ekki var minnzt einu orði Ecole des Mines, svo að þeir
í henni á „uppreisnarmenn" í Seti tekið þátt i að nýta auðæfi
Alsír. landsins.
Sjálfur Krúsjeff, forsætisráð- Enn er eftir löng 0g torsótt
herra Sovétríkjanna, virtist leið. En atburður, sem gerðist
hafa sannfærzt um að sjálfstæði við hátíðahöldin gefur nokkra
Mauretaníu var ósvikið. Hann bendingu um hvað stjórnin á í
sendi hamingjuóskir í símskeyti vöndum.
og sýnir það algera stefnubreyt- ,
ingu frá því Rússar studdu til- . Studentarnxr dreifðu yfirlýs-
lögu Marokko hjá SÞ. xngu þar sem gagnrýnd er dvöl
Þannig sýnir fyrsta stefnu- fran,skra hermanna í landinu,
skrá ríkisstjómar Mauretaníu kraflzt að vold ættflokkahöfð-
talsvert hugrekki, enda þótt lít- lngja verði afnumin og lýst yfir
ið lengra sé gengið í henni en algerrl og broðurlegri samstöðu
í öðrum sambaérilegum stefnu- með uPPreisnarmönnum i Alsír.
skrám hinna nýju Afrikuríkja. í fyrstu gæti virzt að þetta
Þrátt fyrir þetta skilur Maure- sé ekki sérlega merkilegt. En
tania það vel, að frönsk efna- einn af stúdentunum sem tók
hagsaðstoð er ómissandi í fram- þátt í dreifingu miðanna var
tíðinni. yngri bróðir forsætisráðherrans.
Dýrmæfar bækur á uppbodi
DÝRMÆTAR bækur á uppboði
er fyrirsögn greinar í Morgun-
blaðinu 2. nóv. Er þar skýrt
frá nokkrum fágætum bókum,
sem selja skyldi á uppboði fám
dögum síðar, sýnilega til þess
að benda á uppboðið og leið-
beina væntanlegum uppboðs-
gestum. Skiptir þá miklu máli,
að lesendur geti reitt sig á, að
þar sé allt rétt sagt og skrum-
laust. í þessari grein hefur svo
illa til tekizt, að það, sem segir
um fágætustu bækurnar er mjög
fjarri réttu. Get ég ekki stillt
mig um að senda blaðinu þessar
línur til leiðréttingar, þótt seint
sé.
Um Qvein-stafi Odda-sóknar,
Viðey 1825, sem kveðnir voru
við flutning sóknarprestsins,
Steingríms Jónssonar, úr sókn-
inni (en hann var þá orðinn
biskup) af Stefáni Sveinssyni,
bónda í Varmadal og meðhjálp-
ara við Oddakirkju, segir svo:
„Þetta kver ........ hefur ekki
verið á neinni bókaskrá, #og menn
því ekki vitað, að það var til.“
Það er nú svo. Kverið er til í
Landsbókasafni, og hver veit,
hvar slíkt getur leynzt. Þetta er
mjög fljótfærnisleg ályktun hjá
blaðinu.
Um útgáfur lögbókarinnar
(Jónsbókar) segir: „... • fyrsta
prentun frá 1707 .... önnur
útgáfa frá 1708.........“ (Þetta
síðara ártal á raunar að vera
1709). —
Lögbókin var fyrst prentuð á
Hólum 1578. Árið 1580 kom ný
útgáfa, þannig gerð, að notuð
var prentunin 1578 með nýju
titilblaði og viðaukum og leið-
réttingum á nokkrum blöðum
og spássíum. Þá eru til í bóka-
söfnum örfá eintök, líklega öll
óheil, af lögbókarútgáfu, sem
talin hefur verið prentuð í
Núpufelli 1582, en er að lík-
indum svo sem 10 árum yngri.
Telja má því tvær prentanir, en
þrjár útgáfur frá 16. öld; þó er
óvíst, að Núpfellsprentunin hafi
nokkurn tíma komið út.“ Fer
því fjærri, að lögbókin 1707 sé
fyrsta útgáfa. Það stendur einn-
ig skýrum stöfum á titilblaði
þeirrar útgáfu, að hún sé prent-
uð „ad Niju“. Var því vorkunn-
arlaust að varast þetta rang-
hermi. P. S.
Styrkir til
kiarniræðináms
Alþjóðakjarnorkumálastofnun-
in hefur auglýst styrki til rann-
sókna eoa náms í kjarnfræðum
fyrir háskólaárið 1961—1962. —
Styrkir þessir eru einkum
þrenns konar:
Til stuttrar námsdvalar fyrir
þá sem þegar hafa lokið háskóla
Til sérstakra rannsóknarstarfa.
Til stúdenta til háskólanáms.
Utanríkisráðureytið hefur fal-
ið Kjarnfræðanefnd að auglýsa
styrki þessa og má vitja umsókn
areyðublaða á skrifstofu nefndar
innar að Laugavegi 105 (Raforku
málaskrifstofan). Umsóknar-
frestur er til 23, des. 196(.