Morgunblaðið - 08.02.1961, Blaðsíða 12

12
MORGZJ'NBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 8. febrúar 1961

Utg.: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson
Lesbók: Arni Óla, simi 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðabtræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
vað felst í kjörorði
stæðisflokksins frá síð-
ustu kosningum: Eign handa
öllum. Það segir okkur að
flokkurinn leggi megin-
áherzlu á, að allir þjóðfélags-
þegnar geti orðið efnalega
sjálfstæðir. En verður þessu
marki náð? Við skulum at-
huga það ofurlítið nánar,
vegna þess að sumir virðast
vantrúaðir á það.
Hinar gömlu kenningar
sósíalista voru á þann veg,
að í borgaralegu þjóðfélagi
mundu eignirnar safnast á
færri og færri hendur og
fleiri og fleiri verða öreigar.
Reynslan í öllum lýðræðis-
þjóðfélögum hefur orðið
þveröfug sem kunnugt er. —
Þegar barátta hófst fyrir
því, að almenningur eignað-
ist eigið húsnæði, sem er
einn megingrundvöllur efna-
hagslegs sjálfstæðis, klofn-
uðu sósíalistar í tvær fylk-
ingar, annars vegar þá, sem
ÞRÖNGSÝNIN
VÍKUR
l'Tm afstöðuna til áfram-
^ haldandi þjóðnýtingar
innan jafnaðarmannaflokka
Evrópu, hafa orðið töluverð
átök. Hinir frjálslyndari
hafa virt staðreyndirnar,
gert sér grein fyrir því að
fólkið keppti að því að verða
efnahagslega sjálfstætt og
óskaði eftir að fá tækifæri
til að eignast eitthvað. Aðrir
börðust gegn þessari þróun
og ríghéldu sér við úreltar
kreddukenningar.
Hin frjálslyndari öfl hafa
þó yfirleitt allsstaðar orðið
ofan á og jafnaðarmanna-
flokkar berjast ekki lengur
fyrir aukinni þjóðnýtingu.
Má því segja að þjóðnýting-
artímabilið hafi víðast runn-
ið sitt skeið á enda í lýð-
ræðisþjóðfélögum. Menn hafa
líka séð, að framfarirnar
hafa orðið mestar, þar sem
stjórnarvöld hafa forðast of-
stjórn yfir atvinnulífinu.
Þýzka ævintýrið er tákn-
rænt. Þar hefur allt verið
EIGN HANDA OLLUM
Sjálf-«----------
BRAÐLEGA hef jast í Jerúsal-
em réttarhöld yfir Gyðinga-
morðingjanum Adolf Eich-
mann. Fara þau fram í leik-
húsi þar í borg og hefur ver-
ið útbúinn skotheldur klefi á
leiksviðinu fyrir Eichmann.
Fóst- og símaþjónustan hef-
ur mikinn undirbúning undir
réttarhöldin, því ætla má að
fréttamenn streymi til borgar-
innar til að fylgjast með mál-
inu. Á meðfylgjandi mynd i
sjást fjarritarar, sem komið 1
hefur verið fyrir í leikhúsinu /
til að senda út fréttir af máls- 1
sókninni, og er verið að æfa
starfsfólkið í meðferð þeirra.
IMýjar kenningar
um krabbamein
viðurkenndi efnahagslegar
framfarir lýðræðisþjóðfélags
og vildi fara hægar í þjóð-
nýtingu og heimila ákveðna
einkaeign, en hinsvegar hina,
sem enn trúði hinum úreltu
kenningum Marx.
Hérlendis hefur geysi-
miklu verið áorkað í þá átt
að tryggja einkaeign alls
almennings, einkum að því
er varðar eign íbúðarhús-
næðis. Erlendis hefur þróun-
in orðið hin sama, en þó
gengið víða mun lengra, þar
sem fjöldi borgaranna á
einnig eignaraðild að fyrir-
tækjum þjóðfélagsins.
J afnaðarmannaf lokkarnir
hafa hver af öðrum gert sér
grein fyrir því, að einkaeign
almennings yrði að virða, og
þeir gætu ekki vænzt fylgis,
nema þeir hyrfu frá kenn-
ingum um víðtæka þjóðnýt-
ingu. Þannig má í rauninni
segja, að allir lýðræðisflokk-
ar styðji að fjárhagslegu
sjálfstæði borgaranna og
þeirri dreifingu valdsins í
þjóðfélaginu, sem einkaeign
er samfara. Af því leiðir svo,
að fleiri og fleiri geta eign-
azt eitthvað og á það leggur
Sjálfstæðisflokkurinn megin-
áhérzlu, ekki einungis að
allir verði eigendur íbúðar-
húsnæðis, heldur líka, að
þeim verði gert kleift að
reka smáfyrirtæki og gerast
aðilar að rekstri stórfyrir-
tækja í formi almennings-
hlutafélaga.
byggt úr rústum á örskömm-
um tíma og Þjóðverjar búa
nú við mikla velmegun og
vaxandi auðlegð. Jafnaðar-
mannaflokkur Þýzkalands
hefur líka gert sér grein fyr-
ir því, að þjóðin vill ekki
hverfa á braut þjóðnýtingar
og horfið frá kenningum um
hana.
Hér á íslandi er enn margt
ógert, en við munum sækja
hratt fram á næstu árum, ef
við berum gæfu til að fara
svipaðar leiðir í efnahags-
málunum og þær þjóðir, sem
næst okkur standa, Norður-
landaþjóðirnar og þjóðir
Vestur-Evrópu.
AKUREYRI AL-
ÞJÓÐLEGUR '
VETRARÍÞRÓTT A-
STAÐUR
Fins og margoft hefur verið
bent á, bæði í ræðu og
riti, þá eru hér skilyrði til
að gera móttöku ferðamanna
að allmikilvægri atvinnu-
grein. Það veldur að vísu
miklum erfiðleikum, hve
sumarið er stutt hér á landi.
Þannig má búast við að allt-
af verði erfitt að halda uppi
hótelrekstri er eingöngu
byggi á sumarferðum útlend-
inga.
Sú spurning hlýtur því að
vakna, hvort ísland hafi
N Ý skýring er komin
fram á því hversvegna
menn fá krabbamein í
lungu af reykingum. Er
__
<
ekki einhver skilyrði upp á
að bjóða erlendum vetrar-
íþróttamönnum. Vegna ó-
stöðugrar veðráttu og snjó-
leysis er vart um þetta að
ræða sunnanlands, en sums
staðar annars staðar ætti
það að geta komið til
greina.
Akureyri kemur fyrst í
hugann í þessu sambandi. —
Þar er veðráttan tiltölulega
stöðug og nægur snjór í fjöll-
unum skammt frá bænum.
Eftir að daginn fer að lengja,
í febrúar og fram í apríl-
maí, mætti stunda þar skíða-
íþróttina. Og ferðir á jökla,
t. d. Vindheimajökul, yrðu í
boði fyrir þá sem vildu.
Með þessu móti gæti Akur
eyri orðið mikill ferða-
mannabær, ■ jafnt vetur sem
sumar. Ætti því að skapast
grundvöllur fyrir starf-
rækslu marga gistihúsa og
skemmtistaða í bænum. —
Alpafjöllin hafa mikið að-
dráttarafl, en sumir þeirra,
sem hafa farið þangað
marga vetur, gætu sjálfsagt
hugsað sér að breyta einu
sinni til og skreppa til ís-
lands. Ef þetta er rétt álykt-
un, þá hafa Akureyringar
skilyrði til að skapa sér
mikilvæga atvinnugrein.
hún sú að í kringum síg-
arettuglóðina safnist raf-
magnaðar smáeindir, sem
geti orsakað krabbamein
þegar reykingarmaðurinn
andar þeim að sér.
Sé þessi skýring rétt —
og bendir margt til að svo
sé — er mjög auðvelt að
forðast sýkingu.
• Umhverfis glóðina
Þessar smáeindir sogast
ekki gegnum sígarettuna,
heldur liggja þær í loftinu
umhverfis glóðina og berast
þaðan í vit þess er reykir.
Væri hjálmur eða hjúpur hafð
ur yfir glóðinni, væri unnt að
koma í veg fyrir að þessar
smáeindir bærust í öndunar-
færin.
Það er dr. K. H. Kingdon,
eðlisfræðingur, sem starfar
við rannsóknir hjá General
Electric fyrirtækinu banda-
ríska, sem er höfundur þess-
arar nýju skýringar. 1 síð-
asta hefti af brezka mánaðar-
ritinu Nature er skýrt frá þess
ari jcenningu dr. Kingdon. Þar
segir m. a.
# Drepa sýkla
Það er staðreynd að í tóbaks
reyk eru rafmagnaðar smá-
agnir, svonefndar fareindir,
bæði pósitífar og negatífar.
Dr. Kindon hefur áður sann-
að að slíkar fareindir í andr-
úmsloftinu geti haft líffræði-
legar verkanir, og sé meðal
annars unnt að nota þær til
að drepa sýkla. Rannsóknir
í þessa átt urðu til þess að
vekja áhuga hans á rafmögn-
uðum fareindum í tóbaksreyk.
Ef þar væri um samskonar
fareindir að ræða, höfðu þær
þá einnig iíffræðilegar verk-
anir?
Með mælingum við reyking-
arvél komst dr. Kingdon að
því að hér var um samskonar
fareindir að ræða. Hann komst
einnig að því að fareindunum
fjölgaði mjög mikið ef síg-
arettan var rafmögnuð. Með
því að hleypa rafstraumi í
sígarettuna var komið í veg
fyrir að pósitífu og negatífu
fareindirnar sameinuðust. En
vindlingur, sem haldið er milli
fingra eða vara er einmitt raf-
magnaður vegna hreyfinga,
þess er reykir.
• Síur óþarfar
Smáeindunum fjölgar einn-
ig mjög ört í hvert skipti, sem
sogið er úr vindlingnum, og
hitinn eykst. Samskonar aukn
ing verður einnig þegar askan
er slegin af vindlingnum og
glóðin verður ber.
Með því að reikna út með-
alfjölda fareindanna innan 25
sentimetra frá glóðinni, komst
dr. Kingdon að þeirri niður-
stöðu að sá er reykir andar,
meðan á því stendur, að sér
þúsund sinnum fleiri fareind-
um en sú, sem ekki reykir.
Svo til ekkert af fareindunum
kemur gegnum vindlinginn,
þessvegna eru síur óþarfar.
Máli sínu til sönnunar bendir
dr. Kingdon á eftirfarandi:
1. Samanburður á vind-
linga, vindla og pípureyk-
ingum sýnir að krabba-
mein í lungum er miklu
fátiðara hjá þeim, sem
reykja vindla og pípur en
hinum, sem reykja vind-
linga. Þetta gæti verið af
því að mun færri fareind-
Framh. á bls. 14