Morgunblaðið - 22.03.1961, Blaðsíða 6
6
MORGVNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 22. marz 1961
Henzie Raeborn
Dr. E. Martin E. Browne
ur. Ógleymanlegur öllum, sem
nokkuð höfðu af honum að segja.
—Hann var einn af hvatamönn-
um . þess, að Religious Drama
Society varð til, en eftir heims-
fundinn í Rauyomont í fyrra, þar
sem E. Martin Browne var einn
aðalmaðurinn, er það félag að
undirbúa heimssamtök, til kynn-
ingar þessari bókmenntagrein, og
til samvinnu fyrir þá, sem hafa
á henni sérstakan áhuga. Hann
hefir fært nokkra gamla helgi-
leiki til nútimaforms og séð um
útgáfu þeirra. Og það mun vera
að mestu leyti verk hans, að leik-
irnir í York voru endurvaktir.
Auk alls þessa hefir E. Martin
Browne komið við sögu ýmsra
leikhúsa og leikflokka í Englandi
fyrr og síðar, enda hefir hann
verið heiðraður á ýmsan hátt,
t. d. gerður að félaga í „The
hljóta að hafa áhuga á að njóta
þess, er þau hafia að bjóða. Ýms-
ir leikmenntamenn mnnu ef til
vill einnig kannast við nafn E.
Martin Browne sökum þess ,að
hann hefir í mörg ár verið for-
seti í British Drama League, sem
munu vera heimsins fjölmenn-
ustu samtök, er fást við leikræn
efni.
Það er heiður að því fyrir okk-
ar Þjóðleikhús að bjóða þeim
hjónum að hafa upplestur í leik-
húsinu n.k. mánudagskvöld, og
frá mínum bæjardyrum séð er
það einnig háskólanum til sóma
að hafa boðið þessum merka
manni að flytja þar fyrirlestra.
Þó að fyrirlestrarnir fari fram á
vegum guðfræðideildarinnar, eru
þeir almennir, og frjáls aðgang-
ur bæði stúdentum og öðrum. Við
fyrirlestrana mun frúin aðstoða
mann sinn með upplestri ein-
stakra kafla úr leikbókmenntum,
til skýringar efninu.
Að lokum vil ég aðeins taka
það fram, að áhugaefni þeirra
er ekki aðeins að kynna kirkju-
lega leiklist í þrengstu merkingu,
heldur nútímaskáld, sem náð
hafa áheyrn og athygli langt út
fyrir raðir kirkjulega sinnaðra
manna, sökum þess að þau eru
snillingar, sem tala til aldarinn-
ar á sinn sérstæða hátt, eins og
t. d. Eliot og Fry, sem enn eru
allt of lítið kunnir meðal þjóðar
vorrar. Jakob Jónsson
Sigurður Haukdal
formaður F.I.A.
AÐAIFUNDUR Félags islenzkra
atvinnuflugmanna árið 1961 var
haldinn föstudaginn 17. þ.m. Af-
greidd voru venjuleg aðalfundar
störf. Stefáni Magnússyni, frá-
farandi formanni, og öðrum
stjórnarmönnum voru færðar
þakkir fyrir unnin störf.
Núverandi stjórn félagsins skipa
þessir menn:
Sigurður Haukdal, formaður,
Ragnar Kvaran, varaformaður,
Jón R. Steindórsson, gjaldkeri,
Henning Á. Bjarnason, ritari, og
Skúli Br. Steinþórsson, erl. bréf-
ritari. Varamenn í stjóm eru:
Bjarni Jensson og Guðlaugur
Helgason.
Upplesfur í Þjódleikhúsinu
og fyrirlestur í Háskólanum
ENSKI leikstjórinn, leikarinn og
prófessorinn E. Martin Browne,
les upp og flytur fyrirlestra,
ásamt frú sinni, leikkonunni
Henzie Raeburn. Upplestur í
Þjóðleikhúsinu og fyrirlestrar í
guðfræðdeild háskólans.
Árið um kring er stöðugur
straumur ferðamanna, sem fer
um ísland frá Ameríku til
Evrópu. í þessum hópi er margt
menntamanna, sem mikill feng-
ur væri að því að hafa nánari
kynni af og gætu flutt með sér
hin ágætustu menningaráhrif.
Þegar ég hugsa til þessa, kemur
mér í hug lækur, sem rennur
óvirkjaður fram hjá bænum, En
því meira gleðiefni er það, þeg-
ar einhverjir gefa sér tóm til að
stanza í nokkra daga, og miðla
oss af þeim verðmætum, er þeir
hafa yfir að ráða.
Um næstu helgi eru væntanleg
hingað til borgarinnar hjón, sem
ég tel mikinn feng að því að fá
í heimsókn. Er það enski leik-
stjórinn og prófessorinn E. Mart-
in Browne og frú hans, leikkonan
Henzie Raeburn, sem einnig er
prófessor. Þau munu hafa upp-
lestrakvöld á mánudagskvöldið
kemur í Þjóðleikhúsinu, en síðan
mun E. Martin Browne flytja tvo
fyrirlestra á vegum guðfræði-
deildar háskólans á þriðjudag og
miðvikudag.
Það eru þó nokkur dæmi þess,
að visindamenn og menntafröm-
uðir í ýmsum greinum, er heima
eiga í Evrópu, stunda fyrirlestra
og kennslustörf við ameríska há-
skóla. Fara þeir þá á milli tvisv-
ar á ári. Gefur að skilja, að til
slíks veljast ekki aðrir en af-
burðamenn. Við guðfræðiháskól
ann heimskunna, Union Theoloci-
cal Seminary í New York hefir
hin síðustu ár verið stofnuð sér-
stök deild, sem helguð er leik-
fræðum, og er þar leikmennt
stunduð í stórum stíl. Þar hafa
bæði Mr. E. Martin Browne og
frú hans verið prófessorar undan
farin'ár, og eru þau nú að koma
frá þeim störfum, og eru á leið
heim til Englands.
Heima í föðurlandi sínu hefir
E. Martin Browne mjög komið
við sögu leiklistarinnar, bæði sem
leikstjóri og forystumaður í víð-
Misjöfn nflabrögð ó Dolvík
Óvenjulegt loðnumagn
tækum félagssamtökum. Hann
hefir t. d. stjórnað frumsýningum
á sjónleikum hins fræga skálds,
T. S. Eliot, og að minnsta kosti
sumum leikum eftir Christopher
Fry. I nokkrum þeirra hefir kona
hans leikið þýðingarmikil hlut-
verk. Þeir, sem lesið hafa leikrit
þessarra sérkennilegu leikrita-
skálda eða séð þau á sviði, ættu
því að hafa sérstaka ástæðu til að
gleðjast yfir heimsókn þeirra
hjónanna. Yfirleitt hefir E. Mart-
in Browne haft mestan áhuga á
ljóðleikum, trúarlegs eðlis. Með
þessu á ég ekki aðeins við þá
leiki, sem fluttir eru í kirkjum,
heldur einnig sjónleiki, sem að
kjarnanum til eru trúarlegs eðlis.
En E. Martin Browne hefir gert
meira en að sinna nútímaskáld-
unum. Hann hefir einnig látið sér
annt um að endurvekja fornan,
kirkjulegan leikstíl miðalda-
kirkjunnar, við hæfi nútímans.
Hann var samverkamaður hins
afburða gáfaða og snjalla manns,
dr. Bell, biskups í Chichester,
sem nokkrum íslenzkum guðfræð
ingum var persónulega kunnug-
Royal Society of Literature", og
sæmdur heiðursmerkinu C. B. E.
(Commander of the Order of the
British Empire.).
Eitt af síðustu afrekum E.
Martin Browne sem leikstjóra er
uppsetning hans á hinum fræga
Daníelsleik, sem er saminn upp
úr leik frá 12. öld og hefir vakið
geysilega athygli bæði vestan og
austan hafs.
Frú Browne, — leikkonan
Henzie Raeburn — hefir starfað
t. d. við Shakespeareleikhúsið
heimskunna í Startford-on-Avon
og í leikflokknum Pilgrim Play-
ers, sem maður hennar veitti for-
stöðu um skeið. Auk þess hefir
hún skrifað nokkra sjónleiki,
leikið í kvikmyndum og sjón-
varpi.
Ég skrifa þessar línur til að
kynna það fyrir Reykvíkingum,
að hér eru engir meðal-menn á
ferðinni. Verkefni þeirra innan
leikhúss og kirkju eru þess eðlis,
að bæði leikarar, prestar, stúdent
ar í guðfræði og bókmennta-
deild, og yfirleitt allir, sem leik-
mennt og bókmenntum unna,
DALVÍK, 20. marz. — Þótt tíð
hafi verið stirð og umhleypinga-
söm undanfarið og allvetrarlegt
yfir að lítast, hafa samgöngur eða
sjósókn ekki truflazt af þeim sök-
um fram að þessu. Aflabrögð eru
að vísu ærið misjöfn. Gnásleppu-
veiðin hefur t.d. verið mjög rýr,
enda vart komina sá tími sem
grásleppan gengur venjulega upp
að landinu.
Engar landlegur
Þorskveiðarnar hafa aftur á
móti gengið vonum betur, og eng-
ar landlegur orðið um nokkurt
skeið. Björgúlfur, sem stundar
togveiðar, hefur komið inn öðru
hverju með 20—35 tonn eftir 2—3
daga útivist, og einu sinni með
20 tonn eftir sólarhring. Hannes
Hafstein stundar netaveiðar, og
er það í fyrsta skipti sem slíkar
veiðar eru stundaðar héðan á
þessum árstíma. Það hefur heppn
azt ágætlega, aflinn eftir nóttina
jafnaðarlega 6—7 lestir af óslægð
um fiski. Allt er þetta stór þorsk
ur og nokkur hluti hans kominn
að hryggningu, að því er virðist.
Loðnuveiðar
Óvenjulegt loðnumagn hefur
verið á miðunum úti fyrir undan-
farið, og fiskurinn svo síltroðinn
að með ólíkindum er, en loðnan
hefur ekki gengið í fjörðinn fyrr
en nú. Vélbáturinn Hafþór hefur
stundað loðnuveiðar undanfarna
daga og alltaf fengið fullfermi,
og í dag er hann búinn að fá tvær
hleðslur hér fram á víkinni, svo
augljóst er að þorskurinn hefur
nóg æti, sem lofar góðu urn
framhald þorskveiðanna. — SPJ.
•^Steðji^eða^Prestur
H.H. skrifar:
„Steðji var í mínu ungdæmi
nefndur steinn sá sem stendur
í Skeiðhól, en hann er milli
Hvamms og Hvítaness í Kjós.
Aldrei heyrði ég hann nefnd-
an öðru nafni, fyrr en löngu
síðar Staupastein. Merk
kona, fædd í Kjósinni, sagði
mér í tilefni þess sem stóð í
Morgunblaðinu 19. þ. m. að
hún hefði heyrt hann nefndan
Prestinn.
Gaman væri að hinn ágæti
fréttaritari Morgunblaðsins í
Kjósinni, Steini Guðmundsson
á Valdastöðum, gengi úr
skugga um hið rétta í þessu
efni og skrifaði blaðinu það,
og að steinninn fengi aftur
sitt rétta nafn, þegar hans er
getið í blöðum og annars stað-
ar“.
Velvakandi vonar að Steini
sjái þessar línur og sjái sér
fært að skrifa nokkrar línur
þessu varðandi.
Ég fletti upp í Árbók Ferða-
félagsins um þetta og þar er
steinninn kallaður Staupa-
steinn.
JPatentvegurjpfir
Vatnaiökid
í gær bættist Velvakandi í
þann stóra og marglita hóp
þeirra sem ræða og skrifa um
ferðamál á íslandi. Ekki gekk
ég þó eins langt og maður
nokkur, sem nýlega lagði til í
grein að lagður yrði að vetr-
inum vegur yfir Vatnajökul,
til notkunar fyrir ferðamenn
að sumrinu. Þetta væru einir
litlir 120 km, og ferðamenn
mundu hafa ákaflega mikla
ánægju af að aka þessa leið í
bezta veðri, að því er hann
taldi.
Bjartsýnin lengi lifi! Vel-
vakandi fór líka að láta sig
dreyma. Hvað það væri dá-
samlegt að aka í bíl beint upp
í jökulröndina, sem alltaf væri
auðvitað óbreytt eftir vetur-
inn og áfram yfir jökulinn
eftir braut, sem lögð væri í
janúar, og engin stórhríð hefði
getað unnið á eða bráðið krap
fært í kaf, hvað þá jöklaþýfið
fræga, sem í vor stöðvaði heil-
an leiðangur jöklamanna, út-
búinn með snjóbila og allan
hugsanlegan útbúnað. Hvílík-
ur dýrðar patentvegur það
væri!
• Himin^fir^tjaldstað
Vatnajökull er stórkostlegur
staður. Varla er að efa að út-
lendu ferðamennirnir yrðií
hrifnir, eftir vikuna veður-
tepptir í tjöldum í hríð í júní-
mánuði eða júlímánuði, þegar
tjöldin væru komin næstum
á kaf. Eða kannski það mætti
að vetrinum útbúa himinn
yfir væntanlega tjaldstaði á
jöklinum?
Já, það er margt sem viB
gætum gert til að laða að ferða
menn, ef allir legðu fram sín-
ar hugmyndir. Við gætum orð
ið frumlegasta ferðamanna-
land í heimi.