Morgunblaðið - 02.06.1961, Blaðsíða 17

Föstudagur 2. Júní 1961
MORGUNBLAfílD
1?
^ Ólafur konungur ásamt Geir Hallgrímssyni borgartjóra og frú hans, Ernu FUmsðóttur, i mót-
töku Reykjavíkurbæjar í Melaskólanum.
— Ólafur konungur
f Framh. af bls. 8.
ur, sem ég hefi hlotið af hendi
Reykvíkinga frá því ég steig á
land á bryggjunni og fram að
þessari stund.
\ I Það hefur glatt mig og yljað
að finna þá samheldni sem
ríkir milli Noregs og íslands
og milli íslendinga og Norð-
manna. Allir íslendingar og
Norðmenn þekkja skyldleika
þjóðanna frá sögunum, sem
Bkýra frá ferðum Islendinga og
; Norðmanna bæði á íslandi og í
Noregi, og gagnkvæm skipti á
hugmyndum og mönnum milli
| landanna á fyrri hluta mið-
alda.
P1 Landnámsmennirnir komu
írá Noregi. Þeim fannst að þeir
væru hraktir úr föðurlandi sínu
og því sigldu þeir í stolti sínu
j yfir hafið, sigldu yfir hafið til
að reisa nýja byggð í nýju
landi fyrir sig og sína.
t Við vitum að þeim tókst að
reisa góða nýja byggð í góð-
um héruðum vestur í hafi.
Tíminn hefur liðið. Báðar
þjóðirnar hafa átt sín niður-
: lægingarár og átt við erfiðleika
að stríða, bæði inn á við og út
é við.
M En í dag eru þær aftur ffjáls-
ar og sjálfstæðar innan sam-
félags þjóðanna. Við höldum
einnig saman sem frændur og
eigum náið samstarf við hinar
frændþjóðirnar á Norðurlönd-
i um, sem allar1 grundvalla ríki
sitt á sömu erfðavenjunum, virð
j ingu fyrir gildi mannsins og
• trú á þýðingu hvers einstakl-
j ings. Það er réttarríkið eins og
'Alþingi íslands hefur viðhaldið
iþví í meir en þúsund ár.
Á Alþingi kom fram þjóðar-
viljinn, þar var slegin skjald-
toorg um löggjafar- og dóms-
valdið, svo sem hinir ættar-
Stoltu íslendingar töldu nauð-
synlegt. Hins vegar . sáu þeir
ekki nauðsyn á framkvæmdar-
valdi, sem þeim virtist að
myndi aðeins verða til að
hindra þróun þjóðlífsins. Þeir
voru þó bundnir af lögunum,
sem fólkið sjálft samþykkti á
Alþingi og lögin voru einnig
túlkuð af Alþingi í formi dóms.
Þetta var grundvöllur réttar-
ríkisins, ef til vill meira sjálf-
um sér samkvæmur en nokkurs
staðar annars staðar. Það var
réttarríki í algerri mótsetningu
við valdsríkið.
Við sem erum afkomendur
þeirra manna, er áttu sinn þátt
í að byggja þetta ríki, trúum
enn á sömu hugsjónir. Að vísu
eru þær í nokkuð annarri
mynd, fleiri hugmyndir hafa
bætzt við sem landnámsmenn-
irnir þekktu ekki, en grund-
völlurinn er hinn sami. Við
teljum að það sé skylda þjóð-
félagsins að vernda stöðu og
virðingu hvers þjóðfélagsþegns.
Island nútímans er einnig
reist á sömu grundvallarsjón-
armiðum og þegar vér höfum
nú farið um höfuðborg Islands
Og litið í kring um Okkur, þá
höfum vér fengið lifandi sönn-
un fyrir því mikla átaki sem
ísland og Reykjavík hefur unn-
ið. Sem Norðmaður og sem
gestkomandi hér hefur það
orðið mér mikil gleði að sjá
hvernig hin margháttuðu vanda
mál hafa verið leyst, svo að
Reykjavík yrði nýtízkulegt og
gott bæjarfélag, þar sem borg-
ararnir geta lifað mannsæm-
andi lífi í öryggi og friði og
þar sem allir hljóta hina beztu
uppfræðslu.
Sú uppfræðsla mun ætíð
veita þá þekkingu sem tímarn-
ir krefjast hverju sinni, en hún
mun auk þess styðjast við hið
gamla, svo að fólkið verði sér
meðvitandi um uppruna sinn.
Það er min bezta ósk til ís-
lendinga og Reykvíkinga að svo
megi ætíð verða . . . M.
Að ræðu Ólafs Noregskon-
ungs lokinni var gengið upp á
loft og gestum bornar veiting-
ar. —i
Borgarstjóri og Ólafur kon-
ungur tóku tal saman yfir
kaffibollunum. Spurði konung-
ur margs um byggingar í bæn-
um undraðist, hve mikið hefði
verið byggt og bærinn vaxið
ört, ög spurði hvernig hefði verið
brugðizt við þeim vanda.
Aður en konungur gekk úr
móttökusalnum, sýndi borgar-
stjóri honum veggskreytingar
þar, „Bömin að leik,“ sagði
konungur, „það er skemtilegt.“
Meðan drukkið var kaffi uppi
á loftinu, söng Kristinn Halls-
son, óperusöngvari, nokkur lög,
en að því búnu kvaddi borgar-
stjóri konung og fylgdarlið
hans.
Kvöldverður
í Ráðherrabústaðnum
Um kl. hálf sjö tóku prúðbúnir
gestir að aká að dyrum Ráðherra-
bústaðarins, en þar snæddu Ólaf-
ur konungur, forsetahjónin, ráð-
herrar með frúr sínar, norsku
sendiherrahjónin og fylgdarlið
konungs kvöldverð, áður en há-
tíðarsýningin í Þjóðleikhúsinu
hófst.
Lagt var á borð fyrir 33. Á
dökka mahognyborðinu í borðsal
Ráðherrabústaðarins voru litlir
hvítir, útsaumaðir dúkar undir
hverjum diski og miðborðið
skreytt fimm arma silfurljósastik
um með hvítum kertum og blóma
skrauti, rauðar rósir í gráum ís
landsmosa. Var borðið ákaflega
fallegt yfir að líta.
Ólafur konungur sat fyrir
miðju borði, með forsetafrú Dóru
Þórhallsdóttur á aðra hlið og
sendiherrafrú Börde á hina. Hin-
um megin við borðið sat forseti
með forsætisráðherrafrú Ingi-
björgu Thors á aðra hlið og utan-
ríkisráðherrafrú Rósu Ingólfs-
dóttur á hina.
Á borðum voru steikt rauð-
sprettuflök, þá aspas Pompadour,
síðan heilsteikt nautakjöt með
Bearnaise sósu og máltíðinni
lauk með , ,Omelette Surprise
Islandaise", sem er eggjakaka,
með ís í, sem brúnuð er í ofni.
Með matnum var borið hvítvín,
rauðvín, Madeira og Courvoisier
koniak.
Um veizluna í Ráðherrabú-
staðnum sá að venju Pétur
Daníelsson, þjónar frá Hótel
Borg gengu um beina og mat-
reiðslumaður var Herbert Péturs
son.
Kl. 20.37 óku konungur og for-
setahjón til Þjóðleikhússins, en
aðrir gestir höfðu yfirgefið ráð-
herrabústaðinn skömmu áður.
Hátíðasýningin
2000—2500 manns fögnuðu
Noregskönungi með dynjandi
lófataki er hann gekk upp tröpp-
ur Þjóðleikhússins í gærkvöldi.
Ólafur var í samkvæmisklæðn-
aði, í víðum svörtum frakka, svo
nærstaddir sáu ekki heiðurs-
merki þau er konugur ber við
slík tækifæri. Hann var berhöfð-
aður og hélt á ljósum hönskum
í annari hendinni. Efst á tröpp-
unum sneri hann sér að fólks-
fjöldanum brosleitur og glaður á
svip og veifaði til mannfjöldans.
Formaður þjóðleikhúsráðs og
þjóðleikhússtjóri, tóku á móti
þjóðhöfðingjunum á stéttinni
framan við leikhúströppurnar.
Formaður þjóðleikhússráðs, Vil-
hjálmur Þ. Gíslason, færði for-
setafrúnni rósavönd.
Veður var fagurt í gærkvöldi,
enda komu margir hinna prúð-
búnu gesta gangandi frá nær-
liggjandi bílastæðum, — jafnvel
að heiman frá sér, eins og til
dæmis sendiherra Dana og frú.
Margar konur báru engar kápur
yfir hinum skósíðu samkvæmis
kjólum. Leikhúsgestirnir báru
margir hverjir fjölda heiðurs-
merkja, — allmargir norskar orð
ur sem Noregskonungur hefur
sæmt þá í tilefni af -komu sinni
hingað. Ein frúin missti skóinn
á stéttinni, og önnur missti eyrna
lokk. Síðustu leikhúsgestirnir
komu til Þjóðleikhússins lítilli
stundu áður en könungur og
forseti komu til hinnar hátíð-
legu leiksýningar.
Á fyrri hluta efnisskrárinnar,
sem flutt var, var söngur Fóst-
bræðra undir stjórn Ragnars
Björnssonar. Einsöngvari var
Kristinn Hallsson og undir-
leik annaðist Sinfóníuhljóm-
sveit íslands. Þá söng Þuríður
Pálsdóttir einsöng. Karlakór
Reykjavíkur söng með undirleik
Sinfóníuhljómsveitarinnar, ein-
söngvari var Guðmundur Jóns-
son.
f hléi voru gestum boðnar veit
ingar í leikhúskjallara Og göng-
um hússins. Var þar fram borið
kampavín og kransakaka.
Eftir hlé var fluttur sögulegur
leikþáttur í þremur sýningum
eftir Sigurð Nordal, „Á Þingvelli
984“. Leikendur voru 12.
Leiksýningunni var ekki lokið
er blaðið fór í prentun. ,
Ólafur konungur og forsetahjónin koma á hátíðarsýningu Þjóðleikhússins. Á móti þeim taka
Guðlaugur Rósinkranz þjóðleikhússtjóri og VHhjátmHr l’. Gísiason, form. Þjóðleikhúsráðs. —
Að baki þeim sjást forsetaritari og frú hans.
Mikil síld
til Akraness
Akranesi í gær. — Haraldur land
eðj hér í nótt 1146 tunnum af
Bíld og í morgun 414 tunnum. —
Höfrungur II landaði 528 tunn-
«m. Heimasakagi er búinn að fá
7—800 tunnur og Bjarni Jóhan-
nesson 600 tumnur. Þessir bátar
og e.t.v. fleiri, sem útí eru, munu
landa í nótt. Sigrún er byrjuð
veiðax með hringnót. — Oddur.
SJÁLFSTÆÐÍSHÚ8IÐ
Dansað í kvöld kl. 9—1.
Lágmarksaldur: 18 ára
Hljómsveit
KVÖLD