Morgunblaðið - 04.07.1961, Side 8
8
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 4. júlí 1961
Laxaeldi býður upp
á mikla möguieika
ÞÓR Guðjónsson, veiðimálastjóri,
•hefur dvalizt vestan hafs á veg-
um tækniaðstoðar Bandaríkjanna
undanfarið ár til þess að kynna
sér nýjungar í veiðimálum, eink-
um í fiskræktar- og eldismálum.
Hann er nýkomifin heim og hef-
ur rætt við blaðamenn um dvöl
sína vestra og framtíðarverkefni
veiðimálanna hér á landi.
Veiðimálastjóri ferðaðist aðal-
lega um vestur Bandaríkin og til
Alaska óg heimsótti veiðimála-
stofnanir og eldisstöðvar í opin-
berri og einkaeign. Þá sótti hann
ársfundi ýmissa samtaka. M. a.
sat hann Elleftu Vísindaráð-
stefnu Alaska í Anchorage í
ágúst í fyrra. Lengst af dvaldizt
hann í Seattle, sem er miðstöð
fiskirannsókna í Norðvestur
Bandaríkjunum. Við Washington
háskóla í Seattle er fræg deild í
fiskifræði og fiskiðnfræði Og
hafa nokkrir íslendingar stundað
þar nám. Veiðimálastjóri fékk
þar tækifæri til m. a. að taka þátt
í tilraunum með fóðrun á laxi og
í rannsóknum á, hve ört jurtir
Fiskeldisstöð í Bandaríkjunum.
og dýr úr Fernvatni taka til sín
geislavirk efni úr umhverfinu, en
þessi rannsókn var einn liður í
undirbúningi undir umfangsmikl
ar tilraunir með að bera áburð á
stöðuvötn. Eru þessar tilraunir
undir stjórn Dr. L. R. Donaldson,
prófessors við Washingtonhá-
skóla.
Miklar framfarir hafa orðið á
sviði veiðimála í Bandaríkjunum
síðan stríðinu lauk og fer eldi
lax og silungs stöðugt vaxandi
Leitað er nýrra leiða til þess að
ala upp þessar fisktegundir. Á síð
ustu árum hefur farið mjög í
vöxt að eyða fiski í vötnum með
eitri og sleppa svo einni fisk-
tegund á svæðið á eftir. Er nú
farið að nota vötnin á vestur-
strönd Bandaríkjanna til þess að
framleiða laxaseiði, og láta seið-
in síðan ganga í sjó, þegar þau
hafa náð þroska til. Hefur þetta
borið ágætan árangur. Þá hafa
einnig árósar, víkur og lón ver-
ið girt af og fiski eytt í þeim á
sama hátt og í vötnunum. Síðan-
hefur laxi verið sleppt á svæðinu,
en í sumum þeirra er hálfsalt
vatn. Þar sem sjóblanda er notuð
ber sjórinn æti með sér inn í
laxabúin, Og lifa seiðin oftast
þar eingöngu á náttúrulegu æti.
Verður því f jöldi seiða á flatarein
ingu lítill. Þar sem kostnaðar-
samt er að girða af víkur eða
lón eins og hér á landi, þá verð-
ur ekki komizt hjá að hafa seið-
in þétt og fóðra þau.
Þurrfóður ryður sér ört til
rúms í silungseldi í Ameríku, en
lax þrífst ekki eins vel af því
eingöngu. Þurrfóður, sem er oft-
ast að verulegu leyti fiskimjöl,
á tvímælalaust mikla framtíð fyr
ir sér, þar sem það hefur marga
kosti fram yfir blautfóður, svo
sem, að það er auðvelt í flutning-
um, geymslu og fóðrun, og það
sparar vinnukraft að nota það,
Er líklegt að við getum fram-
leitt þurrfóður hér á landi í fram
tíðinni til útflutnings, og þarf
það mál sérstakrar athugunar
við.
Margar nýungar í veiðimálum
mætti nefna svo sem áburð á
veiðivötn, kynbætur á fiski, en
að þessu sinni væri forvitnilegt
að ræða svolítið um framtíð fisk-
ræktar- Og eldismála hér á landi.
Ástæða er til að vera bjartsýnn
um framtíð þessara mála. Við
verðum að gera okkur ljóst, að
við höfum alveg sérstakar aðstæð
ur til ábatasamra laxaræktar hér
á landi, þar sem bezt hentar,
vegna þess að laxveiði er bönnuð
í sjó við ísland. Við getum sem
sé stóraukið laxveiði í ánum
(Ljósm.: Þór Guðjónsson)
með því að sleppa í þær laxaseið
um af göngustærð, látið stöðu-
vötnin framleiða laxaseiði upp í
göngustærð og komið upp laxa-
búum, sem ala laxaseiði á sama
hátt, Og sleppt þeim síðan í sjó
og notað hafið sem afrétt. í sjón-
um vaxa þau úr 10—15 cm að
lengd Og 2Q.—30 gr. á þyngd á
einu ári upp í 55—65 cm og 4—6
pd. og uþp í 70—85 cm og 7—12
pd. á tveim árum, Og upp í enn
meir á lengri tíma. Um 90% af
laxinum fullvöxnum sækir aftur
til æskustöðvana úr sjónum, jafn
vel þó að þær séu gerðar úr
steinsteypu. I nágrannalöndunum
er þessu á annan veg farið, þar
sem mestur hluti laxins er veidd-
ur við árósa og í sjó. í Noregi eru
um 85% af öllum laxi veiddur í
sjó. Myndi því samskonar laxa-
seiðasleppingar þar í landi að-
eins gefa þeim, sem slepptu laxa-
seiðum, 3 af hverjum 20 löxum,
sem upp kæmust, hvort heldur
það væri til áreigenda eða eig-
enda laxabúa.
Vafalítið má koma upp laxa-
búum á mörgum stöðum á land-
inu með góðum árangri bæði þar
sem eingöngu er völ á fersku
vatni og þar sem tiltækt er að
nota sjó til blöndunar. Þarf að
kanna mögulega staði fyrir slíkar
stöðvar. Er til dæmis ekki ólík-
legt, að nota megi áveitusvæðin
austanfjalls með góðum árangri
til þess að koma upp laxabúum á.
Silungseldi mun ekki verða
eins arðvænlegt hér á landi eins
og laxaeldi af því tagi, sem að
ofan er lýst, þar sem laxinn er
verðmætari fiskur heldur en sil-
ungur Og auk þess vex hann
hraðar í sjó en silungur, og þarf
mun minna fóður heldur en sil-
ungur, sem alinn er upp í sölu-
hæfa stærð. Þó standa vonir til,
að silungseldi geti Orðið arð-
vænlegra heldur en það er nú
með því áð ala silung upp í sjó-
blöndu. Auka má og afurðir sij-
ungseldisstöðva með því að kyn-
bæta silunginn. Dr. L. R. Donald
son, prófessor við Washington-
háskóla, hefur sýnt þetta með
kynbótatilraunum á regnboga-
silungi. Kynbótatilraunir taka
langan tíma. En okkur mun ef
til vill verða stytt leiðin, þar sem
Donaldson, prófessor bauð veiði-
málastjóra að fá af regnboga-
stofni, sem hann hefur unnið að
kynbótum á í um þrjá áratugi.
Svíar fengu hrogn af hinum kyn-
bætta regnbogastofni Donaldsons
Og uxu silungar, sem út úr hrogn
unum komu, á fyrstu sex mán-
uðunum þrisvar sinnum betur
en heimafiskur á 18 mánuðum.
Dr. Alfred H. Barr.
Dr. Alfred H. Barr
heimskunnur listfrœðingur og- rit-
höfundur kemur hingað í heimsókn
í DAG kemur til iandsing á veg
um féiaigsins „Kynning" og Há-
skóla íslands heimskunnur list-
fræðingiur og rithötfundur, Dr.
Alfred H. Barr, jr., einn af aðal
forstjórum hins mikla listasafns
í New York „The Museuim of
Modem Art“, og sá þeirra er
annast sýningar við safnið. Al-
fred H. Barr, jr., hefir verið
einn af forstjórum safnsiins síð
an 1929,. Meðal venka sem hekns
kunn eru eftir Dr. Barr er mikið
og tæmandi rit um franska mál
iarann Matisse, sem talið er mesta
og ítariegasta verk sem skrifað
hefir verið um Matisse. Dr. Barr
hel’dur hér tvo fyrir lestra, ann-
an n. k. fimmtudagkvöld kl. 7
í Gamla Bíó á vegum Kynning-
ar og er efni hans „Amerísk
myndlist fyrr og nú“, og verða
j-afnframt sýndar litstouggamynd
ir. Á eftir fyrirlestrinum verða
sýndar tvær stuttar toviltomyndir
um amerístoa málarann Pollock
og amerístoa myndhöggvarann
Calder.
Á föstudagskvöld heldur Dr.
Barr fyririestur á vegum Hó-
skólans í hátíðasalnum og talar
um „The Museum of Modern
Art“ og sýnir einnig liskugga-
myndir og stutta kvikmynd
„New York“.
Dr. Barr kemur með konu
sína með sér og einnig kemur
á vegum „Kynningar" aðalfor-
stjóri safnsins Frú Dorothy Mill-
er, sem lengi hefir haft hug á
að kynnast íslandi, og einkunx
íslenzkri málaralist.
í tilefni af komu þessarra
tveggja forstjóra „The Museum
of Modern Art“ hefir Kynning
snúið sér til allmargra íslenakra
málara með tilmæli um að eiga
þess toost iað sýna þeim verk ís-
lenzkra málaira. Hefir félagið til
umráða notokra sali og skóla-
stofur í þessu skyni. Þannig um
Jóhannes Kjarval háfa myndir
í sal Jóns Þorsteinssonar, Gunn-
laugur Scheving og Jón Stefáns-
son í Bogasalnum, Kristján
Davíðsson í Freyjugöitusalnum
og 10—20 málarar, ýmist sam-
eiginlega í stofu eða hver fyrir
sig í Hlíðaskóla og gagnfræða-
skólanum við Vonarstræti.
Barrhjónki ásaimt frú Miller
miunu ferðast nokkuð um liandið,
til Gullfoss og Geysis, Atoureyr
eyrar og Mýva.tns og ef til vill
Víðar, en þau munu dveljast hér
á landi til 18. þ. m.
(Fréttatilkynning)
Síldarskýrslan
Skip: M. og t.
Ágúst Guðmundsson, Vogum .... 2035
Akraborg, Akureyri ................ 856
Akurey Hornafirði ................. 572
Anna, Siglufirði ................. 1491
Arnfirðingur III, Rvík ........... 1837
Ami Geir, Keflavík ............... 2506
Arni Þorkelsson, Koflavík ........ 2399
Arnkell, Hellissandi .............. 616
Ársæll Sigurðsson, Hafnarf..... 1968
Asgeir, Rvík ...................... 579
Áskell, Grenivík ................. 1940
Auðunn, Hafnarfirði .............. 1557
Baldur, Dalvík ................... 1604
Baldvin Þorvaldsson, Dalvík ...... 1312
Bergur Vestm.eyjum ............... 1339
Bergvík Keflavík ....J............ 1741
Bjarmi, Dalvík ................... 1912
Bjarni Jóhannesson, Akranesi .... 728
Björg, Eskifirði ................. 2116
Björgvin, Dalvík .................. 848
Blíðfari, Grafarnesi ............. 1069
Bragi, Ytri-Njarðvík ............. 743
Böðvar, Akranesi .................. 776
Dofri, Patreksfirði ............. 2404
Draupnir, Suðureyri ............... 743
Einar Hálfdáns, Bolungavík ....... 1818
Einar, Eskifirði ............. 898
Eldborg, Hafnarfirði ............. 2634
Eldey, Keflavík ................. 1885
Faxavík, Keflavík ............... 675
Fram, Hafnarfirði ................. 574
Garðar, Rauðuvík ................. 1089
Geir, Keflavík .................... 595
Gissur hvíti, Hornafirði ......... 675
Gjafar, Vestmannaeyjum ........... 2366
Glófaxi, Neskaupstað .............. 560
Gnýfari, Grafarnesi .............. 1290
Grundfirðingur II, Grafarnesi .... 1458
Guðbjörg, ísafirði ............... 3296
Guðbjörg, Sandgerði ............... 983
Guðbjörg, Ólafsfirði ............. 2801
Guðfinnur, Keflavík ............... 562
Guðm. Þórðarson, Rvík ............ 3835
Guðrún Þorkelsdóttir, Eskif.... 2776
Gullver, Seyðisfirði ............. 2204
Gunnar, Reyðarfirði ............... 540
Gunnvör, ísafirði ................ 1229
Gylfi II, Akureyri ............... 1668
Hafþór, Neskaupstað ............... 975
Hafþór Guðjónsson, Vestm....... 832
Hagbarður, Húsavík ............... 1575
Halldór Jónsson, Olafsvík ........ 1480
Hannes Hafstein. Dalvík .......... 1353
Hannes Lóðs,' Vestm................ 556
Haraldur, Akranesi ............... 2585
Héðinn, Húsavík .................. 1535
Heiðrún, Bolungavík .............. 4033
Heimir, Stöðvarfirði .............. 515
Helga, Rvík ....................... 2245
Helgi Flóventsson, Húsavík ........ 1208
Helgi Helgason, Vestm............. 1C-84
Hilmir, Keflavík .................. 1438
Hoffell, Búðarkauptúni ............ 1069
Hólmanes, Eskifirði ................ 934
Hrafn Sveinbj.s. II, Grindavík .... 1952
Hringsjá, Siglufirði ............... 590
Hringver, Vestmannaeyjum .......... 2705
Hugrún, Bolungavík ................ 1562
Húni, Höfðakaupstað ................ 786
Hvanney, Hornafirði ................ 753
Höfrungur, Akranesi ............... 1763
Höfrungur II, Akranesi ............. 792
Jón Guðmundsson, Keflavík ......... 1305
Jón Garðar, Garði ............... 1081
Jón Finnsson, Garði ............... 1087
Júlíus Björnsson, Dalvík ........... 548
Jökull, Ólafsvík ................. 1234*
Katrín, Reyðarfirði ................ 614
Keilir, Akranesi .................. 1369
Kristbjörg, Vestmannaeyjum .... 2285
Leifur Eiríksson, Rvík ............. 902
Manni, Keflavík ................... 1483
Mímir, Isafirði .................... 785
Mummi, Gerðum ..................... 1245
Ófeigur II, Vestm.................. 1505
Ölafur Bekkur, Ölafsfirði ......... 1122
Ölafur Magnússon, Keflavík ......... 713
Ölafur Magnússon, Akureyri ........ 4217
Ölafur Tryggvason, Hornafirði .... 823
Páll Pálsson, Hnífsdal ............ 2095
Pétur Jónsson, Húsavík ............ 2209
Pétur Sigurðsson, Rvík ............ 2551
Rán, Hnífsdal ..................... 1132
Reykjaröst, Keflavík ............... 751
Reynir, Vestm.eyjum ................ 913
Reynir, Akranesi ................... 616
Runólfur, Grafarnesi .............. 1243
Seley, Eskifirði ................... 683
Sigurður, Akranesi ................ 2449
Sigurður, Siglufirði .............. 2047
Sigurður Bjarnason, Akureyri .... 1705
Sigurfari, Akranesi ............... 1212
Sigurfari, Patreksfirði ........... 1065
Smári, Húsavík .................... 1705
Snæfell, Akureyri ................. 2611
Snæfugl, Reyðarfirði .............. 1284
Stapafell, Ólafsvík ............... 2185
Stefán Þór, Húsavík ................ 721
Steinunn, Olafsvík ................ 1749
Stígandi, Vestmannaeyjum .......... 1301
Stuðlaberg, Seyðisfirði ........... 1344
Súlan, Akureyri .................... 518
Sunnutindur, Djúpavogi ............ 1827
Sæfari, Sveinseyri*................ 1084
Sæfaxi, Neskaupstað ................ 605
Sæþór, Ólafsfirði .................. 736
Tálknfirðingur, Sveinseyri ........ 2490
Tjaldur, Stykkishólmi ........... 726
Valafell, Olafsvík ............. 1857
Víðir II, Garði ................ 5017
Víðir, Eskifirði ................ 985
Vonin II, Keflavík ............. 1072
Vörður, Grenivík ............... 1458
Þorbjörn, Grindavík ............. 1354
Þórkatla, Grindavík .............. 513
Þorlákur, Bolungavík ............ 2573
Þorleifur Rögnvaldsson, Olafsf.. 1207
Þráinn, Neskaupstað .............. 504
T i BILASÁLAN \Sl
Ope/ caravan
nýr og óskráður
Ingólfsstræti 11.
Símar 15044 og 23136
Aða.s træti 16. — Sírni 19181.
Bílasala Guðmundar
Bergþórugata 3.
v Símar 19032 og 36870.
Stórglæsilegur Doöge ’57 vöru
bíll til sölu, ný dekk, vökva
stýri.
Bílasala Guðmundar
Bergþórugötu 3.
Símar 19032 og 36870.