Morgunblaðið - 04.07.1961, Blaðsíða 12

12
MORGVTSBLAÐIÐ
Þriðjudagur 4. julí 1961
Sjöfugur í dag:
Júlíus Kr. Ólafsson
Ég geri ekki ráð fyrir því að vin-
ur minn Júlíus Ólafss. kunni mér
nokkrar þakkir fyrir að minnast
á hann í víðlesnu blaði í tilefni
af 70 ára afmæli hans. En ég er
þeirrar skoðunar að sú kynslóð
íslendingia sem nú er að vaxa úr
grasi, eigi aldamótamönnumum.
sem svo eru nefndir, nokkra
þakkarskuld að gjalda og þurfi
því að vita deili á þeini sem fiest-
um.
Júlíus Kr. Ólafsson vélstjóri er
fæddur að Stóru-Fellsöxl í Skil-
rniannahreppi 4. júlí 1891, sonur
Ólafs Jórassoraar bónda þar og
smiðs Halldórssonar. Móðir Júlí
usiar og kon,a Ólafs var Ásgerð
ur Sigurðardóttir Ásgrímssonar
bónda að Stóru-Fellsöxl Iliuga-
sonar að Englandi í Lundareykja
dal. Júlíus er því Borgfirðingur í
báðar ættir, og þair ólst hann
upp. Hamn fór til sjos á skútu
ininan við fermingu og starfaði
þar í 4 HBUt, Var síðan kyndari
á togararaum Marz um skeið.
Stundaði því næst jámsmíðanám
hér í Reykjavík. Þegar vélfræði-
deildin við Stýrimannaskólanm
tók til starfa haustið 1911, var
Júlíus einn af þeim fyrstiu sem
hófu þar nám. Hann tók próf úr
deildimni vorið 1913. Að námi
loknu verður hann 2. vélstjóri á
Bv. Snorra goða, en síðan yfir-
vélstjóri á ýmsum toguruim til
1926 lengst á Bv. BaWri. Hættir
þá sjóvinnu uan skeið og tekur
að sér stjórn á kolahegranutn
hér við Reykjiavíkurhöfn.
Árið 1930 ræðst Júlíus til Skipa
útgerðar ríkisins og er yfirvél-
stjóri á strandferðaskipunum til
1947, verður þá yf irvélstjóri á
varðskipinu Ægi og er þar til
1956 að hann hættir sjóvimnu
fyrir aldurssakir. Síðam hefir
hanm verið urrasjónarmaður með
viðhaldi á varðskipuraum og er
það enn.
Öllum sem starfað hafa með
Júlíusi á sjónum ber samam um
reglusemi hians og árvekni, og þá
eigi síður um alla hagsýni við
reksturinn.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 8
hjá hinni bandarísku nefnd og
ætlað var til dráttarvélakaup-
anna, verði nú varið á einhvern
hátt til aðstoðar þeim þúsund-
um flóttamanna frá Kúbu, sem
dveljast í ýmsum löndum Amer-
iku.
- * -
Þetta blað, og mörg fleiri,
bæði í Venezúela og víðar,
benda á það, að svik Castros í
fangamálinu muni magnast sem
hinn harðsnúnasti áróður gegn
stjórn hans, sem um getur síðan
á fyrstu dögum hennar, er mörk
uðust af hinu ægilega „blóð-
baði og fjöldaaftökum".
Það er vitað miál, að efraaihag-
ur þjóðarinnar óx af ýmsum rót-
um eftir síðustu aldamót, hitt er
óumdeilt að hin nýj>a veiðitækni,
togveiðarnar, sem sjávarútvegur-
iran tileinkaði sér, varð mesta
lyftistöngin undir hverskoraar
framförutm sem við búum við
enn í dag. Fleira kom og til.
Fólkið sem á togarana viaildist
var yfirleitt úrvalslið. Hin nýja
verktæikni og arðsvonin sem við
hana var tengd, fór eldi um hugi
ungu sjómannanna. Áhuginn var
mikill og almenour við starfið,
engin aktaskrift að verki, afköst
in urðu því mikil. Að þessu býr
útvegurinn enn á ýmsan veg.
Júlíus Ólaísson hóf vélgæzlu-
störf á ísl. togurum innan við
tvítugt. Vinnustundirnar í vél
voru þá 12—14 á dag og þótti
ekki niikið, og hélzt svo á meðan
hann starfaði þar og lengur þó.
Hatnn var með af miklum áhuga
frá byrjun, og var um skeið með
eigandi í togara sem hann starf-
aði á. Hann átti því góðan hlut
að þessari atvinnuþróun, og eru
vinnustundir hans orðniair marg-
ar. En Júlíus er léttlyndur mað-
ur, hyllir vinnuna og lítur björt-
um augum til framtíðarinnar
eins og tápmiklum mönraum er
títt. Og sízt af öllu er hann úr-
tölusamur þegar aðkallandi fraim
kvæmdir eru á döfinni hjá yngri
kynslóðinni. Hann nýtur þess
enin að vera með þar sem eitt-
hvað er að gerast.
Júlkts Ólafsson gerðist snemma
virkur þátttafcandi í samtokum
vélstjóra var lengi í stjórn Vél-
stjóraféLags fslands lengstaf vara
formaður. Var í mörgum saimn-
iraganefndum og átti góSan hlut
að málum hefir lengi verið full-
trúi Vélstjórafélagsins í Far-
manna- og fiskimannasambandi
íslands og Sjómanniadagsráði.
Júlíus var fyrir nokkrum árum
kjörinn heiðuirsfélagi Vélstjóra-
félags fslands og á nýafstöðnum
Sjómannadegi var hann sæmdur
heiðursmerki dagsins.
Snemma kvæntist Júlíus ágætri
konu, Elinborgu Kristjánsdóttur
frá Sálmundarhöfðia í Innri-
Akraneshreppi. Eiga þau 3 upp-
komin og mannvænleg börn.
Góði vinur, ég þakka þé góð
og gömul kynni, langa samvinnu
að á'hugamálum okkar og al'lt
rabbið um ,,daginn o'g veginn".
Til hamingju með sjötugsafmæl-
ið. Hallgr. Jónsson.
Sjötugur i dag:
Kjartan á Hraðastöðum
EINN af þekktustu bændum Mos
fel'lssveitar, Kj'artan Magnúisson
á Hraðastöðum er sjötugur í dag.
Hann er fæddur og uppalinn á
Hraðastöðum og hefur búið þar
góðu búi um langan aldur. Fyrst
í sambýli við föður sinn og síð-
Sölumaður
sem fer frá okkur út á land að selja í þessari viku
getur bætt við sig vörum, einkum búsáhöldum og
snyrtivörum. — Upplýsingar gefur:
Sala & Dreifiiig
Sími 14-9-17
2—3§a herb. íbúð
óskast fyrir fámenna fjölskyldu.
síma 16357.
Upplýsingar í
an á hálflendu móti bróður sín-
um.
Á unga aldri stundaöi Kjartan
sjóróðra á vertíðum, eins og þá
var títt um marga sveitamenn,
bæði í Þorlá'kshöfn og annars
staðar. Og einnig vann bann í
mörg suimur að vegagerð, fram
að slætti. — Við þessi störf, eins
og öranur, þótti hann jafnan góð-
ur liðsmaður. Eftir að hann gift-
ist og stofraaði sitt eigið heimili
bafa litlir tímar gefist til anniairs
en sjálfrar búsýslunnar og að
henni viraraur hann enin að ful'lri
alúð. — Sú grein búskaparins
sem horaum er hugþekkust er
fjármenskan, hainn er marka-
glöggur með afbrigðum og mik-
ill fyrirgreiðsluimiaður um fjár-
skil sem margir hafa notið og
eru honum þakklátir fyrir.
Kjartan á Hraðastöðum er um
margt merkile'guir maður, þótt
'hainn hafi haft sig lítt í fraimmi
til útsláttar né mikilla umsvifa.
Hann er fyrst og fremst traustur
maður og svo áreiðaralegur í orð-
um og gjörðum að lengra verður
varla komist. Haran er sjálfstæð-
ur í skoðunum og hreinskilni
hans er viðbrugðið. — Um sumt
á Kjartan fáa sína líka, en þó
einkum um hnittileg tilsvör og
stálminni. Haran kann á flestu
skil um búskaparhætti manna
fyrr og síðar og landskosti og lífs
kjör manna víðsvegar um land.
Kemur þar hvorttveggjia til að
hann hefur margt lesið og á þann
eiginleika sem marga skortir,
þótt lærðir séu og víðlesraari, að
festa allar orðræður og lesniragu
svo í minni að tiltækt sé hvenær
sem á þarf að halda. Um ætt-
færslu og ýmsa liðna atburði er
hann fjölfróður og margvis.
Þetta, sem hér hefir verið sagt,
ber ekki-að skoða sem neitt ævi-
söguágrip né viðhlítandi af-
mælisgrein. Heldur aðeiras sem
venjulega frétt um æviáfanga
mæts manns sem í engu má
vamm sitt vita, og sem margir
munu vilja árraa allra heilla í til-
efni afmælisins.
— G. Þ.
Karl Halldórsson:
Er stjórn B. S. R9 B, fallin
í hendur konimúnista
MANUÐUR er nú liðinn síðan
kommúnistar og hjáileigubænd-
urnir í Fraimsóknarflokknum
steyptu íslenzkum verkalýð út í
forað hinna pólitísku verkfalla.
Öllum meðalgreindum mönnum
er ljóst vegna hvers slíkt var
gert.
Viðreisn efnahagsmálanraa und
ir forystu núverandi ríkisstjórn-
ar, var þegar farin að sýna sig
í verki. Gjiaildeyrisaðistaðan fór
sífellt batnandi, inn í barakana
streymdi sparifé landsmanna,
jafnvel þrátt fyrir það að verð-
lag hækkaði, lánstnaiust erlendis
óx til stórra muna, atvinna var
næg fyrir aila. Framtíðin bar í
skauti sínu fyrirheit um traust
efna'hiagslíf.
Þetta sáu óhappiam.ennirnir í
stjórnarandstöðunni, að var
hættulegt fyrir þá og þeirra
austrænu húsbændur. Þess vegna
varð að finna einhverja leið til
að stöðvia sl'íka þróun.
Og tiltækilegast þótti að beita
verkamönnium og öðrum nytsöm-
um sakleysingjum fyrir kerruna.
Skítt með það þótt þeir biðu þess
aldrei bætur. Enda er mér ekki
kunnugt um það að kommúnistar
né frams'ðkniarmenn hafi sýnt sér
stakan áhuga fyrir raunveruleg-
uim kjarabótum verkamonnum
til haocida, nægir í því sambandi
að minraa á stórverkföll undam-
farinraa ára, og síðast en ekki
sízt vinstri stiómina.
Þá eru þeir launþegar sem al-
memnt eru raefndir opinberir
starfsmenn, efcki hátt skrifaðir
hjá þessum kerrujörlum. Þegar
launalögin voru í deiglunni á
dögum nýsköpun'arstiórnarinraar
vildi æðsti presturinn Brynjólfur
Bjarnasion sem miranst skipta sér
af því máli. Og þegar hann eitt
sinn var spurður sem ráðherra,
af flokksmanni sínum, og sem
þar að auki var barnakennari,
hvað liði afgreiðslu málsins á
Alþingi, svaraði BryjóMur með
þjósti að slikt mál væri svo lítil-
fjörlegt að ekki tæki að fjarg-
viðrast út af því á hvern hátt því
reiddi af. Sem sagt, það skipti
Brynjólf og hans fylgifiska litlu
eða engu máli hvort þúsundir
fátækra fjalskyldnia hlytu bætt
lífskjör eða ekki. Einhver kann
nú að spyrja hverju slíkt sæti?
Því er auðsvarað, opiraberir
starfsmenn hafa ekki verkfalls-
rétt. Það var og er ekki hægt að
beita þeim fyrir kerruna.
Hainnibal Valdimarsson hefur
þá ekki farið dult með skoðun
sína í sambandi við kjör opin-
berra starfsmanna. Réðist hann
eitt sinn á núverandi stríðsfélaga
sinn Eystein Jónsson þáverandi
fjármálaráðherm fyrir það að
hann hafði mætt óskum þessara
liaunþega með sanngirni. Síðan
tók Lúðvík Jósefsson við þar
sem Hannibal þraut og hvísJaði
því éS Austfirðingum rétt fyrir
alþingiskosningar að Eysteinn
væri orðinn handbendi embættis
mannaklíkuiraraar í Reykjavik. Er
það haft fyrir satt að Framsókn-
airfil'Okkuriran hafi tapað einu
þingsæti fyrir bragðið.
En það er ekkert smámál í aug
uim Brynjólfs og Hannibals ef
t. d. loftskeytamenn á skipum,
einn maður á hverju, krefjast
hærri launa. Fái þeir ekki óskir
sínar uppfylltar, skal verkfalls-
vopninu þegiar beitt. Með því er
hægt að stöðva allar sigliragar
þeirra íslenzku skipa sem gert er
að skyldu að loftskeytamaður sé
um borð. Þá er tilganginum náð.
A'llt athafraalíf stórlamað, og þá
er ekki verið að hugsa um verka
mennina, sem vegna slíkra að-
gerða ganga atvinnulausir.
Ég vil taika fram að það er
ekki vegna þess að mér sé í nöp
við loftskeytamenn að ég nefnl
þá, né að þeim beri ekki sem
bezt laun fyrir stöirf sín, helduir
er þetta aðeins dæmi.
Af ölilu þessu sem hér befur
verið berat á, sæta þau eklki lítilli
furðu tíðindin sem nú nýlega
hafa borizt frá stjóm Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja.
Þ. 26. þ. m. hélt stjórnin fund
þar sem tekið var fyrir bréf frá
Alþýðusambandi fslands dags 5.
s. m. Efni þessa bréfs var það að
leita eftir fjárbagsleguim stuðn-
iragi B.S.R.B. vegna verkfalla
ýmissa verkalýðsfélaga sem þá
stóðu yfir.. Á fundinum lýsir
stjómin yfir eftirfarandi: Að
áframhaldandi verkföll rýri
mjöff þjóðarframleiðsluna og
skerði möguleika launþega til að
bæta kjör sín í náinrri framtíð,
og sé því miður farið að lausn
vinnudeilna sé hindruð vegna á«
greinings um formsatriði.
Hárrétt ályktun og löngu sönn
uð. En svo slær út í fyrir stjórn-
inni, er hún ákveður að heita á
stjórnir allra bandailagsfélagia að
gangast fyrir fjársöfnun inraan
þeirra" vébamda í því skyni að
styrkja þau öfl og þau vinnu-
brögð sem hún var að enda við
að fordæma. Eranfremiur ákvað
svo stjómin að leggjia fram til
niðurrifsstarfsins fé úr sjóði
bandalagsiras að upphæð kr.
8000,00. Að hún hafi vald til
slíkra hluta virðist mér harla
hæpið, að minnsta kosti er ekki
gert ráð fyrir þess háttiar greiðsl-
um í fjárhagsáætlun bandalags-
ins fyrir árin 1961 til 1962 seni
samþykikt var á síðasta þingi
þess.
Ekki efast ég um það, að
margri verkamararaaifjölskyldunni
hafi orðið þungt fyrir fæti fjár-
hagslega í þessum nýafstöðnu
verkföllium, og seirat eða aldrei
mun það tjón bætt sem þær urðu
fyrir vegraa þeirra. En á meðan
verkamenn taika, af fúsum vilja
eða óvitaskap, þátit í róðrinum
á hirani austrænu galeiðu, verða
þeir sjálfir að taka afleiðingun-
um.
Að lokum þetta. Núverandi
stjóm Baradialags starfsmanna
ríikis og bæja var ekki kosin til
þess að standa straum aÆ stríðs.
kostnaði Krúsjeffs eða hans um-
boðsmanna.
30. júní 1961.
K.H.
GRASFRÆ
TLÍNÞÖKUR
VÉLSKOBNAB
Símar 22822 og 19775.