Morgunblaðið - 04.07.1961, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 4. júlí 1961
Sjö'tugur í dag:
Júlíus Kr. Ólafsson
Karl Halldórsson:
Er stjórn B. S. R. B. fallin
í hendur kommúnista
Ég geri ekiki ráð fyrir því að vin-
ur minn Júlíus Ólafss. kunni mér
nokkrar þaikkir fyrir að minnast
á hann í víðlesnu blaði í tiiefni
af 70 ára afmæli hans. En ég er
þeirrar skoðunar að sú kynslóð
íslendinga sem nú er að vaxa úr
grasi, eigi aldamótamönnunum,
sem svo eru nefndir, nokkra
þakkarskuld að gjalda og þurfi
því að vita deili á þeina sem fiest-
um.
Júlíus Kr. Ólafsson vélstjóri er
faeddur að Stóru-Fellsöxl i Skil-
miannáhreppi 4. júlí 1891, sonur
Ólafs Jónssonar bónda þar og
smiðs Halldórssonar. Móðir Júlí-
usar og kona Ólafs var Ásgerð-
ur Sigurðardóttir Ásgrimssonar
bóndia að Stóru-Fellsöxl Iliuga-
sonar að Englandi í Lundareykja
dal. Júlíus er því Borgfirðingur í
báðar settir, og þar ólst hann
upp. Hann fór til sjós á skútu
innan við fermingu og starfaði
þar í 4 suimir. Var síðan kyndari
á togaranum Marz um skeið.
Sfcundaði því næst járnsmíðanám
hér í Reykjavík. Þegar vélfræði-
deildin við Stýrimannaskólann
tðk til starfa haustið 1911, var
Júlíus einn af þeim fyrstu sem
hófu þar nám. Hann tók próf úr
deildinni vorið 1913. Að námi
lofenu verður hann 2. vélstjóri á
Bv. Snorra goða, en síðan yfir-
vélstjóri á ýmsum togurutm til
1926 lengst á Bv. Baldri. Hættir
þá sjóvinnu um skeið og fcekur
að sér stjórn á kolahegranum
hér við Reykjiavíkurhöfn.
Árið 1930 ræðst Júlíus til Skipa
útgerðar ríkisins og er yfirvél-
stjóri á strandferðaskipunum til
1947, verður þá yfirvélstjóri á
varð.skipinu Ægi og er þar til
1956 að hann hættir sjóvinnu
fyrir aldurssakir. Síðan hefir
bann verið umsjónarmaður með
viðh'aldi á varðskipunum og er
það enn.
Öllum sem starfað hafa með
Júlíusi á sjónum ber saman um
reglusemi hans og árvekni, og þá
eigi síður um alla hagsýni við
reksturinn.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 8
hjá hinni bandarísku nefnd og
ætlað var til dráttarvélakaup-
anna, verði nú varið á einhvern
hátt til aðstoðar þeim þúsund-
um flóttamanna frá Kúbu, sem
dveljast í ýmsum löndum Amer-
íku.
— ★ —
Þetta blaff, og mörg fleiri,
bæði í Venezúela og víffar,
benda á þaff, aff svik Castros í
fangamálinu muni magnast sem
hinn harðsnúnasti áróffur gegn
stjóm hans, sem um getur síffan
á fyrstu dögum hennar, er mörk
uffust af hinu ægilega „blóð-
baffi og fjöldaaftökum“.
Það er vitað miál, að efnaihag-
ur þjóðarinnar óx af ýmsum rót-
um eftir síðustu aldamót, hitt er
óumdeilt að hin nýja veiðitækni,
togveiðamar, sem sjávarútvegur-
inn tileinkaði sér, varð mesta
lyftistöngin undir hverskonar
framföruim sem við búum við
enn í dag. Fleira kom og til.
Fólkið sem á togarana valdist
var yfirleitt úrvalslið. Hin nýja
verktæikni og arðsvonin sem við
hana var tengd, fór eldi um hugij
ungu sjómannanna. Áhuginn var
mifeill og almennur við starfið,
engin aktaskrift að verki, aifköst
in urðu því mikiil. Að þessiu býr
útvegurinn enn á ýmsan veg.
Júiíus Ólafsson hóf vélgæzlu-
störf á ísl. togurum innan við
tvítugt. Vinnustundirnar í vél
voru þá 12—14 á dag og þótti
ekki mikið, og hélzt svo á meðan
hann starfaði þar og lengur þó.
Hiann var með af miklum áhuga
frá byrjun, og var um skeið með
eigandi í togara sem hann starf-
aði á. Hann átti því góðan hlut
að þessari atvinnuþróun, og eru
vinnustundir hans orðniair marg-
ar. En Júlíus er léttlyndur mað-
ur, hyllir vinnuna og lítur björt-
um augum til framtíðarinnar
eins og tápmiklum mönnum er
títt. Og sízt af öllu er hann úr-
tölusamur þegar aðkallandi fram
kvæmdir eru á döfinni hjá yngri
kymslóðinni. Hann nýtur þess
enn að vera með þar sem eitt-
hvað er að gerast.
EINN af þekktustu bænduim Mos
fellssveitar, Kj’artan Magnússon
á Hraðastöðuim er sjötugur í diag.
Hann er fæddur og uppalinn á
Hraðastöðuan og hefur búið þar
góðu búi um langan aldur. Fyrst
í sambýli við föður sinn og síð-
Júlkts Ólafsson gerðist snemma
virkur þátttaikandi í samtökum
vélstjóra var lengi í stjóm Vél-
stjórafélags fslands lengstaf vara
formaður. Var í mörgum sanrn-
inganefndum og átti góðan hlut
að málum hefir lengi verið full-
trúi Vélstjórafélagsins í Far-
manna- og fiskimannasambandi
Isl’ands og Sjómannadagsráði.
Júlíus var fyrir nokkrum árum
kjörinn heiðursfélagi Vélstjóra-
félags fslands og á nýafstöðnum
Sjómannadegi vax hann sæmdur
heiðursmerki dagsins.
Snemma kvæntist Júlíus ágætri
konu, Elinborgu Kristjánsdóttur
frá Sólmundarhöifða í Innri-
Akraneshreppi. Eiga þau 3 upp-
koomin og mannvænleg börn.
Góði vinur, ég þafcka þé góð
og gömul kynni, langa samvinnu
að áhugamálum okkair og al'lt
rabbið um ,,daginn og veginn“.
Til hamingju með sjötugsafmæl-
ið. Hallgr. Jónsson.
an á hálflendu móti bróður sín-
um.
Á unga aldri stundaði Kjarfcan
sjóróðra á vertíðum, eins og þá
var tffct um marga sveitamenn,
bæði í Þorlá'kshöfn og annars
staðar. Og einnig vann bann í
mörg suimur að vegagerð, fram.
að slætti. — Við þessi sitörf, eins
og önnur, þótti hann jafnan góð-
ur liðsmaður. Eftir að hann gift-
ist og stofnaði sitt eigið heimili
hafa litlir tímar gefist til anniars
en sjálfrar búsýslunnar og að
henni vinnur hann enn að ful'lri
alúð. — Sú grein bús'kaparins
sem honum er hugþekkust er
fjármenskan, haain er marka-
glöggur með afbrigðum og mik-
ill fyrirgreiðslum’aður um fjár-
skil sem margir hafa notið og
eru honum þakklátir fyrir.
Kjartan á Hraðastöðum er um
margt merkilégur maður, þófct
ha’nn hafi haft sig lítt í frammi
til útsláttar né mikilla umsvifa.
Hann er fyrst og fremst trausbur
maður og svo áreiðanlegur í orð-
um og gjörðum að lengra verður
varia komist. Hann er sjálfstæð-
ur í skoðunum og hreins'kilni
hans er viðbrugðið. — Um sumt
á Kjartan fáa sína líka, en þó
einkum um hnittileg tilsvör og
stálminni. Hann kann á flestu
skil um búskaparhætti manna
fyrr og síðar og landskosti og lífs
kjör manna víðsvegar um land.
Kemur þar hvorttveggjia til að
hann hefúr margt lesið og á þan'n
eiginJeika sem marga skortir,
þótt lærðir séu og víðlesnari, að
festa allar orðræður og lesningu
svo í minni að tiltækt sé hvenær
sem á þarf að faalda. Um ætt-
færslu og ýmsa liðna atburði er
hann fjölfróður og margvís.
Þetta, sem hér hefir verið sagt,
ber ekki-að skoða sem neitt ævi-
söguágrip né viðhlitandi af-
mælisgrein. Heldur aðeins sem
venjulega frétt um æviáfanga
mæts maims sem í engu má
vamm sitt vita, og sem margir
munu vilja árna allra heilla í til-
efni afmælisins.
— G. Þ.
MÁNUÐUR er nú liðinn síðan
kommúnistar og hjáileigubænd-
umir í Framsóknarflokkn’um
steyptu íslenzkum verkalýð út í
forað hinna pólitísku verkfalla.
Öllum meðalgreindum mönnum
er ljósit vegna hvers slíkt var
gert.
Viðreisn efnahagsmál’annia und
ir forystu núverandi ríkisstjórn-
ar, var þegar farin að sýna sig
í verki. Gjiaildeyrisaðstaðan fór
sífellt batnandi, inn í bankana
streymdi sparifé landsmanna,
jafnvel þrátt fyrir það að verð-
lag hsekkaði, lánstnaiust erlendis
óx til stórra muna, atvinna var
næg fyrir ailia. Framtíðin bar í
skauti sínu fyrirheit um traust
efnaha’gslíf.
Þetta sáu óhappam.ennimir í
stjómarandstöðunni, að var
hættulegt, fyrir þá og þeirra
austrænu húsbændur. Þess vegna
varð að finna einhverjia leið til
að stöðva slika þróun.
Og tiltækilegast þótti að beita
verkamönnum og öðrum nytsöm-
um sakleysingjum fyrir kerruna.
Skítt með það þótt þeir biðu þess
aildrei bæfcur. Enda er mér ek'ki
kunnugt um það að kommúnistar
né fram.sóknarmenn hafi sýnt sér
stakan áhuga fyrir raunveruleg-
um kja-ra'bótum verkamönnum
til hiamda, nægir í því sambandi
að minna á stórverkföll undan-
farinna ára, og síðast en ek'ki
sízt vinstri stjómina.
Þá eru þeir launþegar sem al-
mennt eru nefndir opinberir
starfsmenn, efcki hátt skrifaðir
hjá þessum kerrujörium. Þegar
launalögin voru í deiglunni á
dögum nýsköpun'arstjómarininar
vildi æðsti presturinn Brynjólfur
Bjarnasion sem minnst skipta sér
af því máli. Og þegar hann eitt
sinn var spurður sem ráðherra,
af flofcksimanni sínoam, og sem
þar að aiuki var barnakennari,
hvað liði afgreiðslu málsins á
Alþingi, svaraði BryjóMur með
þjósti að slífet mál væri svo lítil-
fjörlegt að ekki tæki að fjarg-
viðrast út af því á hvern hátt því
reiddi af. Sem sagt, það skipti
Brynjólf og hans fylgifiska litlu
eða engu mál i hvort þúsundir
fátækra fjölskyldna hlytu bæitt
lífskjör eða ekfei. Ein’hver kann
nú að spyrja hverju slíkt sæti?
Því er auðsvarað, opinberir
starfsmenn hafa ekkj verkfalls-
rétt. Það var og er ekki hægt að
beita þeim fyrir kerruna.
Hannibal Valdimarsson hefur
þá ekki farið dult með skoðun
sína í sambandi við kjör opin-
berra starfsmanna. Réðist hann
eitt sinn á núverandi stríðsfélaga
sinn Eystein Jónsson þáverandi
fjármálaráðherria fyrir það að
hann hafði mætt óskum þessara
'launþega með sanngimi. Síðan
tók Lúðvík Jósefsson við þar
sem Hannibal þraut og hvísilaði
því að Austfirðingum rétt fyrir
alþingiskosningar að Eysteinn
væri orðinn handbendi embættis
mannaklíkuimnar í Reykjavík. Er
það baft fyrir satt að Framsókn-
arflo’kkuirinm hafi tapað einu
þingsæti fyrir bragðið.
En það er akkert smámál í ’aug
um Brynjólfs og Hannibals ef
t. d. loftskeytamenn á skipum,
einn maður á hverju, krefjast
hærri launa. Fái þeir ekki óskir
símar uppfylltar, skal verkfails-
vopninu þegiar beitt. Með því er
hægt að stöðva al'lar siglingar
þeirra íslenzku skipa sem gert er
að skyldu að loftskeytamaður sé
um borð. Þá er tilgangimum náð.
Allt athafnalíf stórlamað, og þá
er ekki verið að hugsa um verka
mennina, sem vegna slíkra að-
gerða ganga atvimnulausir.
Ég vil taika fram að það er
ekiki vegna þess að mór sé í nöp
við loftskeytamenn að ég nefni
þá, né að þeim beri ekki sem
bezt laun fyrir störf sín, heldur
er þetta aðeims dæmi.
Af ölilu þessu sem hér hefur
verið bent á, sæta þau efeki lítiilli
furðu tíðindin sem nú nýlega
hafa borizt frá stjórn Bandialags
starfismanna ríkis og bæja.
Þ. 26. þ. m. hélt stjórnin fund
þar sem tekið var fyrir þréf frá
Alþýðusambandi fslands dags 5.
s. m. Efni þessa bréfs var það að
leita eftir fjárhagslegum stuðn.
iixgi B.S.R.B. vegna verkfalla
ýmis'sa verkalýðsfél’aga sem þá
stóðu yfir.. Á fundinum lýsir
stjórnin yfir eftirfarandi: A5
áframhaldandi verkföll rýri
mjög þjóffarframleiffsluna og
skerffi möguleika launþega til að
hæta kjör sín í náinni framtíff,
og sé því miffur fariff aff lausn
vinnudeilna sé hindruff vegna á«
greinings um formsatriffi.
Hárrétt ályfctun og löngu sönn
uð. En svo slær út í fyrir sitjórn-
inni, er hún ákveður að heita á
stjórnir allra bandallagsfélag’a að
gangast fyrir fjársöfnun inn.an
þeirra' vébamda í því skyni að
styrkja þau öfl og þau vinnu*
brögð sem hún var að enda við
að fordæma. Emnfremiur áfevað
svo stjómin að leggjia fram til
niðurrifsstarfsins fé úr sjóði
bamdalagsins að upphæð kr,
8000,00. Að hún hafi vald til
slíkra hluta virðist mér harla
faæpið, að minesta kosti er ekfei
gert ráð fyrir þess háttiar greiðsl.
um í fjárhagsáætlun bandalags-
ins fyrir árin 1961 til 1962 sem
samþyfekt var á síðasta þingi
þess.
Ekki efasit ég um það, að
margri venkamainmiaifjölskyldunni
'hafi orðið þungt fyrir fæti fjár-
hagslega í þessum nýafstöðnu
verkföllum, og seint eða aldrei
mun það tjón bætt sem þær urðu
fyrir vegna þeirra. En á mieðam
verkamenn tafea, af fúsum vilja
eða óvitaskap, þátit í róðrimum
á hinni austrænu galeiðu, verða
þeir sjálfir að taka afleiðingun-
um.
Að lokum þetta. Núverandi
stjóm Bandiailags starfsmanna
ríkis og bæja var ekki kosin til
þess að standa straum af stríðs.
kostnaði Krúsj’effs eða harns um-
boðsmanna.
30. júní 1961.
K. H.
GRASFRÆ
TÚNÞÖKUR
VELSKORNAR
Símar 22822 og 19775.
Sölumaður
sem fer frá okkur út á land að selja í þessari viku
getur bætt við sig vörum, einkum búsáhöldum og
snyrtivörum. — Upplýsingar gefur:
Sala & Breifirtg
Sími 14-9-17
2—3/o herb. íbúð
óskast fyrir fámenna fjölskyldu. — Upplýsingar í
síma 16357.
Sjötugur i dag:
Kjarfan á Hraðastöðum