Morgunblaðið - 22.07.1961, Qupperneq 6

6
MORCU1SBLAÐ1Ð
Laugardagur 22. júlí 1961
í boöskap kirkjunnar
er fölgin rd og friður
Samtal við einn merkasta kennimann
Dana, dr. theol. Niels Nöygaard
sem var'náinn vinur Kaj Munks
Prédikar í Dómkirkjunni á sunnudag
M E Ð A L þeirra mörgu út-
lendinga, sem ísland gista
um þessar mundir, er einn af
þekktustu og merkustu guð-
fræðingum Dana, dr. theol.
Niels Nþjgaard, prestur á
Friðrikshergi. Kom hann
hingað snemma í mánuðin-
Rúmlega 21 millj.
kr. jafnað niður
HAFNAHFIRÐI — Niðurjöfnun
útsvara er lokið og nemur út-
sviarsupphæðin nú 21,118,400 kr.
®n var í fyrra 19,072,000 kr. Upp
haflega nam heildarupphæðin
17,801,700 kr. en þá var bætt við
hana 10% í ofanálag fyrir van-
höldum og síðastliðinn þriðjudag
samþykkti meirihluti bæjarstjórn
ar að hækka útsvarið enn um
1.400.000 kr., sem á að renna í
framkvæmdasjóð.
Nú var lagt á 2123 gjaldendur,
þar af 81 fyrirtæki en í fyrra
2206, þar af 76 fyrirtæki.
Sjálfstæðismenn báru fram
ýmsar breytingar, sem miðuðu að
lækkun útsvaranna, en þeim var
öllum vísað á bug.
Frá og með deginum í dag
(laugardag) liggur útsvarsskrá-
in frammi í SkattstofunnL
Málverkasýning
í DAG, laugardag, klukkan 2 e.h.
verður opnuð sýning á málverk-
wn eftir Sigurð Kristjánsson í
Bogasal Þjóðminjasafnsins. Þar
verða sýnd 61 verk.
Sigurður Kristjánsson er fædd
lir 1897 í Miðhúsum í Garði. Hann
fluttist ungur til Reykjavíkur
með foreldrum sínum. Hann fór
til Kaupmannahafnar 1918 og
lærði þar teikningu og húsgagna
smíði. Starfaði hann síðan að iðn
sinni í Danmörku og Svíþjóð. —
Undanfarin ár hefur Sigurður
unnið að listaverkaviðgerðum á
eigin vinnustofu, og jafnframt
hefur hann málað fjölda mynda.
um ásamt eiginkonu sinni og
hyggjast þau hjónin dvelja
hér til mánaðamótanna.
Aðdragandann að heimsókn
þeirra hjóna hingað nú má í raun
inni rekja 35 ár aftur í tímann,
en þá störfuðu þær saman sem
hjúkrunarkonur frú Npjgaard og
Anna eiginkona Gunnars Bjarna-
sonar, skólastjóra Vélskólans í
Reykjavík. Af þessum toga eru
spunnin vináttutengsl, sem síð-
an hafa haldizt og breiðst út til
fjölskyldna beggja, eins og geng-
ur og gerist.
Það var á heimili þessa vina-
fólks prestshjónanna, sem tíðinda
manni Mbl. gafst kostur á að
ræða við séra Nþjgaard stundar-
korn á dögunum.
• Á „Regensen"
Meðal þess, sem bar á góma
snemma í samtalinu, var danski
stúdentagarðurinn „Regensen“,
þar sem séra Npjgaard sagðist
muna eftir nokkrum íslenzkum
stúdentum frá námsárum sínum,
en þar bjuggu þeir þá saman Kaj
Munk Og hann. Og þar sem séra
Nójgaard hefur lagt mikla rækt
við minningu þessa vinar síns frá
stúdentsárunum, skrifað um hann
stóra bók og séð um útgáfu
verka hans, var eðlilegt að talið
snerist að hinu stórbrotna skáldi
og presti. Um kynni þeirra sagði
séra Nójgaard aðspurður:
— Á „Regensen" stofnaðist með
okkur vinátta, sem entist þar til
yfir lauk. Eftir að námi var lok-
ið og hann hafði setzt að í Ved-
ersp á Vestur Jótlandi, heimsótti
ég hann oft, fór með honum í
húsvitjanir, á héraveiðar og hvað
eina. Og svo kom það í minn hlut
að jarðsyngja hann í janúar 1944.
• Mynd Kaj Munk «
— Hvernig er sú mynd, sem
eftir situr í huga yðar af Kaj
Munk?
— Ef við tölum um andlát
hans, þá má segja, að það hafi
verið sorglegt, að hann skyldi
deyja svo ungur. Hæfileikar hans
sem skálds höfðu hvergi nærri
verið nýttir til fulls, eins og m.
a. lýsir sér í því, að hann lét
eftir sig drög að leikritum, sem
voru afbragð.
Á hinn bóginn held ég, að
hægt sé að segja, að endalok hans
hafi verið í fullu samræmi við
viðhorf hans tií lífsins, því að
hann leit svo á, að það væri dáð
drýgð á einu, stuttu andartaki,
sem sköpum skipti. Og sjálfur
hafði hann alltaf þráð, að slík
stund rynni upp fyrir sér; þar
sem allt væri fólgið í einu and-
artaki.
Af þessari ástæðu fann hann
aldrei fullkomna fróun, hvorki
við skáldiðju sína né prestskap,
sem hvorugt fól í sér hina algjöru
og persónulegu áhættu einstak-
lingsins. — Fyrir hann var því
9. apríl 1940 upphaf þess, að hánn
innti af höndum sinn persónu-
lega, afgerandi og fullkomna
skerf.
Þegar litið er á dauða hans frá
þessum sjónerhóli, verður hann
eðlilegur endir á lífi hans, þó að
hann dæi fyrir aldur fram.
• Um kirkjulifið
Frá Munk barst talið að kirkju
lífi í Danmörku, þar sem nú eru
starfandi um 1500 prestar.
— Hjá okkur er, eins og ykk-
ur líka, mikill munur á því að
starfa í bæ eða sveit. í sveitunum
þekkir presturinn hvern einstak-
an mann í sinni sókn, en í bæjun-
um vantar yfirleitt mikið á að
svo sé.
— Eruð þér annars ánægður
með áhuga fólks í Danmörku á
kirkjulegu starfi?
— Nei, það get ég ekki verið.
Allur fjöldinn vill vera í þjóð-
kirkjunni, en færir sér þó sjaldn-
ast í nyt, það sem hún hefur upp
á að bjóða. Ákaflega mörg af
yngri skáldum okkar, einkum
ljóðskáld, yrkja mikið um ótt-
ann. Ég held, að hjá skáldunum
birtist tilfinningar fólksins, eins
og þær eru í raun og veru, ann-
að hvort meðvitandi eða óafvit-
andi. Og það er eins með almúg-
ann og skáldin, að fólk virðist
ekki líta svo á, að kirkjan búi
yfir því, sem það þarfnast í ótta
sínum.
• Um ytra útlit
Fötin skapa manninn, seg-
ir gamall orðskviður. Inntak
hans er sennilega sá, að ytra
útlit gefi fólki hugboð um hug
rænt ástand viðkomanda í
fljótu bragði. Hitt er svo ann-
að mál, að oft er flagð undir
fögru skinni, og dyggð undir
dökkum hárum.
Þetta flaug Velvakanda í
hug, þegar hann ók út í Ör-
firisey sl. sunnudag og hugð-
ist njóta sveitasælunnar.
Sveitasæla sú, sem þar var
viðstödd, var fólgin í eftir-
farandi: Tjargaðir lýsisgeym-
ar, risastór fótspor eftir jarð-
ýtur, ryðgaðar tunnur og
járnarusl, fyrrverandi aðset-
ur slysavarnafélagsins á síð-
asta snúning, lítið ljóðræn
olíustöð, spítur, brak, fjall-
vegur á láglendi, sem sagt:
eitt allsherjar svínarí. Þarna
er þó eitthvert bezta útsýni
yfir höfuðborgina. Fölum
skrifstofumönnum er hér með
útlenda gesti í heimsókn í
eyjuna og Velvakandi lofar
þeim því, að þeim mun
hlaupa roði í kinnar, svo fram
arlega sem þeir hafa með-
ferðis sómatilfinningu fyrir
hönd lands og þjóðar.
Þarna í eynni er þegar fyr-
ir hendi síldarverksmiðja og
olíustöð, ásamt meðfylgjandi
Og óviðkomandi rusli. Er of
seint að bjarga örfirisey?
notið þess munaðar að láta
ferska golu leika um handar-
krikana, kryddaða örlitlum
gróðurilmi.
'iU/
F ERDIM AMH
☆
9 Athvarfið er kirkjan ’
— Teljið þér, að kirkjan getl
aðhafst eitthvað, til að styrkja
sambandið við fólkið?
— Það er skylda kirkjunnar, að
reyna að tala mál tímans við fólk
tímans. Sumir vildu tala um ör-
lögin eða forlögin, þar sem krist-
ið fólk á hinn bóginn vill tala um
försjónina og handleiðslu Guðs.
Ég held, að það tímabil, sem
við nú lifum á, sé eins konar
biðtími, sem einkennist af mik-
illi ringulreið og öryggisleysi. Ég
veit ekki, hver yðar skoðun er, en
sjálfur trúi ég, að hina farsælu
lausn á þessu ástandi sé að finna
hjá kirkjunni — í þeim boðskap,
sem hún flytur.
• íslenzk náttúra
Séra Nþjgaard lét vel af dvöl
sinni hér á íslandi, sem hann
kvaðst ekki áður hafa heimsótt —.
og fjarlægðin mundi að líkindum
koma í veg fyrir að hann sæi
oftar. Þau hjónin hafa þegar ferð-
ast norður í land og hafa fleiri
ferðalög á prjónunum, áður en
þau halda heimleiðis aftur.
Um íslenzka nátturu, eins og
hún hefur komið þeim fyrir sjón-
ir, sagði hinn sextugi danski
prestur m.a.:
■— Þar sem ef til vill má segja,
að dönsk náttúra sé umfram allt
friðsæl, er stórfengleiki einkenn-
andi fyrir náttúru íslands. Slíkt
þekkja Danir máske aðeins frá
Norður^jónum, þegar hann rís i
ofsa sínum. íslenzk náttúra er
því bæði framandi og áhrifarík
fyrir okkur.
Og séra Nþjgaard bætti við:
■— Mér hefur líka fundizt, að
fyrir íslendinga sem þjóð sé visa
stórfengleiki einkennandi. Eða ef
við brygðum fyrir okkur frönsk-
unni, þá væri „grand seigneurs**
orðið yfir þá. Þetta höfum við
m. a. áþreifanlega fundið í þeirri
miklu gestrisni, sem við höfum
hvarvetna mætt og ekki mun líða
okkur úr minni meðan nokkuð
situr þar eftir.
• Fredikunin á sunnudag
Að síðustu var drepið á guðs-
þjónustu þá í Dómkirkjunni á
morgun, sem séra Nþjgaard mun
predika við. Sagðist hann mundu
leggja út af orðunum: „Af ávöxt-
unum skuluð þér þekkja þá“,
Séra Bjarni Jónsson vígslubiskup
mun þjóna fyrir altarinu í sinni
gömlu kirkju. — Ól. Eg.
• Náttúruvernd
tmMUtnmmmmmmmmmmmmmmmm
Þetta leiðir huga Velvak-
anda að einhverri merkustu
stofnun þessa lands, sem nú
er undir skeleggri forystu hé-
skólarektors og fleiri jafn
nýtra manna. Kjörorð þeirrar
nefndar ætti að vera: Ekki er
ráð nema í tima sé tekið. Við
landarnir sitjum ekki þröngt
á Isafoldu, en þeir staðir sem
friða þarf og friða skal eru
alltaf í hættu fyrir menning-
unni og tækninni. Við verðum
að helga náttúrunni sína reiti
strax, annars verður það
aldrei gert, og nauðsynlegast
er það í nánd við þéttbýlið.
Hver vill gera börn sin að
vélmennum, sem aldrei hafa
• Blóðbankinn
Góður járnsmiður tók Vel-
vakanda tali í gær. Hann bað
hann að vekja athygli á aug-
lýstum móttökutíma blóð-
bankans á þeim eðla vökva,
sem hann sýslar um. Opið frá
9—5. Þeir sem stunda atvinnu
eru yfirleitt við þá þjóðnýtu
vinnu á þeim tíma.
Hvernig væri að gefa blóð-
ríkum og blóðheitum starfs-
mönnum fyrirtækja færi á þvf
að gefa blóð, án þess að þurfa
að skrópa í vinnunni?
Velvakandi vill bæði hvetjá
fólk til þess að gefa blóð og
benda bankastjóra Blóðbank-
ans á það, að rétt væri senni-
lega að veita fólki betri tæki-
færi á því að veita blóði sínu
í æðar þurfandL