Morgunblaðið - 20.10.1961, Page 3

Föstudagur 20. okt. 1961
MORCVNBLAÐIh
o
' GiíIR HALLGRIMSSON,
borgarstjóri, svaraði á fundi
bæjarstjórnar Reykjavíkur í
gær fyrirspurnum frá Guð-
mundi J. Guðmundssyni um
rekstur gufuborsins, sem
Reykjavíkurbær og ríkissjóð-
ur keyptu á sínum tíma í sam
einingu til borunar eftir heitu
vatni.
1 framsöguræðu G.J.G. fyrir
fyrirspurnunuim ræddi hann
nokkuð tilgang ríkis og bæjar
með kaupum gufuborsins. sem
ibefði verið sá að reyna að nýta
betur það gufuafl, sem býr hér í
iðrum jarðar. Fljótlega hefði
komið í ljós, að í landi Reykja-
víkur er geysilegt magn af heitu
vatni. Þá sagði Guðmundur, að
þar sem hér væri um mjög dýrt
tæki að ræða. væri fróðlegt að
fá um það upplýsingar. hvernig
starfræksla þess hefði gengið á
(þessu ári.
■jár Hefur borað 11.300 m.
Geir Hallgrímsson borgarstj.,
minnti á það, að í febrúar þ. á.
íhefði hann gefið skýrslu um
inotkun borsins fram að þeim
Gufuborinn
rækslu í

STAKSTEINAR
Gufuborinn er sameign ríkis og bæjar.
VA árs starf
hitaveitufram-
kvæmdar eftir áramót
Nægilegt vatn þegar til áframhaldandi
stækkunar dreifikerfisins
tíma. Hafði hann
þá verið notað-
ur í fjórtán mán
uði í þ á g u
Reykjavíkurbæj
ar og væri sam-
ár Bærinn átti að
starfrækja borinn á
eigin spýtur.
Guðmundur J. Guðmundsson
(K) kvað það óverjandi að láta
þetta mikla og dýra tæki liggja
anlögð d ý p t ónotað og draslast niður í reiðu-
þeirra hola, sem leysi mánuðum saman. Samkv.
hann þá hefði upplýsingum. sem hann hefði afl
borað. 11,300 m, að sér, rnimdi allur kostnaður í
Geir HallQrímss. dýpsta h o 1 a n sambandi við borinn nú nema
væri um 2,200 m, j um 50 millj. króna. svo að svo
en það væri dýpsta hola, semj virtist sem Reykjavíkurbær hefði
gerð hefur verið eftir heitu vatni. staðið við sinn hluta. Hitt væri
Borinin hefði veriVS tekinn úi' j hins vegar auðséð, að ríkissjóður
starfrækslu í janúarmánuðjj hefði ekki staðið við sínar skuld-
vegna yfirferðar. og hefði þá bindingar varðandi starfrækslu
verið gert ráð fyrir. að hann borsins og taldi G.J.G., að at-
igæti að nýju hafið boranir i
júlí, en af því hefði ekki orðið.
Ástæðurnar til þess kvað borg-
arstjóri tvær:
1) Hér er um dýrt tæki að
ræða, sagði borgarstjóri, og þótt
verkstjórar gætu e. t. v. stjómað
því hefur þó ekki þótt rétt að
hefja starfrækslu þess að nýju
meðan verkfall verkfræðinga
hugandi hefði verið fyrir Reykja
víkurbæ að taka allá starfrækslu
han-s í sínar hendur á þessu ári
Það væri dýrt fyrir bæinn að
láta milljónatæki standa svo
lengi ónotað.
★ Tilbúinn með 6—8
vikna fyrirvara
Geir Hallgrímsson borgarstj.
stendur. Auk þess kæmi í hlut | sjá sig neyddan til að taka
verkfræðmga að meta það. hvað
upp hanzkann fyrir raforku
málastjóra vegna hinna ósæmi-
legu ummæla G.J.G. um hann og
stofnun hans, en það væri raf-
orkumálastjórnin, sem hefði
umönnun borsins með höndum.
Kvaðst hann mótmæla því. að
borinn væri að draslast niður í
reiðuleysi í höndum raforkumála
stjómarinnar. Gaimkivæmt upp-
lýsingum, sem hann hefði aflað
sér hjá raforkumálastjóra, hefði
hinni nauðsynlegu yfirferð á
bornum lokið á sl. sumri og gæti
nú tekið til starfa hvenær sem
væri með 6—8 vikna fyrirvara.
Þá benti hann á, að heildar-
áætluninni um hitaveituframkv.
væri ekki stefnt í voða, þótt
borinn hefði ekki verið starfrækt
ur þennan tíma. Nú þegar væri
nóg vatn fyrir hendi til fram-
kvæmdanna næsta lVz ár eða til
þess að veita hitaveitu 20 þús.
manna auk þeirra, sem nú njóta
hennar. Nú lægi fyrir eins árs
áætlun um. hvar bora skyldi í
þágu hitaveitu Reykjavíkur, en
alls gerði hitaveituáætlunin ráð
fyrir eins og hiálfs árs starfrækslu
borsins í þágu hitaveitufram-
kvæmdanna. og myndi kostnaður
inn af þeim borunum einum
nema 34 millj. kr. Upplýsti borg-
arstjóri, að boranir hæfust að
nýju eftir áramót.
London og Washington,
19. okt. — (AP-NTB) —
I G Æ R afhenti stjórn Sovét
ríkjanna fulltrúum Bandaríkj-
anna, Bretlands og Frakklands
nýja orðsendingu varðandi flug-
leiðir til Berlinar. Efni orðsend-
inganna hefur ekki verið birt,
en talsmenn ríkisstjórna Bret-
lands og Bandaríkjanna hafa
skýrt frá því að ekkert nýtt
komi fram í orðsendingunum
Orðsendingar Sovétstjórnar-
innar eru svör við orðsending-
um Vesturveldanna frá 8. sept.
sl. En í þeim orðsendingum vör-
uðu Vesturveldin Sovétríkin við
því að skerða rétt þeirra á flug-
leiðunum til Berlínar, þar sem
á það yrði litið sem „árásar-
aðgerðir.“
Haft er eftir áreiðanlegum,
brezkum heimildum að orðalag
orðsendinga Sovétríkjanna sé
hógvært, en þar lögð áherzla
fyrri staðhæfingar Rússa um að
Vesturveldin megi aðeins nota
flugleiðirnar til flutninga á vist-
um til setuliðanna í Vestur-
Berlín, en ekki til mannflutn-
inga.
Lúðrasveitin
leikur í
gagnfræðaskólum
LUÐRASVEIT Reykjavíkur hóf
vetrarstarfsemi sína í gær með
því að leika fyrir nemendur í
gagnfræðaskólanum við Réttar-
holtsveg.
Er ætlunin að Lúðrasveitin
leiki framvegis í gagnfræðaskól-
um bæjarins, ef undirtektir nem
enda við þessa nýbreytni verður
góð. Er þetta liður í aukinni starf
semi Lúðrasveitarinnar, sem verð
ur 40 ára næsta sumar. Keypt
hefur verið mikið af nýjum nót-
um til að leika eftir, m.a. nótur
yfir lög úr amerískum söngleikj
um o.fl., sem ætla má að falli
unglingum í geð.
lausn
FRAMKVÆMDANEFND Vinnu
veitendasambands íslands og
stjórn verkamannafélagsins
Dagsbrúnar héldu í gær kl. 4 við
ræðufund um laugardagsvinnu
verkamanna við höfnina.
Verkamennirnir neituðu, sem
kunnugt er af fréttum, að vinna
við skip í Reykjavíkurhöfn eftir
hádegi s.l. laugardag, nema þeir
fengju helgidagavinnugreiðslu.
Viðræðufundurinn í gær var hald
inh að ósk Vinnuveitendasam-
bands Islands, en vinnuveitendur
telja þarna um samninsrof að
ræða.
Málin voru rædd á þessum
fundi, en engin lausn náðist á
honum, og hefur ekki verið boð
að til annars fundar með þessum
aðilum.
Birtir enn greinina sína
Einar Olgeirsson birtir grein-
ina sína enn einu sinni í Þjóð-
viljanum í gær. Að þessu sinni
fer hann nákvæmlega 23 ár aftur
timann og vissulega finnst
mönnum einkennikenmlegt að
tianm skuli minn
ast á „kalkaða
karla“. Grein
þessi er ein-
kennd nr. 3 í
greinarflokki,
sem Einar Ol-
geirsson boðaði
snemma í sum-
ar að hann
mundi rita, en
hafa orðið beldur swíunar. Til-
efnið var það, eins og menn
kunna að minnast, að Einar Ol-
geirssonar líkti Eyjólfi Konráði
Jónssyni, ritstjóra Morgunblaðs-
ins, við fjöldamorðingjana Eich-
mann og Göbbels. Eyjólfur
stefndi Einari Olgeirssyni fyrir
þessi ummæli og skoraði jafn-
framt á hann að nefna, þótt ekki
væri nema eitt dæmi um það, að
hann hefði sýnt nazisma samúð
eða einhvern. tíma hefði á rit-
stjórnarferli hans verið tekin af-
staða með ofbeldi í Morgunblað-
inu. Einar Olgeirsson hefur nú
haft nokkra mánuði til leitar, en
enn í dag getur hann auðvitað
ekkert dæmi nefnt máli sínu til
stuðnings.
,
Munchen og Chamberlaín
Þessi þriðja grein Einars Ol-
geirssonar er aftur á móti byggð
upp á því, að Morgunblaðið hafi
verið nazistiskt 1938. Það hafi þá
lýst yfir þeirri von sinná að
Chamberlain hefði tekizt að
bjarga heimsfriðnum með Miin-
chensamningunum. Nær nútíman
um kemst greinarhöfundur ekki,
en látum það liggja á milli hluta.
Það er rétt, að árið 1938 höfðu
lýðræðisþjóðirnar ekki gert sér
rétta grein fyrir klækjum og vél-
brögðum einræðisstjórnar á borð
við Hitlersstjórnina, og margir
trúðu því þá, að Miinchen-samn-
ingar gætu bjargað þjóðunum
frá ófriði. Hitt er rétt, að Einar
Olgeirsson hafi hugfast, að í dag
gera lýðræðisþjóðirnar sér grein
fyrir, hve haldlaus slík sjónar-
mið eru. Baráttuaðferðir Hitlers
sáluga og Krúsjeffs eru i svo ná-
kvæmu samræmi, að menn þurfa
ekkert annað að gera en horfa
til baka til Hitlerstímabilsins til
þess að átta sig á því, hvernig
bregðast eigi við ofbeldishótun-
um Krúsjeffs. Það er þess vegna,
sem í dag verða engir Múnchen-
samningar gerðir og allir heiðar-
legir og heilbrigðir lýðræðissinn-
ar gera sér þess fulla grein, að
gegn ofbeldishótunum verður að
standa með festu.
gera skal, þegar borinn hef-ur
fundið vatn.
2) Ekki hefur enn verið end-
anlega gengið frá fjáröflun til
hinna áætluðu hitaveituframkv.
Vonir standa þó til. að hægt
verði nú uim áramótin að ganga
frá lántöku hjá Alþjóðabankan-
um og öðru láni til viðbótar, svo
að áætlunin um hitaveitu í allri
Rvík á rúmum 4 árum geti stað-
izt. Hins vegar hefði þótt réttara
að beina því fjármagni, sem fyr-
ir hendi er. til þess að nýta það
vatn, sem þegar hefur fundizt,
beldur en til nýrra borana.
. Þá svaraði borgarstjóri fyrir-
spurn G.J.G. um það, hve mikið
Reykj avíkurbær hefði greitt til
borsins, á þá lund. að bærinn
Ihefði frá upphafi greitt vegna
kaupa á hocnum og reksturskostn
aðar tæpar 28 milljónir króna,
þar af tæoa 1 millj. kr. á þessu
éri.
Ungverskur verkfræðingur hlaut
Nóbelsverölaun i læknisfræði
Stokkhólmi, 19. okt. — (NTB)
í DAG var í Stokkhólmi út-
hlutað Nóbelsverðlaunum í
læknisfræði. Hlýtur þau að
þessu sinni ungverski verk-
fræðingurinn og vísindamað-
urinn Georg von Bekesy fyr-
ir brautryðjendastarf í eyrna
rannsóknum. Verðlaunin eru
rúmlega 250 þús. sænskar
krónur.
Georg von Bekesy er 62 ára,
fæddur í Ungverjalandi, en nú
búsettur í Bandaríkjunum. —
Hann nam verkfræði við há-
skólana í Budapest og Bem,
gerðist síðar kennari við Búda-
pestháskólann. Þar var hann
skipaður prófessor 1939. Á stríðs
árunum kom hann sem flótta-
maður til Stokkhólms, en flutt-
ist til Bandaríkjanna 1946 þar
sem hann hefur unnið að rann-
sóknum hjá Harvard háskóla.
Yfirlæknir Karolinska sjúkra-
hússins í Stokkhólmi, Carl Axel
Hamberger prófessor, sagði
dag er hann tilkynnti verðlauna
veitinguna, að tilraunir von
Bekesy hefði haft gífurlega þýð
ingu fyrir milljónir heyrnar-
daufra um allan heim. Sagði
hann að rannsóknarstofa von
Bekesy í Bandaríkjunum hafi
síðari árum orðið Mekka eyrna-
rannsóknanna, og eyrnaskurð-
lækningar nútímans væru al-
gjörlega byggðar á árangri til-
rauna *von Bekesy.
Fæst svar?
Morgunblaðið krafðist þess í
gær, að Þjoðviljinn svaraði því
umbúðalaust, hvort fulltrúar
kommúnista á íslandi, sem nú
eru á kommúnistaþingimu í
Moskvu, hefðu fagnað yfirlýsingn
Krúsjeffs um það, að hann hyggð
ist sprengja 50 megatonna kjarn-
orkusprengju. Kommúnistablað-
ið •'af að visu vísbendingu um,
a" mundi hafa verið, því að
þa,. ...tiiitaði mörg þúsund króna
símamynd frá ráðstefu kommún-
istaflokksins, þar sem fulltrú-
arnir klöppuðu ákaft fyrir Krú-
sjeff. Þjóðviljamönnum er rétt
að segja það umbúðalaust, að
þeir munu að þessu sinni ekki
komast undan því að skýra frá
því, hvort kommúnistadeiidin á
íslandi styðji slíkar ofbeldishót-
anir. Spurmingin er: Styður
kommúnistadeildin íslenzka og
fulltrúar hennar í Moskvu þá
fyrirætlun Krúsjeffs að sprengja
50 megatonna kjarnorkusprengju
i lok þessa mánaðar.