Morgunblaðið - 31.10.1961, Blaðsíða 23

Þriðjudagur 31. okt. 1961
V ORC V!S Bl AÐIÐ
23
Hverjir skáluðu yfir lík-
um Stalíns og Leníns?
/*“ NA 15 hnútar / SV 50 hnútar X Snjókoma f ÚSi V Skúrir K Þrumur KuUoM Hitaski!
1 TILEFNI fregnarinnar
um, að lík Stalíns skuli
ekki lengur vera í graf-
hýsinu við Kreml, sem ber
nöfn þeirra beggja, Stalíns
og Lenins, hefur fréttarit-
ari Associated Press, Eddy
Gillmore, rifjað upp atvik
er hann var vitni að fyrir
átta árum og hefur síðan
verið honum ráðgáta. —
Eddy Gillmore var frétta-
ritari AP í Moskvu um
tólf ára skeið og var m.a.
viðstaddur útför Stalíns.
Við skulum gefa Eddy
Gillmore orðið:
Það er ekki víst, að flutn-
ingur líks Stalíns úr graf-
hýsinu við Rauða torgið séu
hinar fyrstu tilfæringar með
smurninga þar. Á styrjaldar-
árunum lokaði sovétstjórnin
grafhýsinu og voru margir
þeirrar trúar, að Rússar hefðu
flutt á brott lík Lenins, þeg-
ar Þjóðverjar nálguðust
Moskvu. Það var þá mál
manna í Rússlandi, að líkið
hefði verið flutt alla leið til
Sverdlovsk.
Eitt sinn á styrjaldarárun-
um var Molotov, fyrrum ut-
anríkisráðherra, spurður hvað
orðið hefði um lík Lenins.
— Svar hans var: — Lenin
er alltaf með oss.
KRÚSJEFF VAR ÞÁ
LÍTTILL KARL
Lík Jósefs Stalíns var flutt
í grafhýsi Lenins þegar eft-
ir útförina, 9. marz 1953. —
Um þær mundir var Krúsjeff
lítt kunnur nema sem einn
af mörgum aðilum , „polit-
buro“ kommúnistaflokksins.
Þeir Georgi Malenkov, Bería
og Molotov töluðu hins vegar
allir við útför Stalíns. Síð-
ustu setningarnar í ræðu
sinni sagði Molotov fram
hálfkæfðri röddu og í lok
ræðunnar var hann kjökr-
andi.
Þegar Molotov hafði talað
gekk einn af stjórnarmönn-
unum milli nokkurra erlendra
sendiráðsstarfsmanna og bauð
þeim að koma með í graf-
hýsið. Eg fylgdist með þeim
og sá þá nokkuð, sem æ síð-
an hefur verið mér mikil
rágáta. Til hliðar í grafhýs-
inu stóð lítið viðarborð og á
þessu viðarborði stóð hálf-
full vodkaflaska og tvö lítil
staup, eins og Rússar nota
venjulega, þegar þeir skála
hver við annan af sérstöku
tilefni.
Erlendu sendiráðsstarfs-
mennirnir, sem þarna voru
— þeir voru fimm talsins —
ályktuðu þegar, að einhverjir
tveir menn hefðu verið í
grafhýsinu og skálað yfir
Iíkunum. Enginn hefur þó
nokkru sinni látið getur að
því Iiggja hverjir þar hafi
lyft glösum.
Smádregur úr
Öskjugosinu
Veður gera ferbir þangað óráðlegar
— ÞAÐ ER sama tilhneigingin í
Öskjugosinu, það smá dregur úr
því, bæði spýjan úr gígunum og
liraunrennslið er farið að minnka,
en þó er talsvert áhrifaríkt að siá
hvorutveggja ennþá. Þetta sagði
Sigurður Þórarinsson í símtali
við blaðið í gærkvöldi. Hann var
að koma til Akureyrar úr
Öskju, og með honum aðrir vís-
indamenn, sem þar voru, þeir
telja sig vera búna að skoða
það sem að gagni kemur á þessu
stigi málsins og taka sýnishorn,
sem nú má vinna úr. Næst sé að
fá flugmyndir. svo hægt sé að
átta sig á heildarmyndinni.
Nú fer að verða óráðlegt fyrir
fólk að fara inn að Öskju, að því
er Sigurður sagði. Færð er að
spillast og kominn það mikill
snjór að allt getur lokast á ör-
skömmum tíma. Þar var slæm-
ur skafrenningur í fyrradag og
vonskuveður og heil bílalest
sneri við niður í Herðubreiða-
lindaskálann með Guðmund Jón-
asson í broddi fylkingar. En í
dag var skárra veður og ætlaði
ferðafólkið, sem ekki hafði áður
Ikomist á eldstöðvarnar þá að
fara þangað, enda má nú ganga
Danska skipið
laust af strandstað
HöFN i Hornafirði 30. akt. —
Danska sementsskipið ,,Insula“ er
nú laust. Það losnaði í morgun
og er koimið að bryggju. í gær
var skipað úr því 60—70 tonnum.
— i dag er hér norðan hvass-
ViðrL — Gunnar.
3ja ára drengur
fyrir bifreið
ÞRIGGJA ára drengur, Þórður
Gíslason að nafnL hljóp fyrir
jbifreið imni á Langholtsvegi um
ItL hálfellefu á mánudag. Sem
Ibetur fór, mun drengurinn hafa
■neiðzt lítið.
inn méð hraunröndinni. sem er
farin að kólna, og þarf ekki að
fara yfir fjöllin.
i Ódáðahrauni mun í gær hafa
verið um 50 manns. m.a. hópur
frá ferðaskrifstofunni Lönd og
leiðir með Gísla Eiríkssyni,
fjallabílstjóra og 20 manna flokk
ur frá Guðmundi Jónassyni í
bílum Heiðars Steingrímssonar.
Munu þeir hafa ætlað að vera í
Herðubreiðalindaskálanum í
nótt og halda síðan heim. Sam-
fkvæmt síðustu fréttum í gær-
kvöldi var færð orðin mjög þung
og hélt fólk þá þegar til byggða.
Höirungui II.
með 708 tunnui
AKRANESI, 30. okt.: 4.100 tunn
ur sildar bárust hingað yfir helg
ina, á laugardag og sunnudag, af
samtals 13 bátum. Aflahæstur var
Höfrungur II. með 708 tunnur,
þá Anna með 580 og Sigrún með
560. Síldina fengu þeir út af
Jökli.
Sveinn Guðmundsson og Ver
iágu af sér mesta rokið á Ber-
vík, framan í Snæfellsnesi, og
komu heim seinni hluta nætur,
en vindur var orðinn ofsahvass á
austan, norðaustan hjá bátunum
á leiðinni heim á sunnudag. —
Rokið komst upp í 10 vindstig á
miðunum.
Hafþór var einn dragnótabáta
á sjó á laugardag og fiskaði 200
kíló. 4 trillur reru þá m.eð línu.
Hæstur var Sævar með 800 kg,
þá Sæljón með 600 kg, Bensi með
500 kg. Þilfarsbáturinn Ingi, 11
tonna, fékk á línu 900. — Oddur.
Síld til Sandgerðis
SANDGERÐI. 3°. okt. — Hingað
hefur yfirleitt komið lítil síld
undanfarna daga þar til í gær,
að Víðir II kom með 315 tunn-
ur. Jón Garðar kom þá með 100
tunnur, en annars hefur veiði
verið lítil hjá bátunum hér.
Einn bátur, Hrönn II hefur ró
ið með línu o^ fengið frá 4—
6,6 tonn í róðri.
Dragnótabátar hafa yfirleitt
mjög lélegan afla.
— Lik Stalins
Framhald af bls. 24
kúgunar heiðarlegra Sovétborg-
ara og annarra verka hans á
tíma persónudýrkunarinnar.“
• Hvað á að gera við líkið?
Fjöldi fólks safnaðist saman
síðdegis í dag á Rauða torginu
til þess að skeggræða þá á-
kvörðun þingsins að fjarlægja
lík Stalíns. Ríkti undrun og for-
vitni manna á meðal.
Ekki er ljóst, hvað verða mun
um lík Stalíns, eða hvort þegar
er búið að flytja það á brott.
Vestrænir fréttamenn telja ekki
ósennilegt, að líkið verði brennt
og öskunni komið fyrir á sama
stað og ösku margra annarra
fyrrverandi leiðtoga flokksins.
Þá hefur verið látið að því
liggja í umræðum manna, að
líkið kunni að verða flutt til
Georgíu, — en aðrir benda á,
að jarðneskar leifar konu Stal-
íns, sem lézt á þriðja tug ald-
arinnar, hafi verið jarðsettar í
kirkjúgarði klausturs eins, rétt
utan við Moskvu. Megi vera að
kistu Stalíns verði sökkt í sömu
gröf.
Tekið er fram í fregnum
Moskvuútvarpsins, að fulltrúar
kommúnistaflokksins í Georgíu
styðji heils hugar ummæli þau,
sem um Stalín hafa fallið á
þessu flokksþingi. En fréttamað-
ur NTB segir, 'að til óeirða hafi
komið meðal stúdenta í Tíflis ár
ið 1956 eftir að Krúsjeff flutti
leyniræðuna, — þá hafi kvisazt
að líki Stalíns yrði úthýst úr
grafhýsinu við Rauða torgið.
• Hvað um Malenkov, Molotov
og Kaganovitsj?
Flokksþingið í Moskvu hélt
áfram störfum í gærdag, fyrir
lokuðum dyrum. Er líklegt talið
að umræður hafi verið um kjör
nýrra manna í Æðstaráðið og
Miðstjórn flokksins -— en sam-
kvæmt hinni nýju reglugerð
flokksins, skal a.m.k. fjórðung-
ur þeirra, sem fyrir eru, víkja
úr sætum sínum fyrir nýjum
mönnum. Undantekningar gilda
fyrir valdamestu forystumenn-
ina. Þá var þess einnig vænzt,
að á síðdegisfundi yrði rætt um
þær háværu kröfur, sem fram
hafa komið um brottvikningu
þeirra félaga — Malenkovs,
Molotovs og Kaganovitsj — úr
flokknum.
I gær var NA-átt uan allt frost. Lægðin við Færeyjar
land og sums staðar hvassviðri var á hreyfingu A, en hæðin
Nokkur snjókoma var á N- og yfir Grænlandi fór heldur
A-landj og víðast nokkurt minnkandi.
Sœmilegar
síldveiðihorfur
Sigluf j ar ðarskarð
SIGLUF J ARÐARSK ARÐ varðl
ófært í norðanáhlaupinu ur
helgina, og svo varð um fleil
fjallvegi, svo sem Þingmanna-
heiði og Oddskarð.
MBL. ATTI á mánudagslkvöld
tal við Sturlaug H. Böðvarsson
útgerðarmann á Akranesi um
horfurnar á síldveiðunum nú.
Hann kvað síldina vera nú á
nýjum stað, en þangað væri erfitt
að sækja sökum fjarlægðar. Hún
heldur sig um 35—50 mílur NV
frá Snæfellsnesi, eða um 100
mílur frá Akranesi. Þar mun vera
um nokkuð mikið magn að ræða,
en síldin hefur staðið djúpt,- og
því gengur illa að ná henni. Hún
kemur sjaldan upp fyrir 20
faðma, en er venjulega á 25—30
faðma dýpi á nóttunni. Hún er í
þykkum torfum á 20 til 40 faðma
dýpi. Þá hefur það og spillt veið
um, að tungsljós hefur verið á
nóttum, en talið er að það virki
sem dagsljós á síldina. Nú fer
tungl minnkandi. Þá vona menn,
að hún taki að færa sig nær landi.
Síldin er nokkuð góð, 14—20%
feit. Stærsta síldin er feitust, 18
til 20%.
Sturlaugur sagði að lokum, að
útlitið væri sæmilegt, og flotinn
hefði aldrei verið jafnvel útbú-
inn.
Járnsmiðir segja
samningum lausum
Á FUNDI í Félagi járniðnaðar-
manna s.l. laugardag var gerð
eftirfarandi samþykkt:
Fundur í Félagi járniðnaðar-
manna, haldinn laugard. 28. okt
1961, samþykkir að segja upp
kaupgjaldsákvæðum í samning-
um félagsins við atvinnurekend-
ur, í þeim tilgangi að leita eftir
leiðréttingu, með það fyrir aug-
um að kaupmáttur launanna
verði ekki lægri en hann var,
þegar samningarnir voru gerðir
á s.l. sumri.
Fréttatilkynning frá
Félagi járniðnaðarmanna.
— Finnland
Framh. af 24
★ ALVARLEGT MAL
Utanríkisráðherra Fiimlands
sagði í kvöld, að ríkisstjórnin
mundi ræða orðsenúinguna á
morgun. Engar sérstakar ráðstaf-
anir voru hinsvegar gerðar í
kvöld til þess að kalla stjórnina
saman til skyndifundar. —
Sænska rikisstjórnin fékk afrit
af orðsendingunini til Finna, og
sagði Erlander forsætisráðherra
i kvöld, að hann liti hana svo
alvarlegum augum, að hann vildi
ekkert um hana segja, fyrr en
hann hefði athugað hana náið.
Kvaðst hanni mundu halda ráðu-
neytisfund um málið á morgun.
Hann hafði náið samband við ráð
herrana i kvöld og sömuleiðis
við foringja stjórnarandstöðunn-
ar. — Fréttaritari NTB í París
greinidi Halvard Lange, utanríkis
ráðherra Noregs, sem þar er stadd
ur í opinberri heimsókn, frá orð-
sendingunni til Finnlands í kvöld
— og árásum þeim, sem í henni
er beint að Noregi. Lange vildi
ekkert segja um málið að svo
stöddu, en kvaðst þakklátur fyrir,
að hanm skyli látinn vita um
þennan „stjórnmálaviðburð“.
• Hernaðarandi Nasismans.
Samlkvæmt hinni óopinberu
þýðingu orðsendingarinnar, sem
út var gefin í Helsingfors í kvöld,
er hún mestmegnis langorð lýs-
ing á því hvernig „hernaðarandi
nasismans" hafi á ný náð yfir-
ráðum í V-Þýzkalandi og teymi
nú NATO-ríkin á asnaeyrunum
„við undirbúning sinn að nýrri
styrjöld“. Fullyrt er í orðsend-
ingunni, að af hinum þýzku
„hernaðarsinnum“ stafi ekki að-
eins styrjaldarhætta í Mið-
Evrópu heldur og að því er
Norðurlönd varðar. Er ráðizt
mjög á stjórnarvöld Danmerkur
og Noregs fyrir samstarf þeirra
við V-Þýzkaland innan Atlants-
þafsbandalagsins — og einnig seg
þar, að „afstaða Svíþjóðar til
-Þýzkalands markist af kæru-
leysi gagnvart hinni yfirvofandi
hættu“. í þessu sambandi segir
m.a. í orðsendingunni: „Þýzku
hernaðarsinnarnir, sem tröðkuðu
á Frökkum, Dönum, Norðmönn-
um og öðrum Evrópuþjóðum á
árum síðari heimsstyrjaldarinn-
ar, leika nú hlutverk sitt sem hin
ir síkinheilögu verndarar sömu
Evrópulanda".
• Betra að vara sig . . ..
Síðan er löngu máli varið 1
svartar lýsingar á ýmiss konar að
stoð Norðurlandanna við hinar
„glæpsamlegu" fyrirætlanir V-
Þjóðverja — Og eftir aðvaranir
og hótanir í þeirra gerð er lokst
talað beint til Finna:
— Á það verður og að benda,
að þau finnsk blöð, sem eru mál-
gögn vissra aðila (eins og komizt
er að orði). veita hinum hættu-
lega styrjaldarundirbúningi
NÁTO-landanna virkan stuðning
og aðstoða þanirig við að vekja
l'á stríðshugsýki, sem ter í bága
við afstöðu Finnlands í utanríkis
málum. — Þessir aðilar vanmeta
og rangtúlka tillögur sovétstjórn-
arinnar til tryggingar friðinum
og ráðast á Sovétríkin í orði. en
slíkt er andstætt friðarsamningi
landanna og stríðir gegn ninum
ýmsu samningum um vináttu,
samvinnu og gagnkvæma aðstoð
þessara tveggja þjóða. — Finn-
land hefir tekið þátt í styrjöld-
inni gegn Hitlers-Þýzkalandi. og
þjóðin hefir fundið þunga áhang
enda Hitlers á herðum sér. —
Rovaniemi. bærinn. sem Hitlers-
sinnar eyðilögðu. er — ásamt
mörgum öðrum, evrópskum bæj-
um og borgum — alvarleg að-
vörun til þeirra, sem nú — vit-
andi vits. eða af hugsunarleysi —
loka augunum fyrir hættunni.
sem stafar af býzka hernaðar-
andanum og hinum endurvakta
hefndarhug. Auk þess felur stríðs
undirbúningurinn í Norður-Ev-
rópu og á Eystrasaltssvæðinu í
sér beina hættu fyrir Finnlanrd.
—★—
Þessar setningar vilja sumir
túlka þannig, eins og vikið var
að í upphafi, að Rússar muni nú
krefjast „samræmingar á vöm-
um Finnlands og Sovétríkjanna"
— eða jafnvel beinlínis fara fram
á herstöðvar á finnskri grund.
a