Morgunblaðið - 01.11.1961, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÞ
Miðvikudagur 1. nóv. 1961

!
!
I
NtJ ER það orðinn glsepur í
Sovétríkjunum að vera eða
hafa verið „Stalínisti". Hefur
nú að fullu rætzt spádómur,
sem sr. Sigurður Einarsson í
Holti setti fram á almennum
fundi Heimdallar 26. marz
1956, og sumium þótti þá næsta
ótrúlegur.
Sr. Sigurður sagði þá m.a.:
„Og nú skal ég spá: Einræð-
isstjórnarfar þarf alltaf fórnar
dýr og sökunaut, sem bendla
má við það. Spádómur minn er
á þessa leið“, . . . að „hver
maður, sem Sovéteinræðis-
stjórnin þarf að losna við,
verður þrennimerktur, ekki
sem Trotzkisti, ekki sem „sviik
ari í blökkinni“, eins og Hall-
dór Laxness kallar þá, — held
ur sem STALÍNISTI".
xxx
A undanförnum áratugum
hafa margir látið blekkjast af
áróðursvél Sovétherranna,
enda er það mála sannast, að
aldrei í veraldarsögunni hefur
sterkari vél verið í gangi á
þessu sviði. Fjölmargir þeirra,
sem trúað hafa á málstað
kommúnismans, hafa gleypt
hráa hvérja áróðursfrétt, sem
send hefur verið út frá Kreml,
og margir þeirra ekki verið
neinir heimskingjar. Heiðar-
legir menn um heim allan hafa
verið blekktir á ósvífjnn hátt;
blind trú þeirra á málstaðinn
hefur smám saman gert þeim
ókleift að greina rétt frá
röngu.
Það er ekki úr vegi nú að
rifja upp ýmis ummæli nokk-
urra þessara manna, sem ánetj
aðir hafa verið sovézkum á-
róðri. Hér fara á eftir tilvitnan
ir í ýmsa menn, þekkta Og ó-
þekkta. Tekin eru með um-
mæli þeirra um dauðadóma
Stalíns, sem nú er stimplaður
ótíndur morðingi og glæpa-
maður austur í Moskvu.
Dauðadómar í þágu frelsis
og mannúðar
„Það er að vísu andstyggi-
legt, en þó skiljanlegt, að þýin
við íhaldsblöðin hérna fyllist
samúð með þessum fjandmönn
um alþýðunnar í Rússlandi.
Allt þetta dlót er af einum og
sama anda. Öll starfsemi þessa
hyskis beinist að því einu að
vinna alþýðunni Og hugsjón-
um hennar um frelsi Og mann-
úð allt það tjón, sem það get-
ur“.
Verkalýðsblaðið, 31. ágúst 1936.
Úr greininni: Dauðadómarnir í
í Rússlandi og afstaða dagblað-
anna hérna, eftir Kristin
Andrésson.
„Frá sjónarmiði óbrjáíaðra
manna“
. . . „Eins og blaðsins er von
og vísa, þarf blaðið endilega
að taka mál þeirra landráða-
manna, sem dæmdir hafa ver-
ið í Moskva, en flestir voru
menn þessir, eins og fram
kemur af yfirheyrslunum, ým
ist alþjóðlegir atvinnunjósnar
ar eða ótíndir leiguglæpa-
menn, sem notaðir voru af
nolskrum óprúttnum stjórn-
máTamöifhum í baráttunni
gegn rússnesku ráðstjórninni
og Kommúnistaflokknum" . . .
Þjóðviljinn, 6. marz 1937. Úr
greininni: Sovétfregn í Morgun
blaðinu frá sjónarmiði óbrjál-
aðra manna.
„Rógurinn um Sovétríkin
Það munu vera fá pólitísk
málaferli, þar sem sekt sak-
borninganna hefir verið eins
áþreifanlega sönnuð eins og
í málaferlunum gegn samsær-
ismönnunum, spellvirkjunum
og tilræðismönnunum í
]Vtoskva“.
X’jóðviljinn, 18. jún£ 1937.
Einar O. hvetur til stillingar
. . . „En ef 7 hershöfðingjar
í Rússlandi verði uppvísir að
njósnum og landráðum og því
skotnir eða 20 fyrrverandi em-
bættis- og trúnaðarmenn Sov-
étstjómarinnar reynast sekir
um landráð og aðra glæpi —
og verða að játa sekt sína og
fá sinn dóm af opinberum rétti
eftir að hafa getað varið sig,
— þá ætlar Alþýðublaðið af
göflunum að ganga“. . . .
E. Olg., Þjóðviljinn, 5. marz
1938.
Heimsins fullkomnustu
réttarhöld
. . . „Menn verða að gæta
þess, að þessi réttarhöld voru
á allan hátt rekin þannig, að
hinum ákærðu var tryggt hið
fyllsta öryggi, sei.i hugsanlegt
er. Það er vafamál, hvort
nokkru sinni hafi farið fram í
heiminum málaferli, sem rek-
in hafa 'verið á fullkomnari
hátt að öllu leyti en málaferl-
in í Moskvu".
Þjóðviljinn, 10. april 1938.
Sókrates, Kristur, Brúnó
og Stalín
. . . „Slíkir menn em svo
fágætir í veraldarsögunni, að
það má næstum telja þá á
fingrum sér. Og hvar sem þeir
koma fram og hvort sem þeir
birtast undir nafninu Sókra-
tes, Kristur, Giordano Brúnó
eða Jósef Stalín, þá em þeir
ævinlega hættulegir „menning
unni“ og háskalegir „rfikjandi
skipulagi". Þeir geta ekki ver
ið annað.
Þórbergur Þórðarson: 25 ára
Ráðstjórn.
Iðjusemi Jósefs Stalíns
„Persónuleg saga Stalíns er
helzt þess eðlis, að Friðrfik
Hallgrímsson dómprófastur
gæti auðveldlega sagt hana
börnum sem dæmi þess, hvað
hægt er að komast áfram í
heiminum með iðjusemi og trú
mennsku".
Bóndinn í Kreml eftir Gunnar
Benediktsson, bl. 10.
„Sannleiksfjandsamlegt
blaður“
„Þetta sannlefiksfjandsam-
lega blaður um einræði Stal-
íns, kommúnistískt Ofbeldi,
rússneskt þrælahald, rússnesk
an yfirgang, rússneska heims-
valdastefnu, á ek'ki við nofckur
rök að styðjast. Það er aðeins
mannhatursáróður siðlausra
fjárplógsmanna, til þess að
hræða fólk frá sósíalisma og
ginna það til að láta múra sig
undir kúgun, arðrán, örbrigð,
andlegt ófrelsi og síðar meir
miljónamorð í krafti atóm-
sprengjunnar, ef guð lofar“.
Andlegt frelsl, erindi flutt á
fundi Stúdentafélags Reykjavík
ur 12. jan. 1950 af Þórbergi
Þórðarsyni.
Enginn grundvöllur
. . . „enginn grundvöllur er
fyrir kúgunarhistoríunni“.
Steinn Stefánsson, skólastjóri, í
greininni ,,Ferð til Stálíngrad",
MÍR, 1. tbl. 1953, 4. árg.
Þakkarskuld við Stalín
„Hið hrjáða mannkyn 20.
aldar stendiur ekki í jafnmik-
illi þakkarskuld við nokkra
einstaklinga eins og samherj-
ana Lenín Og Stalín. Eftir því
sem tímar líða og útlínur at-
burðanna skýrast munu menn
læra betur að meta störf hinna
miklu foringja hins vinnandi
lýðs, félaganna Leníns og
Stalíns".
Niðurlag greinarinnar Alþýðu-
byltingin eftir Björn borsteins-
son, MÍR, 5.-6. tbl., des. 1951,
2. árg.
,,Öruggir og hamingjusamir"
Islendingar
„Og skyndilega fer titring-
ur um fjöldann, og húrra-
hrópin kveða við. Stalín hafði
gengið upp á leghöll Leníns,
klubfcuna vantaði 10 mínútur
í 10. Tveim mínútum síðar
hann orðinn tákn sósíalismans
á vorrj jörð. Og því er maður
inn, sem gerði vonir og
drauma hins vinnandi manns
að veruleika, hylltur í dag af
alþýðu um allan heim“.
t>jóðviljinn, 21. des. 1949. Úr
greininni „Stalín sjötugur“, eft-
Sverri Kristjánsson, sagnfræð-
ing.
Andlega sterkasti stjórnmála-
maðurinn
„Hann var leiðtogi — en
aldrei einræðisherra — þriðju
stærstu þjóðar heimsins og
frumkvöðull hinnar skipu-
lögðu framkvæmdar sósíalism
ans á sjötta hluta jarðarinnar.
Hann var eflaust vitrasti, lærð
asti og andlega sterkasti stjórn
málamaður 170 milljóna
manna, jafnvel alls mann-
kynsins, eftir að Lenin leið.
Hann hafði í áratugi barizt
þrotlausri baráttu fyrir hinni
miklu hugsjón sósíalismans og
í þeirri styrjöld fórnað bók-
kom förseti lýðveldanna, Kal-
inin, síðan hver af öðrum, þar
á meðal Dimitroff. Úr heimi
auðvaldsins höfðu okfcur þótt
Sovétríkin svo fjarlæg, nú vor
um við komnir í hjartastað
þeirra, svo öruggir og ham-
ingjusamir, með Stalín og
Dimitroff við Hlið okkar. Það
fundum við, en enginn tími
var til að gera sér þess grein“.
1. maí á Rauða torginu eftir
Kristin E. Andrésson. Réttur
1934, bls. 124.
Stalín skapandi máttur
„Því að í reyndinni stendur
allt landið bak við Stalín,
heimiurinn setur von sína á
hann, hann er skapandi mátt
ur“.
Gerska ævintýrið eftir H. K.
Laxness, bls. 36.
Stalín og hundarnir
„Aróður auðvalds ög krata
um grimmd og einræðisofsa
Jósefs Stalíns hefur oft freist
að mín til að virða gaumgæfi
lega fyrir mér andlitsmyndir
þessa umdeilda manns. Eg hef,
hreinskilnislega sagt, lagt mig
mjög í líma við að leita uppi
slíka eðlisgalla. En mér hefur
aldrei tekizt að finna þá. Eg
þykist sjá snert af ofstæki í
andlitssvip Leníns. En í öllum
þeim ljósmyndum, sem ég hef
skoðað af Stalín, hef ég séð
fyrir mér mann með góðlát-
legt augnaráð, þægilegan húm
ör og andlegan styrk, sem
aldrei gæti fuðrað upp í móður
sjúk köst. Eg hef leitað þar
árangurslaust að grimmd, of-
stæki og einræðisharðýðgi. Og
þar örlar hvergi á þessum roð
hænsnislega leikaraskap og
kafbátabragðvísi, sem æpir
framan í mann frá andlits-
myndum af mörgum pólitíkus
um auðvaldsúrkynjunarinnar.
Stalín er auðsæilega óskiptur
og heilsteyptur persónuleik“.
Þá er Joseph Davies leiddur
fram sem vitni til að sanna
þessa mildj Stalíns:
„Hin brúnu augu hans eru
ákaflega góðleg og mild. Börn
myndu vilja sitja á knjám hon
um og hundar myndu hjúfra
sig upp að honum. Persónu
hans og góðleik þann, sem frá
honum leggur, og milda ein-
faldleik er erfitt að samrýma
hreinsununum, sem hér hafa
átt sér stað og aftökunum á
herforingjum rauða hersins".
I>órbergur Þórðarson: 25 ára
Ráðstjórn.
Tákn sósíalismans: Stalín
„En enginn getur horft á'
slíka sigra á liðnum æviferli
og hann. Sjötugur að aldxi er
staflega öllu, sem fórnað varð,
allt að sjálfu lífinu“.
Þórbergur Þórðarson: 25 ára
Ráðstjórn.
Stalín, Stalín iiber alles
Sennilega er Stalín ástsæl-
astur allra núlifandi þjóðaleið
toga og þótt víðar væri leitað
um tímans rann. Þau hundruð
tugna, sem ráðstjórnarborgar-
ar mæla, munu vart eiga það
vinarheiti, sem honum hefur
ekki verið valið. Hann er fað
ir og bróðir, vinur og félagi,
og myndir af honum eru hvar
vetna meðal þessara milljóna,
sem byggja þessi víðlendu
sambandslönd, í heimahúsum
og verksmiðjum, sönghöllum
og öðrum samkomuhúsum".
Bóndinn i Kreml eftir Gunnar
Benediktsson, bls. 276.
Manngildið ofar öllu
Vér minnumst mannsins
Stalíns, sem hefur verið elsk
aður og dáður meir en flestir
menn í mannkynssögunni áð-
ur og naut slíks trúnaðar-
traústs sem fáir menn nokkru
sinni hafa notið, — en lét sér
aldrei stíga þá ást og aðdáun
til höfuðs, heldur var til síð-
ustu stundar sami góði félag-
inn, sem mat manngildið ofar
öllu öðru, eins og þá er hann
fyrst hóf starf sitt.
Gagnvart mannlegum mikil
leika þessa látna baráttufélaga
drúpum við höfði, — í þökk
fyrir allt, sem hann vann fyrir
verkalýðshreyfinguna og sósí-
alismann, — í djúpri samúð
við flokk hans og alþýðu Sovét
ríkj anna“.
Einar Olgeirsson, Þjóðviljinn,
7. marz 1953.
Kristinn varð „fátækari eftir“
„Við andlát Stalíns hefur í
svip slegið þögn á heiminn,
og það er sem allir finni, ljóst
eða leynt, hve hann er fátæk-
ari eftir.
. . . Festum í minni hinn ein
faldasta sannleika: Stalín stóð
vörð, trúan og hljóðlátan vörð,
um líf alþýðumannsins í
heiminum, um sósíalismann,
um friðinn".
Þjóðviljinn, 12. marz 1953: Úr
minningarorðum um Stalin,
flutt af Kristni E. Andréssyni á
fundi MÍR.
„Aðdáun — þakklæti
— virðing“
Fráfall Stalíns snertir hvem
sanna verkalýðssinna, og á
þessarþ sttmd lætur íslenzk
verkalýðshreyfing í ljós aðdá-
un sína, virðingu og þakklæti
• • •
A þessari stundu vil ég
minna á kveðjuorð (Sigurðar
Guðnasonar) förmanns ís-
lenzku verkamannasendinefnd
arinnar til Sovétríkjanna á s.l.
vori: „Mikil hamingja hefir
fallið þjóðum yðar í skaut að
eiga slíka leiðtoga sem þá fé-
lagana Lenín og Stalín“.
Hinn mikli þjóðarleiðtogi er
nú horfinn samherjum sínum,
en verk hans lifa ...
Verkalýðurinn minnist bezt
hins látna leiðtoga með því
að koma hugsjónum Stalíns
og annarra forystumanna sósí-
alismans í framkvæmd. Hug-
sjónum friðar, manngildis og
réttláts þjóðskipulags".
Hannes M. Stephensen: Minn-
ingarorð um Stalín, flutt á
flutt á fundi MÍR 10. marz ’53.
Nú ríkir harmur í húsum
.....Vilji mannsins er hans
himnaríki“, sagði Stalín einu
sinni. Milli vilja og athafna
Stalíns var aðeins eitt stutt
skref.
Um allan heim syrgir alþýð
an hinn fallna leiðtoga. Ekki
aðeins í löndum sósíalismans
ríkir nú harmur í húsum. Með
al lágstétta a'uðvaldsheimsins,
í nýlendunum, meðal ánauð-
ugra þjóða er Stalín grátinn í
dag.
. . . Hver undirokuð stétt,
hver undirokuð þjóð telur
hann sér til eignar. Því að í
vitund fólksins er hann sá mað
ur, sem gerði sósíalismann að
veruleika á þessari jörð“.
Sverrir Kristjánsson í grein-
inni Jósef Stalín. MÍR, 1. tbl.
1953, 4. árg.
„Heimatilbúinn ósannindi“
reyndust sannleikur
„Afturhaldsblöðin íslenzku
hafa rekið upp ferleg gól í
sambandi við flokksþing
Kommúnistaflokks Sovétríkj-
anna, og hafa einkennin í
fréttaflutningi þeirra sjaldan
birzt eins berlega og nú. Raun
verulegar fréttir frá flokks-
þinginu hafa alls ekki birzt í
þessum blöðum; hins vegar er
skáldskapurinn alveg taum-
laus, og síðan draga blöðin á-
lyktanir af heimatilbúnum ó-
sannindum sínum!“ . . .
Úr greininni: Rússagrýlumenn
miður sín. Þjóðviljinn, 22. febr.
1956.

-4
Lífleg félagsstarfsemi hjó Fók

Hestamannafélagið FÁKUR
[hyggst í vetur halda skemmti-
fundi, eins og að undanförnu og
Iverða þeir í stóra salnum í Skáta
heimilinu við Snonrahraut. Sii
fyrsti var haldinn 14. október,
én næsti fundur verður næst-
komandi laugardagskvöld. kl. 8.
Fjórir aðrir skemmtifundir á
laugardagskvöldum eru ákveðnir
í vetur.
1 Skemmtifundirnir byrja flestir
!með félagsvist og verða veitt ein
verðlaun hverju sinni, auk glæsi
legra heildarverðlauna fyrir all-
an veturinn, sem verða vandaðir
hnakkar fyrir karl og konu. Þá
verða einnig gamaniþættir, kvik-
myndasýningar, dans o. fl. Nú á
laugardaginn verða litmyndir frá
ferðalagi í Fiskivötn um Vonar-
skarð og í Öskju.
Aðgöngumiðarnir hverju sinni
gilda' sem happdrættismiðar, og
verður dregið í happdrættinu á
síðasta skemmtifundi vetrarins.
Verður sá vinningur mjög góður
“ hvíldarstóll, að verðmæti 4—5
þús. kr.
Auk skemmtifundanna verður
í vetur minnst 40 ára afmælis
Fáks í sambandi við árshátíð fé-
lagsins. sem verður á Hótel Borg
laugardaginn 3. marz.
í skemmtinefnd eiga sæti: Berg
ur Magnússon, Friðþjófur Þor-
kelsson, Sigríður Bjarnadóttir og
Haraldur Hallgrímsson.
Búlandshöfða-
opnaður
vegur
BÚLANDSHÖFÐA-vegur á Snæ-
fellsnesi verður opnaður til um-
ferðar í dag. Við það styttist leið
in frá Ólafsvík til Grundarfjarð-
ar úr 111 km og í 28 km. Ér þá
bílfær vegur norðanmegin á
Snæfellsnesi frá Stykkishólmi og
út í Ólafsvík, en þar fyrir utan
vantar vegarspotta fyrir Ólafs-
víkurenni, til að hægt sé að aka
kringum Snæfellsnes.