Morgunblaðið - 08.11.1961, Blaðsíða 6

6
MORGinSBLAÐlÐ
Miðvikudagur 8. nóv. 1961
Of hraður akstur
ALGENGUSTU réttarbrot hér-
lendis og í öllum tækniþróuðum
löndum eru ýmis brot á umferða-
lögum og þá einkum brot á
ákvæðum um bifreiðastæði og
hámarkshraða. Núgildandi
ákvæði um hámarkshraða bif-
reiða eru í 50. gr. umferðalag-
anna frá 1958, sem kveða á um,
að í þéttbýli megi ekki aka hrað
ar en 45 km á klst og utan þétt-
býlis eigi hraðar en 70 km hraða
á klst. 1 eldri lögum, bifreiðalög-
unum frá 1941, 26. gr. sagði, að
í kaupstöðum, kauptúnum og
ámóta þéttbýli mætti ökuhrað-
inn aldrei vera meiri en 30 km
á klst.
Auk ákvæða umferðalaga seg-
ir í 46. gr. lögreglusamþykktar
Reykjavíkur, að ökuhraða skuli
ávallt miða við gerð og ástand
ökutækisins, staðhætti, færð,
veðurfar og umferð og haga þann
ig, að aksturinn valdl ekki hættu
eða óþægindum fyrir aðra veg-
farendur né geri þeim óþarfa
tálmanir.
Nýlegar skýrslur um tíðni
brota á umferðalögum liggja
ekki fyrir, en á tímabilinu 1946—
1952 voru alls um 6300 aðilar
ákærðir fyrir slík br'ot eða um
900 á ári og hefur sú tala án efa
hækkað mjög verulega síðan með
aukinni tölu bifreiða og notkun-
ar þeirra. Af þessum 6300 hlutu
1100 ámin-ningu, 4600 sektir með
dómssátt, 143 sektir með dómi,
en aðei-ns 11 voru sýknaðir. Megn
ið af þeim málum. sem afgreidd
voru með áminningum og sátt
eru vegna brota á ákvæðum um
bifreiðastæði og ökuhraða. ^
1 sambandi við mál, sem sprett“
af meintum brotum á ákvæðun-
um um hárnark ökuhraða, verður
oft spuming um sönnunargildi
þeirra gagna og aðferða, sem
lögregian og umferðaeftirlitið
beitir við hraðamælingar á
akstri bifreiða. Einnig getur orð
ið spuming um hvaða gögn
ákærði getur lagt fram til þess að
hnekkja sönnunum löggæzlu-
manma.
TVF.IR DÓMAR
A þessu ári haf-a gengið tveir
hæstaréttardómar vegna of mik-
ils ökuhraða og eru þar staðfest-
ir báðir héraðsdómarnir. Talið
var sannað í öðru málinu, að
ekið hefði verið á rúmlega 60
km hraða miðað við klst frá
Miklatorgi að Þormóðsstöðum og
sekt ákveðin 300 kr. 1 hinu mál-
inu var ökuhraði frá Þormóðs-
stöðum að Miklatorgi talinn
sannaðu-r 70 km miðað við klst
og sekt á-kveðin 600 kr., en í máli
þessu var einnig ákært og sak-
fellt fyrir að hafa hraðamæli
ekki í lagi, sbr. 4., 5., og 26. gr.
umferðalaga.
Það sem er þó forvitnilegast
við þessa dóma eru aðferðir þær,
sem lögreglumennimir beittu við
hraðamælingu-na, en hæstiréttur
hefur í málunum tekið þær góðar
og gildar. Skal nú skýrt frá þess
um aðferðum.
MÆLING MEÐ
SKEIÐKLUKKU
Dag ein-n voru fjórir lögreglu-
þjónar að mæla hraða bifreiða,
sem óku um Reykjanesbraut.
Mælinguna framkvæmdu þeir
með þeim hætti, að 500 m spotti
var mældur út af bæjarverkfræð
ingi. Síðan voru tveir lögreglu-
Ný tillaga um aukið stjörnmálasamband Efnahagsbandalagsríkja
Ríkjasamband er fylgisam-
eiginlegri utanríkisstefnu
bílar staðsettir við hvom end-a
hins útmælda vegarkafla og sá
glögglega á milli þeirra, Ef
ástæða þótti til að mæla öku-
hraða, gáfu lögregluþjónarnir í
öðrum bílnum merki í gegnum
talstöð, þegar bifreið fór yfir
mörkin þeim megin og settu lög-
regluþjónarnir í hinum bílnum
þá skeiðúr sín af stað og tóku
nákvæman tíma á viðkomandi
bifreið þessa 500 m. 1 viðkomandi
máli reyndist tími bifreiðarinn-
■ar 29.2 sek. eða 61.6 km á klst.
Hinn ákærði ökumaður mót-
mælti því að hafa ekið yfir lög-
mætum hámarkshraða og bar
það m.a., að bifreið sinni, sem
væri mjög gömul og úr sér geng-
in, væri ekki hægt að -a-ka svo
greitt. Bifreiðin var reynd af bif-
reiðaeftirlitinu og reyndist öku-
hæfi hennar þannig, að ekki var
hægt að taka þessa mótbáru
ákærðs til greina.
Akærði reyndi einnig að bera
fyrir sig hugsanlégan rugling á
bifreiðum, þar sem fyrri lögreglu
bíllinn hafði ekki gefið upp skrá-
setninganúmer. þegar hann gaf
hinum lögregl-u-bíln-um merkið.
Slíkur ruglingur var talinn
óhugsandi með samhljóða vitn-
isburði fjögurra lögregluþjóna.
Farþegi í bifreið ákærðs bar
það fyrir dómi, að ökuhraði hafi
verið eðlilegur, en treysti sér
ekki til að áætla hraða bifreið-
arinnar á þeim vegarkafla, sem
mældur var. Ákærði treysti sér
heldur ekki til þess að tilgreina
hraðann, þar eð hann hefði ekki
gefið hraðamælinum gaum, hi-ns
vegar kvað hann hraðann hafa
verið „eðlilegan innanbæjar-
hraða“.
Niðurstaða málsins var sú, eins
og áður segir, að ákærði var sak-
felldur í undirrétti og hæstarétti
og segir svo í forsendum undir-
réttarins sem hæstiréttur vitnar
til:
„Með samhljóða lýsingu lög-
reglumannanna á hraðamæling-
unni og þar eð ekki eru talin
komin fram þau rök er véfengi
þá mælingu, þá þykir sannað
þrátt fyrir andmæli ákærð og
vitnisins, að ákærði hafi ekið allt
of hratt, miðað við aðstæður í I
FRAKKAR hafa lagt til við
ríkisstjórnir aðildarríkja Efna-
hagsbandalagsins — að þau
komi á hið fyrsta sín í milli
ríkjasambandi, sem hafi að
meginmarkmiði að skapa grund-
völl fyrir sameiginlega utanrikis
stefnu. — Þessi nýja tillaga
Frakka, er árangur af starfi
hinnar svonefndu Fouchet-
nefndar, sem ber nafn af for-
manni hennar, Christian Fouc-
het, sendiherra Frakklands í
Kaupmannahöfn. Hefur nefndin
unnið að áætlunum um stjórn-
málasamband aðildarríkja Efna-
hagsbandalagsins í framtiðinni.
Talsmaður franska utanríkis-
ráðuneytisins segir, að tillaga
Frakka sé lögð fram á grund-
velli álitsgerðar Fouchet-nefnd-
arinnar — en sú álitsgerð hafi
verið lögð fram eftir margra
umrætt si-n-n, en veðurfar v-ar
skv. fram-burði vitna rigning og
súld
MÆLING MEÐ EFTIRFÖR
1 hinu málinu voru aðstæður
’þessar: Dag einn voru tveir lög-
reglu-þjónar, sem staddir voru í
lögreglu-bíl, varir við. að bifreið
v-ax ekið á töluverðum hraða
norður Reykjanesbraut. Þeir
veittu bifreiðinni eftirför og urðu
að aka á 80—90 km hraða á klst.
til þess að ná bifreiðinni og þeg-
ar bifreiðinni var ekið með jöfn-
um bili hvorri á eftir annarri,
þá sýndi hraðamælir lögreglu-
bílsiins, sem síða<r reyndist í full-
komnu lagi, 70 km á klst.
Ákærði viðurkenndi fyrir
dómi, að hraðamælir bifreiðar
hans hefði verði óvirkur, en taldi
útilokað, að hann hefði ekið með
meiri hraða en sem svarar 40—50
km á klst., þegar greiðast var
ekið. Tvö vitni, sem voru farþeg
ar í bifreið ákærðs báru það
sama. Eins og áður var sagt, var
þessi ökumaður einnig sakfelld-
ur í undirrétti og hæstarétti.
1 niðurstöðum héraðsdómsins,
sem hæstiréttur vitnar til ségir
m.a.:
„Þrátt fyrir neitun ákærða
verður dóm-urinn að telja, að með
vætti lögreglumannann-a sé sann
að, að ákærði hafi gerst sekur
um háttsemi þá, er í ákæruskjali
greinir .... “
vikna starf. Aðildarríkin hafi
öll lýst sig fylgjandi hinni nýju
ráðstöfun, en nánari upplýsing-
ar um afstöðu einstakra ríkis-
stjóma ættu að liggja fyrir til
umræðu, er Fouchet-nefndin
kemur saman til fundar að nýju
10. nóvember nk. Talsmaðurinn
segir, að áætlunin hafi verið
lögð í heild fyrir brezku stjóm-
ina, sem hafi í meginatriðum
lýst sig henni fylgjandi. Vekur
þessi staðhæfing mikla athygli,
því að margir hafa talið Frakka
afar andvíga inngöngu Breta í
Efnahagsbandalagið og talið lík-
legt, að þeir myndu grípa til
róttækra aðgerða til að hindra
inngöngu Breta.
Rétt fyrir helgi var tilkynnt,
að de Gaulle færi í opinbera
heimsókn til Macmillans síðar í
þessum mánuði og verður hin
nýja tillaga væntanlega einna
efst á baugi í viðræðum þeirra.
Þá er einnig talið að tillaga
Frakka og viðbrögð einstakra
ríkja verði til umræðu á ríkis-
leiðtogafundi landanna sex, sem
hefst í Rómaborg 8. janúar nk.
Aðalatriði hinnar nýju tillögu
eru þau í stuttu máli, að aðild-
arrikin myndi með sér ríkja-
samband og fái sérstakar stofn-
anir, sem komið verði á fót inn-
an sambandsins, möguleika og
vald til að marka sameiginlega
stefnu landanna í utanríkismál-
um a.m.k. Æðsta stofnun ríkis-
ins verði nokkurs konar „Æðsta-
ráð“, en þar í eigi sæti æðstu
menn stjórna aðildarríkjanna. —
Skuli þeir koma reglulega sam-
an til funda til að ræða um
og ákvarða meginþætti hinnar
sameiginlegu stefnu. Þá skuli
starfa framkvæmdastjórn ráðs-
ins og þing sambandsins skuli
koma saman til funda a.m.k.
tvisvar á ári til umræðna um
stjórnmál og sameiginleg hags-
munamál.
Með samningi um stofnun
ríkjasambandsins skuli aðildar-
ríkin skuldbinda sig til að
fylgja sameiginlegri utanríkis-
stefnu, sem ákveðin verði á
fundum fyrrgreindra aðila í stað
ákvarðana um að koma aðeins
hvert öðru til aðstoðar ef um
árás sé að ræða, eins og tilskil-
ið er í hernaðarbandalögum.
Mdlverk eftii Goya finnsl
FYRIR ÞREMUR árum
keypti listaverkasali nokkur,
Sven Elmquist frá Malmö
nokkur „einskisverð" mál-
verk suður í Frakklandi fyr
ir 45 krónur sænskar. Ný-
leg-a var farið að grúska í
safni hans og varð glöggum
manni starsýnt á eina mynd-
ina. Hún er af stúlku í
gulri treyju, með hendurn
ar í handskjóli („muffu")
en sú kventízka lifði fram
á þessa öld.
Sænskir sérfræðingar og
erlendir fóru að athuga
myndina nánar, og nú er því
slegið föstu að hún sé eft-
ir spánska meistarann
Francisco Goya. Á henni
sést glöggt fangamark hans,
sem var mjög sérkennijegt,
og myndin sjálf ber ótvíræð
merki þess, að enginn hafi
getað málað hana nema
meistarinn Goya. Hún er 75x
65 cm stór. Listfræðingurinn
Aron Borelius í Lundi, sagði
fyrir skömmu frá þessum
fundi og sýndi myndina í
sjónvarpi á Norðurlöndum.
Hann var spurður að því,
hvort ekki væri ósennilegt
að málverk eftir Goya gæti
gengið manna á milli án
þess að tekið væri eftir höf
undinum, og svaraði hann
því þá til, að enginn hefði
orðið til þess að hirða um
reitur hans, er hann dó, en
þá var hann landflótta. Goya
fæddist árið 1746 og dó 1828,
sem umkomulaus og misskil-
inn listamaður, þó meiri birta
stafi nú af nafni hans en
flestra samtíðarmanna hans í
listinni. — Sk. Sk.
• Önnur skoðun á
hvrnunum
Þ. A skrifar:
Eg get ekki orða bundizt
eftir að hafa lesið pistil yðar
í Mbl. í dag (4. nóv.) um
hyrnumjólk. Þannig er, að ég
hefi verið búsett í Svíþjóð sl.
4 ár, og ég var mjög glöð
þegar ég k»m hingað og sá að
farið var að selja mjólk í hyrn
um, vegna þess að ég er orðin
vön þeim Og kann vel við þær.
I Svíþjóð hafa allar mjólkur
búðir rnjólk, rjóma og súr-
mjólk í hyrnum og auðvitað
einnig í flöskum, svo að við-
skiptavinurinn geti valið. Þar
var kvartað yfir því í fyrstu,
hversu rúmfrekar hyrnurnar
væru, en þá sýndu þau tvö
fyrirtæki sem annast vinnslu
mjólkur þar, fram á, með skýr
ingarmyndum í dagblöðum, að
sama magn mjólkur tekur
mun minna mtrými í ísskápn-
um í hyrnum heldur en í flösk
um. Þar að auki hafa verið
innkaliaðar allar ljósar, gagn-
sæjar mjólkurflöskur og
flöskumjólkin aðeins höfð í
dökkbrúnum flöskum, vegna
þess að rannsóknir hafa leitt í
ijós að miólkin heldur sig því
lengur. eftir því sem minni
birta kemst að henni.
Þar að auki finnst mér
margir kostir við hyrnumjólk-
ina. Það er mun léttara að
halda á mörgum lítrum af

mjólk í hyrnum en I flöskum
og ef maður fer annarra er-
inda og vill kaupa mjólk á
heimleiðinni, þá þarf maður
ekki að dragast með fleiri tóm
ar fióskur með sér.
* Breyting skipa-
frétlanna
Þá hafa nokkrar sjómanns-
konur komið að máli við Vel-
vakanda Og beðið um að koma
á framfæn óánægju sinni með
að farskipafregnir skuli ekki
lengur lesnar með hádegisfrétt
um, heldur færðar til kl. 3.
Segjast þær vilja fylgjast með
hvar menn þeirra séu staddir,
en oftast vera komnar út þeg-
ar 3-fréttir eru, til að sinna ein
hverjum erindum.
Um þetta eru skiptar skoð-
anir. Skipin eru orðin svo
mörg, að það verður mikil
romsa, sem allir landsmenn
verða að hlusta á með hádegis-
matnum á hverjum degi, og
oft var ég búinn að heyra
óþolinmæði gæta hjá þeim sem
voru að hlusta á fréttirnar í há
deginu, áður en þessi breyting
var upp tekin.
Auðvitað vilja sjómanns-
konurnar fylgjast með skipum
manna sirna á farskipunum,
en þær upplýsingar er að finna
í dagblöðunum, ef þær missa
af 3 írétt.unum og auk þess
hægt að hringja í skipafélög-
in, svo varla er hægt annað
að segja en þjónustan við þær
hvað þetta snertir sé*- sæmi-
leg. Togarasjómannskonurnar
verða að láta sig hafa það að
hringja til útgerðarinnar, til að
vita hvar menn þeirra eru
staddir, og hefi ég ekki heyrt
þær kvarta.