Morgunblaðið - 08.11.1961, Page 12
12
MORCVISBLAÐIÐ
MiðviKudagur 8. nðv. 1961
UTAN UR HEIMI
Oí mikið af
svo góðn....
SVÍN þykja almennt heldur
ófagrar skepnur — og seg.ja
má, að við þau sé kenndur
allur heimsins sóðaskapur. —
A.m.k. er æði oft jafnað til
aðsetursstaðar þeirra, svína-
stíunnar, ef lýsa skal sér-
staklega óþrifalegu umhverfi.
ÍÞó fullyrða þeir, sem fást við
hirðingu svína, að þau séu í
rauninni hinar hreinlátustu
skepnur, sem hugsazt geti.
Já, það er mörgu logið.
— ★ —
Ekkert er ljótt, sem guð
hefur skapað, sagði gamla
fólkið — a.m.k. hér áður
fyrr. Það er þó ekki hægt að
taka frá fólki þess persónu-
lega fegurðarsmekk — og
því verða þessi arðsömu dýr
að sætta sig við það, að sum-
um, og jafnvel flestum, þyki
þau harla lítið augnayndi. En
það er eins með grísina og
önnur ungviði, að mörgum
þykja þeir ósköp indælir,
þótt fullorðnu skepnurnar
veki hinum sömu óhug. Og
ungviði við móðurbrjóst þyk-
ír flestum fögur sjón á viss-
an hátt.
- ★ -
Þessi föngulega gylta á
myndinni og börnin hennar
eru danskrar ættar. Svín
eru arðsamur búpeningur —
en þó er ekki víst, að danski
bóndinn, sem á gyltuna með
grísahópinn myndarlega, hafi
glagðzt af heilum hug við
fjölgunina. Svínastofninn i
Danmörku er nefnilega kom-
inn yfir 7 milljónir — hefur
vaxið um 1 miiljón á sl. ári
— og bændur eiga orðið í
erfiðleikum um að koma
svínakjötinu sínu í verð.
Þetta er að verða alvarlegt
vandamál — og menn sitja
með sveittan skallann við að
finna ráð til að draga úr
framleiðslunni.
Stórbætt asdictæki
FYRIR nokkru var sagt frá
því í Noregi, að tekizt hefði
að smíða nýtt asdic-fiskileit-
artæki, sem hefði a.m.k,
þrisvar sinnum meira leitar-
svið en eldri gerðir. Var
fyrsta tækið sett upp í haf-
rannsóknarskipið „Johan
Hjort“, og vænta menn þess,
að það gefi vo góða raun, að
brátt verði hafin fjöldafram-
leiðsla á því.
— ★ —
Haft er eftir sérfræðingi á
hafrannsóknarskipinu, að nýja
tækið dragi 10.000—15.000 m
— en hin eldri tæki hafi að-
eins dregið um 3.000 metra,
við beztu skilyrði. Auk þess
hafi verið smíðaður nýr mót-
takari, sem magni merkin eft
ir því. hve fiskurinn stendur
djúpí.
— ★ —
Þetta fyrsta tæki kostaði
um 750 þúsund norskar krón-
ur, en ekki er unnt að segja
neitt um það enn, hvað hvert
tæki muni kosta, ef farið
verður út í fjöldaframleiðslu.
ínrguitlíltóil*
O'tgefandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm;>
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og avgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 3.00 eintakið.
DAUÐAR BÓKMENNTIR
CÍÐA’STL. sunnudag var
^ rætt hér í forystugrein
um hina afslöppuðu list
kommúnismans eins og hún
birtist í Sovétríkjunum. Vest
urlandabúar hafa þurft að
horfa upp á það, að rússnesk-
um bókmenntum hrakar með
hverju ári sem líður, svo nú
er fátt um fína drætti í þeim
efnum í þessu gamla landi
ógleymanlegra bókmenntaaf-
reka. Hefur það raunar vak-
ið hina mestu furðu hve
rækilega kommúnismanum
hefur tekizt að ganga af
rússneskum bókmenntum
dauðum og það á ekki lengri
tíma en raun ber vitni. Nú
er svo komið að varla birtist
í Sovétríkjunum bók sem at-
hygli vekur og ef um sæmi-
legt bókmenntaverk er að
ræða, er það annað hvort
endurskoðað af þar til skip-
aðri sérfræðinganefnd flokks
ins eða þá að reynt er með
öllum tiltækum ráðum að
koma í veg fyrir að verkið
sé gefið út. Er nóg að minn-
ast á Dr. Sivago þeirri full-
yrðingu til stuðnings.
Einn helzti formælandi
kommúnistastjórnarinnar í
Sovétríkjunum er rithöfund-
urinn Mikhail Sjólokoff, sem
virðist vera sérfræðingur í
því að lúta boðum og bönn-
um stjórnar sinnar.
Sjólokoff er ekki blindur
á þá staðreynd, að rússnesk-
um bókmenntum hefur stór-
hnignað, en auðvitað vill
hann kenna öðru um en
kommúnismanum.
Sjólokoff segir m. a. um
rússneska leikritagerð, að
hún standi höllum fæti og
raunar sé hún í þvílíkri nið-
urníðslu að ekki séu nema
örfá verk, sem hafi bók-
menntalegt gildi. Á þessu ári,
segir hann, að 1114 leikrit
hafi verið sett á svið í Sovét-
ríkjunum. Af þeim fjalla 780
um uppbyggingu kommún-
ismans. Flest eru þessi leik-
rit einskis virði, segir rit-
höfundurinn.
En nú spyrjum við hér á
Vesturlöndum: Hvernig er
hægt að semja gott leikrit
um ástandið í Sovétríkjun-
um, um kommúnismann og
leiðtogana, án þess að um
hálfgert glæpaverk sé að
ræða? Rómantískar glans-
myndir geta aldrei verið
sönn túlkun á kommúnist-
ísku þjóðfélagi. Það er þjóð-
skipulagið sjálft, kommún-
isminn, sem hefur eyðilagt
rússneskar bókmenntir. —•
Stjórnin segir við rithöfund-
ana: Þið eigið að draga upp
fallegar og skáldlegar mynd-
ir af ástandinu. Niðurstaðan
verður í samræmi við þá
ábendingu Snorra forðum, að
oflof sé háð. Og það sem
verst er, háðið lendir á bók-
menntunum sjálfum.
Það þarf mikinn kjark til
að ræða opinberlega um
þessa hlið rússneskrar menn-
ingar, án þess að eyða einu
orði að hinni raunverulegu
ástæðu þeirrar hnignunar,
sem hér um ræðir. En Sjólo-
koff ferst þetta starf vafa-
laust vel úr hendi að dómi
Sovétstjórnarinnar. Að laun-
um hefur sjálfur Krúsjeff
lýst því yfir, að bærinn sem
skáldið býr í sé „höfuðborg
Sovét-skáldskapar“. — Yfir
þeirri höfuðborg er engin
reisn, eins og nú standa sakir.
KÍNA OG
SOVÉT-RÍKIN
¥ ÍTILL vafi er á því að upp
gjörið við albanska
kommúnistaflokkinn á flokks
þinginu í Moskvu er jafn-
framt uppgjör við Stalinist-
ana í Peking. Má telja það
nokkurn veginn fullvíst, að
mikill og djúpstæður klofn-
ingur sé nú milli forystu
hinna stærstu kommúnista-
ríkja. I gær birtist í blöð-
unum frétt þess efnis að
Albanir hafi gengið út af
fundi í Peking, þegar sendi-
herra Sovétríkjanna þar í
borg réðist í ræðu á albanska
kommúnistaleiðtoga og Stal-
inismann. Er sú frétt hin at-
hyglisverðasta, og ekki sízt
þær upplýsingar að frétta-
stofa Nýja Kína í Peking hafi
sent frá sér grein, þar sem
farið er hinum fegurstu orð-
um um kommúnistaflokk
Albaníu. Og þá er hitt ekki
sízt merkilegt að málgagn
stjórnarinnar í Peking, Dag-
blað þjóðarinnar, birti dag-
inn fyrir byltingarafmælið
orðrétt árásir albanska komm
únistaflokksins á Nikita
Krúsjeff, þar sem hann er
sakaður um endurskoðunar-
stefnur. Er grein þessi birt
athugasemdalaust í blaðinu.
Hér ber allt að sama
brunni. Alvarlegur klofning-
ur er kominn upp á milli
Mao Tse Tung og Krúsjeffs.
Ósagt skal látið hversu ör-
lagaríkur hann verður, er
stundir líða fram. En ef hann
eykst frá því, sem nú er,
má gera ráð fyrir stórtíðind-
um úr þessum herbúðum á
næstu mánuðum.
New York Times ræðirfyr-
ir skömmu í ritstjórnargrein
um þennan ágreining, og
bendir á, að Krúsjeff hafi
misreiknað sig á flokksþing-
inu. Hann hafi treyst því, að
efnahagur kínverskra komm-
únista væri í þvílíkri niður-
lægingu, að Kínverjarnir
yrðu að beygja sig undir þá
einhliða ákvörðun Moskvu,
að svipta kínverska lepprík-
ið Albaníu dýrð kommúnism-
ans, eins og blaðið kemst að
örði. En Mao Tse Tung og
Sju En Lai beygðu sig ekki.
Þvert á móti var Krúsjeff
sagt, og það innan veggja
Kreml, að hann hegðaði sér
ekki eins og alvarlega hugs-
andi Marxist-Leninisti. Blað-
ið bendir ennfremur á, að
Krúsjeff sé reiður yfir þess-
um mistökum, og þess vegna
hættulegri en nokkru sinni
áður. Hann hafi verið kall-
aður endurskoðunarsinni og
jafnvel látið að því liggja að
hann væri ekki nógu harður
gagnvart kapitalistunum. —
Kannski þetta sé ein af skýr-
ingunum á framkomu hans
undanfarnar vikur. Hvað sem
því líður hafa mistök Krús-
jeffs leitt til þess að allur
heimurinn getur nú fylgzt
með átökunum milli Kína og
Rússlands. Vegna frumhlaups
Krúsjeffs fara þau nú fram
fyrir opnum tjöldum.
FURÐULEG
RITSMÍÐ
T MOSKVUMÁLGAGNINU
á íslandi birtist í gær
einhver hin furðulegasta rit-
smíð, sem hér hefur sézt.
Er hún eftir fréttaritara blaðs
ins í Moskvu. Um grein þessa
er getið á öðrum stað í blað-
inu og er ástæða til aðbenda
mönnum á að kynna sér hin
einstæðu sjónarmið, sem þar
eru sett fram.
Á einum stað í greininni
er rætt um ágreining þann,
milli Peking og Moskvu, sem
getið er um hér að framan.
Greinarhöfundur ræðir um
„klofningsmennina“ Molotov,
Malenkov, Kaganovitch og
fleiri. Segir hann orðrétt:
„Hitt er svo annað mál að
þegar maður heyrir talað um
fastheldni þeirra við forna
siði, um skoðanir Molotovs á
utanríkismálum o.s.frv. — þá
læðist ósjálfrátt að sú spurn-
ing, hvort hér sé ekki —
meðal annars — verið að rök
ræða undir rós við kínverska
kommúnistaflokkinn, en Kín-
verjar fylgja eins og kunn-
ugt er strangri stefnu. Þetta
er vissulega eins og hver
önnur getgáta, en samt ekki
fráleit".
í þessari „getgátu“ felst
hvorki meira né minna en
það að ákveðnir einstakling-
ar í valdastöðum í Rússlandi
eru ásakaðir persónulega til
þess að koma á framfæri
árásum á kínverska kommún
ista, sem ekki er þorað að
víkja að beint. Hinn nýi
hreinleiki kommúnismans er
sem sagt fólginn í því að
fórna ákveðnum einstakling-
um fyrir meint afbrot allt
'annarra manna. Ekki ætti
Stalin sálugi að þurfa að
snúa sér við í gröfinni vegna
þess að verið væri að af-
nema það réttarfar, sem hann
innleiddi í Rússlandi.