Morgunblaðið - 08.11.1961, Page 15

Miðvikudacur 8. nóv. 1961
MORCT'VTtr 4 ÐÍÐ
15

t

RÓBÓT ER orð, sem mikið
er notað í tæknimáli í dag.
Það er samheiti á öllum þeim
tækjum eða vélum, sem geta
unnið gagniegt verk án þess
að þurfa að vera undir stjórn
manns eða manna.
Hinar langdrægu eldflaugar
Rússa og Bandaríkjamanna,
sem hægt er að skjóta megin
landanna á milli á fyrirfram
ákveðin skotmörk, svo að ekki
munar nema sáralitlu, eru
róbótar.
Flóknar vélar með radar-
augu, griptangahendur og
tæki til að flytja sig um, eru
nú notaðar á atomrannsókna-
stöðum til þess að framkvæma
ýmsa hluti, sem maðurinn
sjálfur getur eklki gert vegna
geislunarliættu. Þessar vélar
eru einnig róbótar.
í vísindaskáldskap, þar sem
hugvitsamir rithöfundar láta
hugann reika um lendur fram
tíðarinnar, hefur orðið róbót
‘

fengið mjög ákveðna merk-
ingu: Róbótar eru verur gerð
ar af mannahöndum. Þeir
geta gert flest það sem menn
irnir geta, en flest þó miklu
betur. Tilfinningar eru þó
framandi hjá þeim, því þeir
eru gerðir úr stáli, plasti,
gleri og ýmsum öðrum efn-
um. í gerðum sínum fylgir
róbótinn ýmsum reglum. —
Regla númer eitt, er svohljóð
Cpace Robinsoti Crusos
Róbótinn NOMAD hefur vakandi auga með veðrinu í kringum sig og sendir árangurinn
eignasb'7 bræður, sem verða
staðsettir hingað og þangað í
Kyrrahafinu og Atlantshafinu.
Hlutverk þeirra allra verður
það sama og byggist á reglu
númer eitt fyrir alla róbóta:
að vaka yfir lífi húsbónd-
anna.
Þeir munu senda inn athug
anir sínar með ákveðnu milli-
bili: vindstefnu og styrkleika,
hitastig, sólarljósmagn, raka-
stig o.s.frv. Sérstaklega munu
þeir vera á verði fyrir hvirfil-
vindum, sem alltaf eiga upp-
tök sin yfir hafsborði.
tJTLITIÐ
Til þess að lýsa útliti NO-
MAD er að öllum líkindum
bezt að benda á, að hann lít-
ur út eins og skip, sem komið
hefur of nálægt söginni bæði
‘að aftan og framan. Það er þó
ekki útilit hans, sem heillar
mest, heldur hið algera sjálf-
stæði hans. Hjá NOMAD
finnst enginn einmanaleiki,
engin sjóveiki og engin heim-
þrá. NOMAD er nefnilega ó-
háður þeim verum, sem eru
gæddar þessum veikleikum.
1 skrokk NOMADS eru fjög
Róbútinn Nomad
vakir nótt og dag
andi: Gjör allt til þess að
hindra það, að líf húsbónda
þíns (húsbóndi: maður) lendi
í hættu. Þessi regla leiðir okk
ur beint að þeim róbót, sem
tilgangur þessarar greinar er
að segja frá.
NOMAD
Úti á Mexikóflóa ekki langt
frá Flórída er einmana róbót
kastað til og frá af öldunum.
Einn daginn ' eru öldurnar
smáar og veigalitlar en annan
daginn verða þær himinháar
og ógnandi vegna hvirfilvinda,
sem oft eiga upptök sín á þess
um slóðum. Það er þó sama
hvernig veðrið umhverfist og
hamast, á sex tíma fresti send-
ir róbótinn inn veðurathugan
ir sínar til strandarinnar.
Já, róbótinn er sjálfvirk
veðurathugunarstöð, frum-
burður sinnar tegundar, sem
hefur hlotið nafnið NOMAD
(Navy Oceanographic Auto-
matic Device). Að loknum til-
raunum með hann mun hann
&SANDON SHIP'" WITHTHAT ALARM, INTERPLANETARV
SAILORS WILL SOMEDAÝ ESCAPE FROM A "5PACEWRECK,
— USINS A ffLIFE-BOAT" HOLDING FOOD, WATER AND AIR
SUPPLIES. EVEN IF MAROONED NEAR MARS —
4-OMILLION MILES ORMORE AWAV..,.
,...AN EARTHLV
RESCUE SHIP WILL
PICKUPTHE SFACE
CASTAWAVS IN LESS
. time than some
SAILORS HAVE BEEN
ADRIFTATSEAi
Robtson Krúsð gclmferðanna. — „Yflrgefið skipið!“ —
Þessari skipun munu geimfarar einn góðan veðurdag hlýða
er þeir verða skipreika, og nota þá „björgunarbát“. sem
hefur að geyma matvæli, vatn og aðrar vistir. Jafnvel
þótt „báturinn“ væri nærri Mars — 40 milljón mílur eða
meira í burtu — þá mundi björgunarskip frá jörðu bjarga
geimförunum á skemmri tíma en sjómenn hafa stundum
verið á reki á úthöfunum.
Uppskera á Venus. — Jap-
anskir fiskimenn veiða svif,
billjónir af lifandi verum- úr
sjónum. — Stjörnufræðingar
telja, að hugsanlegt sé að „loft
ur loftþétt hylki, sem geyma
senditækin og „veðurheilann".
A möstrum finnast síðan hin
venjuiegu veðurathugana-
tæki með vindmæla í broddi
fylkingar.
Rafmagnið til þess að knýja
senditækin fær NOMAD á
snjallan hátt. Vindurinn eða
stormurinn, sem NOMAD
kemur upp um í tæka tíð, áð-
ur en hann nær ströndunum,
lætur rafmagnið í té í gegn
um vindmyllur. NOMAD fer
þannig aftan að óvini sínum
og hagnýtir sér vankunnáttu
hans.
Sólarrafhlöður finnast einn
ig um borð í tilraunaskyni, og
er ekki ólíklegt, að þær komi
til að spila stórt hlutverk í
framtíðinni.
í ÓVEÐRUM
Ef vindhraðinn mælist stöð
ugur yfir 33 hnúta, sendir
NOMAD inn veðurskeyti með
klukkutímafresti í staðinn
fyrir með sex tíma fresti,
eins og vanalega. Hinn 3%x7
metra stóri róbót verður þá
fyrir heljarátökum, og þá gild
ir, að hann sé vel festur við
botninn, þar sem hann er stað-
settur. Ankerið, sem vegur
eitt tónn, er eins og regnhlíf
eða sveppur í laginu, og við
það er róbótinn bundinn með
festi, sem samanstendur af
þrenns konar tegundum festa.
svif“ sé til á Ven-us, og hægt
sé að •,veiða“ það í háfa. Þetta
mundi l.oma i veg fyrir sult
gesta frá jörðinni.

Akkerið,sem heldur NO-
MAD kyrrum á sama stað.
Það vegur eitt tonn og er,
eins og myndin sýnir, eins
og sveppur í laginu. Ró-
bótinn er bundinn við akk-
erið með nálægt 5 km Iangri
festi, sem er í þrem hlut-
um: stálkeðju, nylonkaðli
og stállvír.
Neðst e>. keðja um hundrað
metra á lengd. Þá tekur við
nylonkaðall, sem spennir
fjóra og hálfan kílómeter, oig
síðast er stálvír, um fimm
hundruð metrar.
12. september 1960 varaði
NOMAD suðurströnd Banda-
ríkjanna við hvirfilvindinum
Ethel (Bandaríkjamenn gefa
hvirfilvindunum ávallt nöfn),
sem gerði usla, þegar hann
náði ströndinni. Nomad má
þakka fyrir, að hamfarir óveð
ursins gerðu minni skaða, en
hefði annars orðið, ef strand
búar hefðu ekki verið varaðir
við í tæka tíð. Einungis með
því borgaði NOMAD fyrir
sig, og þeir, sem til þekkja,
segja að betri fjárfestingu
geti ríkisstjórnir varla gert.
Hver róbót kostar um 50.000
dollara og má reikna með, að
þeir þó endast í 10 ár,-lengra
þeir þó endast í 10 ár, lengur
eða skemur, þá sanna þeir
eitt. öld róbótanna, sem vis-
indaskáldsagnahöfundar hafa
séð fyrir, er að ganga í garð.
Björgvin Hólm.
<
Vélbátur til sölu
Höfum til sölu 80—90 smáiesta báta.
Lögfræðiskrifstofa Laugavegi 19.
Tómas Árnason og Vilhjálmur Árnason
Símar 24635 og 16307.

Gestur
dj o Einarsson
Laufásv. 18.
Sími:
24-0-S8.
Passamyndir teknar í dag og
tilbúnar á morgun.
Tabu
Dömubindi fyrirliggiandi.
Kr. Þorvaldsson & Co.
Grettisgötu 6 — Sími 24478.