Morgunblaðið - 02.02.1962, Blaðsíða 6

p
MORCVNTtlAÐlÐ
Föstudagur 2. febr. 1962
15 nýir þjálfarar
í hjálp í viðlögum
MEÐ aukinni vélvæðingu fylgir
aukin slysahætta. i>etta er
reynsla allra tækniþróaðra þjóða.
Þessari hættu verður ekki bægt
frá dyrum manna, og því meira
sem slysahættan eykst, því
brýnni verður þörfin fyrir að al-
menningur viti, hvað bezt sé að
gera, eða ekki gera, þegar slys
ber að höndum. Almenningur má
ekki vera ófróður um höfuðatrið
in í hjálp i viðlögum.
Bauði Kross íslands hefur á-
vallt verið ljós þörfin fyrir
fræðslustarfsemi á þessu sviði og
hefur beitt sér fyrir ótal nám-
skeiðum í hjálp í viðlögum. Þau
hafa yfirleitt verið vel sótt og
vafalaust komið að góðu gagni.
Námskeiðin hafa þó hvergi nærri
náð til nægilegra margra, hafa
t d. sjaldan verið haldin utan
Reykjavikur, og hefur þar ráðið
mestu um mikill skortur á
kennslukröftum.
Til þess að ráða bót á þessu
hefur stjórn R.K.Í. ákveðið að
stofna til námskeiða, sem ætluð
eru körlum og konum, sem taka
vilja að sér að kenna öðrum í
sínu byggðaiagi hjálp í viðlögum
og skyndihjálp á slysastað. Nám-
skeið þessi miðast við það, að
þeir, sem ljúka þeim á tilskil-
inn hátt, séu færir um, og fái
réttindi til að standa fyrir Rauða
Kross námskeiðum í hjálp í við-
iögum.
Hið fyrsta af þessum námskeið-
um var haldið í Reykjavík í des-
'embermánuði sl. Sóttu það 18
manns víðs vegar af landinu.
Fimmtán þeirra öðluðust viður-
kenningu R K.Í. til þess að kenna
almenningi þessi fræði.
Stjórnandi námskeiðsins og að-
alkennari var Páll Sigurðsson,
tiyggingaryfirlæknir, aðstoðar-
kennari var Jón Oddgeir Jónsson,
fulltrúi.
Á myndirlni sjást þátttakendur
og kennarar, sem hér segir: aft-
asta röð, talið frá vinstri: Garðar
Pálsson, Rvk., Páll Zophaniasson,
Rvk., Hafsteinn Þorvaldsson, Sel
fossi, Jón I. Guðmundsson, Sel-
fossi og Guðmundur G. Péturs-
son, Rvk. M;ðröð: Garðar Viborg
R., Hafsteinn Bergmann Patreks
firði, Lárus Þorsteinsson, Rvk.,
Ásmundur Guðmundsson, Kópa-
vogi, Ólafur Steingrímsson, Rvk
Jón Jónsson, Rvk., Helgi S. Jóns-
son, Keflavík, Börkur Thorodd-
sen, Rvk., Vilhjálmur Pálsson,
Húsavík, og Sig. Gunnar Sigurðs
son, Rvk.Sitjandi: Sveinborg Jóns
dóttir, Rvk, Jón Oddgeir Jóns-
son, aðstoðarkennari námskeiðs
ins, Sigríður Valgeirsdóttir, Silf
urtúni, Páll Sigurðsson, læknir,
aðalkennari námskeiðsins og
Jóna Hansen, Rvk.
(Frá Rauða Kross íslands)
Halldórs Steinseris
minnzt á Alþingi
Alþingi kom saman í gær
ALÞINGI kou. saman til fyrsta
fundar síns í gær eftir hlé það,
sem gert var a þingstörfum yfir
tátíðaniiar. Áður en gengijð var
til dagsktár tók Ólafur Thors
forsætisráðncria til máls og lýsti
yfir, að samkvæmt forsetabréfi
bæfust framhaldsfundir Alþingis
að nýju. Jafnframt óskaði hann
forseta, afþingismönnum og starfs
mönnum Alþingis gleðilegs árs
um leið og hann lét í ljós þá
ósk og von, að storf þeirra mættu
verða landi og lýð til blessunar.
Kjörbréf samþykkt
Þá tilkyimti forseti, að Jón
Pálmason tæki sæti Einars Ingi-
mundarsonar á þingi, þar sem
Einar gæti ekki sinnt þingstörf-
um vegna embættisanna og að
Einar Ágústsson tæki sæti Þór-
arins Þórarinssonar, þar sem Þór-
arinn mundi dveljast erlendis
næstu vikur Þá var og kjörbréf
Bergþórs Fmnbogasonar kennara
samþykkt. en hann tekur sæti
Karls Guðjónssonar, sem ekki
getur sinnt þingstörfum vegna
veikinda.
Hveraorka til fóðurframleiðslu
Þá var tekin til einnar umræðu
þingsályktunartillaga frá Páli
Kristjánssyni og Birni Jónssyni
um, að rannsakað verði hið
íyrsta, hvort hagkvæmt sé að
nýta hvera cg jarðhitaorku, sem
fyrir hendi er í Reykjahverfi í
Suður-Þingeyjarsýslu, til fóðurs
framleiðslu í sambandi við rækt-
anleg landssvæði, sem þar eru
nálæg.
Björn Jónsson (K) mælti með
tillögunni og sagði m. a., að ef
sú yrði raunin, að nýting hvera-
orku og annars jarðhita mundi
lækka framleiðslukostnað hey-
mjöls mjög verulega, þá mundi
vart finnast heppilegri staðsetn-
ing fyrir íra^nleiðslu af því tagi
en' í Reykjahverfi.
Ekki tóku fieiri til málst^g var
samþykkt að fresta umræðunni
Og vísa tillögunni til allsherjar-
nefndar.
í UPPHAFl fundar Alþingis í|
gær minntist Friðjón Skarphéðins
son Halldórs Steinsens læknis
og fyrrverandi alþinigismanns, er
lézt 25. des. sl., en þingmenn
vottuðu minningu hins látna virð
ingu sina með því að rísa úr sæt-
um.
Forseta mæltist á þessa leið:
„Á jóladag, 25. des. sl., andað-
ist í sjúkrahúsi hér í bæ Halldór
Steinsson læknir og fyrrverandi
alþingismaður, 88 ára að aldri.
Eg vil leyfa mér að minnast hans
hér með nokkrum orðum.
Halldór Steinsen fæddist 31.
ágúst 1873 í Hvammi í Dölum.
Foreldrar hans voru Steinn prest
ur þar Steinsen, sönur Torfa
söðlasmiðs í Reykjavík Steins-
sonar, og konu hans. Wilhelm-
ine Cathrine, dóttir Móritz Bier-
ings kaupmanns í Reykjavík.
Hsnn var ungur settur til mennta
brautskráðist úr latínuskólanum
í Reykjavík 1894 og lauk embætt-
isprófi úr læknaskólanum í
Reykjavík 1898, hálfþrítugur að
aldri. Veturinn 1898—1899 starf-
aði hann i sjúkrahúsum erlendis.
Á árinu 1899 var hanti settur
aukalæknir í Ólafsvík og skipað-
ur héraðslæknir í Ólafsvíkurhér-
aði árið 1900. Gegndi hann því
embætti fram á árið 1934, er
hann lét af störfum fyrir aldurs
sakir. Fluttist hann þá til Reykja
víkur Og átti hér heimili síðan.
í sveit og héraði vann Halldór
Steinsson að ýmsum félagsmál-
um, og voru honum falin þar
ýmis trúnaðarstörf^ Hann átti
sæti í hreppsnefnd Ólafsvíkur 20
ár, í sýslunefnd Snæfellsnessýslu
2 ár og í stjórn sparisjóðs Ólafs-
víkur 17 ár, Hann var formaður
Framfarafélags Ólafsvíkur 10 ár
og formaður Verkalýðsfélags
Ólafsvíkur 18 ár. Þingmaður Snæ
fellinga var hann á árunum 1912
—1913 og 1916—1933, sat á 22
þingum alls. Lengst af átti hann
sæti í efri deild og var forseti
deildarinnar á þingunum 1923—
1927. Hann átti um skeið sæti í
byggingarneínd Landspítalans og
sat í Landsbankanefnd á árun-
um 1928—1936.
Halldór Steinsson var góður
námsmaður, vel búinn að líkam-
legu atgervi, þéttur á velli og
iðkaði íþróltir fram á gamalsald-
ur. Hann var gæddur þeim kost-
um, sem nauðsynlegir eru til
góðrar læknísþjðnustu 1 afskekkt
um sveitum við erfiðar samgöng-
ur, þar sem mjög reynir á kunn.
áttu í læknisstörfum og karl-
mennsku í ferðalögum. Hann var
skyldurækinn embættismaður og
honum farnaðist vel við lækn-
ingar. Á Alþingi hafði hann eink
um skipti af heilbrigðismálum,
fjárhagsmálum og samgöngumáí
um. í umræðum á þingi var hann
gagnorður og rökfastur, þéttur í
lund og fastur fyrir, ef því var að
skipta.
Halldóri Steinsen er svo lýst,
að hann hafi verið geðríkur, en
stilltur vel, dulur í skapi, en skýr
í hugsun, ómannblendinn, en
tryggðatröll og manna glaðastur
og skemmtilegastur, þegar svo
bar undir.
Eg vil biðja háttvirta alþingis-
menn að votta minningu þessa
látna merkismanns virðingu sína
með því að rísa úr sætum.“
• Réttur úr
lambakjöti
í gær var í blaðinu sagt
frá því að Þorvaldur Guð-
mundsson hefði á undanförn-
um árum verið að gera til-
raunir með lambakjöt og væri
farinn að útbúa léttsaltaða og
léttreykta hryggi og læri og
kynna þetta matreitt á sér-
stakan hátt bæði í sínum veit
ingastað i Reykjavík og
erlendis.
Þetta er í rauninni merki-
legri fregn en virðist í fljótu
bragði. Lambakjöt þykir ekki
serlega ,,fínt“ kjöt erlendis og
er ekki mikið borðað. íslenzka
lambakjötið hefur að visu sér-
stætt bragð vegna þess að
kindunum er beitt á fjalla-
gróður og er mjúkt og gott,
en það þarf meira til, að vinna
á móti þeirri vantrú sem fólk
erlendis hefur almennt á
kindakjöti. Framreitt létt-
reykt og grillsteikt á teini er
lambakjöt orðið að rétti, sem
hefur sérstöðu.
Einasta þjóðin. sem ég veit
um, er borðar eins mikið af
lambakjöti og við íslendigar
eru Grikkir og þeirra kjöt er
mjög svipað okkar á bragðið.
Algengast er að steikja það
alveg eins og við gerum,
a.m.k. úti í sveitum. En Grikk
ir hafa miklu fjölbreytari að-
ferðir til að matreiða lamba-
kjötið en við og kann ég ekki
frá þeim að segjar Þó man ég
hve gott mér þótti þar kjöt af
lambalæri, sem steikt var á
teini við jafnan hita og sneið-
ar skornar jafnóðum utan úr
lærinu, sem hélt síðan áfram
að snúast við eldinn og sárið
að jafnast. Kjötið var nokkuð
mikið kryddað. Mér fannst
ekkert að því að borða lamba
kjöt á hverjum degi, er ég
var þar á ferð, en ég man að
blaðamönnum frá flestum
löndum Vestur-Evrópu og frá
Norður-Ameríku þótti lítið til
koma, voru búnir að fá alveg
nóg eftir vikuna.
Vonandi verður kynning
Þorvaldar til þess að íslenzkt
lambakjöt verði eftirsótt á
dýrari matsöluihúsum í Ev-
rópulöndunum. til að fram-
leiða úr því þennun ákveðna
Ijúffenga rétt
• Fleiri ísl. sérréttir
En það er ýmislegt fleira af
íslenzkum mat, sem áreiðan-
lega mætti gera úr eftirsótta
„frumlega rétti“ á veitinga-
húsum erlendis. E. t. v. væri
eitthvað af þorramatnum, sem
Naustið hefur nú á boðstólum,
hentugt til þess og þá einkum
hákarlinn, að ég held.
• Leysir vanda manna
I S. sendir mér stöku um
Lárus Salomonsson, með skýr-
ingum um tilefni stökunnar:
Mánudaginn 15. jan. 1962,
var þröngt á þingi í göngum
Heilsuverndarstöðvarinnar í
Reykjavík þar sem nokkurt
æði hafði sjáanlega gripið
fólk, að komast til bólusetning
ar með börn sín. Lögregla var
þar að sjálfsögðu og er ég var
þar staddur, stjórnaði Lárus
Salómonsson þessum troðn-
ingi með rósemi og ljúf-
mennsku svo, að mér -þótti
gaman á að horfa, enda hafði
ég áðui séð, að hann kunni
gott lag á börnum. Sem fram-
hald af slíkum samskiptum
okkar, rétti ég honum þessa
stöku á blaði:
Er í bendu örtraðar
umgangsstrand að kanna,
lipur hendi Lárusar.
leysir vanda manna.
Næsta dag, er ég sá í blöð-
um, að á tímabili hefði komið
til nokkurra yfinga manna
milli þar í troðningunum, en
mynd birtist í Morgunblaðinu
þar sem Lárus sézt rétta sína
stjórnar hend: útyfir mann.
hafið, sá ég, að stakan var
táknrænni, en ég hafði áður
gert mér ljóst. L S.