Morgunblaðið - 21.06.1962, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 21. júní 1962
MORGUNBLAÐIP
11
edico
samtök sjálfboðaliða er
vinna að láknarstörfum
Dr. Peter Comanduras (til hægri) og dr. Albert Schweitzer,
verndari MEDICO.
MEDISO — fullu nafni Medical
International Cooperation Organ
ization — heita samtök sjálfboða
liða í Bandaríkjunum, sem vilja
verja kröftum og tíma til að
lækna sjúka, þar sem þörfin er
mest. Á síðasta ári störfuðu sam-
tökin í meir en 12 löndum og
í ráði er að hefja starfsemi víðar.
MEDICO hefur aðeins starfað
í fjögur ár var stofnað í febrúar
1958. Stofnendur samtakanna
voru tveir kunnir bandarískir
læknar, dr. Peter Commanduras,
prófessor við Washingtonháskóla
og yfirlæknir við meltingarsjúk-
dómadeild 3júkrahússins þar, og
dr. Thomas Dooley, ungur trú-
boðslæknir í Laos, en hann dó úr
krabbameini í janúar í fyrra. Það
6em fyrst og fremst vakti fyrir
þessum mönnum, var að bæta úr
hinni brýnu þörf á læknishjálp
meðal hinna mörgu sjúku manna
víðsvegar um heim, sem aldrei
höfðu átt kost á neinni hjúkrun.
Kom þeim saman um, að hér
væri margt ógert, þrátt fyrir
gott hjálparstarf Bandaríkja-
stjórnar og alþjóðlegra líknar-
stofnana, cg mikið verkefni fyr-
ir lækna sem sjálfboðaliða.
Svo var það árið 1958, að dr.
Comanduras tókst ferð á hend-
t»r I þvf skyni að kanna málið
sjálfur. Hann ferðaðist um 20
lönd og kynnti sér sérstaklega að
búnað fólks í smáþorpum. í frá-
eögn af ferð þessari sagði dr.
Comanduras m. a. svo:
„Ég sá sjálfur, að þetta fólk
vissi að lífið hlyti að hafa ann-
að og meira að bjóða en fátækt
og sjúkdóma. Þetta fólk bíður í
þögn og þolinmæði eftir hjálp frá
okkxir til þess að lækna marga
J>á sjúkdóma, sem við höfum
fyrir löngu útrýmt hjá okkur.“
Á þessu ferðalagi fór dr.
Comanduras m. a. gegnum frum
íkóga Burma til þess að hitta
bandarískan lækni, dr. Gordon
beagrave að nafni. Hann hefur
ítarfað þzu í frumskógunum í
yfir 35 ár við frumstæð skilyrði,
lifað aí stríð og farsóttir og
bjargað lífum þúsunda manna.
Þá heimsótti hann einnig dr.
Albert Sehweitzer, hinn fræga
trúboðslækni í Lambarene í
Afríku, Sem er heiðursfélagi
MEDICO.
Eins og áður segir, hófst líkn-
arstarf MEDICO í febrúar 1958.
Það var í smáþorpi einu lengst
inni í frumskógum Laos. Þangað
fóru dr. Dooley ásamt tveimur
öðrum læknum er starfað höfðu
með honum í sjóhernum. Komu
þeir upp nýju sjúkrahúsi í þorp-
inu og urmu þar mikið og gott
starf.
Síðan hafa margir frábærir og
dugandi menn lagt stofnuninni
lið. í nýútkominni skýrslu yfir
starfsemi Medico fyrstu 3 árin
kemur m. a fram, að fjöldi sjálf
boðaliða hefur verið sendur til
starfa í hinum vanþróaðri lönd-
um, eða samtals 64 læknar, sem
margir voru brautryðjendur í
sinni grein, 17 útlærðar hjúkr-
unarkonur og 30 tæknisérfræð-
ingar. Skýrsla þessi hermir að
fyrsta árið hafi fyrsta sjúkrahús
stofnunarinnar i Kambodíu tek-
ið til starfa. Sama ár var fyrsta
sérfræðingasveit Medico send til
Líbanön og Jórdaníu til lækna-
og kennslustarfa. í þeirri sveit
voru eingöngu sérfræðingar frá
hinum þekkta læknaskóla við
Johns Hopkinsháskóla. Enn sama
ár var komið upp tannlækna-
deild við sjúkrahús dr. Schweit-
zers í Lambarene i Afríku. Loks
voru send lyf og læknistæki til
sjúkrahússins Amazonica Aibert
Sdhweitzer í Perú.
Árið 1959 starfaði flokkur sér-
fræðinga í brjóstholsskurðlækn-
ingum frá fimm helztu háskól-
um Bandaríkjanna í rúma fimm
mánuði í Viet-Nam og gerðu að-
gerðir á berklasjúklingum og
kenndu innfæddum læknum.
Læknir að nafni dr. Franch, er
starfaði við tannlæknadeild
dr. Sohweitzers í Lambarene,
færði sama ár út fræðslustarf-
semi sína í tannlækningum í
Afriku og sá jafnframt um
kennslu í tannlækningum í mörg
um löndum í Mið-Afríku.
Á áru.ium 1959—1960 voru 40
sérfræðingax í beina- og liðasjúk
dómum sendir víðsvegar að úr
Bandaríkjunum til Jórdaníu, sem
ekki hafði neinum sérfræðingum
á að skipa i þeirri grein. Hver
þessara sérfræðinga dvaldi í land
inu mánaðartíma og í árslok
1960 höfðu 2 500 bæklaðir sjúk-
lingar fengið viðeigandi meðferð,
500 meiriháttar skurðaðgerðir
verið framkvæmdar.
Fyrsta sjúkrahús Medico í
Kenya tók til starfa árið 1959
undir stjóm fyrsta austur-
afriska læknisins, sem hlotði
hafði menntun í Bandaríkjunum,
dr. Mungai Njoroge að nafni.
Þessi u.ngi læknir hafði lokð
prófi frá Stanfordlháskóla þrem-
ur árum áður. í bréfi segir hann
m. a. svo frá starfinu við sjúkra-
húsið: „Daglega koma 250—300
manns til sjúkrahússins til lækn-
inga. Þeir eru frá 240 þorpum,
sem sum eru í yfir 300 km. fjar-
lægð.“
Árið 1960 náði starfsemi
MedicO hámarki. Þá sendi stofn-
unin 30 lækna, hjúkrunarkonur,
röntgentæknifræðinga og aðra
tæknifróða menn til sjúkrahúsa
í Laos, Haiti, Kambodia; Viet-
Nam; Tanganyika og Perú, sem
rekin eru á vegum stofnunarinn-
ar eða eru renni viðkomandi.
Eftir beiðni bandariska Rauða
krossins útvegaði Medico tauga-
sérfræðinga og sérfræðinga í
orkulækningum (physiotherapy)
til þess að aðstoða við þjálfun
10.000 lamaðra manna í Marokkó
er lamazt höfðu í lömunaiweiki.
f þessu efni hafði Medico sam-
starf við læknaskóla Pennsyl-
vaníuháskóla.
Þetta sama ár fór sjö manna
flokkur lækna Og hjúkrunarliðs
til þess að starfa í tvö ár við
Provincialsjúkrahúsið í Kuala
Lipis í Malajalöndum undir
stjóm dr. H. Leslie Frewing.
í lok skýrslunnar segir, að í
þessu tímabili hafi samtals 17
verkefni verið framkvæmd á
vegum stofnunarinnar i 12 lönd-
um. Enn liggur ekki fyrir skýrsla
um starfsemina á síðasta ári, en
vitað er. að hún hefur aukizt
að mun, og margir sjálfboðalið-
ar bíða þess að þeir verði sendir
út af örkinni.
í mörgum þekktustu lækna-
skólum Bandaríkjanna er mikill
áhugi á starfsemi Medico, og
ekki er óalgengt að lækna-
prófesrorar gerist sjálfboðaliðar
rjá stofnuninni og greiði þá sjálf
ir ferðakostnað til þess að kom-
ast á áfangastað. Sem dæmi um
það hve almennar undirtektir
máLstaður Medico hefur fengið i
Bandaríkjunum má nefna, að 63
ára læknir, sem kominn var á
eftirlaun eftir mikið og gott
starf í sérgrein sinni fór ásamt
konu sinni, sem er útlærð hjúkr-
unarkona, til Afgahnistan og
starfaði þar í tvö ár á vegum
stofnunarinnar.
Upphaflega var Medico sam-
tök sjálfboðaliða í Bandaríkjun-
um, en fyrir rúmu ári var stofn-
unin gerð alþjóðleg. Hún rekur
ekki áróður fyrri neinu sérstöku
stjórnskipulagi. Hún er hvorki
háð neinni ríkisstjórn, stjórn-
málaflokki né trúflokki.
En stofnunin hefur náið sam-
starf við ríkisstjómir viðkom-
andi landa landa og heilbrigðis-
stofnanir, ef fyrir eru. Hjúkrun-
arsveitir stofnunarinnar og lækn
ar starfa aðallega í frumskógum
Og fjallaþorpum. Þær eru ein-
göngu sendar eftir beiðni rikis-
stjórna landanna sem leggja
þeim til innlenda aðstoðarmenn.
Einnig er þeim séð fyrir hús-
næði, geymslu, flutningum og
hluta af lyfjaforða. Medico legg-
ur sjálft til nokkuð af lyfjunum
Og hafa lyfjaframleiðendur i
Bandaríkjunum verið örlátir á
gjafir við stofnunina og gefið
bæði lyf og áhöld ýmiss konar.
Oft eru send lyf og tæki til
sjúkrahúsa, Og í vissum tilfellum
er einnig veitt þjónusta lækna og
aðstoðarmanna.
Síðast en ekki sizt leitast
Medico við að örva sjálfbjargar-
viðleitni þeirra, sem hjálpað er,
og leggur stofnunin rikt á við
lækna sína að þeir hafi náið
persónulegt samband við sjúk-
lingana. Jafnframt er leitast við
að hafa hð Bandaríkjamanna
sem fámennast og áherzla lögð
á að fá sem flesta innlenda að-
stoðarmenn og þjálfa þá svo að
þeir geti haldið áfram starfinu,
þegar sjálfboðaliðar hverfa aft-
ur heim.
Margir koma með kjúklinga,
egg eða annað, sem þeir geta
lagt sjúkrahúsinu eða læknunum
til. Enda er það samkvæmt reglu
stofnunarinnar, sem hefur það
markmið að hjálpa öðrum til
þess að hjálpa sér sjálfir, — ekki
að gera allt fyrir þá. Þetta hef-
ur borið góðan árangur, enda
hefur enn ekki komið fyrir í
þeim 20 löndum, sem dr. Com-
anduras heimsótti, að fólk hafi
haft á móti læknum Medicos.
Þvert á móti: svarið hefur alltaf
verið „Hvað getið þið komið
fljótt “
Vil kaupa
eða leigja matvörubúð (kjöt og nýlenduvörur). Tilboð
merkt: „Matvara — 7205“ sendist blaðinu.
Framreiðslunemar
óskast strax. Upplýsingar hjá yfir-
þjóninum, ekki í síma.
\AliST
Þilplötur
(masoniti-gerð) 4x8 fet.
íbúðir til sölu
3ja herb. hæð, fokheld með miðstöð við Lyngbrekku
í Kópavogi. Sér hitamæling. Bílskúrsréttur.
5 herb. hæðir í sambýlishúsi við Háaleitisbraut. Seljast
með fullgerðri miðstöð, sameign inni múrhúðuð,
húsið fullgert að utan, tvöfalt belgiskt gler.
Bílskúrsréttur.
5 herh. hæð í þríbylishúsi í Safamýri, tilbúin undir
tréverk og húsið fullgert að utan. Stærð 130 ferm.
Mjög hagstætt verð.
•a herb. hæð við Skeiðarvog og 2 lítil herbergi í risi.
Sér hiti. Er í góðu standi. Hagstætt verð. Útborgun
aðeins kr. 200 þúsund.
ija, 3ja og 4ra herb. íbúðir í sambýlishúsi við Safamýri.
v ÁRNI STEFÁNSSON, hrl.
Málflutningur — Fasteignasala.
Suðurgötu 4. — Símar: 14314 og 34231.
Táknræn mynd frá litlu þorpi í Kcnya. Læknirinn, dr. Mun-
gai Njoroge, gekk í skóla I Bandaríkjunum og starfar á veg-
í samvinnu við heilbrigðisyfirvöld landsins.