Morgunblaðið - 18.09.1962, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 18. sept. 1962
MORGUHBLAÐIÐ
Gömul mannabein
íinnast í Þorlákshöfn
ÞBGAR verið var að grafa
með jarðýtu vegna hafnar-
framkvæmda í í>orlákshöfn
fyrir skömmu, varð Eggert
Waage Sigurðsson ýtumaður,
var við 5 mannabein í upp-
greftrinum. Vitað var að þarna
hafði verið gamall grafreitur,
því þetta er í þriðja sinn sem
bein koma þar upp og voru
nú grafnar upp margar beina
grindur.
Skúli Helgason í Árbæ fór
austur. Sagði hann fréttam.
blaðsins, að vitað væri að
þarna hefði verið hálfkirkja
líklega frá því um 1300, og
var hún lögð niður árið 1806.
Þetta var heimakirkja en ekki
graftarkirkja sem kallað er,
en jarðað var á Hjalla í Ölf-
usi. í>ó mun hafa verið gefin
undanþága til að jarða þarna,
ef mikið lá við, sjóslys urðu
eða ófærð var að vetrinum.
Skálholtsbiskupar höfðu þarna
t.d. útræði og mörg skip öld-
um saman.
Heimildir eru um að 1718,
er danska herskipið Gothen-
borg strandaði þarna fyrir
framan með 180 manns og 6
þeirra drukknuðu. bá hafi
þeir verið grafnir þarna. Eins
eru munnmælasögur um að
síðast hafi verið jörðuð þarna
kona árið 1817.
Beinagrindurnar sem þarna
komu upp voru mjög fúnar
þó í sandjarðvegi sé og engin
Eggert Sigurðsson Waage, ýtustjóri, og Benedikt Jónsson,
verkstjóri, skoða þrjár af hauskúpunum, sem fundust.
leið að segja hve gamlar þær einni gröf, sem bendir til að
eru .A einum stað lágu 5 í

Þarna komu mannabeinin upp, þegar verið var ag grafa viff höfnina í Þorlákshöfn.
um sjóslys hafi verið að ræða
En allar lágu beinagrindurnar
réttar, í austur og vestur,
fætur vísuðu allir á Heklu,
sem er í austurátt frá Þorláks
höfn.
Fréttamaður blaðsins sá
beinahrúguna, sem geymd var
í kössum. Hefur bomið til um
r ^ðu að fara með þau suður
til athugunar, en vafalaust
verða þau jörðuð á Hjalla.
Starfsmenn við hafnargerð
ina fullyrða að alla menn
(hefði dreymt vel á staðnum,
þrátt fyrir þessi gömlu bein,
jafnvel Eggert, sem mest hafði
þó rótað í þeim. Sýndu þeir
fréttamanni nokkrar heillegar
hauskúpur, sem engin skemmd
tönn sást í, og einnig myndar
legan lærlegg, 46 sm langan.
STAKSTEIMAR
Ekki fúsari en aðrir
Kommúnistar voru svo óheppnir
að hefja árásir á ríkisstjórnina
fyrir það að hún ætlaði að „eyði-
leggja ..usturviðskiptin“. Þetta
varð t. þess að málin voru kruf- '
in til mergjar á opinberum vétt-
vangi. Þá kom. m. a. í ljós að
íslendingar eru eina þjóðin í
Vestur-Evrópu, sem enn viðheld-
ur viðskiptum við kommúnista-
rikin með beinum innflutnings-
höftum, þar sem. bannað er að
kaupa ákveðnar vörur annars
staðar en fyrir austan járntjald.
Það kom líka í ljós að komm-
únistaríkin höfðu hagnýtt sér
þessa einokunaraðstöðu til að
selja okkur oft og tíðum mjög lé
lega vöru á óhagstæðu verði.
Xjón okkar af þessari tilhögun
verður aldrei nákvæmlega met-
ið, en það er gífurlegt. Síðan
fjárhagurinn var reistur við og
við eignuðumst gjaldeyrisvara-
sjóði hafa viðskipti þessi þó nokk
uð batnað, vegna þess að við
höfum. verið fær um að segja
viðsemjendum okkar í Austur-
Evrópu að við myndum kaupa
vöruna annars staðar, ef við
fengjum verðið ekki lækkað og
gæðin ekki bætt. Kommúnistar
eru hinir örgustu yfir þvi að við-
skiptahagsmuna okkar skuli vera
gætt á þennan veg.
En . oðal annarra orða: Myndu
ekki „islenzkir" kommúnistar
vilja treysta þessi viðskipti með
því að hvetja flokksm.onn sína tii
að nota eingöngu vörur frá
kommúnistarikjunum, t. d. að
aka allir í rússneskum bílum,
nota pólskar ljósaperur og
byggja úr tékkneskum þilplöt-
um. Þess hefu. sem sagt ekki
orðið vart að kommúnistar hér
á Iandi væru fúsari en aðrir til
izla Davids Ben-Gurions
á laugardagskvold
FGRSÆTISR.ÁÐHERKA ísraels
David Ben-Gurion og frú lians
héldu s.I. laugardagskvöld kveðju
veizlu í Þjóðleikhúskjallaranum.
Sátu hana nær 100 manns þ. á. m.
forseti íslands og ráðherrar aðrir
en menntamálaráðherra og utan-
rikisráðherr.'t sem eru erlendis.
Forsætisráðherra fsraels flutti
við þetta tækifæri ræðu, þar sem
hann þakkaði fyrir frábærar mót
tökur á fslandi og bauð Ólafi
Thors forsætisráðherra og konu
hans að heimsækja ísrael.
Ólafur Thors forsætisráðlierra
flutti einnig ræðu, þakkaði for-
sætisráðherrn ísraels og konu
hans komu til íslands og lýsti
því yfir að hann tæki boðinu til
ísraels.
Gestir í þessu boði forsætisráð-
herra ísraels voru þessir:
Ásgeir Ásgeirsson forseti ís-
lands, Ólaf.ir Thors forsætisráð-
herra og frú, Emil Jónsson félags
málaráðherra og frúýBjarni Bene
diktsson dómsmálaráðherra og
frú, Gunnar Thoroddsen fjármála
ráðherra og frú, Ingólfur Jóns-
son landbúnaðarmálaráðherra og
frú, Bjarne Poulsson sendiherra
og frú, Von Hartmannsdorf, se'ndi
herra og frú, Jóhann Cappelen
sendiherra og frú, frú dr. Renana
Ben Gurion Leshem, Birgir
Thorlacius ráðuneytisstjóri og
frú, Sigurjón Sigurðsson lögreglu
stjóri og frú, Bjarni Guðmunds-
son blaðafulltrúi og frú, Niels P.
Sigurðsson deildarstjóri og frú,
Samuel Bendor, F. Naschitz aðal
ræðismaður og frú, Ármann
Snævarr rektor og frú, Jón Þor-
steinsson alþm. og frú, Gunnar
Guðjónsson skipamiðlari og frú,
Knútur Hallsson fulltrúi, Arie
Aroch sendiherra, Eysteinn Jóns-
son alþm. og irú, Þorleifur Thorla
cius forsetantari og frú, Vilhj.
Þ. Gíslason útvarpsstjóri og frú,
Eggert Þorsteinsson alþm. og frú,
Sigurður Bjarnason ritstjóri og
frú, dr. Magnús Z. Sigurðsson og
frú, Ólafur Ólafsson kristniboði
og frú, Sr. Sigurður Einarsson og
frú, Helgi P. Briem sendiherra
og frú, Sigurður Nordal sendi-
herra og írú, Þórir Kr. Þórðar-
son prófessor, Kristján Eldjárn
þjóðm.v. og frú, R. Ben Zwi, Gísli
Ástþórsson ritstj. og frú, Hendrik
Ottósson fréttamaður og frú, Sig-
urgeir þigurjónssK. n aðalræðis
maður og frú, Einar Arnalds yfir
borgardómari og frú, Frú Guð
ríður Magnúsdóttir, Amos Gor-
don blaðamaður, Árni Tryggva-
son hæstarétardómari og frú, dr.
Halldór Hansen, Y. Eligur, Her-
steinn Pálsson ritstj. og frú,
Y Navon blaðamaður, Gunnlaug
ur Pétursson borgarritari og frú,
A. Maron blaðamaður, Kaminer
blaðam., Þórarinn Þórarinsson
ritstjóri og frú, Y Ben Porat, Frið
jón Skarphéðinsson þingforseti,
Frú Auður Auðuns forseti borgar
stjórnar, Chaim Ben David liðs-
foringi og KrLlján Albertsson
sendifulltrúi.
— Kommúnistar
Framh. af bls. 2
ur verkefni en innheimtu félags
gjalda, en hún er sem kunnugt
er framkvæmd á þann hátt. að
vinnuveitendur draga gjöldin frá
kaupi og aflhenda Dagsbrún.
í ræðu sinni úthúðar Eðvarð
ennfremur verkamönnum fyrir
|>á ósvífni að nota sér ákvæði
félagslaga um að krefjast leyni-
legrar allsherjaratkvæðagreiðslu.
Mátti glöggt skilja, að slík vinnu
brögð myndu ekki lengi við-
höfð, ef kommúnistar fengju ein
ir að ráða. Þá reyndi form. Dags-
brúnar að gera sem minnst úr
þeim undirskriftum, sem borizt
befðu og enda þótt hann viður-
kenndi, að þar væru a.m.k. nöfn
674 fullgildra félagsmanna, lét
hann í það skína að raunveru-
lega væri ekkert skylt að fara
eftir því. Bkki kvað hann skrif-
•tofuraenn Dagsbrúnar hafa
„fundið" nöfn um 70 verka-
■aAnna, en láðust hinsvegar að
gefa skýringu á því„ hversvegna
þessir menn, sem allir
stunda verkamannavinnu og
hafa margir gert árum saman,
skuli hvergi finnast í skrám stétt
arfélags síns.
Guðmundur J. Guðmundsson
var mjög áhyggjufullur út af
þvi, að einhverjum verkstjóra
hefði verið sendur undirskrifta-
listi. Ekki vildi hann gefa upp
nafn verkstjórans, enda naum-
ast við því að búast, þar sem
eini verkstjórinn, sem vitað er
um í Dagsbrún, er ritari félags-
ins, Tryggvi Emilsson.
í ræðu kommúnista komu fram
hótanir um. að ýmsir þeir verka-
menn, sem hefðu leyft sér að
krefjast allsherjaratkvæða-
greiðslu, mættu eiga von á góðu
af hálfu kommúnista á næstunni.
Lýsir það furðulegri óskamm-
feilni að boða slíkar aðfarir á
opinberum fundi og má forystu
lið kommúnista í Dagsbrún vita
það, að fylgzt verður að aðgerð-
um þeirra næatu daga og þeim
mætt með viðeigandi ráðstöfun-
um, ef ástæða þykir til.
Formannsefni lýðræðissinna í
Dagsbrún frá því í vetur, Björn
Jónsson, hélt stutta og málefna-
lega ræðu. Kvað sig og nokkra
félaga sína hafa verið sammála
um, að ekki væri annað fram-
bærilegt, en viðhöfð yrði allsherj
aratkvæðagreiðsla í svo stóru fé-
lagi, sem Dagsbrún væri, í stað
þess að láta kosningu fara fram
í húsnæði, sem rúmaði aðeins
örlítið brot félagsmanna. Því
hefðu þeir gengizt fyrir því, að
safna undirskriftum og mótmælti
hann því„ að þær væru ekki
nægilega margar skv. lögum fé-
lagsins og kvað sjálfsagt hafa
verið unnt að fá fleiri undir-
skriftir, ef þeirra hefði verið tal-
in þörf.
Björn kvaðst sjálfur hafa far-
ið með undirskriftalista til nokk-
urra félagsmanna og hefðu þeir
undantekningarlítilð talið sjálf-
sagt að viðhafa allsherjarat-
kvæðagreiðslu. Þó hefði það kom
ið fyrir að einstaka maður, sem
lýst hefði fylgi við allsherjar-
atkvæðagreiðslu, hefði ekki þor-
að að skrifa undir af ótta við
að verða hundeltur af komm
únistum á vinnustað og annars
staðar. Kvaðst hann í öllum til
fellum hafa gengið úr skugga
um, að menn væru fullgildir
félagar. til þess að örugglega
kæmi fram lögmæt krafa, sem
ekki væri hægt að hundsa, nema
með lögbrotum.
Eins og fyrr segir hefur stjórn
Dagsbrúnar neyðst til að láta
fara fram allsherjaratkvæða-
greiðslu um kjör fulltrúa félags-
ins á Alþýðusambandsþing. Allir
þeir, sem stuðla vilja að lýðræðis
legum starfsháttum í verkalýðs-
hreyfingunni verða nú að leggjast
á eitt með að sýna kommúnist-
um styrkleika sinn. Sérstaklega
þurfa þeir, sem haldið er í hálf-
um félagsréttindum, enda þótt
félagsgjöld séu af þeim tekin, að
gæta þess að afla sér réttinda til
að ráða málum félags síns.
að i-ota lélegar og dýrar vörur,
þegar þeir gátu fengið góða vör-
ur og ótýrarL
Hver fær of mikið
„Hér er því að skapast alveg
nýtt þjóðfélag, þar sem þjóðar-
eignirnar og þjóðarauðurinn
leitar á fáar hendur, en fjöldinn
allur er eignalítill eða eigna-
laus.“ Þannig hljóðar ein kenn-
ing Tímans sl. sunnudag. Þessu
hefur að vísu verið haldið fram
á.ður í blaði Framsóknarflokks-
ins, en þá spurði Mbl. hverjlr
það væru, sem. of mikið bæru
úr býtum. Við þeirri spurningn
barst auðvitað ekkert svar, en
síðan er þráðurinn tekinn upp
aftur og fullyrt það, sem ekki
er hægt að rökstyðja. Sem betur
fer er bað einmitt svo að mjög
mikill fjöldi manna hefur borið
rikulega úr býtum að undan-
förnu, ekki sizt í sambandi við
síldveiðarnar, gagnstætt því
sem Timinn heldur fram — að
auðurinn hafi safnazt á fáar hend
ur. En segja má að samræmi sé
í ir.ilflutningnum, því að jafn-
framt þessari fyrrgreindu kenn-
ingu hafa Framsóknarmenn
haldið því fram að kommún-
istar væru aðalhvatamenn þess
að fólk yrði sem flest efnalega
sjálfstætt!
Vantar vinnuafl
Fréttamenn Mbi. hafa að und-
anförnu ferðazt viða um landið.
Þegar þeir hafa spurt um fram-
kvæmdir hefur svarið oftast ver
ið að að mikið væii gert, en
þó vildu menn gera miklu meira,
en það skorti vinnuafl. Þetta
kalla Frair.ióknarmenn samdrátt
og kreppu og heimta að pening-
ar séu stórauknir í umferð og
þar með minnkaðir í verðgildL
Þeir vita auðvitað að slíkar ráð-
stafanir myn.du leiða til verð-
bólgu ,en þess æskja þeir ein-
mitt, því að það er eina vonin,
sem þ«ir nú sjá til þess að við-
reisnarráðstafanirnar fari út um
þúfur. En þeim verður ekki að
þeirri ósk.