Morgunblaðið - 26.10.1962, Blaðsíða 2

2
MORClNBLAÐIÐ
Föstudagur 26. október 1962

- Thor Thors ...
Framhald aí bls. 1.
Ambassadorinn sagði, að
Kúbumálið hefði haft
mjög víðtæk áhrif, þannig,
að nær öll önnur mál, sem
verið hafa til umræðu á
vettvangi SÞ að úndan-
fömu, hafi horfið í skugg-
ann.
Fer viðtalið við Thor
Thors hér á eftir:
— Hvað viljið þér segja
um andrúmsloítið hjá Sam-
einuðu þjóðunum nú?
„Það er náttúrulega mikil
spenna í loftinu og menn vita
ekki, hvað við muni taka. Nú
stendur fundur í öryggisráð-
•inu, þar var haldinn fundur í
gser, og annar fundur hefur Xhor Xhors
verið boðaður síðdegis í dag.
U Thant, forstjóri samtak- ar myn<jir af þessum vopn-
anna, hefur skrifað báðum urn> sem þejr eru þúnir að
aðilum, forseta Bandankj- konici fyrir á Kúbuu.
anna og Krúsjeff, og teðið _ Hefur nokkuð komið
þa um að fresta aðgerðum fram núj sem bendir m að af
um íma. fundi verði með Kennedy og
Bandaríkjaforseti hefur Krúsjeff?
svarað, og sagt er, að svar > Ekki neitt ákveðið _
hans sé skilorðsbundið — a nema það, að aðrar þjóðir
þann veg, að haft verði eftir- hafa óskað eftir því> að slik_
lit með því, að svona lang- yj. fun(jur verði haldinn. Það
fleyg vopn verði ekki send hefur hins vegar ekki verið
til Kúbu. Þetta aetti að verða ákveðið enn þá<*.
ljósara síðar í dag. — Hvernig er afstaða hlut-
Hins vegar var sagt í frétt- lausu þjóðanna, hvom mál-
um áðan, að eitt rússneskt staðinn virðast þær styðja?
.olíuflutningaskip hafi verið „Það virðast allir undrandi
stöðvað og leyft hafi verið, að yfir því, að þessum vopnum
skoðun færi fram, en engin hafi leynilega verið komið
vopn fundizt. Þó mun ýms- fyrir á Kúbu, og allir eru
um skipum hafa verið snúið uggandi út af því, því að þessi
úr leið, og er ályktað, að það vopn eru ekki til varnar eyj-
sé af því, að þau hafi haft unni, heldur hafa þau annán
hergögn innanborðs". tilgang“.
— Er mikill uggur í mönn- — Teljið þér, að málið
um vegna Kúbumálsins? verði tekið fyrir af Allsherj-
„Já. Það hefur haft mjög arþinginu, og ef svo yrði, hver
alvarleg áhrif. Mönnum finnst álítið þér þá, að afstaða ís-
að Öll önnur mál verði næsta lands verði?
þýðingarlítil, og það hefur „Þetta er mál, sem heyrir
kastað skugga yfir alla starf- fyrst og fremst undir öryggis-
semina, svo og ótta. Mál, sem ráðið; ég efast um, að það
verið hafa á dagskrá, bæði komi fyrir Allsherjarþingið.
stór og smá, hafa alveg horf- Verði það hins vegar rætt
ið í skuggann“. þar, þá munum við náttúr-
— Sendimönnum erlendra lega reyna samtalsleiðina og
ríkja hafa verið veittar sér- samkomulagsleiðina, ef nokk-
stakar upplýsingar um mál- ur möguleiki er til þess.
ið? Hér gera meijn sér ein-
„Við vorum kallaðir á hverjar vonir um, að hægt
fund, flestir sendiherrarnir, verði að koma á einhverjum
hjá Adlai Stevenson, og þar sáttum. Næstu dagar hljóta
voru okkur sýndar mjög skýr- að skera úr um það“.
Fyrsta rússneska
skipið var olíuskip
— og hélt óhindrað
áfram til Kúbu

Allt hervald
Rússa til reiðu
— segir Malinovsky marskálkur
hugmyndafræði fyrir liðsfor-
New York, 25. október.
— AP-NTB-Reuter —
• f dag stöðvaði bandarískt
herskip fyrsta rússneska skip
ið á leið til Kúbu, eftir að
bann Bandaríkjastjórnar á
alla vopnaflutninga til lands-
ins kom til framkvæmda.
Reyndist skipið olíuflutn-
ingaskip og segir eftir áreið-
anlegum heimildum, að skip-
inu hafi verið leyft að sigla
áfram, án þess farmur þess
væri ýtarlega rannsakaður —
eftir að skipstjórinn hafði
gefið um hann umbeðnar
upplýsingar.
Er haft eftir sömu heim-
ildum, að Bandaríkjastjórn
hafi með þessu viljað sýna
Krúsjeff og Sovétstjóminni,
að bandarísku herskipin hafi
ekki verið send út á Kara-
bíska hafið vegna bardaga-
löngunar.
Segir ennfremur, að banda-
ríska stjórnin hafi í undirbún-
ingi aðgerðir, sem miði að því
að auðvelda þeim skipum, er
ekki flytja vopn, að fara gegn-
Er talið, að þar sé um að ræða
staðfestingu á þeim ummælum
Kennedys forseta, að engar
hömlur verði lagðar á flutning
nauðsynja til Kúbu.
Talsmaður bandaríska varna-
málaráðuneytisins segir, að tólf
skipum, að minnsta kosti, hafi
verið snúið frá Kúbu, eftir að
bandarísku herskipin komu
vettvang — að öllum líkindum
sökum þess, að þau fluttu vopn
og hefðu verið stöðvuð.
Það var einn þingmaður repú-
blikana í fulltrúadeildinni, sem
skýrði fyrstur frá því, að skip
hefði verið stöðvað, en varna-
málaráðuneytið staðfesti fregn-
ina þegar í stað og sagði, að at-
burðurinn hefði orðið um kl. 2
e.h. (ísl. tími). Ekki vildi tals-
maður ráðuneytisins skýra frá
því, hversu gagnger leit hefði
verið gerð í skipinu, sagði aðeins
að gengið hefði verið úr skugga
um, að skipið flytti ekki varning,
sem bannaður væri samkvæmt
ákvörðunum Bandaríkjastjórnar.
um eftirlit Bandaríkjamanna. —
Moskvu, 25. okt. — AP
í DAG birtist í málgagni sov-
ézka hermálaráðuneytisins,
Rauðu stjörnunni, ræða, sem
Rodion Malinovski marskálk-
ur, landvarnaráðherra Sovét-
ríkjanna, flutti á námskeiði í
„Þorsteinn
Ingólfsson44
AÐALFUNDUR Sjálfstæðisfé-
lagsins Þorsteins Ingóifssonar í
í Kjósasýslu verður haldinn að
Klébergi miðvikudaginn 31. októ
ber og hefst kl. 21.00
Auk venjulegra aðalfundar-
starfa verða rædd skipulagsmál
og kosið í kjördæmisráð.
ingja. Segir þar, að hersveitir
Sovétríkjanna séu viðbúnar
hverju sem er, — á svip-
stundu sé unnt að beita öllu
hinu sovézka hervaldi gegn
óvinunum.
Malinovski segir, að Rússar
hafi enn aukið hernaðarmátt sinn
og hafi nú mikla yfirburði yfir
hermátt Vesturveldanna. Rússar
eigi nú eldflaugar, sem náð geti
til allra staða á jörðinni, og því
með öllu úreltar hernaðarlegar
hugmyndir, er byggi á landfræði
legum vandamálum.
Malinovski upplýsti, að Rúss
ar væru stöðugt að bæta kjarn
orkuvopn sín, þeir ættu litlar
eldflaugar og stórar, smáar atóm
sprengjur og stórar og þeim hefði
tekizt á hinn hagkvæmasta hátt
að fullkomna hinar öflugu gagn
flaugar sínar.
í A-Þýzkalandi
Berlín, 25. ókt. — AP
UM þessar mundir geisar gin
og klaufaveiki í Austur-Þýzka
Iandi og er ástandið sagt mjög
alvarlegt. Nærri liggur að veikin
sé breidd út um hálft landið, en
svæðin unr.hverfis Magdeburg,
Dresden og Erfurt hafa orðið
verst úti. Þar hefur öllum kvik
myndahúsum, leikhúsum og op-
inberum skemmtistofnunum ver
ið Iokað og alvarlegur kjötskort
ur er yfirvofandi.
Sáttafund-
ur í síld-
veiðideil-
unni
SÁTTASEMJARI ríkisins hef
ur boðað samninganef ndir
deiluaðila í deilunni um kjör
sjómanna á síldveiðum fyrir
Suðurlandi í vetur á fund sinn
kl. 9 í kvöld föstudagSkvöld.
Mjög góð
ísfisksala
Dalvfk, 25. okt. 1
TOGSKIPIÐ Bjöngvir. seldi f
morgun í Engl-andi 1127 kit (7114
tonn) af ísuðum þorski og ýsu
fyrir 8,034 sterlingspund, eða ca
970 þús. krónur. Fékkst þannig
um kr. 13,50 fyrir kílóið og mun
hér um að ræða einhverja beztu
isfisksölu á haustinu ,ef ekki met
sölu. Útgerðarfélag Dalvíkinga
gerir Björgvin út. — Kári.
Kennedy átti ekki
um annaö að velja
— segir Mcmillan og lýsir fullum
stuðningi brezku stjórnarinnar
London, 25. okt. — AP
• Harold Mcmillan, for-
sætisráðherra Breta, lýsti í
dag yfir fullum stuðningi við
stefnu Bandaríkjanna varð-
andi eldflaugastöðvar Rússa
á Kúbu.
• í ræðu, er Mcmillan flutti
í neðri deild brezka þingsins,
r'ín n«r 1/1*111 fílV Í^ÍLí saSði hann> að Kennedy hefði
vjin og KiauidveiKi ekki átt um annað að vel.a
en taka þessa ákvörðun,
væru þær aðgerðir, er hann
hefði boðað, hinar einu réttu
í þessu tilfelli, sem ætti sér
engan líka í alþjóðlegum
stjórnmálum.
• Stjórnmálafréttaritarar í
London staðhæfa, að ræða for-
sætisráðherrans sýni, að brezka
stjórnin hafi gengið skrefinu
lengra en áður í stuðningi sín-
um við Kennedy. í gær hafi hún
látið nægja að fordæma svikula
og hræsnisfulla framkomu sovét-
stjórnarinnar, en ekki tekið
(2
NA /S hnúfar
SV 50 hnútar
¥ Sn/Homí • Úti **» Skúrir S Þrumur ms KuUaali! V HihakH
H Hmt
L Lmgi
Veturinn hefur heilsað. í Ekki voru horfur á því síð-
gærmorgun var frost á öllu degis í gær, að áframhald
landinu, víða 6-8 stig í inn- yrði á norðanáttinni, því að
sveitum og 11 í Möðrudal. Um djúp lægð .og stór var þá að
norðanvert landið er orðið nálgast Suður-Grænland úr
alhvítt og veigir víða teppt- landsynningi með væbu héí
ir suðvestan lands í dag
beina afstöðu til aðgerða Banda-
ríkjastjórnar.
• Annað, sem mikilsvert þyk-
ir við ræðu Mcmillans er, að
hann hefur þegar fyrirfram lýst
yfir stuðningi við þá afstöðu,
sem Kennedy tekur til tilmæla
U Thants, framkvstj. SÞ, um að
sovétstjórnin fresti vopnasend-
ingum til Kúbu og Bandaríkja-
stjórn framkvæmd flutninga-
bannsins um tvær til þrjár vik-
ur. —
f ræðu sinni bendir Mcmillan
a, að varðandi þessi tilmæli
framkvæmdastjórans standi þjóð
imar nú enn andspænis vanda-
málum um alþjóðlegt eftirlit og
alþjóðlega rannsókn, sem um
svo langt skeið hefur verið helzti
ásteitingarsteinninn í viðræðun-
um um bann við kjarnorkuvopn.
— Það, sem hefur gerzt síð-
ustu vikurnar, hlýtur að stað-
festa það sjónarmið okkar, að I
svo alvarlegum málum geti
menn ekki treyst á orðin og lof-
orðin eintóm, sagði Mcmillan.
Eigi að byggja að nýju upp
traust þjóða í milli með orðum
og loforðum, verða þau að vera
sönn og standast athugun.
Memillan kvaðst þeirrar skoð-
unar, að Öryggisráðið væri bezti
vettvangurinn til lausnar Kúbu-
deilunnar. Sjáifur hyggði hann
ekki á sérstakt frumkvæði f
máli þessu, stjórn hans styddi
fyllilega tillögu þá sem Banda-
ríkjamenn hafa lagt fyrir ör-
yggisráðið — en þar er þess
krafizt, að eldflaugastöðvarnar
verði fjarlægðar frá Kúbu undir
eftirliti Sameinuðu þjóðanna. _____
Mcmillan sagði að lokum, að
hann væri sammála Bandaríkja-
forseta um alvöru þessa máls,
stefna Sovétstjórnarinnar varð-
andi Kúbu væri ævintýra-
mennska, sem ætluð hefði verið
sem prófraun á einbeitni og
hörku Bandaríkjanna. Ef til vill
væri það liður í fyrirætlun
Rússa, að sjá Atlantshafsbanda-
lagið riða til falls, vegna Kúbu-
málsins, en honum yrði þá ekki
að þeirri ósk.
Frh. á bls. 23
*