Morgunblaðið - 26.10.1962, Blaðsíða 17

Föstudagur 26. október 1962
MORGT'IS BL AÐIÐ
17

Kristnir menn um heim allan
sameinist í bæn um frið
- ssgir Jóhannes páfi 23.
Vatikanið í Róm, 24. okt. — AP
í MORGUN flutti Jóhannes
páfi 23. stutt ávarp í útvarp
páfastóls, og skoraði á allar
þjóðir heims að gera allt,
sem í þeirra valdi stendur,
til þess að varðveita friðinn í
heiminum. Skírskotaði hann
til ríkisstjórna allra þjóða
heims að daufheyrast ekki
við hrópi mannkynsins um
frið og líf.
Ávarp páfa var stutt, stóð að-
eins tvær og hálfa mínútu og
var flutt á .frönsku. — Hann
nefndi ekki á nafn deiluna um
Kúbu, en lagði á það áherzlu,
að viðræður um deilumál væru
mikils virði — og sagði það vit-
urlegustu afstöðu ráðamanna að
vera allfcaf reiðbúna að stinga
upp á viðræðum og samþykkja
tillögur annarra um viðræður.
Með því móti gætu þeir kallað
blessun yfir himin og jörð. Lauk
páfi máli sínu með þeim til-
mælum til krisfcinna manna um
heim allan, að þeir sameinuðust
þjóðaleiðtogum heimsins í bæn
um frið, grundvallaðan á rétt-
læti.
• Skyndileg ákvörðun
Tilkynningin um ávarp páfa
kom mjög á óvart og var aðeins
— Steinbeck
Framhald af bls. 13.
sandfoki og uppblástri. Þetta er
löng frásaga af fátækt og hörm-
ungum þessa fólks og þeirri
mótspyrnu, sem það mætti, er
vestur til Kaliforníu kom, þar
sem börn þessara landnáms-
manna búa nú við góð kjör og
eru mörg hver í háum áíbyrgð-
arstöðum.
Hér er ekki rúm til þess að
fjalla öllu frekar um verk Stein-
becks og skal aðeins drepið á
fáein. Leikritið The Moon is
Dðwn kom út árið 1942, en það
fjallar um hernám Þjóðverja í
Noregi í heimsstyrjöldinni síðari.
Síra Sigurður Einarsson i Holti
þýddi það á íslenzku. Þá má
inefna Cannery Row (Ægisgötu),
sem er frásaga af gömlu vinun-
um hans Steinbecks, spænsku
slæpingjunum í Salinas; East of
Eden (1952), er var lesin upp
sem útvarpssaga hér, og Pippin
IV (1957), sem Almenpa bóka-
félagið gaf út fyrir nokkrum ár-
um.
Síðasta meiriháttar skáldsaga
Steinbecks kom út árið sem leið,
og nefnist á ensku The Winter
of Our Discontent. Gerist sagan
í Nýja Englandi og slær höfund-
urinn þar á allnýstárlega strengi
í hörpu sinni, sem þarna ómar
á margan hátt skírt og tært, eftir
nokkurra ára bið. og voru sumir
oðdáendur Steinbecks farnir að
örvænta að frá honum kæmi
önnur merkileg bók, enda hafði
hann slegið nokkuð slöku við og
gerzt Bakkusi vini vorum leiði-
tamur. Þetta skáldverk Stein-
becks hefur hlotið góða dóma,
enda þótt einstaka gagnrýnandi
hafi farið allhörðum orðum um
bókina og þótt hún misjafnlega
vel skrifuð, en þeir voru þá
jafnan að gera samanburð á
þessari bók og Þrúgum _ reiðinh-
ar, sem e.t.v. má enn' teljast
merkasta verk hans.
Höfuðviðfangsefni Steinbecks
er maðurinn, maðurinn sem ein-
staklingur, frelsi hans til að
hugsa og mæla, eins og honum
Ibýr í brjósti, til þess að fara
hvert land sem hann vill og
ieita gæfunnar hvar sem er. Af
þessum sökum má John Ernst
Steinbeck teljast einhver mann-
legasti rithöfundur vorra tíma..
Jóhannes pá.fi 23.
fáum þeirra fjölmörgu kirkju-
höfðingja, er sitja yfirstandandi
kirkjuþing í Róm, kunnugt um,
að það yrði flutt.
Fréttamenn á þinginu segja,
að uppi hafi verið fótur og fit í
útvarpsstöð Vatikansins, því að
páfi hafi tekið ákvörðun sína
aðeins tveim til þrem klukku-
stundum áður en hann flutfci á-
varpið. Minna þeir á, að ekki
eru nema tvær vikur frá því
páfi hvatti til friðar — hvatti
þjóðaleiðtoga heims til þess að
ganga til samninga og færa
nauðsynlegar fórnir til varð-
veizlu friðarins. Varaði hann þá
vi? að leiða mannkynið út í
styrjöld, því að sá dagur kæmi,
er þeir yrðu að standa Guði skil
fyrir gjörðum sínum. Minnast
stjórnmálamenn þess nú, er
Jóhannes páfi 23. biður mann-
kyninu friðar, að svo höfðu fyr-
irrennarar hans einnig gert rétt
áður en heimsstyrjaldirnar hóf-
ust — Píus páfi X rétt fyrir upp-
haf heimssfyrjaldarinnar fyrri
og Píus páfi XII. réttri viku áð-
ur en heimsstyrjöldin síðari
hófst.
Barnaverndar-
dagurinn á
morgun
Ágöðinn rennur í heimilissjóð
taugaveiklaðra barna
Á MORGUN, fyrsta vetrardag,
er hinn árlagi kynningar og fjár
öflunardagur barnaverndarfél-
ag'anna. Þá verða merki seld á
götum bæjarins og auk þess
barnabókin Sólbvörf, er unnið
hefur sér miklar vinsældir.
Ágóðanum af deginum verð
ur varið í sjóð heimilis fyrir
taugaveikluð börn, sem Barna
verndarfélagið í Reykjavík stofn
aði fyrir tveim árum og nemur
nú 166 þús. kr.
Óþrjótandi verkefni framundan
Stjórn Barnaverndarfélagsins
í Reykjavík átti í gær funcL með
blaðamönnum og kynnti fyrir
þeim þau mál, er þar eru nú efst
á baugi. En eins og kunnugt er
hefur félagið styrkt félagssam-
tök vangefinna, bæði með bein
um fjárstyrkum til þeirra barna
heimila, sem eru fyrir vangefin
börn, á Sólheimum og Skúla-
túni, og eins með styrkjum til
þeirra kennara, sem hafa farið
til framhaldsnáms erlendis fil
að kynna sér þessi mál.
Aðalverkefnið nú er, eins og
fyrr segir, að safna fé í bygging
arsjóð taugaveiklaðra barna, en
hann var stofnaður fyrir tveim
árum, með 100 þúsund kr. fram
lagi.
Síðastliðið ár söfnuðust 40 þús.
kr. og sagði stjórnin að það hefði
farið vaxandi, en allt væri að
jálfsögðu undir því komið, að
börnin kæmu og seldu fyrir fé-
lagið. En merkin og bókin Sól-
hvörf væru afhent í flestum
skólum bæjarins, eins og nánar
er auglýst inni í blaðinu.
Taldi stjórn félagsins, að brýn
■þörf væri á slí'ku heimili. Marg
ar geðtruflanir og taugaveiklun
hjá fullorðnu fólki á rætur sínar
að rekja til æðkuáranna. Þess
vegna lék. ekki vafi á því, að í
mörgum tilfellum mætti koma í
veg fyrir þessa taugaveiklun
ef nógu snemma væri gripið í
taumana. En það er eins með
þennan sjúkdóm og alla aðra,
að því fyrr sem kann er tekinn
til lækniismeðferðar því meiri
von er um bata. Taugaveikluð
börn er oft ekki hæg.t að rann-
saka til fulls, nema þau séu um
sinn undir leiðsögn sérmenntaðra
manna, • og oft nauðsynlegt, að
barnið sé á sérstöku heimili til
að fá rétta meðferð.

Samkomulag um afstöð-
una til landhúnaðar Breta
Briissel. 25. okt.
AP — NTB — Reuter
Á RÁÐHERRAFUNDI Efnahags
bandalagsins í Briissel í dag náð
ist eining aðVildarrík’Mr/.ia um.
sameigirjiega afstöðu til land-
búnaðar Bretlands. Er aðalatriði
þess samkomulags, að aðlögun-
artímabil fyrir brezkan land-
búnað verði ekki lengra en til
1970, sem er hið sama og aðlög
unartímabil annarra aðildarríkja
bandalagsins.
Sagt er, að Edwatd Heath,
brezki ráðherrann, sem annast
samningaviðræðurnar við banda
lagið, hafi fengið að vita um
þetta á fundi síðdegis í gær.
Segir ennfremur í fréttum frá
Brússel, að ekki hafi verið fyr-
irhugaður fundur Heafchs og
hinna ráðherranna fyrr en í dag
og bendi þessi breyting þvi til
þess, að lítt eða ekki hafi þoikast
í samkomulagsátt.
Til sölu
Lóð undir einbýlishús í Kópa-
vogi. Góðir greiðsluskilmálar.
Skipti á bíl æskileg.
Bila 8 búvélasalan
við Miklatorg.
Sími 2-31-36.
- Guantanamo ...
Framh. af bls. 12.
rönd þess.landsvæðis, sem þeir
ráða yfir. Þeir hafa reist háa
varðturna allt meðfram vír-
girðingunni. Er svo stutt mdlli
þeirra og varðturna kúbanska
hersins, að vel má greina og
þekkja einstaka menn.
4009 Baudaríkjamenn?
Ekki er vitað með neinni
vissu, hve margir hermenn
bandarískir eru í flotastöðinni
við Guantanamo. Víst er þó,
að þeir voru talsvert fleiri en
4000, áður en til síðustu at-
burða dró. Síðan, eða allt frá
sl sunnudegi, hefur mikill liðs
afli verið sendur til sfcöðvar-
innar.
Flugvöllur
í flotastöðinni er flugvöllur,
og þar eru bæði flutninga-
flugvélar og orusfcuþotur af
gerðinni FU-8, er farið geta
með tvöföldum hraða hljóðs-
ins, og taldar eru hraðfleyg-
ari en nær allar, ef ekki allar
þær þotur, sem fyrir eru á
Kúbu.
Landherinn, sem í flotastöð
inni er, er einnig vel vopn-
um búinn, hefur ma. í fórum
sínum 1'55 mm fallbyssur og
skriðdreka.
Allir herþjáilfaðir
Sérhver bandarískur her-
maður, þótt að skrifstofustörf
um vinni á vegum hersins, hef
ur verið skyldaður til að taka
þáfct í reglulegum heræfing-
um. ErU þær strangar og
standa oft í allt að 24 stundir.
Yfirforingi herstöðvarinnar
er Edward J. 0‘DonnelI, aðmir
áll
Bandarískur frétfcamaður
hitti hann nýlega að máli á
Guantanamo. Skýrði aðmár-
állinn svo frá, að flotastöðin
gæti verið sjálfri sér nóg um
allt, þótt allt samiband yrði
slitið við þann hluta Kúbu,
er liggur handan víggirðingar
innar.
Varnarliðsvinna
Fram til þessa hafa urn
2500 búbanskir verkamenn
unnið daglega í herstöðinni.

Hafa þeir komið að morgni
og farið að kvöldi. Þessir
verkamenn hafa fram að
þessu ætíð fengið að stunda
vinnu sína, þótt í odda hafi
skorizt milli Bandaríkjamanna
og Kúbana, eins og þegar inn
rásin var gerð á Kúbu.
Skýringin, sem gefin hefur
verið á því, er sú, að gjald-
eyrir sá, sem verkamennirn-
ir hafa aflað, hefur verið
keyptur af þeim jafnharðan —
á skráðu gengi, sem er langt
fyrir neðan það verð, sem
tíðkast á „svörtum márkað“.
Eftir miðjan síðasta mánuð
tóku kúibönsku yfirvöldin upp
á því að afklæða verkamenn-
ina, er þeir komu og fóru
„til að leita að plöggum“,
eins og sagði. Litill vafi er
þó talinn leika á því, að or-
sökin sé sú, að verið sé að
gera bandaríska herliðinu erf
itt fyrir.
Vatn frá Castro
Vatn það, sem flotastöðin
notar, kemur frá ánni Yateras
og er leitt úr ánni frá stað,
sem liggur langt fyrir utan
flotastöðina.
Þótt lokað verði fyrir vatns
leiðsluna, þá mun samt verða
nóg vatn í herbúðum Banda-
ríkjamanna, og þeir komast
einnig af án kúbanskra verka
manna.
ÞýSing stöðvarinnar fyrr
og nú
Fyrr á árum, áður en Castro
komist til valda, og fyrst eftir
að hann tók við völdum, þá
hafði flotahöfnin aðallega
þýðingu fyrir Bandaríkjamenn
af tveimur ástæðum.
í fyrsta lagi liggur stöðin
vel við, með tilliti til eftirlits
með siglingum um Panama-
skurð. Svo er enn í dag.
í öðru lagi, þá hefur flota-
stöðin verið aðalæfingastöð
bandaríska flotans. Leiðir það
fyrst og fremst af hagstæðri
veðráttu á hafinu umhverfis.
Nú hefur Guantanamo
fyrst og fremst fengið þýð-
ingu sem herstöð. Þeim m.un
meir, sem kommúnismdnn hef
ur náð fótfestu á Kúbu, þeim
mun meiri þýrnir hefur flota-
sfcöðin orðið Castro í augum.

riverjir setjast undir
stýri í eigin bíl
1 fyrromálið?

^ÓtJRHVIÍtf
BEZT AÐ AUGLÝSA
I MORGUNBLAÐINFJ
HANSA-hillur
HANSA-skrifborð
TÍANSA

Laugavegi 176.
Sími 3-52-52.
T ómstundabúðin
Aðalstræti 8.
Sími 24026.
SIGFÚS GUNNLAUGSSON
CAND. OECON.
Lögg. skjalaþ. og dómt. í ensk
Bogahlíð 26 — Sími 32726.