Morgunblaðið - 30.10.1962, Blaðsíða 8

0
MOKCl'TUtLAÐlB
Þriðjudagur 30. október 1962
Lækkun nauðsynleg á ýmsum
tolium á landbúnaðarvélum
Á FUNDI efri 'leildar Alþingis
í gaer gerði Ásgeir Bjarnason
grein fyrir frumvarpi um afnám
aðflutniingsgjalda og söluskatts
af vélum og tækjum til land-
búnaðar, sem hann ásamt fimm
öðrum framsóknarmönnum í efri
deild er flutningsmaður að.
Frumvarpinu var vísað til 2. um-
ræðu og fjárhagsnefndar.
SAMDRÁTTUR 1 SVEITUM
LANDSINS
Ásgeir Bjarnason (F) kvað
bæði hafa verið þrengt meir að
bændum sem einstaklingum og
eins á félagslega sviðinu en öðr-
um. Enda væri svo komið, að
háskalegs samdráttar gætti í
framkvæmdum landibúnaðarins,
svo væri stjórn
arstefnan búin
að leika bænd-
ur hart.
Frumvarp
þetta væri flutt
dl að hægt
verði að byggja
landbúnaðinn
upp tæknilega.
En það felur í
stuttu máli í sér að afnema tolla
og skatta, sem nú eru á vélum
og tækjum, sem nauðsynleg eru
við almennan búre’kstur. Eða
hvers vegna ætti ríkið að láta
hinu hart leiknu bændastétt
greiða tolla og skatta ofan
á landbúnaðarvélainnkaupsverð-
ið, sem gengisfellingarnar hafa
hækkað svo gífurlega, sem raun
ber vitni?
EF MENN VILJA VINNA
GÓÐU RL4LI GAGN
Magnús Jónsson (S) vak-ti í
upphafi máls síns athygli á, að
með frumvarpi þessu legðu
Framsóknarmenn áherzlu á og
teldu sjálfsagt Og sanngjarnt. að
landbúnaðurinn fái sínar vörur
innfluttar, án
þess að nokk-
ur aðflutnings-
gjöld leggist á
hann. Með því
væri ekki verið
að fara fram á
nein sérréttindi
fyrir Bænda-
stéttina, heldur
að hún nyti
jafnréttis við útgerðina. Kvaðst
alþingismaðurinn ekki vilja
fara út í þessa sálma, en hins
vegar vekja athygli á því, að
sér væri ekki kunnugt um, að
fram hefði komið á undanförn-
um árum tillaga frá þessum
þingmönnum, þegar þeir voru í
valdaaðstöðu í landinu, til að
koma á þessu jafnrétti. Og sann-
leikurinn væri sá, að ef menn
, vildu vinna góðu máli gagn, þá
væri í rauninni talsvert miklu
þægilegra að gera það, meðan
menn eru við völd en ekki í
stjórnarandstöðu, nema því að-
eins að þeir séu þeirrar skoðunar,
að valdhafarnir í það skiptið séu
líklegri til að líta á réttlætis-
málið en þeirra eigin menn.
Þá kvað alþingismaðurinn það
vitanlegt, að margt þyrfiti að
bæta á sviði landbúnaðarins; en
að halda því fram, að nú þyrfti
að gera einhverjar sérstakar
neyðarráðstafanir, sem ekki
hefði þurft að gera áður, það
hefði ekki við rök að styðjast.
M. a. mætti benda á, að tekizt
hefði að fá þá niðurstöðu á verð
laghingu landbúnaðarafurða, að
-ekki hefði aðeins verið greidd í
hækkuðu verðlagi sú hækkun, er
orðið hefði á kaupi annarra
stétta heldur hefði þar verið
gert betur. Yitanlega væri eski-
legt að unnt yrði að bæta hag
bænda enn betur, en alþingis-
maðurinn kvaðst aðeins hafa
nefnt þetta sem dæmi þess, að
hagur bænda stæði ekki ver en
endranær.
NAUDSYN AÐ LÆKKA ÝMIS
AÐFLUTNINGSGJÖLD
Hins vegar kvað alþingismsrð-
urinn nauðsynlegt, að ýmis að-
flutningsgjöld a.m.k. yrðu veru-
lega lækkuð á ýmsum nauðsyn-
legum vélum til landibúnaðarins.
Við vissum mæta vel, að ógerlegt
er að búa búi sínu á íslandi í
dag, nema því aðeins að hafa
vissan vélakost. „Og það er ng-
um efa bundið, að þessar vélar
eru orðnar mjög tilfinnanleg út-
gjöld fyrir bændur og því ástæða
til þess að íhuga með öllu móti,
hvernig hægt sé að auðvelda
þeim að eignast þessi nauðsyn-
legu tæki.“
Upplýst hefði verið í fyrra, að
tollskráin væri í heildarendur-
skoðun, sem væri komin svo
langt, að þess mætti vænta, að
hún verði lögð fyrir þetta þing.
Gera mætti ráð fyrir, að þá muni
að sjálfsögðu öll þessi mál hljóta
gaumgæfilega athugun og verður
þá farið svo langt, sem auðið
þykir, í þá átt að lækka aðflutn-
ingsgjöld af þessum nauðsyn-
legu tækjum.
Hvað það atriði snerti, sem
vissulega væri mjög hörmulgt,
ef rétt væri, að háskalegur sam-
dráttur ætti sér stað í firam-
kvæmdum í landbúnaði, eða
jafnvel, eins og stundun hefði
verið sagt; að vofði yfir land-
auðn í sveitum, kvað aliþingis-
maðurinn mjög orðum aukið,
sem betur færi. Enn lægju ekki
fyrir upplýsingar um fram-
kvæmdir á þessu ári, en eftir
því, sem lauslega hefði borizt
bæði frá kaupfélagsstjórum og
byggingarfulltrúum í sveitum,
sýndist ekki ástæða til að halda,
að um samdrátt sé að ræða, sé
litið á landið í heild.
Hins vegar væri það rétt, að
bændur hefðu á undanförnum
árum og áratugum lagt á sig gíf-
urlegar álögur til að bæta og
byggja sveitirnar, enda hefðu þar
orðið undraverðar framfarir. ,,Og> *
vissulega er það skylda löggjafa-
valds og ríkisvalds á hverjum
tíma að hlaupa þama svO undir
bagga, sem verða má, því að ég
efast um það, að hjá nokkurri
þjóðfélagsstétt fari tekjur henn-
ar jafn almennt í uppbyggingu
eins Og hjá bændastéttinni.“
Ásgeir Bjarnason (F) ítrekaði
enn að samdráttur hefði orðið í
sveitunum. En jafnframt bar
hann fram þá fyrirspurn, hvort
þess yrði að vænta að lán yrðu
veitt út á landbúnaðarvélar.
LÁN
TIL LANDBÚNAÐARVÉLA
Magnús Jónsson (S) kvað ef-
laust rétt með farið, að fram-
kvæmdir hefðu minnkað á sum-
um sviðum, en'hins vegar hefðu
þær aukizt á öðrum. Þetta væri
svo frg ári til árs, að það er
breytilegt, hvernig framkvæmd-
ir bænda eru. Auk þess þarf það
ekki að benda til samdráttar,
þótt bændur fjárfesti ekki stöð-
ugt meir frá ári til árs. Því þar
komi annað til, sem vert er
fyllstu íhugunar, að ýmislegt
bendir til að fjárfestin.g bænda,
margra hverra, hafi verið of
mikil, þ. e. of mikil vegna þess,
að búrekturinn hefur ekki auk-
izt að sama skapi og fjárfesting-
in. í>ví sé áreiðanlega mikil nauð
syn á, að komið verði á laggirn-
ar fyrir bændastéttina einhvers
konar upplýsingastarfsemi til
þess að gera þá færari að leggja
grundvöll að sem hagstæðustum
búrekstri. Og kvaðst þingmaður-
inori hafa leyft sér að filytja ings
ályktunartillögu um þessa hlið
málsins, þ. e. að upp verði kom-
ið einhvers konar hagfræðilegri
leiðbeiningarstarfsemi fyrir bænd
ur.
Varðandi hugsanleg lán úr
Stofnlánadeild landbúnaðarins til
bænda vegna dráttarvéla upp-
lýsti þingmaðurinn, að um það
hefði ekki verið tekin formleg
ákvörðun enn. Hins vegar hefði
verið gert ráð fyrir Og mönnum
beinlínis sagt, að lán yrðu veitt
út á dráttarvélar. Því væri ekki
að leyna að á þessu væru ýmsar
tæknilegar hliðar, sem þingmað-
urinn kvaðst ekki mundu fara út
í, en ýmsir lagalegir vankantar
yllu því, að erfitt verður að
koma þessu máli svO fyrir, sem
þarf. „En hvað sem því líður er
óhætt að staðhæfa það hér, að
það verða lánuð lán til kaupa á
dráttarvélum, sem gera má ráð
fyrir, að komi til fullra fram-
kvæmda á næsta ári.
Yki verulega
aðhald lyfiasölu
Á FUNDI neðri deildar Alþingis
í gær var tekið til fyrstu um-
ræðu frumvarp til lyfsölulaga og
frumvarp um ferðaskrifstofu.
Endurskoðun lyfsölulög-
gjafarim_..-\
Bjarni Benediktsson heilbrigð-
ismálaráðherra gerði grein fyr-
ir frumvarpi til lyfsölulaga.
Uaga'ákvæði um lyfsölu væru
sum orðin gömul og úrelt, hin
elztu frá 4. des. 1664. Mjög lengi
l.efði verið að því unnið að fá
sett ný. lyfsölulög, er samsvar-
aði kröfum tímanna, en þó ekki
náðst samkomulag um aðalefni
nýrrar löggjafar.
Frumvarp þetta er til orðið
fyrir atíbeina Fvriðjóns Skarp-
héðinssonar, en hann fól Sig-
urði Sigurðssyni núv. landlækni,
að fra.x.kvæma endurskoðun á
lyfsölulöggjöfinni í heild, þar
á meðal sérstaklega reglum um
verðlagningu lyfja, meðan hann
var heilbrigðisráðherra. Síðan
hafa ýmsir aðiljar haft frum-
varpið til athugunar og loks var
það yfirfarið af Árjnanni Snæ-
varr háskólarektor.
Kvað ráðherrann tímabært að
sett yrði ný heildarlöggjöf um
lyfsölu, er tryggi eðlilegt eftir-
lit bæði með lyfseðlum og út-
gáfu þeirra og ýmsum atriðum
öðrum, til að reyna að fyrir-
byggja möguleika á misnotkun
lyfja.
Löggjöfinni er skipt í XII.
kafla. í I. kafla eru ýmis almenn
ákvæði, svo sem nok'kur skýr-
greining á hugtakinu lyf; þar
eru fyrirmæli um lyíjaskrá. Til
þessa hefur hin danska lyfja-
skrá, Pharmacopoea Danica, ver-
ið löggilt hér á landi, en nú
u«m 13 ára skeið hefur verið
unnið að því að semja norræna
lyfjaskrá, Parmacopoea Nordica,
og kom eitt bindi hennar út í
ár. Þótt gert sé ráð fyrir, að hún
taki gildi hér eins og á hinum
Norðurlöndunum, verður ekki
Vegagerð um Vestfirði
verði hraðað
Tillaga Vestfjarðaþingmanna á Alþingi
FJÓRIR þingmenn, þeir Sigurður Bjarnason, Gísli Jónsson, Birgir
Finnsson og Kjartan J. Jóhannsson, lögðu í gær fram á Alþingi
tillögu tii þingsályktunar um vegabætur á Vestfjörðum. Er tillag-
an svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að fela vegamála-
stjóra að láta gera áætlun um vegagerð á Vestfjörðum, er stefni að
því takmarki, að lokið verði á sem stytztum tíma öllum aðalveg-
um um þennan landshluta og tryggt öruggt akvegasamband milli
byggðarlaga hans meginhluta árs hvers.“
Óhætt er að fulyrða, að Vest-
Lokast í fyrstu snjóum
Þrátt fyrir miklar umbætur í
vegamálum Vestfjarða undanfar
in ár brestur þó mikið á, að því
takmarki hafi verið náð, sem að
hlýtur að vera stefnt. Heil byggð
arlög eru enn þá veglaus og án
akvegasambands. Aðalvegir um
þennan landshluta eru svo lé-
legir. og ófullkomnir að óviðun-
andi verður að teljast. í fyrstu
snjóum lókast yfirleitt akvega-
sambandið við meginhluta Vest-
fjarða, og einstök byggðarlög eru
einnig einangruð nær allan vet-
urinn. Hefur þetta í för með sér
margvíslegt óhagræði og erfið-
leika fyrir atvinnu- og félagslíf
fólksins.
firðir séu í þessum efnum verr
settir en flest, ef ekki öll önnur
byggðarlög landsins. Brýna nauð
syn ber þess vegna til þess að
framkvæma skjótar umbætur í
vegamálum Vestfirðinga.
Þörf aukins fjármagns
Flutningsmenn þessarar þings
ályktunartillögu leggja því til, að
vegamálastjóra verði falið að
láta gera framkvæmdaáætlun
um vegagerð á Vestfjörðum, er
stefni að því takmarki að Ijúka
á sem skemmstum tíma öllum
aðalvegum um þennan lands-
hluta og tryggja jafnframt ak-
vegasamband milli byggðarlaga
* hans meginhluta árs hvers. Að
slíkri framkvæmdaáætlun gæti
orðið verulegt gagn. Með henni
fengist yfirlit um ástandið, eins
og það er, og hina brýnu þörf
aukinna vegaframkvæmda og
fjáröflun vegna þeirra. Ætti það
að stuðla verulega að meiri og
markvísari vegaframkvæmdum.
Búa við skarðan hlut
Góðir og g»eiðfærir vegir og
vegasamband milli héraða og
landshluta er frumskilyrði at-
vinnu- og félagslífs. Við það
verður því ekki unað, að ein-
stakir landshlutar búi við skarð-
an hlut í þessum efnum. Á Vest-
fjörðum starfar svo að segja hver
einasta vinnufær hönd að fram-
leiðslu í einni eða annarri mynd.
Það er þess vegna ekki aðeins
hagsmunamál Vestfirðinga, held
ur alþjóðar, að samgöngur séu
þar góðar og öruggar og skil-
yrði til atvinnurekstrar eigi
verri en annars stúðar
í þessu sambandi má minn-
ast þess, að ýmsar sveitir á Vest-
fjörðum eru nú að hefja mjólk-
urframleiðslu. Er óhjákvæmi-
legt, að vegum þeirra sé haldið
opnum allt árið vegna afurða-
flutninga. Ella er mjólkurfram-
leiðsla þar dauðadæmd.
hjé því komizt að meta ýmís
atriði með tilliti til sérstöðu
landsins og er því gert ráð fyrir
sérstakri lyfjaskrárnefnd, skip-
aðri sex mönnum.
II. kafli fjallar um stofnun
lyfjabúða og veitingu lyfsölu-
leyfa. En ætlast er til að lyfja-
fræðingar einir fái lyfsöluleyfi.
IV. kafli fjallar um vinnudeil-
ur og kjarasamninga milli lyfja-
fræðinga og annara starfsmanna
lyfjabúða annars vegar og lyf-
saa hins vegar. En brýn nauð-
syn krefur, að starfsemi lyfja-
búðanna falli ekki niður sökum
vinnudeilna. Kjarni þeirrar tií.
högunar, sem hér er tekin upp
að danskri fyrirmynd og þykir
hafa gefizt vel, er sá, að fasta.
nefnd þrigigja manna, er deilu.
aðilar hafia komið sér saman um.
fjalli um ágreiningsatriðin. Síð-
an leggji hún fram miðlunar-
tillögu, og er boðið að hafa um
hana skriflega og leynilega at-
kvæðagreiðslu, en þó séð við
því, pð óeðlilegur minnihluti
félagsmanna geti ráðið úrslitum
mála.
Loks er gert ráð fyrir því að
takmarka mjög möguleika til að
láta af 'hendi lyf gegn símaávís-
un læknis, sem þótt hefur gefa
tilefni til gruns um misnotkun,
eins og sjá má af blaðaskrifum.
Loks kyað ráðherrann það trú
sína, að frumvarpið mundi veru
lega auka aðhald lyfjasölu, ef
samþykkt yrði, og lagði til að
því yrði vísað til 2. urnræðu og
heilbrigðis og félagsmálanefndar.
sem var samþykkt.
Ferðaskrifstofur
Þórarinn Þórarinsson (F) gerðl
grein fyrir frumvarpi um ferða-
skrifstofur. En þar er gert ráð
fyrir, að felldur verði niður
einkaréttur Ferðaskrifstofu ríkis
ins til að taka á móti erlendum
ferðamönnum, en heimilt sé að
reka ferðaskrifstofur að fengnu
leyfi ráðherra. Ákveða skuli í
reglugerð þau Skilyrði, er full-
nægja þurfi, og varða leyfis-
missi, ef út af verði brugðið.
Frumvarpinu var vísað til 2.
umræðu og samgöngumálanefnd
ar.
V2 % til Bænda-
hallarinnar
LANDBÚNAÐARNEFND neðri
deildar hefur lagt fram á Al-
þingi frumvarp, er felur í sér,
að á árunum 1962—1965 skuli
greiða %% viðbótargjald af sölu
vörum landlbúnaðarins, er renni
til Búnaðarfélags íslands og
Stéttarsamibands bænda til að
reisa hús félaganna við Haga-
torg í Reýkjavík yfir starfsemi
þeirra.
Frumvarp þetta er flutt að ósk
Búnaðarfélags íslands og bygig-
ingarnefndar Búnaðarbyggingar
innar. Einstakir nefndarmenn á-
skilja sér allan rétt í afstöðu
sinni til málsins og hafa um
það óbundnar hend-ur.
Ný fiskbúð
á Akranesi
Akranesi, 29. október.
NÝ fisbúð var opnuð hérna sl.
laugardag, að Skagabraut 31.
Þá eru orðnar alls fjórar fisk-
búðir starfræktar í bænum.
•— Oddur.
t