Morgunblaðið - 20.11.1962, Qupperneq 8

MORGVNBLAÐIB
Í.-7-3! , 'fiœ: ».05. rvjfcpiv '
í>riðjudagur 20. nóvember 1962
Skiptar skoðanir
um Bændahdliina
Innlend endurtrygging o. fl.
rædd a fundi neðri deildar í gær
A FUNDI neðri deildar Alþingis
í gær urðu nokkrar umræður
um framlengingu ,z% viðbótar-
gjalds á söluvörur landbúnaðar-
ins vegna Bændahallarinnar, sem
Jyktaði á þá lund, að umræð-
unni var frestað og landbúnað-
arnefnd tók málið til nýrrar at-
hugunar.
ANDVIGUR
SKATTLAGNINGUNNI
Jón Pálmason (S) kvaðst
furða sig á því, að landbúnaðar-
nefnd skuíi flytja frumvarp um
framlengingu þessa milljóna-
skatts á bændur í 4 ár. Um þetta
mál hefðu orðið hörð barátta
1958 og kvaðst alþingismaður-
inn ásamt Ingólfi Jónssyni þá
hafa sýnt fram
á með glöggum
rökum, hvílíkt
öfgamál v æ r i
hér á f e r ð . Á
því þingi hefðu
flutningsmenn
frumvarpsins
gert r á ð fyrir,
að húsið mundi
k o s t a 25—30
millj. Hann og Ingólfur Jónsson
hefðu þá sýnt fram á, að húsið
yrði miklu dýrara og síðan kom-
ið í Ijós, að þar skakkaði ekki
neinum smáupphæðum. Fullvíst
megi telja, að húsið muni kosta
á annað hundrað milljóna króna
og megi mikið vera, ef það fer
ekki 100 millj. kr. fram úr áætl-
un, sem yrði rosalegasta hækk-
un frá áætlun, sem um getur.
Þá kvað alþingismaðurinn hús
ið það langt komið, að þeir, sem
barizt hefðu fyrir því, ættu að
hafa svo mikil áhrif, að unnt
verði að ijúka því með lánsfé,
og kæmi þá greinilega fram á
næstu árum, hve mikil stoð sé í
þeim rökum, að húsið verði
gróðafyrirtæki fyrir Búnaðarfé-
lagið og Stéttarsamband bænda.
En ef framlengja á milljóna-
skattinn bendir það til þess, að
fé skorti til að standa undir
rekstrarhallanum.
í þessu sambandi veik alþingis
maðurinn að því, að hag Ræktun
arsjóðs og Byggingarsjóðs hafi
verið komið svo, að mikið vant-
aði á, að þeir ættu fyrir skuld-
um. Þar var því um tvennt að
velja, að bændur legðu eitthvað
af mörkum á móti ríkinu til að
koma sjóðunum í starfhæft horf
eða láta starfsemi sjóðanna
stöðvast, a.m.k. í bili. Og kvað
s" hann undarlegt, að sömu menn-
irnir og börðust fyrir hótelskatt-
inum skyldu vera á móti því,
að bændur legðu eyri til að
koma aðallánastofnunum land-
búnaðarins í starfhæft horf.
'fram, að nauðsynlegt hefði verið
að byggja hús fyrir Búnaðarfé-
lagið og Stéttarsambandið. —
Kvaðst alþingismaðurinn vel
geta fallizt á það, að 10 milljón-
um hefði verið varið í því skyni,
svo engin smáupphæð sé nefnd.
En hins vegar eigi dýrasta og
veglegasta hótel- og verzlunar-
bygging á landinu að geta staðið
undir sér sjálf.
EKKI HJA ÞVl KOMIZT
Gunnar Gíslason (S) tók fram,
að frumvarpið væri flutt að til-
mælum Búnaðarfélagsins og
byggingarnefndar Bændahallar-
innar. — Kvað
hann s é r síður
en svo fagnaðar
efni, að til þess
þurfi að k o m a
að framlengja
viðbótargj aldið,
en hann sæi
ekki, að hjá því
yrði komizt. M.
a. sé sýnilegt, að
mikið lánsfé þarf til að ljúka
húsinu og mundi ekki auðvelda
slíkar lántökur, ef bændurnir
sjálfir, sem óskuðu að byggja
það, vildu ekkert á sig leggja.
Því verði ekki hjá því komizt að
framlengja gjaldið, ef bændur
vilja halda byggingunni og eiga
hana.
FREKARI UPPLÝSINGAR
Gísli Jónsson (S) taldi óvið-
eigandi að ekkert lægi fyrir frá
landbúnaðarnefnd um málið
nema frv. sjálft og óskaði eftir
þ\ ’ að umræð-
unni yrði frest-
að og landbún-
aðarnefnd tæki
frumvarpið til
meðferðar. Hér
sé um alvarlegt
mál að r æ ð a ,
eða 10 0 millj.
kr. skekkju frá
áætlun bygging-
arkostnaðar og því sé eðilegt, að
fyrir liggi skýrsla þar að lút-
andi, svo að þingmenn geti séð
ástæðu þess, hve dýr byggingin
sé og hvaða möguleikar aðrir
séu til að standa undir bygging-
arkostnaðinum. Ekki komi held-
ur fram, hvort þetta sé einróma
vilji bændanna sjálfra eða Stétt-
arsambandsins.
Gunnar Gíslason (S) kvað
sjálfsagt, að landbúnaðarnefnd
athugaði, hvort ástæða væri til
að gefa út frekara nefndarálit.
Á síðasta stéttarsambandsþingi
hefði ósk um að flytja frumvarp-
ið verið samþykkt með 37 at-
kvæðum gegn einu, en því mið-
ur hefði þessu máli aldrei verið
vísað til bændanna sjálfra.
Á FUNDI neðri deildar Alþing
is í gær gerði Bjarni Benedikts-
son dómsmálaráðherra grein fyr-
ir frumvarpi ríkisstjórnarinnar
um öryggisráðstafanir gegn
geislavirkum efnum, en það hafði
áður verið samþykikt einróma
í efri deild.
Þá voru rædd frumvörp um
Innlenda endurtryggingu, veit-
ingasölu, vegalög, og stuðning
við atvinnuvegina og var þeim
öUum vísað til 2. umræðu og
nefndar.
Atkvæðagreiðslu var frestað
um frumvarp um almannavarnir.
Innlend endurtrygging
Emil Jónsson sjávarútvegs-
málaráðherra gerði grein fyrir
frumvarpi um innlenda endur-
tryggingu o.fl., en sú starfsemi
var fjrst mörkuð með lögum
1943. I þeim lögum var hámarks-
axður ákveðinn 6%, en í lögum
frá 1947 5% og svo var hámark-
ið aftur fært upp í 6% 1955. Það
var sameiginlegt
þessum þrémur
ákvæðum um há
marksarð, að
hámarkið var
nokkuð yfir inn
lánsvöxtum á
almennum spari-
fjárbókum. Nú
hafa vextir al-
mennt hækkað
svo, að sparifjárvextir hafa um
skeið verið hærri en hæsti leyfi-
legur arður hjá íslenzkri endur-
tryggingu. Breytingin miðar að
því, að heimila dálítið hærri arð-
greiðslu, þegar sparifjárvextir
eru hærri en 4% p.a. eða 2%
hærri en innlánsvexti.
Lækka iðgjöldin
Gísli Jónsson (S) kvaðst telja
rétt að minna á, hvernig Inn-
lend endurtryggin væri til orð-
in. Féð sem um ræðir sé hreinn
ágóði af iðgjöldum til stríðsvá-
trygginga á stríðstímum og staf-
ar af því, að iðgjöldin voru of
há. Féð var síðan notað til að
stofna innlenda endurtryggingu
til að lækka iðgjöld útgerðarinn-
ar. Kvaðst hann því óska þess,
að sjávarútvegsnefnd aflaði sér
upplýsinga um þessi mál og at-
hugaði, hvort ekki væri eðlilegra
ar, sem gerð var dagana 12. og
13. september síðastliðinn.
Könnunin var með þeim hætti,
að öllurn bifreiðaeigendum í
Hafnarfirði, Kópavogi, Reykja-
vík og nágrenni voru send bréf
með eyðublöðuih til útfyllingar.
Voru menn beðnir að skrá allar
ferðir í bílum sínum tvo daga,
hvert þeir færu, í hvaða erind-
um o. m. fl. 9015 svarbréí feng-
ust eða 74% þátttaka. Lýsti Ein-
ar yfir ánægju sinni með við-
brögð manna. Kvað hann flest
svör greinargóð og af öllum þess-
um fjölda voru aðeins 14 bréf
ónothæf. Hins vegar kenndi
margra grasa í bréfum þessum,
og brugðu sumir fyri sig gamni.
Einn tilgreindi þá ástæðu fyrir
þvi, að hann ók bíl sínum hvor-
ugan daginn, að hann hafi verið
fullur fyrri daginn og timbraður
hinn, og annar sagði, að vondu
mennirnir í „matrósafötunum"
hefðu bannað sér að aka um
stundarsakir.
7570 bifreiðum var ekið annan
hvorn daginn, en 1431 stóu ó-
hreyfðir. Þeir, sem höfðu bíla
sía í lagi, óku að meðaltali 12,2
| ferðir á dag. Hæsti ferðafjöldi
að nota féð til að lækka iðgjöld-
in en hækka greiðslur til hlut-
hafa, sem aldrei hefðu lagt neitt
fram.
Veitingasala — gistiaðhald
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra fylgdi úr hlaði frum-
varpi ríkisstjórnarinnar um veit-
ingasölu, gistiaðhald o.fl. Kvað
hann frumvörp um sama efni
þrívegis hafa verið flutt áður,
1951, 1957, 1958, en ekki náð
fram að ganga vegna ágrein-
ings. Síðan hefði verið skipuð
fimm manna nefnd og hefði hún
náð algjöru samkomulagi og tek-
izt að sníða verstu ágallana burt.
Stærsta nýmælið er, að eftirlit
með gistihúsum verði falið sér-
stökum manni
undir yfirstjórn
landlæknis, en
fram að þessu
hefur það verið
í höndum ferða-
skrif s tofunnar.
Kvaðst hann
ætla, að þessi
breyting mundi
hafa nokkuð
aukinn kostnað í fö<r með sér,
en hins væri að gæta, að eftir-
lit með gisti- og veitingahúsum
hefði ekki borið tilætlaðan árang
ur, m.a. sakir þess, að eftirlits-
mennina hefur skort ákvæði í
lögum, í hverju eftirlitið skyldi
fólgið. Kvaðst hann því ekki í
vafa um, að frumvarpið yrði til
mikilla bóta.
Bardagaaðferð
Sovétríkjanna
Einar Olgeirsson (K) gerði ör-
stutta athugasemd við 2. um-
ræðu um almannavarnir. Kvað
Á FUNDI neðri deildar í gær
fylgdi Emil Jónsson félagsmála-
ráðherra úr hlaði frumvarpi rík-
isstj órnarinnar um bráðabirgða-
en úr þeim verða unnar töflur,
sem hver um sig hefur að geyma
eina tegnnd upplýsinga, svo sem
umferð milli tiltekinna bæjar-
hluta, erindi manna, ferðir af
svipaðri lengd o. s. frv. Fyrsta
taflan er þegar tilbúin, en ekki
er ráðið, hve margar þær verða.
Af töflum þessum má hafa mikið
gagn við ákvarðanir í ýmsum
málum t d. skipulagsmálum.
Spilakvöld
HAFNARFIRÐI — Anniað kvöld
kl. 8.30 hefjast að nýju spila-
kvöld Sjálfstæðisfélaganna og
verður spilað í Sjálfstæðishúsinu
á miðvikudagskvöldum. Spiluð
verður félagsvist og verðlaun
veitt í hvert skipti.
Allir eru velkomnir á spila-
kvöldin, og er fólk beðið að
mæta stundvislega.
hann mjög nauðsynlegt að þetttt
mál væri rætt ofan í kjölinn.
Veik hann í framhaldi af því
nokkuð að alþjóðamálum og
kvað Munohensamninginn raun-
verulega hafa komið síðari heim
styrjöldinni af stað, en þar hefði
auðvaldið í Evr-
ópu sameinazt
gegn lýðræðis-
ríkjum állfunn-
ar. Bardagaðferð
Sovétrík j anna
hefði þá verið
að kljúfa and-
stæðinga sína til
þess síðar að-
ná samkomulagi
við lýðræðisríkin í Vestur-Evr-
ópu, en auðvaldið hefði ætlað
sér að siga nazistunum á Sov-
étríkin.
Allmargir vegastúfar
Halldór Ásgrímsson (F) fylgdl
úr hlaði frumvarpi um, „að all-
margir vegastúfar til'heyrandi
hreppa og sýsluvegum verði tekn
ir upp í þjóðvegatölu." Árum
saman hefðu þingmenn flutt
frumvörp þar af lútandi og á-
stæðan ávallt hin sama: Sífellt
vaxandi kröfur fólksins um
betri samgöngur.
Stuðningur við atvinnuvegina
Lúðvík Jósefsson (K) fylgdl
úr hlaði frumvarpi um stuðning
við atvinnuvegina, sem hann
kvaðst hafa gert allrækilega
grein fyrir á síðasta þingi. En
aðalefni þess er að létta á út-
flutningsatvinnuvegunum ýms-
um útgjöldum, sem á þeim hafa
mætt, svo að þeir geti staðið
undir hærri kaupkröfum og
öðrum útgjöldum, sem sýnt sé
að þeir verði innan skamms að
taka á sig.
breytingu á lögum um almanna-
tryggingar, en þa fjallar um,
að allar bætur skuli frá 1. jan.
nk. greiddar samkvæmt ákvæð-
um laganna um bætur á 1. verð-
lagssvæði svo og að ellilífeyrir
og örorkulífeyrir hækki um 7%
frá 1. júní sl.
Lögín í heildarendurskoðun
Ráðherrann kvað frumvarpið
samið af nefnd þeirri, er starfar
að heildarendu ’koð un laganna.
Þar eð henni er enn ekki lokið,
svo að frumvarp til heildarlaga
getur ekki iegið fyrir nú fyrir
áramótin. en
n e f n d i n hins
vegar orðið sam-
mála um veiga-
miklar breyting-
ar á lögunum,
sem hún leggur
til að komi til
framkvæmda nú
þegar og 1. jan.
nk. hefur hún
samið frumvarpið.
Annars vegar gerir frumvarp-
ið ráð fyrir, að frá áramótum
verði bætur almannatrygginga
hvarvetna eins og þær eru nú á
1. verðlagssvæði, enda engin
ástæða til að ætla að verðla<* sé
lægra á einum stað á landinu en
öðrum. Mun þessi verðlags-
svæðabreyting valda 34,6 millj,
kr. útgjaldaaukningu lífeyris-
trygginga árið 1963. Þá mun 7%
bótahækkunin frá 1. júní sl.
valda 18 millj. kr. hækkun, en
þeirri reglu hefur ætíð verið
fylgt, að elli- og örorkulífeyrir
hefur hækkað í sama hlutfalli
og frá sama tíma og launa-
greiðslur til þeirra starfsmanna
hins opinbera, er lægst lauo
hafa.
Að vísu hefði því verið haldið
SÓLHEilUABlJDIN auglýsir
Nýkomið !
Glæsileg efni í barnakjóla og blússur.
Perlon og nælonefni í barnakjóla.
Léreftsblúndur í miklu úrvali.
Ullar og terylene efni í úrvali.
Sokkabuxur i barna, unglinga og fullorðinsstærðum.
Ódýru sportskyrtumar DERBY komnar aftur í
drengja og fullorðinsstærðum.
Ennfremur gjafavörur og erlend leikföng. — Ódýr.
Fóstsendum um land allt.
SÓLHEIIUABÍJDIN
Sólheimum 33, — Sími 34479
Umferðarkönn-
unin tókst vel
EINAR Pálsson, bæjarverkfræð- var 2i24 á 2 dögum. Allar upp-
ingur skýrði fréttamönnum svo I lýsingar, sem fengizt hafa af
frá í gær að nú væri lokið úr- könnun þessari, eru nú saman
vinmslu umferðarkönnunar þeirr- komar á 210186 gataspjöldum,
Landið verði eiti
verðlagssvæði
Ellilífeyrir hækki urn 7%