Morgunblaðið - 12.12.1962, Blaðsíða 6

6
morgvnblaðið
Miðvikudagur 12. des. 1962
Sverrir fiermannsson, formaður L.Í.V.:
Lokunartími sölubúða
vinnubrögð kauosýslumanna
ALLMIKIÐ hefir verið rætt og
ritað að undanförnu um breyt-
ingar á lokunartíma sölubúða,
sem kaupsýslumenn hafa verið
að sjóða með sér um hríð. Það
hefir vakið undrun verzlunar-
fólks, að nokkur blöð hafa ritað
um þetta mál undir stórum fyrir-
sögnum, svo sem eins og hér væri
um eitthvað einkamál kaupsýslu
manna að tefla, sem þeir gætu
breytt að vild sinni að fengnu
leyfi borgaryfirvalda. Ætti þó
öllum að vera fullkunnugt um
að lokunartími sölubúða er samn
ingsatriði milli verzlunarfólks
og vinnuveitenda.
En þó kastar fyrst tólfunum,
þegar athuguð eru vinnubrögð
samtaka kaupsýslumanna í þessu
mikilsverða máli. Það skal strax
fullyrt, að þau hafa orðið þessu
máli til stórskaða og mikil hindr-
Un í vegi þeirra manna meðal
verzlunarfólks, sem beita vildu
sér fyrir skynsamlegri lausn
þessa vandamáls. Og rökin fyrir
þessari fullyrðingu eru afar ein-
föld. Ósk um breytingar á á-
kvæðum samninga um lokunar-
tíma sölubúða er löngu fram
komin af 'hálfu kaupsýslumanna.
Verzlunarfólk var í fyrstu að
vísu óviðmælandi um nokkra
rýmkun á þessum ákvæðum. Á
síðari árum hafa augu ýmissa
forystumanna í röðum verzlun-
arfólks opnazt fyrir þeirri nauð-
syn að einhver lausn yrði fundin
á þessu vandamáli. f samninga-
viðræðum á undanförnum árum
hefir verzlunarfólk þvi tjáð sig
reiðubúið til viðræðna um málið.
Við undanfarnar samningagerðir
hafa, að ósk kaupsýslumanna,
verið settar á fót viðræðunefnd
ir af beggja hálfu, sem rannsaka
skyldu ítarlega milli samninga
hverjar leiðir væru færar til úr-
bóta.
En allt hefir það verið unnið
fyrir gýg, þar sem kaupsýslu
menn, sem óhjákvæmilega áttu
að hafa frumkvæðið, hafa aldrei
lagt fram neinar tillögur til lausn
ar vandanum. Viðræðunefndirn-
ar hafa aldrei talazt við. í samn-
ingaviðræðum milli verzlunar-
fólks og kaupsýslumanna hafa
aldrei komið fram umræðuhæf-
ar tillögur í þessu efni af hálfu
kaupsýslumanna. Þeir hafa ein-
göngu farið fram á að við þurrk-
uðum út úr samningunum öll
ákvæði er lúta að opnunar- og
lokunartíma sölubúða, án þess
að neitt komi í staðinn. Til þess
að sýna fram á hversu fjarstæð
sní krafa er, þyrfti að nefna til
mörg leiðinleg dæmi. Út í þá
sálma verður ekki farið hér, en
hjá því verður því miður ekki
komizt að láta í ljósi þá skoð
un, að mikil hugarfarsbreyting
þyrfti að eiga sér stað hjá þorra
kaupsýslumanna til þess að verzl-
unarfólk teldi sér fært að fallast
á slíka kröfu.
í stað þess að snúa sér til
réttra samningsaðila þá snúa
kaupsýslumenn sér til borgar-
yfirvalda og óska eftir breyting-
um á borgarsamþykktum, sem
varðar lokunartíma sölubúða.
Taka síðan að berja saman breyt-
ingartillögur með, að því manni
skilzt, einhverskonar verklegri
aðsboð borgarstarfsmanna og
hnakkrífast nú um sínar eigin
tillögur.
Slík vinnubrögð eru í fyrsta
lagi hlægileg, í öðru lagi vita
tilgangslaus og í þriðja lagi kaup
sýslumönnum til háborinnar
skammar, fyrst og fremst vegna
þeirrar lítilsvirðingar, sem þeir
sýna viðsemjendum sínum um
kaup og kjör og ennfremur vegna
aess stórfellda ógagns, sem þeir
vinna lausn lokunartímamáls-
ins.
Kaupsýslumenn lýsa því yfir
seint og snemma að áhugi þeirra
á málinu sé eingöngu með hag
neytenda fyrir augum. Ekki skal
það dregið í efa að þeir beri hag
neytenda fyrir brjósti, en fyrst
fórnarlund þeirra hefir vaxið að
þessu marki, þá hefði verið ólíkt
stórnvmnlegra að hún hefði fyrst
beinzt að því fólki, sem áratug-
um saman hefir þjónað þeim
undir einhverjum verstu kjör-
um, sem launþegar í þessu landi
eiga við að búa. í þess stað er
því og samtökum þess sýnd lítils-
virðing.
Án þess að nokkur hafi látið
liggja að því einu orði, þá lýstu
kaupsýslumenn því yfir á blaða-
mannafundi fyrir skemmstu, að
vitanlega hefðu þeir ekki
hyggju að skerða með þessu kjör
verzlunarfólks að neinu leyti.
Góðir kaupsýslumenn! Hafði ein-
hver verið ósvífinn að láta sér
slíkt til hugar koma? Eða hvaða
þörf var fyrir slíka yfirlýsingu?
Einu sinni tók maður nokkur fyr-
ir vestan að sverja af sér barn,
sem honum hafði ekki verið
kennt. Þetta þótti grunsamlegt,
enda sannaðist síðar á hann fað-
ernið.
Sem stendur eru samningar
verzlunarfólks um land allt laus-
ir. Ef að líkum lætur munu samn
ingsviðræður hefjast innan tíðar.
Ef undirtektir vinnuveitenda
undir kröfur verzlunarfólks um
bætt kaup og kjör verffa meff
svipuðum hætti og undanfarin
ár, þá verður verzlunarfólk um
land allt aff hefja þegar í staff
öflugan undirbúning undir hörð-
ustu átök meff vorinu, til aff fá
réttlætismálum sínum hrundiff
'fram. Verzlunarfólk hefir sýnt
ótrúlegt langlundargeð og samn-
ingsvilja, en uppskoriff hin lé-
legustu kjör og ómaklega fram-
komu, sem dæmin sanna. Þaff á
því engra kosta völ.
Sverrir Hermannsson
Jólakort barnahjálpar
S. Þ. seld hér
EINS og undanfarin ár annast
Kventúdentafélag íslands sölu
jólakorta Barnahjálpar S.Þ., og
verða þau á boðstólum í flestum
bóka- og ritfangaverzlunum bæj-
arins.
Kortin eru eins og fyrr gerð
eftir listaverkum frægra lista-
manna hvaðnæfa úr heiminum.
Að þessu sinni hafa Roser Agel
frá Spáni, Ganja Mahmoud frá
Egyptalandi, Leo Schutzman
Bandaríkjunum, May Hunzi-
ker Sviss og Franeois Thango
frá Brazzaville, Afríku, lagt til
frummyndir. Sl. ár var ein frum-
myndin eftir Ohagal, og áður hafa
verði notaðar myndir eftir Mat-
isse og Picasso.
Skemmtilegt væri, ef kort yrðu
einlhverntíma gerð eftir mynd-
um íslenzJkra listamanna. Skv.
ummælum, sem formaður Barna
hjálpar S.Þ., Mr. Pate, viðhafði
við formann Kvenstúdentafélags
ins, er hann var hér á ferð fyrir
nokkrum árum, er ekíkert þvi
1 til fyrirstöðu að svo geti orðið.
Listamenn hvaða þjóðar sem er,
sem áíhuga hafa á því að fá lista-
verk sín endurprentuð sem kort
Barnahjálpar S.Þ. geta snúið
sér til þessarar stofnunar í aðal-
stöðvum S.Þ. í New York og
leitað allra upplýsinga þessu við-
víkjandi.
Margir listamenn auk málara
hafa lagt fram krafta sína í þágu
Barnahjálparinnar svo sem kunn-
ir leikarar, sem hafa fengizt um
heiminn og skemmt fóiki til á-
góða fyrir hjálparsjóði stoifnun-
arinnar.
í öllum
menningarlöndum
starfa einhverjir aðilar í þágu
Barnahjálparinnar, enda er hún
tvímælalaust ein allra merkasta
stofnun innan samtaka S.Þ. og
sú sem lætur hvað bezt af sér
leiða.
Kvenstúdentafélag fslands er
eini aðilinn hérlendis sem unnið
hefur fyrir Barnahjálp S.Þ. með
því að annast kortasölu fyrir
hana.
Starfsemi Barnahjélparinnar
er svo kunrt að óþarft er að
fjölyrða um hana. Benda má þó
á, að alls staðar í heiminum, þar
sem börn búa ennþá við hung-
ur og sjúkdóma, leitast Barna-
hjálpin við að úthluta matvæl-
um og lyfjum. Víða þar sem
heilbrigðisástand er bágborið í
heiminum er stofnun Barnahjálp-
ar S.Þ. kannski eini aðili, sem
veitir bólusetningu gegn hinum
ýmsu sjúkdómum, sem hægt er
að fyrirbyggja á þann hátt. Nú
alveg nýverið hafa dagfolöðin
>hér Skrifað ýtarlega um hörmung
ornar í Alsír og þar víst sízt
ofmælt. Því miður er ástandið
víða annars staðar í heiminum
lítið betra en þar, en hvar sem
hjálpar er þörf reynir Barna-
hjálpin að veita liðsinni sitt í
samræmi við getu sína. Þar af
leiðandi þarf alltaf að vera hægt
að grípa til hjálparsjóða Barna-
hjálparinnar og þess vegna þarf
stöðugt að vinna að fjársöfnuu
í þá, svo hægt sé að forða sem
flestum börnum frá hörmung-
um hungurs og sjúkdóma. Það
er von Kvenstúdentafélagsins
að sem flestir bæjarbúar kaupi
Framih. á bls. 17.
Jóla-
klippingin
Á RAKARASTOFUM er mjög
mikill annatími síðustu dagana
fyrir jól ,því allir vilja vera sem
bezt útlítandi á þessari mestu há
tíð ársins.
Það er mjög skiljanlegt að
menn vilji bíða með jólaklipp-
inguna þar til nokkrum dögum
fyrir hátíðina, en jafn augljóst
er að við getum ekki afgreitt
allan þann mikla f jölda, sem þarf
á snyrtingu að halda, á örfáum
dögum. Til að forðast að vinn-
an komi öll á síðustu dagana
fyrir jól, viljum við sérstaklega
benda á, að hár á telpum fer oft-
ast betur nokkru eftir klippingu
en nýklippt og er því tilvalið að
senda litlu dömurnar nú þegar
í jólaklippinguna.
Einnig er nauðsynlegt að öll
börn komi sem tímanlegast og
allt skólafólk strax og jólaleyfið
hefst.
Rakarastofurnar eru opnar eins
og venjulega til kl. 6, nema laug-
ardagana 15. og 22. des. er op-
ið til kl. 9 e.h. Á aðfangadag er
lokað kl. 1 e.h.
Foreldrar! — Umfram allt send
iff börnin tímanlega, því þau eru
ekki klippt 3 síðustu dagana fyr-
ir jól.
Gleffileg jól.
Rakaarameistari
FYRIRSPURN.
Á. sendir Velvakanda þessa
fyrirspurn:
„í nýafstöðnu meiðyrðamáli
voru dæmdar miskabætur kr. 30
þúsund og sekt til ríkissjóðs kr.
15 þúsund. Miskabæturnar eru
eðlilegar og mættu vera hærri,
en hvers vegna fær ríkissjóður
tekjur af slíku máli, sennilega á
kostnað málsækjanda? Hvað seg
ir stjórnarskráin um þetta at-
riði, er hægt að _ skattleggja
prentfrelsið? — Á“.
Velvakandi er maður lítt lærð
ur í lögum, en þó telur hann,
að sektin til ríkissjóðs sé refsing
sem ríkisvaldið leggur hinum
brotlega á herðar, og að ekki
sé með nokkru móti hægt að
skilja það svo, að hún verði á
„kostnað" málsækjanda. Miska-
bæturnar eru atriði út af fyrir
sig, sem ekki er hægt að blanda
saman við sektina, og getur hún
því alls ekki haft nein áhrif á
bótaupphæðina, hvorki til hækk
unar né lækkunar. Einnig finnst
Velvakanda fráleitt að tala um,
að prentfrelsið sé skattlagt. Sá,-
sem brýtur meiðyrðalöggjöfina,
verður vitaskuld að svara til
saka fyrir það. — Annars er Á.
velkomið að skýra sjónarmið
sitt nánar, og ágætt væri, ef ein
hver lögfræðingur vildi svara
honum í þessum dálkum.
LJÓS í GAMLA
KIRKJUGARÐINN
Kona ein hefur beðið Velvak-
anda að koma þeirri uppástungu
á framfæri, hvort ekki væri
hægt að leggja leiðslu til Ijósa
um gamla kirkjugarðinn suður
á Melum, eins og gert hefði ver
ið í Fossvogskirkjugarðinum.
Fólk langaði til þess að lýsa
leiði ástvina sinna um jólaleyt-
ið, en til þess þarf það að út-
vega sér rafgeyma o. s. frv.
sS' V
"P
|-~Á-

wtíf

r' . ''-s.úAÁ

•\iy •
\Y'
9Í0S
HVAÐ VARÐ UM
PENINGANA?
Gömul kona sendir Velvak-
anda þetta:
„Þegar ég las í Morgunblað-
inu fyrir stuttu, að Gestur Sig-
urjónsson fékk sinn týnda 1000
króna seðill aftur, kom mér í
hug, að betur hefði svo heppi
— Kunnug og gömul kona“,
ingi minn tapaði 5000 krónum,
er hann hugðist leggja inn í Iðn
aðarbankann í því skyni að
greiða af íbúðinni, þegar þar að
kæmi. Tildrög voru þau, að áð
ur en hann fór til vinnu sinnar
laugardaginn 10. nóv. kl. 7 að
morgni, lagði hann þessar 5000
krónur inn í bankabókina, sem
hulstur var utan um, og stakk
henni síðan kirfilega í bakvas-
ann. Á vinnustaðnum var unnið
til hádegis, en laust fyrir þana
tíma fór maðurinn niður í Iðn-
aðarbanka til að leggja pening-
ana inn. En viti menn: pening-
arnir voru horfnir úr bókinni.
Maðurinn varð steini lostinn.
Ekki var margt mana í bankan
um, leitað var á gólfinu og í
kring, en ekkert fannst. Leitað
var síðan bæði á heimili hans
og vinnustað, en án árangurs.
Því miður sneri hann sér ekki
til rannsóknarlögreglunnar fyrr
en á mánudag, að ég held. Þetta
var mikill og sár missir fyrir
barnmargan erfiðismann nú fyr
ir jólin. Fúslega mundi hann
greiða góð fundarlaun, ef svo
ólíklega tækist til, að 5000 kr.
ættu eftir að koma í leitirnar.
— Kunnug og gömul kona“.