Morgunblaðið - 29.01.1963, Síða 6

6
MORCVlSBLAÐtÐ
Þriðjudagur 29. janúar 1963
- Narti
Framh. af bls. 24
Væri þá aflinn flakaður og hrað-
frystur um borð. Þetta hefði
gengið að vissu marki, en aftur
á móti hefðu margir ókostir
komið í Ijós við þetta fyrirkomu-
lag, sem ekki hefði tekizt að
ráða bót á, þrátt fyrir margvís-
legar rannsóknir og tilraunir.
Vörugæðin væru nefnilega ekki
naerri alltaf í lagi, og mætti
segja, að vinnsla aflans um borð
hefði valdið útgerðarmönnum
miklum vonbrigðum. T.d. hefðu
Bretar ekki bætt við sig fleirum
Fairtry-togurum. Svo virtist,
sem ekki tækist að vinna fisk-
inn nógu vel um borð, hvort
sem hreyfingum skipsins væri
þar aðallega um að kenna eða
einhverju öðru. Þótt fiskurinn
væri unninn nýr um borð, væri
oft í honum blóðblettir og bein.
Virtist snyrtingunni vera mjög
ábótavant.
Nú væru Þjóðverjar að hverfa
frá fullvinnslu um borð, og
væri t.d. hið þekkta togarafyrir-
tæki Norda að fara yfir í heil-
frystingu.
í Bretlandi hefðu verið gerðar
nokkrar tilraunir með að heil-
frysta aflann um borð og koma
með hann óunninn að landi.
Hefðu þessar tilraunir gefið
góða raun.
Ný tækni
Nýjar vélar væru komnar til
sögunnar, elektrónískar uppþíð-
ingarvélar, sem þíddu fiskblokk-
ir á skömmum tíma, og hafa
nokkur stórfyrirtæki í Bretlandi
þegar fengið slíkar vélar. Með
þessari þíðingaraðferð tapar fisk
urinn ekki nema 1—2% af
þunga, en við venjulega þíðingu
með lofti eða vatni, tapar fisk-
urinn 8—10%.
Eftir vandlegar athuganir,
aðallega í Bretlandi, ákvað Guð-
mundur að kaupa frystivélar frá
firmanu J. E. Hall Ltd. í Dart-
ford. Frystitækin sjálf eru smíð-
uð af hinu þekkta fyrirtæki
Jackston Vertical Plate Freezers.
Breytingar á skipinu
Miklar breytingar verða gerð-
ar á bv. Narfa, þegar hiiiar nýju
vélar verða settar í skipið. Verð-
ur það gert í Þýzkalandi. Ætlun-
in er, að bv. Narfi landi í
Grimsby á föstudag, taki þar
vélarnar um borð, og sigli síðan
til Bremerhaven, þar sem þær
verða settar í skipið. Sér fyrir-
tækið Max Sieghold um það. —
Sérsvið þessa fyrirtækis er breyt
Togarinn „Narfi“,
ingar á togurum, og hefur t.d.
grísku togurunum verið breytt
þar. Hefst vinnan við breyting-
arnar 4. febrúar, og á þeim að
vera lokið ásamt reynsluför í
marzlok.
Breytingarnar eru í því fólgn-
ar, að byggt verður yfir alla
bakborðshlið skipsins frá báta-
palli að hvalbak. Frystivélarnar
verða í bakborðsganginum og
frystitækin, sex að tölu, frammi
á dekkinu bakborðsmegin. Frysti
lest verður útbúin í skipinu, þar
sem verður 28 stiga frost, og
tekur hún 300—320 tonn.
Aðferðin
Fiskurinn verður þveginn og
hausaður sá stærsti. en síðan
verður honum raðað í frystitæk-
in, sem taka hálft tonn hvert.
Frystigin tekur tvo tíma og 40
mínútur, og er fiskurinn frystur
í 48 kg. blokkir. Þegar fiskurinn
er fullfrosinn, er frostið tekið af
með því að hleypa heitu gasi inn
á tækin, en síðan er botn tækj-
anna látinn síga með olíuþrýst-
ingi niður í lestina, þar sem
blokkunum er staflað.
34ra daga veiðiför
Sólarhringsafköst eru áætluð
21 tonn. Ef miðað er við núver-
andi aflabrögð, á skipið að fá í
sig á 16 dögum. Öll veiðiförin —
sigling frá heimahöfn á mið,
veiðar, sigling til erlendrar
hafnar og heim aftur — á að
taka 34 daga. Jafn fjölmenn á-
höfn verður á skipinu og verið
hefur, 31 maður. Gert er ráð
fyrir því, að helmingur háseta
hafi siglingafrí til skiptis. Skip-
stjóri verður Helgi Kjartansson,
en hann hefur verið með bv.
Narfa að undanförnu.
Verðið 2Í4 sinnum hærra
Samningar hafa tekizt um
fasta sölu afla úr bv. Narfa til
eins árs. Kaupendur eru fyrir-
tækin Bird’s Eye og Ross, sem
kaupa aflann að hálfu hvort um
sig. Losað verður í Royal Dock
í Grimsby. Verðið er sama og
meðalverð á fiski i Bretlandi er
yfir árið, þ.e.a.s. meðaltal af
uppboðsverði. Þetta þýðir, að
verðið er sem svara tvisvar og
háflu sinni hærra en fæst á ís-
lenzkum markaði.
Launin hækka
Laun áhafnarinnar hækka
mjög verulega frá því, sem nú
er, vegna betra aflaverðs.
Gert er ráð fyrir, að ýmis út-
gerðarkostnaður lækki veru-
lega. Olía sparast, og gerviefni
verður meira notað í veiðarfæri,
þar sem togað verður yfirleitt á
sléttari og betri botni, vegna
þess að áherzla verður lögð á
þorskveiðar en ekki karfaveið-
ar. —-
Ástandið batnaði með
aðild að EBE
Guðmundur kvað togaraút-
gerðina hafa átt í markaðsörðug-
leikum. Sölukvótinn væri lítill í
Bretlandi, og nú væru hinir nýju
tollar komnir til sögunnar í
Ríkisútvarpið má
kanna hibýli fdiks
— til oð ganga úr skugga um misnofkun
útvarpstœkja, fógetaúrskurð þarf ekki til
RÍKISÚTVARPH) hefur undan-
farin tvö kvöld látið lesa upp til-
kynningar þar sem skorað er á
útvarpshlustendur að greiða nú
þegar vangoldin afnotagjöld svo
og að láta skrá þau útvarpstæki,
sem óskráð eru, en skylda er að
skrá öll viðtæki, sem seld eru eða
gefin í landinu. Mbl. átti í gær
tal við Vilhjálm Þ. Gíslason, út-
varpsstjóra um mál þetta, og
sagði hann m. a. að þrír aðilar,
þ. e. a. s. Ríkisútvarpið, Lands-
síminn og Rafmagnseftirlitið,
hefðu lögum samkvæmt heimild
til þess að kanna á vissum tim-
um dagsins híbýli manna til þess
að athuga hvort lögum og regl-
um sé framfylgt varðandi mál-
efni viðkomandi aðila.
Útvarpsstjóri sagði að skemmst
væri frá að segja að talsvert
væri útistandandi af gömlum og
nýjum afnotagjöldum, sem út-
varpið vildi í allri vinsemd minna
hlustendur á að greiða.
Útvarpsstjóri gat þess, að að
Þýzkalandi. Hins vegar mundi
þetta breytast mjög til batnaðar,
ef Island og Bretland gengju í
Efnahagsbandalag Evrópu.
Guðmundur kvað þessar breyt
ingar verða afar kostnaðarsam-
ar. Mundu þær sennilega kosta
í kringum 11 mjlljónir króna.
Væri hann Alþingi mjög þakk-
látur fyrir að hafa veitt sér
ríkisábyrgð á láni, sem hann
hefði fengið í Þýzkalandi, að
upphæð 970 þús. mörk. Mætti
segja, að hér væri um tilraun að
ræða, og tækist hún vel, væri
ekki ólíklegt, að öllum stærri
diesel-togurum okkar yrði breytt
á sama hátt. Kæmi jafnvel til
greina að breyta 10 nýjustu gufu
knúnu togurunum í diesel-tog-
ara og setja í þá heilfrystitæki.
• „Fár bregður því
betra, er hann
veit ið verra“
Árni Gíslason, verksmiðju-
stjóri Lýsis og Mjöls hf í Hafn-
arfirði, sendir Velvakanda þetta
bréf með ofanprentaðri fyrir-
sögn.
„Nú síðustu daga hefur Hafn
firðingur nokkur tekið sér
fyrir hendur í pistlum Hannes-
ar á horninu í Alþýðublaðinu
að útmála fyrir lesendum þau
óþægindi, sem Hafnfirðingum
séu búin af völdum þess ærandi
hávaða, er hann segir að eigi
upptök sín í biluðum þurrkara
i í verksmiðjunni Síld og Mjöl
h.f. í Hafnarfirði.
Því vildi ég mega upplýsa
þennan Hafnfirðing um það, að
verksmiðja sú er hann á við
heitir ekki Síld og Mjöl, held-
ur Lýsi og Mjöl, og að hvinur
sá, sem hann barmar sér yfir
og kallar ærandi hávaða, staf-
ar ekki frá biluðum þurrkara,
heldur frá nýjum mjöiblásara
við kvörn. Sá blásari var keypt
ur í Englandi frá þekktu fyrir-
tæki,sem séð hefur flestum
síldarverksmiðjum fyrir sarns-
konar tækjum. Umboðsmanni
þessa fyrirtækis var strax gert
aðvart um þessa missmíð á
blásaranum og hann beðinn að
sjá til þess, að þetta yrði lag-
fært, og veit ég ekki annað, en
hann hafi þegar í stað snúið sér
til þess fyrirtækis, er smíðaði
voru kvaddir til sérmenntaðir
umræddan blásara. Jafnframt
voru kvaddir til sérmenntaðir
menn frá vélsmiðjunni Héðni
og þeir beðnir að reyna að
leysa þennan vanda.
• Átti að tapa 800 þús.
kr. á sólarhring?
Á þessum tíma, sem verk-
smiðjan var í gangi, stóð óslitin
aflahrota frá 27. des. til 15. jan.
er verksmiðjunni bárust þá frá
800—1200 tonn á dag. Af þeim
sökum töldum við okkur ekki
fært að stöðva verksmiðjuna
og um leið þann bátaflota, sem
héðan er gerður út á síldveið-
því er virtist hefði komizt dálítil
ringulreið á skráningu útvarps-
tækja landsmanna, sérstaklega
eftir að litlu „transistor“ tækin
komu til sögunnar. „Þessu viljum
við fá kippt í lag, þannig að út-
varpið viti greinilega hverjir
eigi þessi tæki og hverjir ekki“,
sagði útvarpsstjóri.
Innheimtukerfi útvarpsins
byggðist algjörlega á því, sagði
útvarpsstjóri, að Viðtækjaverzl-
un ríkisins ætti að vera eini inn-
flytjandi viðtækja og ætti jafn-
framt að gefa Ríkisútvarpinu
skýrslu um hverjir væru eigend-
ur og kaupendur viðtækja. Á
sama hátt væri hver sá hlustandi
sem seldi eða afhenti öðrum út-
varpstæki, skyldur að tilkynna
innheimtudeild útvarpsins um
það„ en á þessu kvað útvarps-
stjóri hafa orðið nokkurn mis-
brest. Væri það ætlun útvarps-
ins að reyna að kippa í lag þessu
ófremdanrástandi, en útvarpið
vildi fyrst og fremst ná vinsam-
legri samvinnu við hlustendur
um að fá þessu framgengt eins
og lög stæðu til.
Útvarpsstjóri sagði að í lögum
væru frekari ákvæði um hv&ð
útvarpið mætti gera til þess að
fá þessu framgengt, ef nauðsyn
krefði. Hefði það leyfi til bess
að láta fara fram rannsókn í hí-
býlum manna um hvort um ólög-
lega útvarpsnotkun væri að ræða.
f lögum væru það þrir aðilar,
Ríkisútvarpið, Landssíminn og
Rafmagnseftirlitið, sem mættu á
vissum tímum sólarhringsins,
þ. e. a. s. frá kl. 8—22 virka daga,
kanna híbýli manna án þess að
fógetaúrskurð þyrfti.
Útvarpsstjóri gat þess að lok-
um að hann teldi að Ríkisútvarp
ið yrði fyrir tilfinnanlegu tjóni
varðandi ógoldi afnotagjöld af ó-
skráðum útvarpsviðtækjum.
ar, til þess að skipta um þenn
an blásara. Því ég þykist þess
fullviss að allir Hafnfirðingar
nema kannski þessi eini, sem
hitti gamla manninn á horn-
inu, hafi heldur viljað leggja
á sig þau smiávægilegu óþæg-
indi, sem af þessu leiddi þenn-
an stutta tíma, en að stöðva
þá verksmiðju, sem framleiddi
útflutningsverðmæti fyrir
700—800 þúsund hvern sól-
arhring, sem hún var í gangi
og gerði bátunum mögulegt
að landa hér daglega, svo að
ekki kom til neinnar löndun-
arbiðar hér, eins og átti sér
stað í flestum öðrum síldar-
verksmaðjum hér við Flrxa-
flóa.
Þetta er sá trassaskapur og
slóðajháttur, sem greinarhöf-
undi er svo tíðrætt um og læt
ég öðrum eftir að dæma um
það.
Ég vil svo að lokum full-
vissa menn um að þetta verð-
ur lagað svo fljótt sem kostur
er, og vonast ég til þess að
þetta verði komið í viðunandi
horf, áður en verksmiðjan fer
næst í gang.
Ég legg svo til, að Hannes
flytji sig á næsta horn og
vona, að þessi hafnfirzki við-
mælandi hans fái að sofa ó-
áreittur fyrir öllum „ærandi
hávaða“, því að bæði er hon-
um sjálfsagt orðið mál á hvíld
inni, fyrst búið er að halda
vöku fyrir honum síðan fyrir
jól, og auk þess sýnist mér,
að þvi lengur, sem hann sofi,
þeim mun betur geti atvinnu
mál okkar gengið.
Með þökk fyrir birtinguna.
— Árni Gislason."