Morgunblaðið - 07.02.1963, Blaðsíða 8

8
MORCVISBLAÐIÐ
Fimmtudagur 7. febrúar 1963
Utborgunarverð á afurðum
bænda hefur farið
hækkandi víða um land
Á FUNDI sameinaðs þings í gær
upplýsti Ingólfur Jónsson land-
búnaðarráðherra við umræður
im þingsályktunartillögu um af-
urðalán út á garðávexti, að út-
borganir til bænda hefðu farið
vaxandi og næmu nú 67% og
sums staðar meiru af heildar-
verði haustafurffa.
Afurðalán
vegna garðávaxta.
Páll Þorsteinsson (F) gerði
-grein fyrir efni þingsályktunar-
tillögunnar, sem er á þá leið, að
Alþingi skori á ríkisstjórnina að
hlutast til um, að veitt verði af-
urðarlán út á garðávexti hlið-
Stætt því, sem gert er vegna
sauðfjárafurða, enda séu garð-
ávextir komnir í örugga geymslu
þegar afurðalán eru veitt. —
Ræddi hann síðan lánamál land-
húnaðarins almennt og gat þess
m.a., að það styddi tillöiguna,
að því fleiri afurðir, sem njóta
góðs af afurðalánum, því betur
væri hlaupið undi bagga með
bændum og verzlúnarfyrirtækj-
um þeirra.
— Slökkvistöðirr
Framh. af bls. 6.
byggingu feafa verið tilnefndir
og teikningar feafa verið lagðar
fram, en aldrei hefur nein siökkvi
stöð risið af grunni. Og nú bíð-
ur ágæt lóð eftir nýrri slökkvi-
stöðvarbyggingu og nýja slökfcvi
stöð verður að byggja. Fram hjá
jþví verður varla miklu lengur
gengið og um leið ætti að hugsa
fyrir auikastöðvum í austur- og
vesturhverfum borgarinnar. Er
óskandi að vel og viturlega tak-
ist til um byggingu nýju slökkvi
sböðvarinnar, þegar loksins í al-
vöru verður hafizt handa' um
byggingu hennar.
En hvað sem líður nýrri full-
kominni slökkvistöð, tækni og
tækjum, og öðru því sem nauð-
synlegt er og ekki er hægt án
að vera, er þó ailtaf eitt, sem
meetu varðar um starf og þró-
un slökkviliðsins, en það er
manngildi einstaklings og allra
þeirra, sem það skipa á hverj-
um tíma.
Mér þykir vænt um Slökkvi-
stöð Reykjavíkur og hvar sem
hún rís í framtíðinni fylgja
henni imínar beztu óskir. Ég tel
það mkiið lán mér til handa að
hafa fengið að starfa þar mik-
inn hluta ævi minnar. Ég hefi
átt þar góða húsbændur, og starf
ið hefur verið skemmtilegt og
viðburðaríkt, en nú er starfs-
degi mínum senn að verða lokið,
árin segja til sín, og það er gott
heilum vagni heim að aka. Heill
fylgi starfi slökkviliðs Reykja-
víkur í nútíð og framitíð.
. Kjartan Ólafsson
varðstjóri
Uægsta útborgun
til bænda 67%.
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráffherra tók fram, að afurðalán
hefðu aldrei verið veitt út á
garðávexti, þó hefðu að nokkru
leyti verið veitt út á kartöflur
komnar í hús síðan 1960, þótt
lánskjörin hafi ekki verið jafn
hagstæð og af afurðavíxlum.
Kvað hann því ekki óeðlilegt
að tillaga þessi skyldi koma
fram, enda teldi hann réttmætt,
að afurðalán yrðu veitt út á
garðávexti sem út á aðrar land-
búnaðarvörur, er þeir hefðu
verið metnir og
þeim kornið fyr
ir í g ó ð a
geymslu.
Kvaðst hsinn
geta tekið und-
ir það með PÞ
að afurðalánin
að afurðarlánin
vœru hærri og
lánskjörin betri.
Hins vegar yrði að hafa hliðsjón
af þeim aðstæðum, sem væru
á hverjum tírna. Benti hann á,
að bændum hefði verið greitt
meir út á afurðir sínar á sl.
hausti en nokkru sinni fyrr,
Lægsta útborgun hefði þá numið
Foreldradagur í
Laugalæk j arskóla
Á MORGUN, föstudaginn 8.
febr., verður öll kennsla felld
niður í Laugalækjarskóla, en
foreldrum og öðrum aðstandend-
um boðið að koma í skólann t:l
viðræðna vió kennarana. Mark-
mið foreldradagsins er að efla
gagnkvæman skilning og sam-
starf milli skólans og heimil-
anna.
Aðsókn aðstandenda bamanna
á foreldradaginn í fyrra var í
einstökum bekkjardeildum frá
56 %— 98%.
67% af heildarverði afurðanna
og sumstaðar verið borgað
meira, en til samanburðar mætti
benda á, að út á sjávarafurðir
var borgað 67—70%. En áður
voru dæmi til þess, að sjávar-
útvegurinn hafi fengið alit að
90% út á afurðirnar, en land-
búnaðurinn 67% á sama tíma
eins og nú. Bilið þarna á milli
hefði því minnkað.
Loks kvað ráðherrann það
fjarri sér að vera með nokkurn
meting þarna á milli. Hið sama
gilti um sjávarútveginn og land-
búnaðinn að æskilegt hefði ver-
ið að búa þessum höfuðatvinnu-
vegum hagsrtæðari lánaskilmála
og hærri lán en nú er unnt að
veita þeim.
Kvikmynd um æsk-
una í Tjarnarbæ
AÐALSTEINN Hallsson, íþrótta-
kennari, boffaffi í gær fréttamenn
á sinn fund. Sýndi hann kvik-
mynd, er hann hefur látiff gera
af á leikvöllum víffa um land,
m.a. í Njarðvíkum og fleiri stöff-
um.
AðadiSteiinn hefuir um átnabil
verið ráðgjafi um þessi mál, og
lagt mikið til þeirra, m.a. kom-
ið fram með fjölda hugmynda
um leifctæki og leiki. Er þeim
flestum sammerkt, að þær miða
jiafnframt að þvi að styrkja böm,
einfcum á þeim stöðum, þar sem
erfitt er um Jþróttakennslu á
vetrum. Þá hefur hann lagt á-
herzlu á að sameina leik og fél-
agslegt uppeldi, eins og vel kem
uir fram á kvikmyndinni.
Hún verður tekin til sýninga
í Tjarnarbæ í dag, kl. 15 og 17.
Auk islenzfcu myndarinnar verða
sýndar fcvikmyndár af finnsk-
um íþróttaflokki, kappsundi, list
dýfingum auk annarra smærri
mynda. Er ekki að efa, að bæði
ungir og gamlir munu leggja
leið sina í Tj arnarbæ, þann tíma,
er sýningar stainda. Myndirnar
verða síðar sýndar úti á landi.
339 hafa staðizt hið
minna fiskimannapróf
Þjöðaratkvæði o.fl.
rætt á Alþingi í gær
RÍ KISSTJ ÓRNIN hefur lagt
fram frumvarp á Alþingi þess
efnis, að námskeið fyrir hið
minna fiskimannapróf, sem gef-
ur skipstjórnarréttindi á skip
allt að 120 brúttó rúmlestum,
skuli haldin til ársöka 1967, en
samkvæmt lögum frá 1957 áttu
þau aðeins að vera haldin um
fimm ,ára skeið eða til ársloka
1962.
Á þessum fimm árum, sem
námsskeiðin hafa verið haldin,
hafa samtals 362 menn sótt þau,
þar af 156 í Reykjavík, 74 í
Vestmannaeyjum, 66 á ísafirði,
50 á Akureyri og 17 í Neskaup-
stað, en alls hafa 339 menn stað-
izt prófið.
Lögum samkvæmt vöru engin
námskeið fyrir minna fiski-
mannapróf haldin á árunum
1945—1957 og reyndist af þeim
sökum ókleift að manna báta-
flotann með réttindamönnum.
En síðan hið minna fiskimanna-
próf var tekið upp að nýju,
hefur orðið mikil breyting til
hins betra, og undanþágum fyrir
skipstjóra og stýrimenn fækkað
verulega.
Engin tilmæli komin fram um, að
5°/o kauphækkunin gangi inn í verðlag
Á FUNDI sameinaðs þings í gær
kvaddi Effvarff Sigurðsson (K)
sér hljóðs utan dagskrár og spurð
ist fyrir um, hvort rí'kisstjórn-
in mundi beita sér fyrir því, að
sú 5% hækfcun, sem varð á
fcaupi verkamanna, verði raun-
ihæf kjarabót eða gengi inn í verð
lagið, einis og hann kvað at-
vinnurekendur hafa sótt m
Ólafur Bjömsson (S) kvaðst
vilja tafca iram, þai' sem hann
ætti sæti í verðlagsnefnd, að sér
væri ekki kunnugt um, að nein
tilimæli hefðu komið fram um
það að svo stöddu, að þessi 5%
hækkun gengi inn í verðlagið.
Hins vegar væri það rétt, að
atvinnurekendur hefðu farið
fram á það við verðlagsyfirvöld-
in að aðeins þau fyrirtæki, sem
selja út vinnustunddr, megi
'hækka þær sem kauphækkun-
inni nemi og mundi það hafa
mjög lítil áhrif á verðlagið, en
venja hefði um það skapazt að
heimila slíka hækkun á útseld-
um vinnustundum. Hins vegar
kvaðst hann ekki skyldi segja
um það, hvort mögulegt reyn-
ist að koma í veg fyrir að' vör-
ur hækki nokkuð, en verðlags-
yfirvöldin mundu gera. sitt ítr-
asta til þess. Það væri að sjálf-
sögðu komið undir mati á því,
hvað atvinnuvegirnir geta bor-
íð.
ÝMSAR þingsályktunartillögur
voru ræddar á fundi sameinaðs
þings í gær og var þeim ölium
vísaff til nefndar.
Ljöggjöf um
þjóffaratkvæffi.
Ólafur Jóihannesson (F) mælti
fyrir þingsályktunartillögu um,
að Alþingi álykti að kjósa fimm
manna nefnd til að rannsaka,
hvont ekki sé rétt að setja lög-
gjöf um þjóðaratkvæði í mikil-
vægum löggjafarmálefnum, svo
ög hvort ekki sé rétt að setja
grundvallarreglur þar um í
stjórnarskránni. Einkum skuli
nefndin athuga,
hvort í ákveðn-
um tilvifcum
skuli vera
skylda eða að-
eins heimild til
þjóðaratkvæða-
greiðslu, hvaða
aðilar eigi að fá
rétt til að krefj-
ast þjóðarat-
kvæðagreiðslu; hvort úrslit
þjóðaratkvæðagreiðslu eigi að
vera bipdandi eða aðeins til
ráðgjafar.
Hér á landi kvað hann aðeins
5 atkvæðagreiðslur hafa farið
fram og mætti spyrja, hvort
ekki sé illa farið, að þjóðarat-
kvæði skuli ekki oftar hafa far-
ið fram, en líkindi væru til, að
ýmsum málum væri öðru vísi
fyrir komið, ef hugur kjósenda
hefði verið kannaður. Þó kvað
hann ljóst, að áhrifa kjósenda
gætti með ýrnsu móti milli kosn
inga, en eigi að síður kvaðst
hann þeirrar skoðunar, að aukin
notkun þjóðaratkvæðis mundi
auka þjóðaráhuga og ábyrgðar-
tilfinningu með þjóðinni. Loks
tók hann fram, að flutnings-
menn vildu ekki að svö stöddu
leggja dóm á, hvort þjóðarat-
kvæði eigi við hér, en teldu það
mál allrar athygli vert.
Upphitun húsa.
Bjöm Jónsson (K) mælti fyr-
ir þingsályktunartillögu þess
efnls, að Alþingi álykti að kjósa
fimm manna nefnd til að rann-
saka til hlítar stofn- og rekstr-
arkostnað sem og framtíðar-
möguleika þeirra aðferða, sem
tíðkaðar eru hérlendis til upp-
hitunar húsa með sérstöku tilliti
til þess, hvort ekki sé þjóðhags-
lega rétt, ekki sízit í dreifbýlinu,
að stefna að því í sambandi við
vatnsaflsvirkjanir næstu áratugi
að hita hús hérlendis með raf-
orku. SamhLjóða tillaga var flutt
á síðasta Alþingi, en ekki gafs-t
tími til að afgreiða hana.
Rafmagnsmál
Kjósar- og
Kjalamess.
Matthías Á. Mathíesen (S)
mælti í gær fyrir þingsályktun-
artillögu sinni Og Alfreffs Gísla-
sonar (S) um, að A.þingi fæli
raforkumálaráðherra að láta
fara fram svo
fljótt sem auð-
ið er úrbætur á
rafmagnsveitum
Kj alarneshr epps
og Kjósarhrepps
til þess að leysa
úr þeim vand-
ræðum, sem nú
eru á flutningi
rafmagns til þess
ara byggðarlaga. Gat hann þess,
að frá því tilLaga þessi var
flutt, hefði fyrir atbeina raforku
málaráðherra verið hafizt handa
um undibúningsframfcvæmdir
til að ráða bót á vandkvæðun-
Jarffhitarannsóknir o. fi.
Karl Kristjánsson (F) mælti
fyrir þingsálybtunartillögu allra
þingmanna Norðurlandskjördæm
is eystra um, að ríkisstjórninni
verði falið að sjá um, að á veg
um jarðhitasjóðs verði hið
fyrsta rannsókn gerð á jarðhita
svæðum þeim, sem vitað er um
á Norðurlandi eystra og ekki
hafa enn verið rannsökuð nægi-
lega, en ætla má, að hagfellit
geti verið að nytja. Enn fremur
að framkvæmd verði í þeim
landshluta rækileg jarðhitaleit
á þeim stöðum, sem líklegt þyk-
ir, að hagnýtur jarðhiti sé finn-
anlegur með viðráðanlegum
kostnaði.
í sambandi við þessar athafn-
ír verði svo jafnóðum gerðar
bráðabirgðaáætlanir um hagnýt-
ingu jarðhitans á hverjum stað.
Gísli Jónsson (S) spurðist fyr-
ir um, hvort flutningsmenn
hefðu nofckuð á móti því, að svip
uð ákvæði yrðu sett inn í tillög-
una um önnur svæði, sem svip-.
að stæði á um og kvaðst þá
mundi flytja breytingartillögu I
þar að lútandi.
Karl Kristjánsson (F) kvað
sér enga ömun í, að tillagan
væri gerð breiðari og kvað rétt-
látt, að hið sama gengi yfir alla
landsmenn í þessu efni, hins
vegar hefðu komið fram tillögur
um jarðhitarannsóknir á einstök
um svæðum, svo að þingmenn
Norðurlandskjördæmis eystra
hefðu talið það tómlæti að flytja
efcki tillögu um það svæði
einnig.
Gísli Jónsson (S) kvaðst þá
mundu flýtja breytingartillögu
við þingsályktunartillöguna, svo
og Halldór Ásgrímsson (F), sem
gat þess, að einn þingmanna
Austurlandskjördæmis hefði fyr
ir ábendingu ábúandans uppgötv
að jarðhita í Urriðavatni.
Ingólfur Jónsson raforkumála-
ráffherra upplýsti í þvi sam-
bandi, að umræddur þingmaður
hefði snúið sér til raforkumála-
stjóra og beðið um nánari rann-
sókn.
Áby rgff artry ggingar
atvinnurekenda.
Karl Guffjónsson mælti fyrir
þingsályktunartillögu um, að Al-
þingi feli ríkisstjórninni að láta
undirbúa Og leggja fyrr Alþingi
frumvarp til laga, sem geri at-
vinnurekendum að skyldu að
kaupa fullnægjandi ábyrgðar-
tryggingu fyrir slysabótum, sem
á atvinnureksturinn kunna að
falla. Kvað hann ýmsa atvinnu-
rekendur ótryggða fyrár slíkum
skakkaföllum og oft vanmegn-
uga að leysa af hendi þær skyld-
ur, sem á þá falla, þegar slys ber
að höndum í atvinnurekstri
þeirra.
Affstoff viff
Snæf jallahrepp.
Hannibal Valdimasson (K)
mælti fyrir þinigsályktunartil-
lögu um, að þegar verði gerðar
ráðstafanir til að stöðva frekari
eyðingu byggða en orðin er i
Norður-lsafjarðarsýslu. En meðal
ráðstafana, sem til greina gætu
komið af ríkisins hendi í þessu
skyni, væri t.d.: Sérstök fjár-
veiting til virkjunar Mýrarár
fyrir Snæfj allahrepp, sem mundi
kosta um 2 millj. kr. Tenging
sveitarfélagsins á næsta ári við
akvegakerfi landsins með brú á
jökulvatnið Mórillu í Kaldalóni;
dýpkun innsiglingar á Æðeyj-
arhöfn og loks ferjubryggja á
Mýri.
r
Atta bílar teknir
úr umferð
Á ÞRIÐJUDAG flutti lögreglan
í Reykjavík marga bíla tii Bif-
reiðaeftirlits ríkisins, þar sem
grunur lék á, að útbúnaður
þeirra væri úr sér genginn og
ólöglegur orðinn. Átta þeirra
voru teknir úr umferð, eigend-
ur annarra fengu frest til þess
að láta ganga tryggilega frá bif
reiðum sínum, og enn aðrir reynd
ust í lagL