Morgunblaðið - 21.03.1963, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 21. marz 1963
JWtripjjMaMíb
Ú-tgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigiu:
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Krístinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakiö.
AÐ FINNA ÆTTJÖRÐ-
INA í HJARTA SÉR
fT'ómas Guðmundsson, skáld,
mælti að vanda margt
vel og hnyttilega í ávarpi því
á kvöldvöku Stúdentafélags
Reykjavíkur, sem birt var
hér í blaðinu í gær. En ástæða
er til þess að minnast sér-
staklega á eitt atriði ræðu
hans. Hann minntist. á þá
hættu, sem í því væri fólgin,
að margir ágætir íslenzkir
menntamenn hefðu undan-
farin ár sezt að í útlöndum, í
stað þess að leggja hönd á
plóginn heima á Fróni og láta
þjóð sína verða aðnjótandi
þekkingar þeirra og lærdóms.
Ein meginástæða þessarar
staðreyndar væri auðvitað,
sagði skáldið, að þeim byðust
betri launakjör erlendis. Um
þetta komsj: Tómas Guð-
mundsson m.a. að orði á þessa
leið:
„Nú er það vitanlega svo,
að það • er ekki eingöngu
sanngjarnt heldur þjóðfélags-
leg nauðsyn að allir fái við-
unandi laun — og helzt meira
— fyrir störf sín, og það er
þjóðinni beinlínis lífsnauðsyn
að geta notið þeirra manna,
sem hafa sótt sér mesta
menntun og kunnáttu. Samt
hefur svo ógiftusamlega vilj
að til, að fjöldi þeirra ungu
menntamanna, sem einmitt
hafa reynzt mestir afburða-
menn í fræðigrein sinni hafa
sezt að erlendis, orðið þar
eftir. Það er alveg vafalaust,
áð ýmsir þessara ágætu
manna og kannski flestir
þeirra hafa ílenzt í öðrum
löndum, ekki vegna þess, að
þeir hefðu síður viljað vinna
hér heima, heldur af hinu, að
þeir hafa verið langdvölum
erlendis, slitnað úr tengslum
við land sitt og þess vegna
ekki komið auga á verkefni,
er hæfði menntun þeirra,
ing að gera ungum vísinda-
mönnum og menntamönnum,
sem hafa aflað sér hagnýtrar
þekkingar á fjölmörgum svið-
um, kleift að setjast hér að.
Við verðum að leggja höfuð-
kapp á að búa þannig að þess-
um mönnum, að þeir geti sezt
að hér heima, en flytji ekki
til fjarlægra landa. íslenzkt
atvinnulíf og bjargræðisvegir
hljóta í vaxandi mæli að
byggjast á vísindalegum rann
sóknum og hagnýtri þekk-
ingu. Við getum því bókstaf-
lega ekki verið án þeirra
menntamanna okkar, sem
lagt hafa fyrir sig nám í hin-
um hagnýtu fræðum.
Þeir verða að sjálfsögðu að
minnast þess, að þeir eru
synir og dætur lítillar þjóðar,
sem oft hefur lagt mikið að
sér til þess að kosta þá til
náms. Þeir verða líka að gera
sér ljóst, að stórar og auðug-
ar þjóðir kunna enn um skeið
að geta boðið þeim betri kjör
en íslenzka þjóðin getur. En
ísland er þeirra land. Það
býr yfir miklum möguleikum
og þjóð þess vill leggja sig
fram um að hagnýta eftir
fremsta megni þekkingu
hinna ungu mennta- og vís-
indamanna sinna, launa þá
eins vel og hún getur og búa
vel í haginn fyrir þá. Enda
þótt mikið bresti á að nokkru
lokatakmarki hafi verið náð
í þessum efnum, er þó sann-
leikurinn sem betur fer sá, að
íslendingar hafa á síðustu ár-
um lagt mikið kapp á að bæta
aðstöðu vísindamanna sinna
og menntamanna. Þeirri við-
leitni verður að halda áfram.
ísland þarf á kröftum allra
sinna æskumanna að halda,
ekki sízt þeirra . sem halda
vopni þekkingar og vísinda í
hendi sér. Með því vopni
Dæmdur fyrir morð og
mannrán 19
— hefur nú verið lálinn liius
hvað þá að eftir þeim væri|mun þessi litla þjóð vinna
sótzt hér heima. Ég veit af.frið, farsæld og glæsilega
kynnum mínum við suma
þessa menn, að þeir sakna
lands síns og þjóðar, enda er
hver sá maður illa farinn, sem
ekki finnur fyrir ættjörðinni
í hjarta sér. Og það er ekki
annað hægt en finna sárt til
þess, að slíkir menn glatist
okkur. í okkar þjóðfélagi, þar
sem stórir hlutir eiga að geta
gerzt í náinni framtíð, hlýtur
það að vera góð fjárfesting að
gera þeim kleift að setjast
hér að“.
'k
Þessi ummæli Tómasar
Guðmundssonar, skálds, eru
vissulega hin athyglisverð-
ustu. Það er alveg rétt, að það
hlýtur að vera góð fjárfest-
framtíð sér til handa.
NÝ
LOFT FERÐALÖG
'Díkisstjórnin hefur nýlega
lagt fram á Alþingi frum-
varp til nýrra loftferðalaga.
Með því er lagt til að innan-
landslög um loftferðir verði
samræmd alþjóðlegum regl-
um, sem íslendingar eru að-
ilar að á þessu sviði. Enn-
fremur er lagt til að þau
komi í stað laga um flugvelli
frá 1945. En með þeim lögum
má segja, að grundvöllur hafi
verið lagður að flugvallar-
byggingum og bættum skil-
yrðum fyrir flugsamgöngur í
Árið 1924 gerðu tveir
skólapiltar frá Chicago, Nath-
an Leopold og Richard Loeh,
tilraun til þes að fremja
„fullkominn glæp“. Þeir
rændu 14 ára dreng, Bobby
Franks, og myrtu hann. Dreng
inn völdu þeir af handahófi
úr hópi unglingaskólanem-
enda. Það komst upp um giæp
Leopolds og Loebs og þeir
játuðu sök sína. Verjanda
þeirra, Clarence Darrow,
tókst að bjarga þeim frá
dauðadómi, og varð ræðan,
sem hann hélt þeim til varn-
ar, mjög fræg. Leopoid og
Loeb voru báðir dæmdir í
ævilangt fangelsi fyrir morð-
ið og auk þess í 99 ára fang-
elsi fyrir mannrán.
★
Nú hefur Nathan Leopold,
sem er 58 ára, verið látinn
. laus. Fyrir fimm árum fékk
hann að yfirgefa fangelsið í
Stateville, Illinois, til reynslu.
Hann fór þá til Puerto Rico,
þar sem hann hefur dvalizt
síðan. Hegðun hans þennan
landinu. Voru þau á sínum
tíma hin merkasta löggjöf.
Þróun íslenzkra flugmála
hefur verið örhröð. Segja má,
að öll þjóðin hafi í dag not af
flugsamgöngum innanlands
og flugsamgöngur okkar við
umheiminn hafa rofið alda-
langa einangrun íslands. ís-
lenzkir flugmenn hafa unnið
mikil afrek. Flugsamgöngur
þær, sem Flugfélag íslands
og Loftleiðir halda uppi milli
íslands og annarra landa eru
glæsilegt dæmi um þann
þrótt og stórhug, sem mótar
athafnir íslendinga á miðri
hinni 20. öld.
GULLFOSS
Fregnirnar um bruna Gull-
foss hafa áreiðanlega
komið illa við alla Íslendinga.
Gullfoss er eitt vinsælasta
skip íslenzka flotans. Þetta
fallega skip hefur um langt
skeið haldið uppi reglubundn-
tíma hefur verið óaðfinnan-
leg og nú hefur hann hlotið
fullkomið frelsi.
Loeb var myrtur af sam-
fanga sínum í Stateville-
fangelsinu 1936.
Leopold og Loeb voru báðir
af mjög auðugu fólki og báðir
framúrskarandi vel greindir.
T.d. hefur Leopold greindar-
vísitölu 208, en greindarvísi-
tala snillinga er miðuð við
160.
Meðan Leopold var í fang-
elsinu 'lagði hann stund á 27
tungumál, stærðfræði og aðr-
ar vísindagreinar, og er nú í
miklu áliti sem stærðfræð-
ingur. Úr fangaklefa sínum
hafði Leopold bréfasamband
við Albert Einstein, og Ein-
stein hefur sagt, að Leopold
hefði getað látið mikið af
hendi rakna í þágu vísind-
anna, hefði hann yerið frjáls
maður.
Þegar Leopold kom til
Puerto Rico gerðist hann
starfsmaður í sjúkrahúsi þar.
Hann hefur unnið að rannsókn
NATHAN LEOPOLD,
snillingur, sem gerði tilraun
til þess að fremja „fullkominn
glæp“, en sat 33 ár í fangelsi.
Þar lagði hann m.a. stund á
27 tungumál og skrifaðist á
við Einstein.
um á malaríu og náð töluverð
um árangri. Auk þess hefur
hann tekið doktorspróf í þjóð
félagsfræði.
Kvikmynd hefur verið gerð
um glæp Leopolds og Loebs
og réttarhöldin yfir þeim. Var
myndin sýnd í Nýja Bíói
fyrir einu eða tveimur árum.
Adenauer hélt velii
Stjórnarandstaðan reyndi oð afnema
bann stjórnarinnar við útflutningi
á stáirörum til Sovétríkjanna
um ferðum milli íslands og monnum í
, , , , . _ fynr oliu.
nagrannalanda okkar, sem
við eigum mest skipti við í
menningarlegum efnum. Mik-
Bonn, 20. marz NTB-Reuter AP.
AÐ undanförnu hafa staðið yfir
harðar umræður á sambands-
þinginu í Bonn um það, hvort
banna skuli útflutning á stálrör-
um til Sovétríkjanna og fleiri
Austur-Evrópuríkja. SI. mánudag
fór atkvæðagreiðsla um málið og
urðu úrslit hennar afstöðu kristi-
legra demokrata í vil.
Samningur hafði verið undir-
rítaður um sölu á 163 þúsund
tonnum af stálrörum til fyrr-
greindra ríkja er Atlantshafs-
bandalagið beindi þeim tilmæl-
um til aðildarríkjanna að taka
fyrir allan útflutning á stálrör-
um þangað, á þeirri forsendu að
nota má þau til hernaðarþarfa.
Er t. d. talið að Rússar hyggist
nota hin vestur-þýzku stálrör í
olíuleiðslur, er sjái sovézkum her
Austur-Þýzkalandi
Stjórn V-Þýzkalands varð við
tilmælum NATO og bannaði út-
flutning stálröranna, en Sósíal-
ill fjöldi fólks hefur ferðazt demókratar sem eru í stjórnar
með Gullfossi og notið þar
góðrar aðbúðar.
En óhöpp og slys geta allt-
af hent. Margt bendir að vísu
til þess að gáleysi af hálfu
starfsmanna skipasmíðastöðv-
arinnar sé hér um að kenna.
Er það að sjálfsögðu vítavert.
En vonandi verður viðgerð
Gullfoss lokið á skömmum
tíma, þannig að sem minnst
óhagræði verði af bruna-
skemmdum þeim, sem orðið
hafa á skipinu.
andstöðu og Frjálsir demókratar
kröfðust umræðna á þingi. Var
sú afstaða þeirra að halda bæri
alla samninga, sem gerðir hefðu
verið áður en tilmæli Atlants-
hafsbandalagsins komu fram.
Jafnframt eru flokkarnir í þessu
máli talsmenn iðnjöfra, sem óska
eftir auknum viðskiptum við
Austur-Evrópuríkin. Þá hafði það
ekki svo lítil áhrif á afstöðu
Frjálsra demókrata að sérfræð-
ingur flokksins í skatta- og tolla-
málum gegnir mikilvægri stöðu í
einu þeirra þriggja stóru iðn-
fyrirtækja, sem áttu hlut að samn
ingunum og var hann einn' en þriðjudag 26. marz.
þeirra sem undirrituðu samn-
inginn við Rússa.
★ ★ ★
Umræðurnar á sambandsþing-
inu urðu afar harðar og þegar
ákveðið var að hafa atkvæða-
greiðslu um málið gengu allir
þingmenn kristilega demókrata-
flokksins af þingi, neituðu a5
taka þátt í atkvæðagreiðslunni.
Eftir varð þó þingforsetinn Eugen
Gerstenmaier og var hann hinn
eini, er greiddi atkvæði gegn til-
lögu Sósíaldemókrata og Frjálsra,
sem samþykkt var með 224 at-
kvæðum. Nokkrir þingmenn
frjálsra demókrata voru fjarver-
indi og réði það úrslitum máls-
ins, því að samkvæmt v-þýzkum
lögum þurfa 250 þingmenn a5
taka þátt í atkvæðagreiðslu til
þess að hún -teljist lögleg.
Námsstyrkur við
háskólann í Köln
HASKÓLINN í Köln býður ís-
lenzkum stúdent styrk til sumar-
dvalar þar við háskólann frá L
apríl til 31. ágúst þ. á. A þessu
tímabili er sumar-kennslumiss-
erið þrír mánuðir, en tveir
mánuðir sumarleyfi. Styrkur-
inn er 250 DM á mánuðL
Kennslugjald er ekkert og
reynt verður að koma styrk-
hafa fyrir á stúdentagarðL
Stúdent, sem leggur stund á
germönsk fræði, mun að öðru
jöfnu ganga fyrir.
Umsóknir (ásamt meðmælura
og vottorðum) skal senda skrif-
stofu Háskóla Islands ekki síðar