Morgunblaðið - 21.03.1963, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 21. marz 1963
MORCUISBLAÐID
15
— Hvlt og saklaus
Framhald af bls. 10.
handsama þá, helzt að berja þá
niður. Ég hélt að það kæmi í
sama stað niður með bareflið.
Ég mundi sjálfsagt heldur fela
mig inni í skáp en beita því.
Hvað sem því leið, þá var mér
verr við litlu eðlurnar tvær með
löngu halana, sem voru að skjót
ast eftir lofti og veggjum í stof-
unni en hugsanlega þjófa. Þá
var ég ekki búin að læra að
gleðjast yfir að sjá þessi litlu
snöggu kvikindi innanhúss, því
þau eru dugleg að veiða sér
moskitoflugur, mína erkióvini.
Það kom líka á daginn, að um-
gangurinn sem ég heyrði í garð-
inum stundum á nóttunni var
frá manni, vopnuðum boga og
örvum, sem beindi vasaljósi
skyndilega framan í mig, þegar
ég ók upp að dyrunum í myrkr-
inu, og reyndist vera nætur-
vörðurinn. Þetta var hinn ár-
vakrasti næturvörður og ég kom
aldrei að honum sofandi. Enda
fékk ég aldrei tækifæri til að
koma honum í skilning um hví-
líkur græningi ég væri í að hafa
þjónustufólk.
Ég var nú þarna alsæl. Næsta
verkefni mundi verða að aka inn
í Lagosborg og vita hvernig
verktökum gengi að setja upp ís
lenzku sýningardeildina á vöru
sýningunni, aðgæta hvort allt
sem við þyrftum hefði komið til
Gamla eyðimerkurborgin Kano er ákaflega sérkennileg með
lágum ferköntuðum leirhúsum, emírshöll og gamalli mosku.
Myndina tók E. Pá. úr annarri spíru moskunnar og sést hin
spíran fremst.
ræðismannsins, hvort sýningar-
stjórnin hefði nokkurn íslenzkan
fána o.s.frv. En þá kom babb í
bátinn. Vönustu bílstjórar frá
London kváðust veigra sér við
að aka eftir veginum inn til
Lagos og í umferðinni þar, hvað
þó ég frá smábænum Reykja-
vík og með lánsbíl á þessum
framandi stað. Ég hugsaði málið
í einn dag. Þarna sat óg nú
föst, 17 km. frá bænum, engar
áætlunarferðir, enginn leigubíll
í nánd, ekki hægt að ganga svo
mikið sem 100 m í þessum 35
stiga hita og 85% raka, vöru-
sýningarsvæðið á Victoriueyju
utan við Lagos og konsúllinn
handan við fjörð hinum megin.
En heppnin, sem oftast bjargar
mér, brást mér ekki. í þetta sinn
kom hún í líki Norðmanns, sem
ók upp að dyrunum hjá mér kl.
7 næsta mogrun og flautaði.
Þegar ég kom út, nuddandi stýr-
urnar úr augunum, kvaðst hann
vera vinur Ómars og því vilja
aðstoða mig, ef ég hefði einhver
vandamál. Hann fékk síðan um
svifalaust lánaðan handa mér
bílstjóra kunningja síns í tvo
daga og kvaðst á meðan mundi
útvega mér traustan bílstjóra.
Því í Afríku væri hver sá ger-
samlega hjálparlaus, sem ekki
hefði bíl.
Allir aka eíns og óðir menn.
Það reyndust engar ýkjur,
sem mér hafði verið sagt um um-
ferðina. Ekkert er þó að vegin-
um, hann er steinsteyptur og vel
breiður og beinn, a.m.k. í augum
íslendings. En allir þjóta um
hann á 100 km hraða. Lítið gagn
er að aka varlega sjálfur, því ó-
gerlegt er að geta sér til um
hvað hinir kunna að gera. Bíl-
stjórinn fyrir framan á það til
að rétta út vinstri hendina, sem
í þokkabót getur verið svört í
svarta myrkri, og. svo snarbeygir
hann -til hægri, skyndilega kem
ur svo svartur maður á ljóslausu
reiðhjóli á miðjum veginum, geit
eða krakki þjóta fram og allir
bílstjórarnir liggja á flautunni og
geysast einhvern veginn fram úr,
út á hlið og fyrir hvern annan.
Enda sá ég oft í viku utan við
veginn bíla, sem sýnilega höfðu
endasteypzt og skoppað út af
veginum, svo ekki var sjón að
sjá flakið. Verstir eru hinir svo
kölluðu „mammy wagons", sem
eru nokurs konar áætlunarvagn-.
ar. Þetta eru stórir trukkar með
lélegri trégrindaryfirbyggingu
og trébekkjum. í þá er troðið
eins miklu af fólki og frekast
er hugsanlegt og jafnvel sjást
menn hanga utan á. Nafnið hafa
vagnarnir fengið af því að kon-
urnar í suðurhluta Nigeríu eru
fæddar sölukonur, svokallaðar
mammys, sem sitja meðfram
öllum vegum og á. mörkuðunum
með varning sinn, litfögur efni,
ávexti, skreið eða bara nokkrar
afhýddar appelsínur. Og til að
koma varningi sínum milli staða
nota þær áætlunartrukkana, ef
þær hafa þá efni á því. í hverj-
um bíl er því yfirgnæfandi meiri
hlutinn konur. Þessir stóru
kuggar æða um vegina, bílstjór-
inn ýmist liggjandi á flautunni
eða hálfsofandi, annað hvort af
hitanum eða ónógri, eggjahvítu
snauðri fæðu. Bíleigandinn mál-
ar bara eitthvað fallegt utan á
bílinn, svo sem: „Ó, Jesús“ eða
„Mundu loforð þín, ó drottinn!"
eða „Því hafa áhyggjur“ eða
„Freistaðu gæfunnar" eða „Guðs
tími er sá bezti“ eða „Þakkið
guði um alla eilífð." Allt þetta
hefði ég séð á kuggum, sem æddu
eftir vegunum, troðfullir af fólki
snarbeygjandi til hliðar fyrir
alla, og á einum slíkum, sem
lá svo mölbrotinn fyrir utan
veginn að vart hafa margir far-
þeganna sloppið lifandi, stóð stór
um stöfum „Nýtt líf.‘
Nei, mér leizt ekkert á að aka
sjálf í þessari umferð, ekki sízt
þar sem mér var sagt að vitnin
— og rétturinn — hefðu alltaf
meiri samúð með þeim svarta,
ef eitthvað kæmi fyrir. Ég fékk
svo þennan prýðilega bílstjóra,
sem ég réði til eins mánaðar,
og gat nú tekið til við að reka
mín erindi á fjarlægum stöðum.
Bílstjórinn var mættur til að
sækja mig kl. 8,30 á morgnana,
því þar í landi byrjar allt líf
snemma, og hann hélt áfram
Þjónninn Ali býr til svo sterka karrý- og piparrétti ef hann
faer að ráða, að manni svelgist á, en á strönd Guineuflóans
eru ræktaðar yfir 30 tegundir af pipar. Hér er hann að bera á
borð fyrir islending.
akstri eins og áætlunarbíll langt
fram á kvöld, því alltaf þurfti að
aka hinum síðasta heim eftir að
sýningunni var lokið kl. 22. Ves-
lingurinn þurfti meira að segja
stundum að sofa í bílnum, eða
gista hjá Salomon, þegar of seint
var að komast heim. Ég lofaði
honum góðri aukagreiðslu og það
fór mjög vel á með okkur — þar
til hinn norski vinur minn tók
að skipta sér af málinu. Hann
komst sem sagt að því, að ég
borgaði nærri daglega fyrir ein-
hvers konar olíur á bílinn, í dag
bremsuolíu, á morgun smurolíu
o.s.frv. Einn daginn tjáði bíl-
stjórinn mér að barnið sitt væri
veikt og fékk hjá mér pund til
að koma því á spítala, og nokkr-
um dögum seinna, einmitt þegar
gestir voru boðnir í ísl. deildina
og þurfti að annast aðdrætti,
hringdi hann og sagði, að nú
væri barnið dáið. Hann væri
staddur í líkhúsinu og gæti ekki
komið. Ég hafði mikla samúð
með honum og varð reið, þegar
hinn norski vinur minn hló og
sagði að foreldrar eins af sínum
starfsmönnum hefðu dáið þrisvar
sama árið og í árslok hefði hann
verið kynntur fyrir þeim. Hann
spurðist svo fyrir um dauða
barnsins. Nei, nei, barn bílstjór-
ans var hraust, barn bróður hans
hafði að vísu veikzt daginn sem
hitt átti að hafa dáið og læknir
var sóttur, og það reyndist bara
magakveisa. Bróðirinn var held-
ur ekki af „sömu móður og sama
föður“, heldur vinur úr sama
þorpi, en þá kalla Nigeríumenn
gjarnan bræður sína. Þegar svo
Ómar lcom og tók sinn bíl, færði
ég minn bílstjóra yfir á bíl hins
norska kunningja, er við fslend-
ingarnir héldum áfram að nota
eins og strætisvagn. Hann tók að
sér stjórnina á bílnum og bíl-
stjóranum og dæmdi mig óhæfa
til slíks ábyrgðarstarfs.
Einfeldningur í augum
þjónanna.
Ekki fór verr á með o-kkur
Salomon. Hans dagsverk var að
gefa mér morgunverð, setja loft
kælinguna á svefnherbergið mitt
um leið og hann læsti glugg-
um og hurðum fyrir nóttina og
fötin mín þvoði hann með mestu
prýði, en í slíku loftslagi er allt-
af nóg að þvo. Samt tókst mér
fljótt að koma því inn hjá hon-
um að ég væri blessaður ein-
feldningur. Þegar hann keypti
fyrir mig mat, skilaði hann mér
reikningnum, en tók síðan hluta
af hverjum skammti yfir í bak-
húsið. Og þegar ég saknaði brjóst
haldara af mér daginn eftir að
ég flutti, gekk kona Ómars á
hann, og lét hann sækja flíkina
yfir í bakhúsið. Hann hafði æt'l-
að að vita hvort hann kæmist
ekki upp með að halda þessu
lítilræði og líklega gefa kær-
ustunni það. En Salomon var
alltaf hinn elskulegasti og mætti
mér alltaf með breiðu brosi.
Leiðinlegt að kona Ómars skyldi
þurfa að láta sækja heil
mikið af eigum sinum í húsið
hans og láta hann fara skömmu
seinna.
Fleiri þjónum reyndi óg ekki
að stjórna. En ég hugsa að jafn
vel mér hefði ekki tekizt að
spilla James, þjóninum í húsinu
þar sem ég bjó seinna. Þvílíkur
gentilmaður. Hann gætti þess t.d.
alltaf að þurrka nærfötin mín
inni í baðherberginu, svo þess-
háttar sæist ekki úti á snúru.
Og heiðarleikinn uppmálaður.
James var afarfeginn þegar ég
kom í húsið, þar sem bjuggu
tveir piparsveinar fyrir, því ég
gat ekki aðeins fest á tölur, held
ur líka stagað saman rifur, þegar
mér rann til rifja að sjá saum-
spretturnar á fötum húsráðenda.
Því þó James þvæigi og stryki
fötin þeirra með mestu prýði, þá
var það ekki verk þjónsins að
gera við. Og þegar vesalings
konuleysingjarnir stungu upp á
því að fá konu James til að gera
slík viðvik fyrir borgun, þá kom
það auðvitað ekki til mála. Hann
hafði borgað 45 pund fyrir hana
og hún átti ekki að fara að vinna
fyrir aðra. Það gerði hann sjálf-
ur.
Nágranni okkar einn, sem
einnig hafði Islending sem gest
í húsinu, hafði tvo þjóna, Hausa
manninn Ali að norðan og „lít-
inn strák“, eins og það er kallað,
honum til aðstoðar. Þeir voru
báðir af sama kynflokki, en samt
sem áður ríkti allt í einu ófriður
í húsinu og klögumálin gengu
á víxl. Húsbóndinn, sem er heims
ins rólegasti Englendingur,
skildi ekkert í þessu, þangað til
strákurinn tjáði honum að Ali
vildi bara losna við sig, til að
geta útvegað öðrum vinnuna og
tekið prósentur af kaupi hans.-
Ali er fyrirmyndar matsveinn og
fái hann að ráða býr hann til
svo sterka karry eða piparrétti,
að maður verður að slökkva eld-
inn í munninum með stórri flösku
af bjór. Yfirleitt borða Nigeríu-
menn mjög sterka rétti, enda
eru ræktaðar yfir 30 tegundir
af pipar á þessum slóðum.
Einn daginn fór vinur okkar
með Ali á markaðinn og keypti
lifandi kalkún í matinn. Ali hjó
snarlega af honum höfuðið úti í
garði er heim kom og haldin var
mikil veizla . En þetta var á-
kaflega óviturlegt. Morguninn
eftir fann garðyrkjumaðurinn
blóðblett og fja'ðrir í garðinum
sínum og varð alveg óður. Hann
mokaði og rótaði upp moldinni,
til að vera viss um að ekki
leyndist fjöður, því einhver gat
verið að gera honum galdra.
Næturvörðurinn í því húsi er
reglulegur skógarmaður með
boga og örvar að vopni, sem
kom sér vel einn daginn, þegar
höggormur kom skríðandi upp
á veröndina. Þá mundaði hann
bogann og skaut kauða.
Annars er lítið um höggorma
við híbýli manna, enda þess gætt
vandlega að allt gras sé slegið
niður við rót í görðum og á vega
köntum, svo þeir geti ekki leynzt
þr. Garðyrkjumennirnir neita
samt alveg að nota nýtízku áhöld
eins og handsláttuvélar. Þeir eru
vopnaðir stórum hnífum með lið
ugum blöðum og sveifla þeim
fimlega á grasið niður við rót-
ina.
Það er semsagt ýmislegt, sem
kemur íslendingi í fyrstu kyn-
lega fyrir sjónir í svo fjarlægu
landi sem Nígeríu. Og það var
ekki alveg eins einfalt og virtist
á kortunum mínum að sitja allt
í einu uppi með þjóna, bílstjóra
og álls konar lífsins gæði. — E.Pá
Skrifstofustúlka
með góða íslenzku kunnáttu og einhverja undirstöðu
í málum óskast. Tilboð, merkt: „Vélritari — 6122“
sendist afgr. Mbl. fyrir 25. þ.m.
Til sölu
170 ferm. hæð í Hlíðunum. Hentug fyrir lækn-
stofur. — Tilboð, merkt: „Læknastofur — 6537“
leggist inn á afgr. Mbl. fyrir n.k. mánaðamót.