Morgunblaðið - 18.04.1963, Síða 8

s
UORCVISÐL 4 B1B
Fimmtudagur 18. apríl 1963
Frá aðalíundinum
Árið var iðnaöinum hagstætt og
þar varð framleiðsluaukning
— Alþingí
Framhald af bls. 1.
I Evrópu, yrði ekki stöðvuð.
Taldi hann að Islendingar mundu
glata sjálfstæði sínu og „hverfa
í þjóðahafið“, ef þeir fengju
þótt ekki væri nema aukaaðild.
Erlent fiármagn væri tekið að
reyna að troða sér inn í landið,
sagði Eysteinn, og yrði sama
stjórn eftir næstu kosningar,
væri hún vís til að líta það vel-
þóknunarauga. Framsóknarmenn
kvað Evsteinn ekki geta fellt sig
við neins konar sameiningu við
hinar Evrópuþjóðirnar, en þeir
væru þó mjög hlynntir vest-
rænni samvinnu, þótt stjórnar-
flokkarnir hefðu bendlað þá við
kommúnista sökum afstöðu
þeirra til þessa máls.
Óhraeddir við dóm kjósenda.
Næaxur tók til máls forsætis-
ráðherra, Ólafur Thors. Kvað
harm Eystein Jónsson hafa lýst
stjórnmálaástandinu, eins og
hann langaði til að það væri.
Nxx mundi hann lýsa því, eins
og það væri.
Minnti Ólafur Thors í upphafi
á, hvernig viijstri stjórnin skildi
við þjóðarbúið í upplausn. í aug-
um nágrannaþjóða var ísland
máttvana, heillum horfinn og
trausti sviptur vesalingur á
barmi greiðsluþrots og glötunar,
þrátt fyrir'mesta góðæri aldar-
innar. Forsætisráðherra vinstri
stjórnarinnar lýsti því yfir við
uppgjöfina, að yfir vofði óða-
verðbólga, sem væri óviðráðan-
leg, væri ekki spyrnt við fæti.
Forsætisráðherra kvaðst ótrauð
ur leggja varnir stjórnarinnar
gegn óðaverðbólgunni undir dóm
kjósenda, s<vo og önnur allra
stærstu málin. Hvað hafi valdið
því, að landhelgismálið var leyst
með svo glæsilegum sigri íslend
inga, að illgjarnri stjórnarand-
stöðu varð orðfall, týndi glæpn-
um og gafst upp. Hvernig á því
standi, að íslenzkir bankar, sem
skulduðu erlendis 216 millj. kr.
1960, skuli á 3 árum hafa bætt
gjaldeyrisstöðuna um 1408 millj.
kr. Hverju hin gífurlega spari-
fjáraukning sæti. Hvernig auðn-
azt hafi að rétta nú sjúkum,
gömlum, öryrkjum og öðrum, er
aðstoð þurfa, 4 krónur í stað
hverrar einnar áður en viðreisn-
in hófst. Hví hrakspár andstæð-
inga um allsherjar hrun, atvinnu
leysi og öngþveiti hafa ekki
rætzt. Hvers vegna velsæld og
atvinna hafi aldrei verið meiri
o.s.frv.
Svar sitt kvað forsætisráðherra
vera það, að þótt fleiri Jcæmi
til, ylli það mikíu, að allt
kjÖrtímabilið hafa Alþfl. og
Sjálfstæðisflokkurinn borið gæfu
til að leggja ágreiningsmáh-á
hilluna, en einbeita getunni að
því að reisa úr rúst og byggja
veglega. Kíkisstjórnin hefði ver-
ið samhentari en dæmi væru til
um samsteypustjórnir hér á
landL
Stjórnarandstaðan sæi, að ekki
væri sigurstranglegt að deila um
það, hvort viðreisnin hefði tekizt
eða ekki. í>ví væri hamrað á því,
að þótt stjórnin hefði eitthvað
vel gert, væri það léttvægt hjá
gengisfellingunum tveimur. Rakti
forsætisráðherra síðan vand-
lega, hverjum þessar gengisfell-
ingar væru raunverulega að
kenna. Komu þar ýmsar athygl-
isverðar upplýsingar fram, sem
ekki er unnt að rekja hér rúms-
ins vegna. Verður það gert í Mbl.
nk. laugardag.
Forsætisráðherra kvað ein-
sætt, að stjórnarandstaðan vissi
sjálf, að hún beitti rangindum í
áróðri sínum, og treysti ekki mál
stað sínum. í>ví væri það, er
til orrustu drægi, að Framsókn
gripi til þess óyndisúrræðis að
skapa ágreining við hina lýðræðis
flokkana um EBE og færa kosn-
ingabaráttuna yfir á svið við-
kvæmra utanríkismála.
Minnti Ólafur Tors á þrennt
í þessu sambandi:
1) Til skamms tíma voru allir
lýðræðisflokkarnir sammála um
afstöðuna til EBE.
2) Er kosningaskjálfti færðist
um FramSókn, skarst hún úr leik
og hóf ógeðþekkan, tilbúinn á-
greining við stjómarflokkana um
máiið.
3) Er þróun mála varð sú, að
allir valda'menn EBE virðast
sammála um, að málið sé úr sög-
unni um fyrirsjáanlega framtíð,
kvað Framsókn sjálf upp Saló-
monsdóm yfir sjálfri sér, með
þvi að gerast úfin og geðill og
magna því meir áróðurinn, sem
ákvörðun okkar í málinu í hvaða
formi sem er færist fjær.
Við þetta mætti bæta, að til
væru skýrar, skjalfastar sann-
anir fyrir því, að fram til hins
síðasta stefndi Framsókn beint að
aukaaðild, og jafnframt því, að
stjómarflokkarnir hafa aldrei'
bundið sig við aukaaðild fremur
en t.d. tollaaðild, þá væri eng-
in skýring til á athæfi Fram-
sóknar önnur en sú, að hún
treystist ekki til að berjast á
vettvangi innanlandsmála. Þessi
óíheillavænlegi leikur væri ekki
annað en sultarvæl valdahungr-
aðra en mólefnasnauðra manna.
Hvað væri svo framundan?
1) Haldi stjórnarflokkarnir
meirihluta, sem flestir telja,
munu þeir halda viðreisn áfram.
2) Næðu kommúnistar og
Framsókn meirihluta, væri á-
stæðulaust að ætla, að Fram-
sókn gengi ek'ki að skilyrðum
kommúnistá, svo í utanríkismál-
um sem öðru, jafn náið og sam-
starf þeirra er nú. Óhætt mundi
hins vegar að treysta því, að
dómgreind þjóðarinnar girti fyr-
ir slíkt þjóðarólán. ^
3) Framsókn vonar, að 'hún
eflist svo, að stjórnarflokkarnir
neyðist til að leyfa þeim þátt-
töku í stjórninní. Þetta er ólík-
legt, en eitt er víst: Viðreisnar-
flokkarnir mu-nu aldrei hvika
frá stefnu sinni, svo að Fram-
sókn yrði að renna niður' full-
yrðingunum. Þetta væri að vísu
ósköp ógeðþekkt og mundi tefja
framikvæmdir og spilla árangrin-
um.
Skýrsla rífcisstjórnarinnar um
hvað viðreisnarflokkarnir hyggj-
ast fyrir um helztu framkvæmd-
ir næstu árin hefur verið lögð
fram. Hún sannar m.a.: 1) Þjóð-
artekjur og atvinnutekjur al-
mennings fylgjast náið að. 2)
Af því leiðir að tryggja verður
sem örastan vöxt þjóðartekn-
anna. 3) Síðan í ófriðarlok hafa
þjóðartekjur vaxið hraðar hjá
nágrannaþjóðum en okkur. 4)
Rannsókn sýnir, að ástæðan er
sú, hve lengi við bjuggum við
höft, útflutningsbætur og skakkt
gengi, meðan nágrannaþjóðir
tóku upp viðreisnarstefnu.
Að lokum sagði forsætisráð-
herra:
„Ég bið alla þá, sem telja að
störf og stefna viðreisnarstjórn-
arinnar hafi verið til þjóðþrifa
og alla þá, sem telja sínum eig-
in hag betur borgið en áður, að
efla okkur til meiri valda, til
þess að við getum látið meira
gott af okkur leiða. Látum við-
reisnina leiða til velmegunar“.
„Hin breiða samstaða"
og „hin ýmsu sæti“
ÞÁ tók til máls Karl Guðjónsson
og talaði af hálfu kommúnista.
Skammaði hann fyrst Framsókn
fyrir að hafa slitið samstarfinu
í vinstri stjórninni. Síðan sneri
hann sér, að viðreisninni og kvað
hana algerlega andstæðu þess,
sem boðað hefði verið í upphafi
af stjórnarflokkunum. Þá talaði
hann með fyrirlitningu um
„hagfræðinga, doktóra" Og há-
menntatitlaða menn, sem talið
hefðu skuldir okkar erlendis svo
miklar, er vinstri stjórnin hrökkl
aðist frá, að við svo búið mætti
ekki standa. Sagði Karl erlend
lán ekki geta orðið þjóðinni
fjötur um fót. — Stjórnin hefði
vantrú á sjávarútveginum og
stefna hennar gagnvart honum
væri „einkar fjandsamleg". Allt,
sem gott mætti segja um ástand-
ið í landinu, væri árgæzku að
þakka en ekki viðreisninni að
neinu leyti. Viðreisnarstefnan
væri sú, að skipulega væri unnið
að því, að koma hér á „þjóð-
félagi hinna ríku“. Deildi hann
um hríð á söluskatta, en virtist
hins vegar hrifinn af beinum
sköttum.
Aðalfundur Fél.
ÁRSÞING iðnrekenda, sem jafn-
framt er aðalfundur Félags ís-
lenzkra iðnrekenda, var sett í
Súlnasalnum, Hótel Sögu, í dag
miðvikudaginn 17. apríl og hófst
með venjulegum aðalfundar-
störfum.
Fráfarandi formaður, Sveinn
B. Valfells, setti fundinn. Fund-
arstjórar voru kjörnir Kristján
Jóhann Kristjánsson, Magnús
Víglundsson og Kristján Frið-
riksson og fundarritarar Helgi
Ólafsson og Þorvarður Alfons-
son.
A Hagstætt ár og
framleiðsluaukning
Sveinn B. Valfells flutti ýt-
arlega ræðu um hag iðnaðarins
á sl. ári, vandamálin í dag og
framtíðarhorfur og kom hann
þar víða við. Hann kvað sl. ár
hafa verið þjóðinni hagstætt og
framleiðsluaukning talsverð. —
Hann gat þess, að enn væru ekki
Karl taldi „fjarlægja aðilja“
nú móta mest stefnu viðreisnar-
innar. Verið væri að laga okk-
ur að „hinum frjálsa viðskipta-
heimi“, sem væri sama og Efna-
hagsbandalag Evrópu (EBE).
Ræddi hann því næst góða stund
um EBE Og virtist telja víst, að
ríkisstjórnin stefndi að inn-
göngu íslands í EBE, og það
með verstu hugsanlegu kjörum,
sem hann rakti vandlega. Þessu
næst rakti hann sögu Varð-
bergs, félags ungra áhugamanna
um vestræna samvinnu. Þá sneri
hann sér að Framsókn, sem
hann kvað í engu máli treyst-
andi. Framsók.n væri ávallt með
orsökunum, en á móti afleiðing-
unum.
Svo vel vildi þó til fyrir
„vinstri menn“, að í dag hefði
náðst „breið samstaða“ þeirra í
landinu. Þjóðvörn ætlaði að
bjóða fram með kommúnistum.
Mörgum „framsæknum mönn-
um“ hefði þótt dragast fulllengi
að birta framboðslista kommún-
ista, en nú mundu þeir taka að
birtast ótt og títt, þar sem Þjóð-
varnarmenn mundu „skipa ýmis
sæti á öllum listum“.
Nýtt hljóð í strokknum.
Þá tók til máls af hálfu Al-
þýðuflokksins Emil Jónsson,
félagsmálaráðherra. Benti hann
á að þetta væri í fyrsta sinn í
langarrtíma, sem ríkisstjórn hafi
staðið heilt kjörtímabil, án þess
að stjórnarsamstarf hafi slitnað.
Þó hafi aldrei önnur eins vanda-
mál beðið nokkurrar stjórnar, og
þrátt fyrir skoðanamismun Al-
þýðuflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins á mörgum málum,
hefðu báðir flokkarnir lagzt á
eitt um að setja þjóðarhag ofar
fiokkshag. Enda væri árangur-
inn auðsær af bættri gjaldeyris-
stöðu og aukningu sparifjár, svo
nokkuð væri talið.
Emil kvað það einkennandi
iyrir málflutning stjórnarand-
stöðunnar, að þakka velgengr.i
ríkisstjórnarinnar eingöngu mik-
isl. iðnrekenda
.fyrir hendi öruggar upplýsingar
um iðnaðarframleiðsluna, en
taldi þó að um nokkra fram-
leiðsluaukningu væri að ræða,
sem væri nokkuð misjöfn í hin-
um ýmsu greinum. Þá vék hann
að þróun kaupgjaldsmála á síð-
asta ári og rakti í fáum orðum
þróun kaupgjalds og verðlag síð
ustu tvo áratugina.
Meðal annarra mála, sem
Sveinn B. Valfells gerði grein
fyrir, má nefna tollskrárfrum-
varp það, sem nýlega var lagt
fyrir Alþingi, skattamál, láns-
fjármál iðnaðarins, verðlagsmál,
rannsóknamál, lóða- og bygginga
mál iðnaðarins o. fl.
Stjórnarkjör
Að lokinni ræðu formanns
voru birt úrslit stjórnarkosninga.
Hafði Sveinn B. Valfells eindreg
ið óskað eftir því að draga sig
illi aflasæld á síðustu 2 árum.
Aflasældin væri þó ekki aðeins
að þakka óvenjulegri fiskigengd,
heldur og stórbættum skipastóli
landsmanna á núverandi stjórn-
artímabili: Auk þess mætti benda
á það, að árið 1958 hafi fiskafli
verið geysimikill, en þó hafi
vinstri stjórninni tekizt að koma
þjóðarbúskapnum í þá niðurlæg-
ingu sem alþjóð væri kunn.
Ennfremur sagði Emil að
gagnrýni stjórnarandstöðunnar
væri nú með nokkuð öðrum svip
en fyrst eftir að stjórnin tók við
völdum. Þá hefði einkum verið
ráðizt gegn því, sem stjórnin
hafði gert, en nú gegn því, sem
hún hefur ekki gert. Mætti þar
helzt telja inngörigu íslands í
Efnahagsbandalagið, sem stjórn-
in hefði aðeins kynnt sér mögu-
leika á.
Eggert Þorsteinsson talaði
af hálfu Alþýðuflokksins í fyrri
umferð. Kvað hann annað hljóð
í strokki stjórnarandstöðunnar
jiú en fyrr, þegar spáð hafi verið
atvinnuleysi og hverskonar
eymd, eða „Móðuharðindum af
mannavöldum“, eins og spámaður
Framsóknar hefði orðað það. Nú
væri rætt um vinnuþrælkun.
„Allt að þakka aflasældinni“
Nú var komið að síðari um-
ferð og tók fyrstur til máls Sig-
urvin Einarsson og talaði af hálfu
Framsóknarflokksins. Kvað hann
allt gengi ríkisstjórnarinnar að
þakka aflasæld síðustu tveggja
ára.
Þá talaði Ásgeir Bjamason
einnig af hálfu Framsóknarflokks
ins. Deildi hann á ríkisstjórnina
fyrir bindingu sparifjárins. og
kvað það fé betur mundi komið
í stofnlánasjóði landbúnaðarins.
Hann sagði að verð á landbún-
aðartækjum væri alltof hátt, en
þakkarverð viðleitni væri sýnd
í nýju tollskránni, og væri hún
til komin vegna áhrifa Framsókn
arflokksins. Á tímum vinstri
í hlé frá stjórnarstörfum, en
hann hefur verið formaður Fé-
lags ísl. iðnrekenda sl. 7 ár.
Stjórn félagsins er nú þannig
skipuðí, Formaður Gunnar J»
Friðriksson. meðstjórnendurj
Asbjörn Sigurjónsson, Sveinn
Guðmundsson, Hannes Pálsson
og Árni Kristjánsson.
Framkvæmdastjóri er Þor-
varður Alfonsson.
Sveini B. Valfells og Pétrt
Sæmundsen, er nýlega hefur lát-
ið af störfum sem framkvæmda-
stjóri félagsins, voru einróm*
þökkuð vel unnin og óeigingjörn
störf í þágu Félags ísl. iðnrek-
enda og tóku í því sambandi til
máls Magnús Víglundsson, Kristj
án Jóhann Kristjánsson og hinn
nýkjörni formaður Gunnar J.
Friðriksson.
Fundurinn kaus að lokum
starfsnefndir, er skila munu álit-
um á næsta fundi ársþingsins,
er hefst n.k. laugardag kl. 10
árdegis í Leikhúskjallaranum og
er gert ráð fyrir, að ársþinginu
ljúki þann dag.
stjórnarinnar kvað Ásgeir hag
bænda hafa verið stórum betri,
þar sem þeim hafi þá verið tryggS
lán með lágum vöxtum og sjóðir
Búnaðarbankans efldir með lán-
tökum érlendis án serstakra álaga
á bændur. Sagði Ásgeir íslend-
inga einkum hafa verið landbún-
áðarþjóð fram á þessa öld, en
nú væru ýmsar aðrar stéttir
orðnar fjölmennari og ættu þær
einnig við nokkur vandamál að
stríða.
Útgjöld til verklegra fram-
kvæmda hafa tvöfaldazt
Næsti ræðumaður var fjár-
málaráðherra, Gunnar Thorodd-
sen. Rakti hann fyrst, hve vafa-
samur samanburður stjórnar-
andstæðinga væri á útgjöldum
ríkisins í ár og árið 1958, þegar
ríkissjóður var tvíklofinn.
Réttur samanburður á heildar
ríkisútgjöldum þá og nú sýndi.
að þau hafa hækkað um 1195
millj. kr., en ekki 1400 millj..
eins og andstæðingarnir halda
fram. En 1105 millj. kr. væri
einnig há tala. Því rakti fjár-
málaráðherra í hvað hækkunin
hefði farið.
Framlög til félagsmála (aðal-
lega almannatrygginga) hafa
hækkað um 397 millj.
Framlög til lækkunar á vöru-
verði og útflutningsbóta á land-
búnaðarafurðir hafa hækkað um
282 millj.
Framlög til skóla- og fræðslu-
mála hafa hækkað um 138 millj.
Framlög til atvinnumála til
sjávar og sveita og bættra sam-
gangna hafa hækkað um 133
millj.
Af hækkun ríkisútgjalda á
fimm árum hafa 950 millj. kr,
gengið til framangreindra mála-
flokka, en öll önnur rí'kisútgjöld,
þ.á.m. hin eiginlega stjórnsýsla.
hafa vaxið um 156 millj., eða
30 millj. á ári að meðaltali. Mið-
að við fjölgun landsmanna og
sívaxandi framkvæmdir og þjónw
Framhald á bis. 23.