Morgunblaðið - 01.05.1963, Blaðsíða 6

6
MORCVNBL 4ÐIB
Miðvikudagur 1. maí 1963
„Þessi landsfundur á að kveikja
eid hugsjóna og
ÍJr Landsfundarræðu Þorvalds
Garðars Kristjánssonar
í UPPHAFI ræðu sinnar gaf í>or-
valdur Garðar Kristjánsson yfir-
lit um samtök flokksins og með-
limafjölda hans, gat um aukn-
ingu hans frá síðasta landsfundi
og hvernig starf flokksskrifstof-
unnar á þeim tíma hefur miðað
að því að koma í framkvæmd
hinu nýja skipulagi á uppbygg-
ingu flokksins. Lokið var á síð-
EINANGRUN
Ódýr og mjög góð einangrun.
Vönduð framleiðsla.
J. Þorláksson &
Norbmann h.f.
Skúlagötu 30. Bankastræti 11.
• Byggður úr þykkara body-
stáli en almennt gerist.
• Ryðvarinn — Kvoðaður.
§ Kraftmikil vél — Fríhjóla-
drif — Stór farangurs-
geymsla.
• Bifreiðin er byggð með
tilliti til aksturs á malar-
vegum, framhjóladrifin.
• Verð kr. 150.000,00.
Með miðstöð, rúðuspraut-
um, klukku í mælaborði
o. fL
• Fullkomin viðgerða-
þjónusta.
• Nægar varahlutabirgðir.
Söluumboð á Akureyri:
Jóhannes Kristjansson hf.
Sveinn Björnsson & Co.
Hafnarstræti 22 — Reykjavík
Sími 24204.
asta sumri að koma á þessari
skipulagsbreytingu, sem kjör
dæmabreytingarnar 1959 gerðu
nauðsynlegar, til að efla sam
takaheild flokksins í hverju
kjördæmi.
Síðan sagði Þorvaldur Garðar
Kristjánsson:
Það er þýðingarmikið fyrir alla
stjórnmálaflokka að halda uppi
áróðri og útbreiðslustarfsemi og
móta skipulag og starfshætti sína
þannig, að sem beztum árangri
verði náð í þessu efni. Þetta er
okkur Sjálfstæðismönnum nauð-
synlegt og ég vil meina, að okk-
ur sé það enn nauðsynlegra en
öðrum íslenzkum stjórnmála-
flokkum. Til þess liggja sérstak
ar ástæður. Það liggur í eðli
og uppbyggingut flokks okkar,
sem er frábrugðin því, sem ger-
ist hjá öðrum stjórnmálaflokk-
um í landinu. Eitt megin ein-
kenni annarra stjórnmálaflokka
hér á landi er það, að þeir hafa
byggt tilveru sína á því að nota,
og þá fyrst og fremst misnota,
ýms hagsmunasamtök almenn
ings í landinu.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, hvernig Framsóknar
flokkurinn hefur notað Samband
íslenzkra samvinnufélaga í þágu
flokksins. Þessi verzlunarsamtök
eru í eðli sínu ópólitísk og hafa
sem slík rétt á sér sem hver
önnur samtök landsmanna. En
Framsóknarflokknum hefur tek-
izt að ná þeim tökum á Sam-
bandi íslenzkra samvinnufélaga,
að hann hefur getað í áratugi
notað þetta fyrirtæki og kaup-
félög landsins, sem er innan þess
vébanda, til þess að efla áhrif
flokksins um allt land. Sam-
vinnuhreyfingunni hefur verið
beitt af miklu harðfylgi út um
hinar dreyfðu byggðir landsins
til þess að ná einokunaraðstöðu
í verzlun og atvinnurekstri, eða
slíkum tökum, að hægt væri að
beita ofurvaldi peninga og að-
stöðu til að efla fylgi og áhrif
Framsóknarflokksins. Það má
heita, að skrifstofur kaupfélags-
stjóranna út um land hafi verið
gerðar að skrifstofum Framsókn
arflokksins á hverjum stað. Fjár-
magni og starfskröftum þessara
verzlunarfyrirtækja hefur verið
varið beint og óbeint í þágu
Framsóknarflokksins.
Þessa vorum við okkur mjög
meðvitandi, þegar við höfðum
gömlu kjördæmaskip.unina. Þá
var ofurkapp og ófyrirleitni
kaupvaldsins oft á tíðum svo
augljós. Nú höfum við hin nýju
stóru kjördæmi. Hverju breyta
þau í þessu efni? Ekki miklu.
Það væri sjálfsblekking að halda
að í þessu efni hefði orðið mikil
breyting. En ef til vill hættir
okkur við að blekkja okkur
sjálfa í þessu efni. Það er ekki
eins augljóst í hinum stóru kjör-
dæmum að barizt sé um hvert
atkvæði eins og áður var. En
víða eru vinnubrögðin nákvæm-
lega eins og áður var. Fram-
sóknarflokkurinn hefur sömu
aðstöðu gegnum kaupfélögin og
áður. Við breyttum kjördæma-
skipuninni með því að sameina
gömlu kjördæmin, en við sam-
einuðum ekki byggðalögin.
Landslag og staðhættir eru þeir
sömu og áður. Hvert byggðalag
heldur sér fyrir sig. Það er enn
sem fyrr efnahagsleg og atvinnu
leg heild. Þótt kjördæmin hafi
verið stækkuð eru áróðursmið-
stöðvar Framsóknarflokksins á-
fram hver á sínum stað — eins
og áður —, og verða það meðan
Framsóknarflokkurinn hefur þau
sömu tök og hann hefur haft á
samvinnuhreyfingunni.
Á hliðstæðan hátt og Fram-
sóknarflokkurinn hefur misnotað
samvinnuhreyfinguna hafa hin-
ir svokölluðu verkalýðsflokkar
frá fyrstu tíð misnotað verka-
lýðshreyfinguna eftir því sem
þeir hafa við komið. Það er að
vísu liðinn sá tími, að Alþýðu-
samband íslands og Alþýðuflokk
urinn sé skipulagslega ein heild,
og í dag er það ekki Alþýðu-
flokkurinn sem hér á fyrst og
fremst hlut að máli heldur
kommúnistar eins og við öll
þekkjum. Þeir hafa hreiðrað um
sig í þessum hagsmunasamtök-
um almennings og nota og mis-
nota hvert verkalýðsfélag, sem
þeir ráða og alþýðusamtökin í
heild með hjálp Framsóknar-
manna. Aðstöðu og fjármunum
verkalýðsfélaga víðs vegar um
landið er beitt miskunnarlaust
í þágu kommúnista, þar sem þeir
koma því við.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
aldrei reynt, né viljað, nota sam-
vinnuhreyfinguna og verkalýðs-
hreyfinguna í áróðurs- og út-
breiðslukerfi sínu. Við Sjálfstæð
ismenn teljum, að þessi hags-
munasamtök almennings í land-
inu eigi að vera óháð stjórnmála
flokkum og ekki eigi að beita
þeim til framgangs neinum sér-
stökum stjórnmálaflokki. í stað
þess að njóta þannig styrks frá
þessum hagsmunasamtökum hef
ur mikið af baráttu og starfi
flokkssamtakanna þurft að bein-
ast að því að hamla gegn mis-
notkun þeirra. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur leitazt við að losa
um tök vinstri flokkanna á þess-
um hagsmunasamtökum, og
beina starfsemi þeirra að þeim
Halldór Ólafsson
rafvirkjameistari
ÞRIÐJUDAGINN 23. þ.m. var til
moldar borinn Halldór Ólafsson,
rafvirkjameistari, Rauð&rárstíg
20 hér í borg, en hann andaðist
á föstudaginn langa, 12. þ. m. eft
ir stutta legu í Landakotsspítala.
Halldór var fæddur að Hauka-
gili í Hvítársíðu í Borgarfirði 12.
september 1907. Foreldrar hans
voru þau Ingunn Gísladóttir og
Ólafur Halldórsson, sem voru þar
í vinnumennsku eins og títt var
í þá daga. Halldór missti föður
sinn, þegar hann var á barns-
aldri, og naut því ekki lengi
þess styrks og þeirrar verndar,
sem flest börn eiga að mæta frá
feðrum sínum á bemskuárum. En
hann var svo lánsamur að eiga
góða og dugmikla móður, og ólst
hann upp með henni á Akranesi
og síðar í Hafnarfirði. Má með
vissu telja, að móðir hans hafi
glætt hjá honum þá atorku-
semi og starfsþrá, sem síðar urðu
svo snarir þættir í lífi hans.
Síðar hóf þessi ungi maður nám
í rafvirkjun hjá hinum þjóð-
kunna meistara, Eiríki Hjartar-
syni, Laugavegi 20b, hér í Reykja
vík. Sagði mér eitt sinn samnem
andi Halldórs um þann feril á
þessa leið: „Hann var talinn hinn
færasti verkmaður í faginu, og
líkaði mér ágætlega að vinna með
honium. Halldór var framfarasinn
aður, enda góðum gáfum gædd-
ur, og fýsti til framhaldsnáms
og utanfarar að iðnnámi loknu.
Einkunnir hans voru yfirleitt
„prýðilega“ eða „ágætlega“. Þá
voru einkunnir gefnar með orð
um en ekki með tölum eins og nú
tíðkast, en þetta myndi jafngilda
I. einkunn eða I. ágætis einkunn
nú á dögum“.
Sveinsprófi sínu lauk Halldór
haustið 1932, en strax að því
loknu fór hann að búa sig til ut-
anfarar. Lýsir það glögglega
dugnaði hans og framfaraþrá, því
að slíkt var næsta fátítt þá og
enginn leikur fyrir félausan
mann, sem standa þurfti algerlega
á eigin fótum, óstuddur af öðr-
um á þeim erfiðu tímum. Hann
gerðist þá starfsmaður hins heims
kunna fyrirtækis Burmeister &
Wain í Kaupmannahöfn og vann
þar í þrjú ár. Tók nú hver áfang-
inn við af öðrum. Dönsku raf-
virkjaprófi lauk hann 26. apríl
1936, kom síðan heim til íslands,
og íslenzkt meistarabréf hlaut
hann 27. júlí sama ár.
Þegar um haustið, á afmælis-
degi sínum 12. september 1936
stofnaði hann sitt eigið fyrirtæki
og starfaði í fyrstu jöfnum hönd-
um sem rafvirkameistari við raf
lagnir í hús og við hverskonar raf
vélaviðgerðir. Þetta fyrirtæki
hans dafnaði síðan jafnt og þétt,
en með síaukinni notkun vélknú
inna farartækja skapaðist meiri
og meiri þörf fyrir sérstaka þjón
ustu við rafmagnskerfi þessara
tækja. Þetta var Halldóri ljóst og
byrjaði hann því snemma á því
að útbúa vinnustofu sína þannig,
að hægt væri að leysa af hendi
þessi verkefni.
Þarna var um brautryðjanda-
starf að ræða, þar sem þetta var
fyrsta verkstæðið hérlendis, sero
verkefnum, sem eru þeim eig-
inleg, en það er að vinna að
hagsmunamálum meðlima sinna
eftir því sem við á.
En af þessu leiðir, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur orðið að
byggja eingöngu á eigin flokks-
kerfi, hinum beinu flokkssamtök
um og starfsemi þeirra. Sjálf-
stæðisflokkurinn hvorki vill né
getur viðhaft aðferð hinna flokk
anna að nota hagsmunasamtök al
mennings í sína þágu. En þeim
mun fremur ríður á að hafa
flokksskipulag okkar og starf
svo öflugt hverju sinni sem nokk
ur kostur er.
En svo mikilvægt sem skipu-
lagið er, er þó annað enn nauð-
synlegra. Og án þess er skipu-
lag flokksins lítils virði eða
einskis virði. Án þess er skipu-
lagið hjóm eitt og hismi. Það er
maðurinn sjálfur. Það eruð þið,
sem starfið og vinnið. Það eruð
þið, sem af eldmóði og óeigin-
girni vinnið fyrir hugsjónir ykk-
ar og flokk. Það eru þið, sem i
blíðu og stríðu leggið flokknum
lið. Það eruð þið, sem starfið fyr-
ir flokkinn af þrautseigju og
þolinmæði. Það eru flokksmenn-
irnir, konur og karlar um land
allt sem með ótrauðri baráttu
sinni hafa fært flokki okkar
fylgi, áhrif og völd.
Enn sem fyrr reynir nú á ykk-
ur. Alþingiskosningar eru fram-
undan. í þetta sinn verður lands-
fundurinn upphaf þeirrar kosn-
ingabaráttu, sem í vændum er.
Þessi landsfundur á að setja
flokknum kosningastefnuskrá.
Þessi landsfundur á að kveikja
eld hugsjóna og áhuga. Þessi
landsfundur á að skera upp þá
herör, sem leiðir okkur fram til
sigurs.
gerði þessa þjónustu að sérgrein
sinni. En Halldór gekk að því
með þeirri elju og dugnaði sem
honum var svo eiginleg. Hann
fylgdist eftir föngum með nýjung
um í þessari grein og fór oft utan
til þess að sjá hlutina með eigin
augum og skiptast á skoðunum
við framleiðendur og seljendur.
Samtímis aflaði hann verkstæði
sínu allra nauðsynlegra tækja til
þessarar starfsemi, og má tví-
mælalaust telja vinnustofu hana
í heild hina bezt búnu að tækjum
og áhöldum til þessara starfa,
sem um er að ræða hér á landi.
Margir eru þeir, sem notið hafa
leiðsagnar Halldórs í iðngrein
þessari og þekkingar hans á þvi
sviði. Má þar fyrst og fremst
nefna nemendur hans í rafvirkj-
un og rafvélavirkjun, en þeir eru
orðnir mjög margir, og stunda nú
sumir atvinnu sem sjálfstæðir
meistarar í iðninni.
Halldór var dulur maður, sem
flíkaði lítt tilfinningum sínum.
Var fáskiptinn um annarra hagi,
en gegndi eigin störfum og skyld
um með þeim mun meiri alúð.
En hann var glaður, söngvinn og
kátur í vinahóp meðan heilsan
leyfði. Síðustu árin, eftir að hann
kenndi sér þess meins, sem dró
hann til dauða, var hann oft
mjög þjáður, en þegar af bráði,
sást hann ekki fyrir og lagði þá
oft meir að sér en hollt var og
heilsa leyfði, þar sem starfsgleðia
og atorkan var ætíð fyrir hendL
Halldór var tvíkvæntur. Fyrri
kona ha-ns var Lovísa Pálsdóttir,
en þau slitu samvistum. Börn
þeirra eru: Ásta, gift Óla Páli
Kristjánssyni, ljósmyndara, Ragn
ar, kvæntur Þórunni Björgúlfs-
dóttur og Sverrir, kvæntur Stein
unni Ingvarsdóttur. Síðari kona
Halldórs er Jónína Jónsdóttir, og
áttu þau tvær dætur, sem báðar
eru ógiftar hjá móður sinni.
Halldór fylgdist af mikilli alúð
með velferð barna sinna og vildi
vera þeim til leiðsagnar í hví-
vetna.
Það er vissulega skarð fyrir
skildi í íslenzkri rafvirkj astétrt,
þegar Halldór Ólafsson er fallinn
frá. — Eg votta eftirlifandi kon«
hans og öðrum vandamönnum
fyllstu samúð mína.
H. Ó. L.