Morgunblaðið - 01.06.1963, Page 10

10
WORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 1. júní 1963
Bjarni Guðnason, mag. art.
höfund og tel aS það geti verið
Páll biskup Jónsson, sá sem ligg-
ur í steinþrónni frá Skálholti.
Danir sóttu ættartölur
í islenzkar heimildir
— Hvað nýtt kemur fram í rit-
gerðinni?
— Ég leitast viðað sýna fram
á, að íslenzkar ættartölur séu not
aðar hjá dönsku sagnriturunum
Sveini Ákasyni, sem uppi var um
1180, og Saxa og hafi borizt með
íslenzkum skáldum til dönsku
hirðarinnar. Þannig hafi mikið
af ættartölum þeirra verið sóttar
í íslenzkar heimildir. Þetta held
ég. að hafi nokkurt gildi.
Þá reyni ég að sýna fram á
að Skjöldungasaga sé angi af er-
léndum bókmenntum. Sömu öfl
eru að verki hjá höfundi hennar
og Sveini Ákasyni- og Saxa. Með
öðrum orðum að sagan sé þáttur
í evrópskri menningartízku.
^ — Og svo eiga þeir próf. Einar
Ólafur Sveinsson og dr. Jakob
Benediktsson, sem báðir hafa
skrifað um þetta efni, að þjarma
að þér. Greinir ykkur mjög á?
— Já, um ýmis atriði, eins og
eðlilegt má þykja. Jakob,
sem gaf út öll rit Arngríms
og skrifaði um Skjöldunga-
sögu í doktorsritgerð sinni, held-
ur því fram að af sögunni sé að-
eins til ein gerð, ég tvær. Þá er
það gömui, hefðbundin skoðun
Páll Jónsson, Skálholtsbiskup
hefur getað skrifað
Skjöldungasögu
segir doktorsefnið Bjarni Guðnason
í DAG ver Bjarni Guðnason
mág. art. doktorsritgerð sína Um
Skjöldungasögu við Háskóla fs-
lands. Ritgerðin er nýlega komin
út, og hafa ýmsir, sem málum eru
kunnugir, haft orð á því, að það
megi merkilegt teljast, að hægt
sé að semja hátt á fjórða hundrað
blaðsíðna ritverk um sögu, sem
svo magrar og fáskrúðugar heim
ildir eru til um. Áhugi á íslenzkri
fræðimennsku er mjög ríkjandi í
ætt Bjarna. Hann er sonur dr.
Guðna Jónssonar, prófessors, og
bróðir hans, Jón Guðnason, cand.
mag., stundar fræðistörf, er t.d.
núna að gefa út sögu verklegra
framkvæmda á íslandi á vegum
Verkfræðingafélags íslands.
Þó Bjarni hafi sjálfur nú þeg-
ar unnið nokkuð að fræðistörf-
um, er hann enn sem komið er
kunnari almenningi á íslandi
fyrir annað, afrek á knattspyrnu-
vellinum og í handboltasalnum.
íþróttafréttaritari Mbl. segist
varla muna eftir að hafa heyrt
önnur eins fagnaðarlæti mæta
íslendingi eins og þegar Bjami
kom inn sem varamaður í lands-
leik í Kaupmannahöfn árið 1953
og óð fram kantinn með boltann.
Útlit hans og tilburðir minntu
Dani á afrek sinnar eigin hetju,
Knuds Lundberg.
— Ég stundaði mikið íþróttir á
námsárunum, keppti með Vík-
ingi, sagði Bjarni, er við hittum
hann að máli. — En ég var alltaf
betri í handbolta en knattspyrnu.
Þetta féll svo alveg niður hjá
mér, þegar ég fór utan.
Annars áttum við það aðal-
erindi við Bjarna að ræða við
hann um doktorsritgerðarefnið,
Skjöldungasögu, og hann út-
skýrði efnið í stuttu máli:
— Skjöldungasaga fjallar um
Danakonunga, en þeir kölluðust
Skjöldungar. Sagan er ekki til
heil, en henni bregður fyr-
ir á víð og dreif í forn-
um ritum. Helzta heimildin
er á latnesku og frá því um 1600,
en hana skrifaði Arngrímur
lærði upp þegar hann samdi sögu
Danakonunga fyrir danska sagna
ritara. Á fleiri stöðum er svo að
finna brot af henni, t.d. notar
Snorri hana í sínum ritum. Þetta
hef ég verið að skeyta saman,
bæði með vitsmunum og af til-
finningu og reynt að fá heila
mynd úr því.
Það merkilegasta við Skjöld-
ungasögu er, að hún er með elztu
rituðum sögum á fslandi, frá því
á 12. öld. Ástæða er til að ætla að
Oddaverjar hafi ritað söguna,
eins og Einar Ólafur Sveinsson,
prófessor, hefur bent á. En Odda-
verjar röktu ætt sína til- Skjöld-
unga og voru því að rita eigin
sögu. í ritgerðinni gizka ég á
að Skjöldungasaga hafi verið
mjög fyrirferðarmikið skemmti-
rit, en ég reyni að sýna fram á
að hún hafi verið stutt sögurit.
— Hafa margir fræðimenn
skrifað um þétta?
— Já, merkastur er Daninn
Axel Olrik.
— Hvernig stóð á að þú valdir
þetta efni? Og hvað ertu búinn
að vinna lengi að því?
— Það var eiginlega meistara-
prófsritgerð mín, sem kom mér
á sporið. Hún hét „Frásagnir nor-
rænna heimilda af Ragnari loð-
brók“, Ragnar er einmitt Skjöld-
ungur og það fyrsta sem um
hann er skrifað er I Skjöldunga-
sögu. Því fór ég að grúska í
þessu og örvaði Einar Ól. Sveins-
son mig mjög til þess. Ég var í
6 ár lektor í Uppsölum í Svíþjóð
og kenndi auk þess á vorin við
Stokkhólmsháskóla og hef verið
að vinna að þessu sl. 5 ár þar. Þar
eru öll ytri skilyrði til vísinda-
starfsemi hin ákjósanlegustu, en
Carolina-bókasafnið er stærsta
htáskólabókasafn á Norðurlönd-
um.
— Kominn í þig glímuskjálfti?
— J-a, það verður sjálfsagt
erfitt að hugsa frammi fyrir á-
heyrendafjölda og sitthvað getur
staðið í manni.
Nýr doktor í nýja íbúð
Bjarni Guðnason varð stúdent
frá Menntaskólanum í Reykja-
vík árið 1948, las síðan ensku við
háskóla í London í eitt ár, inn-
ritaðist þá í norrænudeild Há-
skóla íslands og lauk þaðan
magistersprófi árið 1956. Strax
að prófi loknu var hann ráðinn
lektor við Uppsalaháskóla, þar
sem hann kenndi þar til í fyrra
að hann fluttist heim með fjöl-
skyldu sína, og hefur kennt í
Menntaskólanum í Reykjavík í
vetur.
— Hvernig kanntu við kennsl-
una?
— Ljómandi vel, nema hvað
heimavinnan er gífurleg fyrir ís-
lenzkukennara. í Menntaskólan-
um er mjög góður andi og gott
að kenna þar. Auðvitað hafði ég
miklu minni kennslu í Uppsöl-
um, 6—7 tíma í viku á móti 40
tímum hér. En það er nú bara
eins og gengur og gerist. Og það
kom aldrei til greina annað en
setjast að hér heima.
Eiginkona Bjarna er Anna
Guðrún, yngsta dóttir Tryggva
heitins Þórhallssonar og Önnu
Klemenzdóttur. Þau hjónin eiga
3 börn, Tryggva, sem er 7 ára,
Gerði 5 ára, Auði á öðru ári. í
S Æ N S K A R
Hljóðeinangrunarplöiur
Mjög hagstætt verð.
Helgi Magnússon & Co
Hafnarstræti 19. — Símar 13184 og 17227.
Elzta byggingavöruverzlun landsins.
þessari viku eru ekki aðeins
þáttaskil á starfsferli Bjarna,
heldur einnig tímamót hjá allri
fjölskyldunni, því í vikunni eftir
hvítasunnu flytur hún í nýja í-
búð. Þau hjónin réðust sem sagt
í byggingu strax við heimkom-
una.
— Hvernig hefur gengið að«
koma upp íbúð?
— Ágætlega, segir Bjarni. —
Aðalatriðið er að hafa aðgang að
lánasjóðum og okkur gekk mjög
vel að fá lán. Við keyptum íbúð
í blokk, tilbúna undir tréverk, og
ekki hafa orðið neinir erfiðleikar
á að fá menn til að vinna við
hana. Sjálfur hef ég ekki haft
tíma til að gera meira en annast
fyrirgreiðslu, enda getan engin til
að vinna við byggingar. Byrjað
var á húsinu í september og við
erum farin að flytja þangað dót
og setja upp gluggatjöld núna,
svo ég held að ekki sé ástæða til
að segja annað en allt hafi geng-
ið framúrskarandi vel. Og um
leið og húsið er komið upp,
stendur íbúðin meira en fyrir
sínu.
— Og svo eftir nokkra daga,
þegar kennslu er lokið í Mennta-
skólanum, þið flutt í nýju íbúð-
ina og þú orðinn doktor, hvað
ætlarðu þá að hafa fyrir stafni?
— Vinna að útgáfu á Sögum
Danakonunga, sem á að verða
eitt bindið í FornrjtaútgáfunnL
Ég er rétt byrjaður á því verk-
efni og ætla að vinna að því i
sumar. — E. Pá.

s';
Hjónin Jón Johannsson og Margrét Gísladóttir í íbúð sinni
í Hrafnistu
— Hrafnista
Framhald af bls. 9.
Á hverjum gangi er bað og
einnig lítið eldhús, þar sem
vistmenn geta hitað sér kaffi
o. fl.
Það er gaman að ganga
þarna um og sjá hvað öll um-
gengni virðist góð, allir gang-
ar tandurhreinir og myndar-
bragur á öllu. Sigurjón var
áður skipstjóri á sínu skipi,
og hefur ekki slakað á kröf-
unum.
LÁSI KOKKUR
Við þökkum honum kær-
lega fyrir aðstoðina, og
kveðjum hann frammi í for-
salnum. Þar úti við glugga
situr Lási kokkur, sem margir
kannast við af sögum og sögn
um, uppi á borði og er að
skemmta þeim Birni Hall-
dórssyni eða Ketilbirni, eins
og hann er kallaður, og Hró-
bjarti Hannessyni með gam-
ansögum. Þegar okkur ber að
er einmitt verið að spyrja
Lása hvort sagan sé sönn.
Hann veit hvað við er átt og
svarar játandi. En það sem
við var átt er sagan af því
þegar einhver karlinn laug
því að Lása að skipið væri að
sökkva. Þá varð Lása að orði:
■— Guð minn góður, og ég,
sem er ekki búinn að þvo upp.
Úr matsal. Fremst á myndinni er Lárus Rist
Allar. ljósm.: Sveinn Þormóðssor