Morgunblaðið - 15.06.1963, Page 6

6
MORGVNB-IA919
Laugardagur 15. júní 1963
Bretar í Bogasalnum
ÞAÐ er mikill viðburður í menn-
ingarlífi okkar að fá slíka sýn-
ingu til landsins og nú er í Boga
salnum. Eg man ekki eftir að
hafa séð jafn góða sýningu og
þessa hérlendis, og raunar varð
ég dálítið hissa yfir því, hvað
Bretar geta komið fram með stór
an hóp nútímamálara án þess
að slaka hið minnsta á ströng-
ustu listrænum kröfum. En ég
veit um nokkuð stóran hóp á-
gætra málara á Bretlandi, sem
ekki eru með á þessari sýningu.
Sýning eins og þessi hefur geysi-
lega þýðingu fyrir listamenn
okkar og listunnendur. Hér get-
ur að líta svo merkilega hluti,
sem sýna greinilega þróunina í
myndlist í Bretlandi síðustu ára
tugi. Auðvitað eru þessir brezku
listamenn úrval þar í landi, en
þeir eru flestir, ef ekki allir,
þegar þekktir um víða veröld,
þar sem á annað borð einhver
menning er í myndlist. Það er
af einstakri tilviljun, að við fáum
að sjá þessa sýningu. Hún er á
hraðri ferð til Kanada og verður
því opin aðeins í nokkra daga.
í>að hefði sannarlega verið æski-
legt, að þessi sýning hefði getað
gist landið um lengri tíma, og
ég stíng því að þeim, sem að
þessari sýningu standa, að koma
hið bráðasta aftur með jafn
merkilega list og þeir nú hafa á
boðstólum.
Eitt sterkasta heildareinkenni
þessarar sýningar er, hve brezk
hún er í eðli sínu. Það er mjög
ákveðinn tónn í litameðferðinni
og verkin eru byggð á einfald-
an og sterkan hátt af hugrekki
og áræði. Þessum listamönnum
tekst að tjá sinn persónuleika
hver og einn, og greinilegt er að
þessir níu málarar eru engir við-
vaningar. Hér eru á ferðinni svo
merkilegir listamenn, að ég óska
þess af öllum hug að sem flestir
geti fært sér í not að kynnast
verkum þeirra. Það er ekki á
hverjum degi að við hér í Reykja
vík höfum hluta af heimslistinni
í Bogasalnum. Og ég er ekkert
feiminn við að ráðleggja lista-
mönnum okkar að skoða þessa
sýningu.
PETER LANYON er ágætur
málari og á þarna sérlega eftir-
tektarverð verk, sem bókstaflega
brenna sig inn í sálu manns.
Bretarnir sjálfir kalla hann
landslagsmálara, en viðhorf hans
til viðfangsefnisins eru nokkuð
fáséð hérlendis. Litameðferð
hans er spilandi og létt í ljós-
um tónum. Það er skemmtilegt
að kynnast verkum þessa lista-
manns og raunar gildir hið sama
um alla hina. TERRY FROST á
þarna mögnuð verk, og sérstak-
lega er elzta verk hans á sýn-
ingunni sannfærandi. Hann
kann þann galdur að mála hvítt
í hvítt og fá verkið til að ljóma
af litagleði. ROGER HILTON
vekur einnig aðdáun, einkum
fyrir það öryggi í meðferð lita og
forms, sem auðkenna verk hans.
Hann sýnir einnig óvenjulegt
vald yfir sjálfri myndbygging-
unni. ALAN DAVIE notar snögg-
ar hræringar og sterka liti, sem
skapa ljóðrænan tón og gera
verk hans persónuleg. BEN
NICHOLSON, sem er einn fræg-
asti málari Breta í dag, á þarna
ótrúlega góð verk. Lágmynd eft-
ir hann, gerða aðeins í einum ht,
tel ég óhikað til þess bezta, sem
gert hefur verið í myndlist á
þessari öld. Það verður að skoða
þetta verk nokkuð vel til að kom
ast í raunverulega snertingu við
það, því að við fyrstu sýn er
það ekki eins aðlaðandi og margt
annað, sem þarna er til sýnis.
Málverk Ben Nicholsons er einn
ig merkilegt listaverk og sýnir
vel þá hlið þessa listamanns, sem
gert hefur hann heimsfrægan.
Það ljómar af verkum þessa
manns. Annar mjög þekktur mál
ari er einnig með verk á þess-
ari sýningu, GRAHAMr SUTH-
ERLAND. Hann er mjög slung-
inn í litameðferð sinni og hefur
fullkomið vald á ht og formi,
en persónulega hef ég ekki sér-
stakan áhuga á myndbyggingu
hans, eða réttar sagt mér fellur
ekki að öllu sú súrrealistíska
leið, sem hann heldur. BRYAN
WYNTER notar sterka og áhrifa
mikla liti. Hann hefur mikla
sköpunargleði og er auðsjáanlega
í nánum tengslum við náttúruna.
KEITH VAHGHAN hefur mjög
persónulegt viðhorf til forms og
litar. Hann er ekta í verkum sín-
um og hann hefur lært af málara
list meginlandsins og er því
minna brezkur en félagar hans.
Hann hefur óvenjulegt og næmt
litauga. WILLIAM SCOTT er
þróttmikill listamaður, sem bygg
ir verk sín af mikilli kunnáttu
og tilfinningu. Hann er sterkur
persónuleiki, sem laðar að sér

Eitt verkanna á sýningunni
og stillir litum sínum í hóf. Nær
þannig sterkum og einföldum
slagkrafti í verk sín. Eitt eiga
allir þessir hstamenn sameigin-
legt, og það er hið mikla öryggi

og frábær tækni, sem endur-
speglast hvarvetna í verkum
þeirra.
Sjón er sögu ríkari, skoðið
þessa sýningu lesendur góðir.
Það er óþarfi að hafa fleiri orð
um hvern einstakan listamann.
Það er heildarsvipur þessara
verka, sem mestu máh skiptir.
Við sjáum hér fyrir framan okk-
ur svo sanna og ferska brezka
list, að jafnvel Turner og Con-
stable skjóta þar upp kolli. Við
sjáum einnig, hvernig rótgróin
menningarþjóð eins og Bretar
velja til sýningar á listmenningu
sinni erlendis. Við getum ýmis-
legt af þessu lært og við megum
sannarlega hrósa happi yfir að
hafa fengið að sjá þessi hsta-
verk.
Eins og allir sjá, er lesa þess-
ar línur, þá er ég stórhrifinn af
þessari sýningu. Ég vh þakka
British Council og félaginu
Anglia fyrir að hafa brotið ís-
inn, ef svo mætti til orða taka,
með því að sýna okkur þessa
stórbrotnu sýningu af nútíma-
verkum Breta. Það gleður mig
einnig, að það skuh vera hinir
íhaldssömu Bretar, sem verða
fyrstir til að sýna okkur heil-
steypta sýningu nútímalistar.
Þeir, sem haldið hafa því fram
í ræðu og riti hér hjá okkur,
að nútímamálverk væri París-
armóður og tízkufyrirbæri, mega
vel læra svolítið af þessu. Bretar
eru ekki miklir tízkuhlauparar,
þeir eru fastir fyrir og láta ó-
gjarnan af gömlum siðum. Þeir
eru nútímamenn og fyrst og
fremst rótgróin menningarþjóð.
Valtýr Pétursson.
Húsmæðraskólanum
á Isafirði sagt upp
firði, málverk þaðan eftir ungan
málara, sem heitir Ragnar Páll.
Forstöðukonan þakkaði gjafirn-
ur ættjarðarlög og sálma með
undirleik Ragnars H. Ragnars
og í kaffiboði að loknum skóla-
slitum söng skólakórmn 5 lög
undir stjórn Ragnars og með
undirleik önnu Áslaugar Ragn-
arsdóttur. — H.T.
ÍSAFIRÐI, 5. júní — Húsmæðra-
skólanum Ósk á ísafirði var sagt
upp s.l. laugardag. Var þetta
43. starfsár skólans. 34 stúlkur
voru við nám í skólanum í vetur
og luku 31 burtfaraprófi. Hæstu
einkunn í skólanum hlaut Arn-
þrúður Halldórsdóttir, 9,3, önn-
ur var Steinunn Annasdóttir,
með 9,1.
Handavinnusýning nemenda
var haldin á uppstigningardag
og einnig sýndu stúlkur þann
fatnað, sem þær hafa saumað á
sig sjálfar.
Forstöðukona, Þorbjörg Bjarna
dóttir, sagði við skólshtaræðu að
heilsufar hefði verið gott í skól-
anum í vetur, influensan fór al-
veg hjá garði. Félagslíf var gott
árshátíð og kvöldvökur viku-
lega. Kvaddi forstöðukonan nem
endur og árnaði þeun allra
heilla.
Formaður kvenfélagsins Ósk,
frú Anna Sigfúsdóttir, afhenti
verðlaun úr verðlaunasjóði frú
K Torfason, sem veitt eru
fyrir að skara fram úr í námi
og prúðu dagfari Hlutu þau
Arnþrúður Halldórsdóttir, Hall-
gílsstöðum á Langanesi og Stein
unn Annasdóttir, ísafirðþ For-
maður skólanefndar, María Þ.
Guðmundsdóttir, þakkaði nem-
endum og kennurum vetrarstarf-
ið.
19. námsmeyjar, sem útskrif-
uðust fyrir 10 árum, voru við-
staddar skólaslitin og hafði frú
Lilja Ketilsdóttir orð fyrir þeim
og afhenti gjöf til skólans. Þá
afhenti frú Hildigunnur Jóakims
dóttir afmælisgjöf í tilefni af
50 ára afmæli skólans á sl. hausti
frá gömlum nemendum á Siglu-
Júnlbók AB:
Indland
Yfirlit um sögu, menningu og
andlega arfleifö
ÚT ER Komin hjá AB bók mán-
aðarins fyrir júnímánuð. Er það
INDLAND eftir Joe David
Brown í þýðingu Gísla Ólafsson
ar. Er þetta 6. bók félagsins í
bókaflokknum LÖND OG
ÞJÓÐIR.
Indland mun íslenzkum lesend
um um flest lítt kunnugt land og
framandi, en hér gefst kostur á
greinargóðu og fróðlegu yfirliti
um land og þjóð, sögu Indlands
og glæstan og stundum blóði
drifinn feril indversku þjóðanna.
Áherzla er lögð á stöðu Indlands
í dag og hina öru þróun, sem
þar hefur orðið eftir frelsistöku
landsins, og sérstakir kaflar eru
helgaðir leiðtogum Indverja á
þessari öld, Gandhi og Nehru. f
öðrum köflum er m.a. rætt um
hina fornu menningu Indrverja og
andlega arfleifð, trú, heimspeki
og listir.

• Óskalögin
„Kærri Velvakapdi!
Mig langar til þess að skrifa
þér nokkrar línur í sambandi
við niðurröðun á óskalögum
sjúklinga, sem leikin eru í Rík
isútvarpið. Mér finnst til dæm-
is algjör óhæfa í því, þegar
leiknir eru sálmar og því næst
djassmúsik.
Væri ekki möguleiki á því
að skipa þessu niður í tvo
flokka þannig að t.d. yrði fyrst
leiknir klassísk músikk og því
næst danz- og dægurlög?“
• Nafnaskipti
útlendinga
„Kæri Velvakandi
Mikið hef ég, sem útlending
ur, hugsað um þetta nafna-
skiptamál. Þessi lög um nafna
skipti finnst mér mjög smá-
borgaraleg. íslendingar finnast
mér annars alls ekki smáborg
aralegir miðað við aðra (nema
þetta með hundabannið og
nokkur fleiri lög), og þeim ekki
©PIB
COKNHAGEN
vl/
vM,i
eiginleg sú þröngsýni, sera
þessi lög túlka.
Að mínum dómi getur í þessu
tilviki aðeins verið um eitt að
ræða í sambandi við umrædd
lög; þ.e. að nokkrir fanatískir
patríótar hafi fundið þau upp
í heilabúi sínu. Þau hljóta að
falla úr gildi fyrr eða seinna.
Ekki get ég hugsað mér að
taka mér óviðkomandi föður-
nafn, af því að nafn föður míns
á sér ekki hliðstæðu í íslenzku
máli. Gerði ég það, fyndist mér
það vera svik við föður minn.
Nokkur prósent lægri skattar
eða tollar borga sig ekki, þeg-
ar virðing við föður sinn og
ætt er annars vegar. — H.G.“