Morgunblaðið - 21.07.1963, Blaðsíða 2

MORGVTSBLAÐIÐ
Sunnudagur 21. júlí 1963.
2
Fjórir erlendir biskupar
á Skálholtsháfiðinni
Rætt við biskupana í Stokkhólmi og Hroarskeldu
FJÓRIR Norðurlanda-
biskupar eru staddir hér
á Skálholtshátíðinni, en
vísibiskupinn í Færeyjum
gat ekki komið. Biskup-
arnir eru dr. Per Juvkam
frá Björgvin, dr. Gudmund
Schipler frá Hóarskeldu,
dr. Helge Ljunberg frá
Stokkhólmi og dr. Osmo A1
aja frá Mikkeli í Finnlandi.
Morgunblaðið hugðist ræða
við biskupana alla í gær, en
því miður kom dr. Per Juv-
kam of seint til landsins í gær-
kvöldi, til þess að hægt væri
að ræða við hann, og dr. Osmo
Alaja hefur dvalizt úti á Iandi,
þar sem ekki náðist til hans.
Dr. theol. herra Helge
Ljungberg, biskup í Stokk-
hólmi, sagði, að þetta væri í
fyrsta skipti, sem hann kæmi
til íslands. Kynni sín af ís-
landi og íslenzkri menningu
væri þó orðin allgömul, eða
allt að fjörutíu ára.
— Fyrir fjörutíu árum lagði
ég stund á íslenzku við há-
skólann í Uppsölum, en ég er
bæði málíræðingur og guð-
fræðingur að menntun. Til
lokaverkefnis valdi ég kafla
úr Flateyjarbók, þýddi hann
og skýrði. Andmælandi minn
var á öndverðri skoðun um
staðsetningu ýmissa örnefna á
Vesturlandi. Hann fékk svo
mikinn áhuga á þessu efni, að
næsta ár gerði hann sér sér-
staka ferð til íslands og athug
aði staðhætti við Breiðafjörð.
— Ég held íslenzkukunnátt
unni við og hef lesið öll Elddu-
kvæði og meirihluta fornsagn
anna. Doktorsritgerð mín hét
„Den nordiska religionen och
kristendommen“. Studdist ég
þá að miklu leyti við íslenzkar
heimildir. Einnig hef ég skrif-
að etymologiska ritgerðir um
íslenzku sögnina „að trúa“.
— í>ér skiljið því, að nú er
fjörutíu ára gamall draumur
minn að rætast. Hugsanir
mínar á umliðnum árum hafa
oft hvarflað til þessarar eyju
í Atlantshafinu, þar sem blómi
norrænnar menningar stóð.
— Þegar ég var að nálgast
fsland á þriðja tímanum í
nótt, var gamalli þrá minni
fullnægt. Ströndin reis úr sjó,
ég sá jöklana og fljótin; mér
fannst ég vera að koma til
andlegs heimkynnis míns.
— Mér er sönn og mikil
gleði að því að sjá Skálholt-
kirkjuna tilbúna. í Skálholti
var mikilvægasta menningar-
miðstöð á íslandi um aldir.
Skálholt er gott dæmi um sam
band kirkju- og menningar-
lífs.
— Að lokum óska ég Skál-
holtskirkju og íslenzku kirkj-
unni í heild alls hins bezta
um alla framtíð.
GILDI ENDURREISNAR
SKÁLHOLTSSTAÐAR
ER MIKIÐ
— Við erum margir i Dan-
mörku, sem fylgjumst af sér-
stökum áhuga með þróun end-
Dr. theol. Gudmund Schipler,
biskup í Hróarskeldu.
Dr. theol. Helge Ljungberg,
biskup í Stokkhólmi.
urreisnar Skálholts. Skálholts
staður er sá sögustaðanna á ís-
landi, sem Danir þekkja einna
bezt.
í>annig komst dr. theol.
herra Gudmund Schioler,
biskup í Hróarskeldu að orði,
þegar blaðamaður Morgun-
blaðsins ræddi við hann í gær-
— Hvað segið þér um þá
hugmynd að stofnsetja lýðhá-
skóla í Skálholti?
— Það mundi gleðja mig,
ef lýðháskólahreyfingin festi
rætur í Skálholti. Ég hef þá
trú, að hún eigi eftir að gegna
mikilvægu hlutverki á íslandi,
en auðvitað er það íslendinga
sjálfra að ákveða, á hvern
hátt það verður framkvæmt.
— Hafið þér komið til ís-
lands áður?
— Nei, en vonandi á ég
eftir að koma hingað aftur.
Vegna embættismanna verð
ég því miður að fara heim á
miðvikudag. Mér finnst sér-
staklega ánægjulegt að koma
til þessa lands, sem ég hef
gert mér far um að fræðast
um. Fyrsti íslendingurinn,
sem ég hitti á lífsleiðinni, var
dr. Jón Helgason biskup, en
hann heimsótti föður minn,
sem einnig var biskup, þegar
ég var ungur.
— Álítið þér, að hægt sé
að „endurreisa“ gamlan og
sögufrægan stað?
— Sé það ekki hægt á fs-
landi, er það sennilega hvergi
hægt. Ég hef margar ástæður
til að ætla, að endurreisn Skál
holts hafi mikið gildi fyrir ís-
lendinga. Það er hættulegt
hverri þjóð að hlaupast brott
frá fortíð sinni. Lýðháskólar
hafa mikið uppeldislegt gildi;
þar býr ungt fólk saman og
lærir á beztu þroskaárum sín
um; æskufólk úr ólíkum stétt
um og landshlutum menntar
hvert annað undir leiðsögn
hæfra kennara og í kristilegu
umhverfi. Sjálfur tel ég míni
lýðháskóladvöl hafa verið mér
ómetanlegan undirbúning und
ir lífið.
— Á morgun fæ ég tæki-
færi til að flytja Skálholti
kveðjur frá Norðurlöndum.
Ég á enga betri ósk íslandi til
handa en að framtíðaráætl-
anirnar um Skálholt rætist.
Endurreisn þessa virðulega
staðar er íslandi gagnleg, um
leið og hún tengir íslendinga
sterkari böndum við önnur
norræn lönd.
U
4
Skálholtsbiskupar
I KAÞÓLSKUM SIÐ:
ísleifur Gissurarson 1056—1080
Gissur ísleifsson 1082—1118
Þorlákur Runólfsson 1118—1133
Magnús Einarsson 1134—1148
Klængur Þorsteinsson 1152—1176
Þorlákur Þórhallsson
hinn helgi 1178—1193
Páll Jónsson 1195—1211
Magnús Gissurarson 1216—1237
Sigvarður Þéttmarsson,
norrænn 1238—1268
Árni Þorláksson
(Staða-Árni) 1269—1298
Árni Helgason 1304—1320
Jón Halldórsson, nor-
rænn 1322—1339
Jón Indriðason, nor-
rænn 1339—1341
Jón Sigurðsson 1343—1348
Gyrður ívarsson, nor-
rænn 1349—1360
Þórarinn Sigurðsson,
norrænn 1363—1364
Oddgeir Þorsteinsson,
norrænn 1366—1381
Mikael, danskur 1382—1391
Vilkin Henriksson,
danskur 1391—1405
Jón, norskur (ábóti frá
Munklífi) 1406—1413
Árni Ólafsson mildi 1413—1425
Jón Gerreksson,
danskur
Jón Vilhjálmsson
Craxton
Godsuin, hollenzkur
Marcellus
Jón Stefánsson Krabbe,
danskur 1462—1465
Sveinn Pétursson,
spaki
Magnús Eyjólfsson
Stephán Jónsson
Ögmundur Pálsson
I
í LÚTHERSKUM SIÐ:
Gissur Einarsson 1540—1548
1426—1433
1435—1437
1437—1447
1448—1462
1466—1476
1477—1490
1491—1518
1521—1541
1 NA /5 hmiltr | / 5V 50 hnúttr X SnjHtmt • ÚSi «*• 7 Sktirir K Þrumur W!%< KvUtthl ‘Zs' HHttkH H HmS L Lmtl
í GÆR varð breyting vind- vindur varð í þess stað hægur
stöðu hér. N og NA átt sem SA. Á Norður- og Vesturlandi
rikt hefur að undanförnu var glampandi sól en skúrir
færðist austur fyrir land, en á SA-landi og á Austfjörðum.
Marteinn Einarsson 1549—1557
Gisli Jónsson 1558—1587
Oddur Einarsson 1589—1630
Gísli Oddsson 1632—1638
Brynjólfur Sveinsson 1639—1674
Þórður Þorláksson 1672—1697
Jón Þorkelsson Vída-
lín 1698—1720
Jón Árnason 1722—1743
Ólafur Gíslason 1747—1753
Finnur Jónsson 1754—1789
Hannes Finnsson 1777—1796
Geir Jónsson Vídalín 1797—1801
104 ára
MARÍA Andrésdóttir í Stykkis-
hólmi, elzti núlifandi íslending-
urinn, er 104 ára á morgun, mánu
dag. Hún er enn hin ernasta.
FRIÐRIK vann GLIGORIC
Er nú efstur ásamt Keres
Biðskákir á Los Angéles-mót-
inu voru tefldar á föstudag og
vann þá Friðrik Ólafsson bið-
skákina úr 8. umferð við Glig-
oric eftir 100 leiki. Hefir hann
þá unnið þrjár skákir í röð,
stórmeistarana, Gligoric, Naj-
dorf og Reshevskyj1 og er efst-
ur ásamt Keres.
úimá
í biðskákun-
um í 9. umferð
vann Petrosjan
Gligoric og Ker-
es Benkö. í 10.
umferð vann
Petrosjan Benkö
Keres Panno en
Gligoric og Naj-
dorf gerðu jafn-
tefli.
Eftir 10 umferðir eru þeir
Friðrik og Keres efstir með
614 vinning hvor, Petrosjan 6,
Najdorf og Gligoric 5 hvor,
Reshevsky 414, Panno 314,
Benkö 3 vinninga.
Nú eru fjórar igmferðir eft
ir og verður 11. umferð tefld
í dag, og hefir Friðrik þá
svart á móti Keres, en síðan
á hann eftir að tefla við Petrj
osjan Benkö og Panno.
Syndið 200 metrana
A-Þjóðverjar og Russar
ræða Berlínarmálið og
framtíð Þýzkalands
Moskvu 20. júlí (NTB).
EINS og skýrt hefur verið frá
í fréttum kom austur-þýzk
sendinefnd til Moskvu í fyrri
viku til viðræðna við Sovét-
stjórnina um utanríkismál.
Formaður austur-þýzku nefnd-
arinnar var Lothar Bolz, utan-
ríkisráðherra, en auk hans áttu
sæti í henni varnarmálaráð-
herra A.-Þýzkalands og sérfræð-
ingar stjórnarinnar um Berlínar-
málið.
Að fundunum í Moskvu lokn-
um var gefin út sameiginleg til-
kynning, þar sem sagði, að rædd
hefðu verið ýms utanríkismál, er
við kæmu bæði Sovétríkjunum
og Austur-Þýzkalandi.
Stjórnmálafréttaritarar f
Moskvu telja, að framtíð Aust-
ur-Þýzkalands og Berlínar hafi
verið til umræðu á fundinum.
Hafi þessi mál verið rædd frá
því sjónarmiði, að griðarsáttmáli
Atlantshafs- og Varsjárbandalags
ins verði undirritaður. Einnig er
talið, að viðræðurnar hafi snúizt
um tillögu Krúsjeffs forsætisráð-
herra Sovétríkjanna þess efnis,
að eftirlitsnefndir yrðu í Aust-
ur- og Vestur-Þýzkalandi til þess
að koma í veg fyrir skyndiárás,
í tilkynningunni, sem austur-
þýzka og sovézka nefndin gáfu
út segir, að samkomulag hafi
náðst um öll mál, er rædd voru.