Morgunblaðið - 21.07.1963, Blaðsíða 3

Súrirnidagur 21. júlí 1963.
m O R G V 1S B L 4 Ð 1 Ð
3
Yfirlitsmynd úr turni Skálholtskirkju. Séð ti suðurs. Fyrir miðju rís Vörðufell og vestar og utar Hestfjall, en nær rennur Hvítá. (Ljósmynd Mbl. Sv. Þ)
taðhættir í Skálholti
VAFALAUST háttar svo Jtil,
að margir gestanna, sem verða
í Skálholti í dag, koma þangað
í fyrsta sinn og eru því lítt
kunnugir staðháttum. Þessir
gestir, sem flestir eru langt
að komnir, munu aka til Skál
holts eftir tveimur leiðum,
sumir koma að Skálholti norð
an frá, upp Grímsnes og Bisk-
upstungur og yfir gamla brú
á Brúará, aðrir koma að Skál
holti að sunnan, upp Skeið og
yfir nýja hengibrú á Hvítá
hjá Iðu.
En það er sama hvaða leið
farin er, Skálholt blasir alls-
staðar við langt að. Allt í
kring er láglendi, en Skálholt
stendur á hól og ber allhátt
yfir umhverfið. Árnar Hvítá
og Brúará renna saman
skammt sunnan við Skálholt,
þannig að staðurinn er á
tungu 'milli þessara. tveggja
straumþungu failvatna, Skál-
holtstungu.
Enginn gest.anna, sem stend
ur á hátíðarsvæðinu í Skál-
holti þarf að vera áttavilltur,
því í hásuðri frá staðnum er
Vörðufell, sem rís upp úr lág
lendinu handan Hvítár. Á
sama hátt og sést til Skálholts
langt að, er einnig víðsýnt það
an og fagur fjallahringur. Rétt
vestan við Vörðufell og sunn
ar blasir Hestfjall við, í vest-
ur er Mosfell og lítið eitt norð
ar sjást fjöllin, sem girða af
Laugarúaginn.
Austan við Vörðufell sést
Eyjafjallajökull, síðan Tinda
fjallsjökull, austar er Hekla,
sem í dag er hvít niður fyrir
miðjar hlíðar og loks Hrepps
fjöllin.
En það er fleira í Skálholti

Fögur er hlíðin
— sagði frú Bodil Begtrup í stuttu
samtali við MbL í gær
66
MEÐAL gesta á Skálholtshá-
tíöinm er írú Bodil Begtrup, am
bassador Dana í Sviss, en hún
var ambassador hér á landi 1949
56. Hún er boðin til hátíðarinn-
ar af forseta og biskupi. Frú
Begtrup var mjög vinsæl og far-
sæl í starfi og eignaðist hér fjölda
vina.
Mbl. ræddi stundarkorn við frú
Begtrup í gær á heimili frú Önnu
Guðmundsdóttur, ekkju Jóns heit
ins frá Kaldaðarnesi.
Bodil Begtrup.
Það er mjög skemmtilegt að
vera komin hingað aftur, sagði
frú Begtrup. Ég var á Skálholts-
hátíðinni 1956 og hlakka mjög
mikið til þess að vera við guðs-
þjónustuna fyrir austan á morg-
un. Skálholt er gamall norrænn
helgistaður.
Frú Begtrup kom hingað fyrir
viku og hefur ferðast nokkuð í
vikunni. Mig langaði til Jþess
að aka Kaldadal, en til þess gafst
ekki tími. En ég fór í Land-
mannalaugar með Ragnari í
Smára og það var fjarska
skemmtilegt. Við borðuðum í
sæluhúsinu. Það er einstak fyr-
irkomulag þessi sæluhús. Það
er eins og allir hafi þekkzt í
fjölda ára. Ég var á Þingvöllum
og hitti þar Bjarna Benedikts-
son og í vikunni heimsæki ég
Pál ísólfsson og konu hans aust-
ur á Stokkseyri. Hér hefur mikið
verið byggt og húsin hér inn i
bæ eru mjög falleg.
Við sparðum frú Begtrup um
starf hennar í Sviss, en hún hef-
ur verið ambassador Dana í Bern
í fjögur ár. Það er gott að vera
þar, sagði frúin, en Sviss er mjög
ólíkt land íslandi. Ég fagna því,
að samband íslands og Danmerk-
ur virðist alltaf vera að verða
nánara. Ég vann nokkuð að hand
ritamálinu og fagna því, að það
virðist nú vera að leysast. Eftir-
maður minn hér í sendiráðinu
hefur unnið gott starf.
„Fögur er hlíðin“, sagði frú.
Begtrup á góðri íslenzku. Hér er
alltaf fallegt.
Að lokum sagði frú Begtrup,
að sig hlakkaði mjög til þess að
koma í Heiðmörk og sjá þar
tréð, sem hún gróðursetti þar
fyrir nokkrum árum. Þetta tré er
í hupti n okkar hjónanna tákn
um tengsl okkar við ísland. Ég
vona að þetta verði stórt tré.
Frú Begtrup fer utan eftir
viku.
en fjallasýnin. Staðurinn úir
og grúir af örnefnum og minj
um sögu liðinna alda. Kirkjan
sem í dag er vígð, stendur á
sama grunni og allar fyrri
kirkjur í Skálholti, en þeirra
stærst var kirkja Brynjólfs
biskups Sveinssonar, sem að
lokum var rifin og viðir henn
ar seldir á uppboði, þegar bisk
upsstóll í Skálholti lagðist nið
ur.
Bæjarhús voru mörg í Skál
holti á fyrri velmektarárum
staðarins; Guðmundur Kamb
an áætlar í Skálholti tölu
þeirra á tíma Brynjólfs Sveins
vsonar ekki færri en 50, og
sést enn í dag móta fyrir leif
um þessarar byggðar, og vafa
laust eru rústirnar fullar af
fornminjum, þar eð hvert hús
ið á fætur öðru hef-
ur risið á sama grunni. Það
lágu traðir til norðurs og aust
urs, Biskupatraðir til norðurs
að þeim stað er Jón biskup
Arason og menn hans tjölduðu
er þeir gerðu aðförina að Skál
holti. Traðirnar til suðurs
lágu niður túnið og yfir mýr-
ina.
Hólar hafa flestir sitt nafn.
Virkishóll, þar sem staðar-
menn bjugguzt til varnar
gegn Jóni Arasyni, Kyndlu-
hóll og Öskuhóll sem eru
gamlir öskuhólar og Söðul-
hóll, þar sem talið er að
gestir á staðnum hafi geymt
reiðtýgi sín.
Rétt norðan við veginn hef-
ur verið reist minnismerki um
þá feðga Jón Arason, Björn
og Ara. Á þeim stað sem talið
er að þeir hafi verið höggnir.
Skammt fyrr norðan eru leif
ar af Skólavörðu. sem skóla-
sveinar hlóðu, en hefur nú
látið mikið á sjá sakir þess,
að steinar hafa verið teknir
úr henni til húsbjygginga.
Starfsmaður A-þýzku leyniþjón-
ustunnar gefur mikilvægar
upplýsingar í V-Þýzkalandi
Berlín 20. júlí (AP).
HAFT var eftir áreiðanleg-
um heimildum í Vestur-Ber-
lín í dag, að starfsmaður aust-
ur-þýzku leyniþjónustunn-
ar hefði flúið til borgarinnar
og gefið lögreglu hennar mik-
ilvægar upplýsingar. Fregnir
heima, að maður þessi hafi
verið háttsettur innan leyni-
þjónustunnar. Honum tókst
að flýja 28. júní, en ekkert
hefur spurzt um flótta hans
fyrr enn í dag.
Talið er, að maðurinn (nafn
hans hefur ekki verið birt)
hafi flúið um göng undir Ber-
línarmúrnum, sem Austur-Þjóð-
verjar hafi látið gera til þess að
þeir ættu auðveldara með að
koma útsendurum sínum til Vest-
ur-Berlínar. í skjölum þeim, er
maðurinn hafði meðferðis á
flóttanum, var m.a. skrá yfir
fjölda útsendara kommúnista í
Vestur-Berlín.
Flóttamaðurinn var fluttur til
ónafngreinds staðar í Vestur-
Þýzkalandi og þar mun hann gefa
frekari upplýsingar.