Morgunblaðið - 29.11.1963, Qupperneq 8

8
MORGUNBLADIÐ
i
Föstudagur 29. nóv. 1963
Bótagreiðslur Almanna-
trygginga stórhækka
A FUNDI Neðri deildar í gær
fylgdi Emil Jónsson félagsmála-
ráðherra úr hlaða frumvarpi rík-
isstjórnarinnar um 15% hækkun
á bótum almannatrygginganna.
Xöluverðar umræður urðu um
frumvarpið og þá sérstaklega um
afstöðu Framsóknarflokksins og
Alþýðubandalagsins til almanna-
trygginganna í tíð vinstri stjórn-
arinnar. Til máls tóku við um-
Á F U N D I Sameinaðs þings
síðastliðinn miðvikudag svar-
aði Gylfi Þ. Gíslason mennta-
málaráðherra fyrirspurn frá Gils
Guðmundssyni um byggingar-
mál. Upplýsti ráðherrann við
þetta tækifæri að í athugun væri
að efna til farandsýningar á lista-
verkum Listasafns íslands út um
land. Jón Skaftason bar fram fyr
irspurn til ríkisstjórnarinnar um
rannsóknarskip í þágu sjávarút-
vegsins og varð Emil Jónsson,
sjávarútvegsmálaráðherra, fyrir
svörum.
LISTASAFN
Gils Guðmundsson (K) bar
fram fyrirspurn þess efnis hversu
mikið fé væri í byggingsjóði
Listasafns íslands, hvort aflað
hefði verið lóðar undir bygging-
una og hvaða aðrar athuganir
hefðu farið fram í þessum mál-
um.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra sagði að um n.k. áramót
mundi byggingarsjóðurinn nema
um 3,5 millj. kr. Sótt hefði verið
um lóð undir væntanlegt lista-
safn hjá borgaryfirvöldunum en
þar sem heildarskipulag borgar-
innar væri í athugun hefði
ekki þótt rétt að ákveða staðsetn-
ingu safnsins fyrr en heildar-
skipulag Keykjavíkur lægi betur
fyrir en nú. Af þessum tveim á-
stæðum, sagði ráðherrann, að
ekki hefði þótt tímabært að
vinna að nánari undirbúningi
málsins.
Gísli Guðmundsson (F) lagði
þá spurningu fyrir ráðherra
hvort komið hefði til máls að
byggja yfir Listasafn íslands á
fleiri en einum stað.
Gylfi Þ. Gíslason kvað slíka
hugmynd aldrei hafa komið fram.
Hins vegar hefði hann átt mikl-
ar viðræður við stjórn Listasafns
ins hvort ekki væri möguleiki á
að Listasafnið efndi til farand-
sýningar á listaverkum um land-
ið. Kæmi þá aðallega til greina
að halda slíkar sýningar í kaup-
stöðum og kauptúnum en einnig
væri athugandi hvort félags-
heimilin í dreifbýlinu gætu ekki
tekið við slíkum sýningum.
RANNSÓKNARSKIP í
ÞÁGU SJÁVARÚTVEGSINS
Jón Skaftason (F) spurðist fyr
ir um eftirfarandi:
Hafa verið gerðir samningar
um smíði rannsóknarskips í þágu
sjávarútvegsins? Hve mikið fé
er fyrir hendi til smíði skipsins
og hvað er talið að vel búið rann-
sóknarskip kosti nú?
Rakti J. S. þróun þessa máls
allt frá því að Pétur Ottesen árið
1952 flutti þingsályktunartillögu
um athugun á smíði hafrann-
sóknaskips. Taldi J. S. að ákvörð
un um smíði skipsins mætti ekki
bíða lengur.
Emil Jónsson, sjávarútvegs-
ræðuna auk Emils Jónssonar þeir
Hannibal Valdimarsson (K), Þór-
arinn Þórarinsson (F), Eysteinn
Jónsson (F), Lúðvík Jósefsson
(K), Birgir Finnsson (A) og Sig-
urvin Einarsson (F) og töluðu
oftar en einu sinni. Að lokinni
umræðu var atkvæðagreiðslu
frestað til næsta fundar.
Emil Jónsson, félagsmálaráð-
herra, sagði að þessi 15% hækk-
málaráðherra, sagði að enn sem
komið væri hefðu engir samning-
ar verið gerðir um smíði skips-
ins en þekkt skipasmíðastöð í
Vestur-Þýzkalandi ynni nú um
þessar mundir að teikningum
slíks skips fyrir fslendinga. Þeg-
ar lokið væri við að teikna skip-
ið mundu þær verða teknar til
athugunar af viðkomandi aðilum
hér á landi og tekin ákvörðun um
hvort smíða eigi skipið eða ekki.
Um kostnaðarhliðina sagði ráð-
herrann að forstöðumaður fiski-
deildar Atvinnudeildar Háskól-
ans teldi að slíkt skip mundi
koma til með að kosta um 50
millj. kr. óvarlega áætlað. Sagði
ráðherrann að um n.k. áramót
yrðu um 9 millj. kr. í sjóði til
smíði rannsóknarskips.
Á SL. VORI varð nofckurt orða-
skak um Reykjavíkurflugvöll og
framitíð hans. Skiptuist menn á
skoðunuim í blöðum og á mann-
funduim og sýndist sitt hveirjum,
eins og gengur.
Ég taldi mig þá sýna fram á
það með fullurn rökum, að
Reykjarvíkurflugvöllur geti ekki
gegnt sínu hlutverki til frambúð-
ar, bæði hvað snerti hættulega
staðsetningu og ekki síður hitt,
að völlurinn væri illa byggt
styrjaldarfyrirbrigði, sem aldrei
hefði verið hugsað nema til
stutfcra nota fyrir þáverandi smá-
flugvélar. Margir okkar, sem um
málið skrifuðum, töldum að flug-
völlurimn gæti ekki hvað stað-
setningu snerti, með tilliti til
hindrana, þungaþols og stærðar,
samræmzt alþjóðakröfum um
millilandaflugvelli, með hliðsjón
af stærð þeirra flugvéla, sem hér
eru í umferð nú. Við töldum ör-
yggismál flugvalíarins ekki í
fullu samræmi við það, sem flug-
málastjóri hafði sagt iþjóðinni í
útvarpsviðræðum um þessi mál
og út af því spunnust blaðaskrif-
in.
Þrátt fyrir það, að hann væri
búinn að segja að hann fengi
reglulega færustu sérfræðimga úr
austri og vestri til þess að fylgj-
ast með þessum málum Og þeir
teldu öryggismál og annað í sam-
bandi við flugvöllinn í stakasta
lagi, verkuðu þessi blaðaskrif
svo á hann, að hann taldi sér
nauðsynlegt að kalla á einn sér-
fræðiginn enn til rannsókna.
Alllöngu eftir að sá sérfræð-
ingur hafði lokið störfum, eða
18. sept. sl. kallaði flugmálastjóri
á blaðamenn til þess að skýra frá
niðurstöðum. Þá kom í ljós að
sérfræðinguirinn hafði verið feng-
inn til þess að athuga hvort flug-
félögin hér færu eftir setfcum regl
um um notkun Reykjavíkurflug-
vallar. Þetta atriði hafði enginn
un á bótum al-
mannatrygginga
svaraði því sem
næst til þeirra
hækkana, sem
orðið hafa á al-
mennum verka-
launum á þessu
ári en í janúar
sl. hefðu laun
hækkað um 5%
og aftur í júní um um 7%%.
Utgjal'daaukningu vegna þess-
arar hækkunar á almannatrygg-
ingum frá 1. júlí sl. til ársloka
1964, sagði ráðherrann vera um
90.8 millj. kr., sem skiptist
þannig:
millj. kr.
Ellilífeyrir ............... 58,8
Örorkulífeyrir og styrkur 15,5
Aðrar bætur .......... 14,7
Tillag til varasjóðs ........ 1,8
Auk þess væri aukningin á
slysatryggingum um 3,5 millj. kr.
og sjúkratryggingum um 2,3
millj. kr. á ári.
Fjölskyldubætur væru undan-
skildar þessari hækkun, sagði fé-
lagsmálaráðherra, en nú væri í at
hugun að hækka persónufrádrátt
útsvars og tekjuskatts og segja
mætti að þessi frádráttur hefði
sömu áh'rif og fjölskyldubætur.
Ráðherrann sagði að ákvæði
vær-i í þessu frumvarpi um að
Tryggingarstofnun ríkisins greiði
fyrir áramót hækkunina frá 1.
júlí sl. Af þessari ástæðu kvaðst
ráðherrann óska að afgreiðslu
frumvarpsins yrði hraðað á Al-
þingi, þannig að hægt yrði að
greiða þessar bætur fyrir jól.
af okkur, sem um málið riituðu
deilt á. Við sögðum aldrei að flug
félögin sjálf færu ekki eftiir sett-
um reglum. Það er því vægast
sagt að hlaupa í kringum skottið
á sér að kalla á sérfræðing til
þess að rannsaka mál, sem þurfti
ekki rannsóknar við. Það mátti
hins vegar nota til að slá um sig
með hávaða og rugla almenning
í ríminu og veita athygli frá því
sem rnáli skipti. Þetta má kalla
góða aðferð til þess að bjarga
sínu skinni, þegar í nauðir rekur,
svo langt sem það nær.
Þann 24. okt. sl. birtist í Morg-
unblaðinu frétt, með yfirskrift-
inni: „Loftleiðaflugvél sveimaði
yfir meðan skemmd var afmörk-
uð með ljósum“. Það er óhjá-
kvæmilegt að taka fréttina upp
orðrétt til skýringa. Þar stendur:
„Þegar ein af flugvélum Loft-
leiða kom frá New York um sex
leytið í gærmorgun bað flugmað-
urinn Bjöm Guðmundsson um að
ljósmerkjum yrði komið fyrir
kringum lokaðan hluta af braut-
inni og sveimaði hann yfir bæn-
um í um 20 mínútur, að því er
hann telur, meðan það var gert.
Lenti hann síðan. Mbl. spurði
Gunnar Sigurðsson, flugvallar-
stjóra, um hvað væri að braut-
inni. Hann sagði, að utan til á
Norður-Suður-brautinni væri svo
lítill veikur kafli, sem væri ver-
ið að gera við, og þætti vissara
að láta ekki DC-6 vélarnar lenda
þar. Brautirnar væm 300 feta
breiðar og þar eð venjulegar
brautir séu 200 fet og niður í 150
fet sé nægilegt rými þó ekki sé
lent á um 100 fetuim yzt meðan
viðgerð fer frarn. Þetta sé „rútínu
verk“, oft komi fyrir t. d. meðan
malbikað er að þannig þurfi að
loka brautum. Þetta hefði ekki
komið að sök á Norður-Suður-
braiutinni, margar vélar hefðu
lent þar undanfama sólaa-hringa,
en flugmaðurinn í þessu tilfelli
Gustav Funk
In-memoriam
HINGAÐ til lands hefur borizt
sú fregn, að Gustav Funk, verk-
fræðingur og stórkaupmaður í
Núrnberg, hafi látizt h. 16. þ.
m., 75 ára að aldri, eftir skamma
legu.
Gustav Funk var mörgum ís-
lendingum mjög kunnur, þar
sem hann dvaldist hér á landi
að meira eða minna leyti um
meira en 20 ára skeið, á árun-
um á milli heimsstyrjaldanna.
Gustav Funk var sonur verk-
smiðjueiganda í Nurnberg. Hann
átti eina systur og þrjá bræður
cg voru beir allir verkfræðing-
ar að mennt. Árið 1920 giftist
hann eftirlifandi konu sinni,
Elsu Soldan, en hún var dóttir
aðalframkvæmdastjóra Bing-
samsteypunnar. Þeim varð einn-
ar dóttur auðið, Ilse, og er hún
læknir. Hann lauk prófi í véla-
verkfræði frá Tekninska háskól-
anum í Berlin árið 1912 og fór
síðan til Bandaríkjanna, þar
sem hann vann að verkfræði-
störfum hjá ýmsum verksmiðj-
Alþingi í gær
A Frumvarp um fullnustu nor-
rænna refsidóma var í gær að
lokinni 3. umræðu í Neðri deild
afgreitt til Efri deildar.
A Frumvarp Jónasar G. Rafnar
um breyting á lögum um aðstoð
ríkisins við kaupstaði og kaup-
tún vegna landakaupa var á
fundi í Efri deild í gær vísað til
2. umræðu og heilbrigðis- og fé-
lagsmálanefndar.
★ Helgi Bergs gerði grein fyr-
ir frumvarpi á fundi í Efri deild
í gær um heimild fyrir ríkissjóð
til lóðakaupa í Hveragerði. Var
frumvarpinu vísað til 2. umræðu
og heilbrigðis- og félagsmála-
nefndar.
óskaði eftir að staðurinn væri
afmarkaður með ljósum og sjálf-
sagt verið að gera það fyrir hainn.
Undanfama daga hafa þungir
vagnar hlaðnir sandi verið á
ferð á brautunum á Reykjavíkur-
flugvelli, til að reyna þær. Mbl.
spurði Gunnar einnig um þetta.
Hann sagði að í sumar hefðu far-
ið fracm burðarþolsathuganir á
brautunum og þar eð miklar rign
ingar hefðu verið að undianförnu
hefði þótt rétt til öryggis að
reyna brautirnar með því að láta
þessa þungu vagna um 20 lestir
að þyngd aka eftir þeim. Það ýtti
einnig undir þessa athugun að
fyrir skömmiu kom smá sig und-
an flugvél, sem stóð og var að
reyna hreyflana á braut.
Mér þykir, satt að segja vera
fcrið að hrikta óþrimilega í
fúaröftunum þegar flugvallar-
stjórinn í Reykjavík játar að
ekki magi orðið rigna á Reykja-
víkurflugvöll án þess að tilburðir
séu hafðir í frammi um þunga-
mælingar. Hvernig eru svo þess-
ar mælingar framkvæmdar? 20
tonna vagnar eru látnir aka um
brautirnar. Samkvæmt meðfylgj-
andi mynd eru þeir á stærstu og
breiðustu gerð „balIonahjóla“,
þar sem hver fersentimeter press-
ar aðeins nokkur pund. Með þess-
um barnaleikföngum eru þunga-
mældar brautir, sem flugvélum
um og yfir 50 tonn er ætlað að
lenda á.
Eftir þessar umfangsmiklu
„þungamælngar" finnst svolítill
veikur kafli utan til í Norður-
Suður-brautinni, segir flugvallar-
stjóri. Það þótti svona vissara að
láta ekki DC-6 vélar lenda þar.
Sjálfsagt 'hefur þessi veikleiki í
brautinni fundizt með aðferðinni
sem notuð er við þungamælingar.
Flugvallarstjóri kallar þetta „rút-
ínuverk". Ég verð að játa, að ég
er ekki svo vel að mér í ísl. máli
Farandsýningar á
listaverkum í athugun
Enn um Reykjavíkurflugvöll
um. Árið 1916, þegar horfur voru
á, að Bandaríkin mundu taka
þátt í heimsstyrjöldinni. ákvað
hann að snúa heim ti! Þýzka-
lands. En skip það, sem hann
var með, var stöðvað af brezku
herskipi skammt undrn íslandi,
og fékk skipstjórinn skipun um
að setja hann og aðra þjóðverja,
sem um borð voru, á land 1
Reykjavík. Þeir reynda síðar að
komast á vélbáti til Noregs, ea
sú tilraun misheppnaðist.
Hér fékk Gustav F’mk vinnu
hjá vitamálastjórn, og vann
hann hjá þáverandi vitamála-
stjóra, Þorvaldi Kr Abbe, til
ársins 1919, en þá ’nvarf hann
aftitr til Þýzkalands. Að óslc
Árna heitins Einarssonar, kajp-
irf nns, kom hann hingað aítur
sama ár og stofnaði rreð honum
byggingarvöruverzlunina Á. Ein-
arsson & Funk. Árni dró sig I
hlé árið 1921, og var Funk
einkaeigandi verzlunarinnar til
ársins 1928, en þá gerðist undir-
ritaður meðeigandi hans í verzl-
uninni, og var fyrirtækið sam-
eign þeirra til ársins 1939, er
Gustav Funk dró sig alveg í hlé.
Gustav Funk var maður ineð-
alhár vexti, fríður sýnum, prúð-
Framhald á bls. 23.
að ég nái upp i þetfca skrautblóm
flugvallarstjóra. Helzt verður þó
að álykta, eftir því sem á undan
og eftir fer í fréttinni, að þama
®é um að ræða verk, sem unnið
er í áföngum. Sé svo, segir það
sig sjálft að meira þarf að gera
við en aðeins þennan svolítið
veika kafla, sem fannst af til-
viljun.
Það er helzt að heyra á um-
mælum flugvallarstjóra að það
hafi meira verið gert af þægð
við flugstjórann Björn Guð-
mundsson að afmarka skemmd-
ina á braiutinni með ljósum á
meðan hann lenti. „Sjálfsagt að
geira það fyrir hann. Mairgar
flugvélar höfðu lent þama und-
anfarna sólarhringa, en enginn
kvartað. Það var rétt að stinga
„snuði“ upp í greyið, úr því
hann var að rella. Þetta er tónn-
inn, sem ábyrgur maður fær með
milljónatuga farartæki i höndum
og líf farþega og áhafnar, þegar
hann er að biðja um einfaldar ag
sjálfsagðar öryggisráðstafanir.
Það ýtti undir þessa athugun,
segir flugvallarstjóri, að fyrir
skömmu kom smá sig undan flug
vél, sem stóð og var að reyna
hreyfla á braut. Hvað er það sem
kallast á máli flugvallarstjóra
smá sig? Eru undirstöðurnar eitt-
hvað að gefa sig vegna undan-
genginna rigninga?
Ég hef ásamt öðrum bent á
að Reykjavíkurflugvöllur er
óhæfur, ekki aðeins vegna hætfcu
legrar staðsetningar, óþæginda
fyrir nærliggjandi byggðir og
vegna hindrana, heldur og sér i
lagi að undirstöður vallarins eru
ónýtar, — botnlaust fúafen.
Það er því brennandi spurninig
flugmálanna í dag, hvort nota á
alvöiruflugvöllinn í Keflavík, sem
er að komast í öruggt vegarsam-
band, eða hvört áfram á að not-
ast við „rútínuverkið“ í Rauna-
mýri, sem fjaðrar í feninu und-
an þunga 50 tonna flugvéla, ein»
og sirkuskarl í neti.
Keflavíkurflugvelli,
31. okt. 1963.
Þórdur E. Halldórsson.