Morgunblaðið - 29.11.1963, Side 17
Föstudagur 29. növ. 1963
MOHCUNBLAÐÍÐ
17
Gunnar Friðríksson
framkvæmdastjóri fimmtugar
i.
UM Gunnar Friðriksson væri
mér persónulega eðlilegast að
hafa stuttan formála og fornan:
þá kemur mér hann jafnan í hug,
er ég heyri góðs manns getið.
Drengskapur og góðvild eru svo
einkennandi drættir í skapgerð
þessa síannríka athafnamanns, að
þeir munu jafnan verða vinum
hans efst í huga. En Gunnar Frið-
riksson hefur víða farið og látið
eftir sig mörg spor. Saga hans
verður ekki öll sögð, þó að getið
eé drengskapar hans, sem engum
getur dulizt, sem við hann á
skipti. Þess verður og ekki freist-
að að segja þá sögu hér í stuttu
afmælisspjalli, heldur aðeins
drepið á nokkur atriði.
Gunnar Friðriksson fæddist 29.
nóvember 1913 að Látrum í Aðal-
vík. Foreldrar hans voru Friðrik
Magnússon, formaður og útvegs-
bóndi á Látrum, og síðari kona
hans, Rannveig Ásgeirsdóttir.
Friðrik var með kunnustu og
harðfengustu sjósóknurum þar
vestra, atorkumaður mikill, glögg
ur og útsjónarsamur. Ekki er
mér það efamál, að uppeldið í
þessu umhverfi og undir handar-
jaðri garpsins Friðriks Magnús-
sonar, hefur markað varanlega
lífsstefnu og viðfangsefni Gunn-
ars Friðrikssonar. Sjórinn, út-
gerðin og aflabrögðin verða hug-
stæð viðfangsefni frá barnæsku.
Og þó að Friðriki Magnússyni
auðnaðist að ráða skipi sínu heilu
til hlunns úr síðustu sjóferð, þá
beið heimilið mikla harma af slys
förum á sjó. Tveimur mannvæn-
legum sonum var á burtu svipt í
einu mannskaðaveðrinu vestra.
En þetta harðsótta líf í bar-
áttu við sjóinn kenndi dugandi
mönnum eina lífsreglu varan-
lega: Að leggja aldrei árar í bát,
gefast aldrei upp. Gunnar Frið-
riksson hefur að minnsta kosti
numið hana ærið trúlega. Hann
byrjaði kornungur að gera út á
Látrum og efalaust með æði tak-
markaða fjármuni. Ég hef það
fyrir satt, að hann hafi ekki verið
nema 17 ára, þegar hann keypti
fyrsta bát sinn frá Noregi. En
tímarnir voru óhagstæðir. Þetta
var á árunum í kringum 1930—32
og þau urðu þung í skauti göml-
um og grónum útgerðarmönnum,
hvað þá heldur fjárvana og
reynslulitlum unglingum. Gunn-
ar hvarf brátt frá útgerðinni á
Látrum, reynslunni ríkari, en
ekki fé, og sneri sér að öðrum
viðfangsefnum. Árið 1935 flytur
hann til Reykjavíkur, alráðinn í
því að hasla sér völl í viðskipta-
lífi höfuðborgarinnar, en engan
veginn búinn að gleyma reynsl-
unni að vestan, né sjónum og
þeim verkefnum, sem honum eru
bundin. — Fór og brátt svo, að
verzlun með vélar og skip varð
eitt höfuðviðfangsefni hans og
er svo enn í dag. Árið 1940 stofn-
aði hann ásamt Sæmundi Stef-
ánssyni stórkaupmanni fyrirtæk-
ið Vélasalan hf., sem þeir félagar
reka enn í dag, sem aðalfyrir-
tæki sitt. Síðar hefur Gunnar og
átt drjúgan þátt í stofnun og
rekstrl annarra fyrirtækja, svo
sem Vélar hf. og árið 1957 var
hann einn meðal stofnenda aust-
ur-þýzka viðskiptafyrirtækisins
Desa hf., sem var hlutafélag
skipainnflytjenda, og hefur unnið
óhemju starf fyrir það fyrirtæki
jafnan síðan. Vélasalan hf. er nú
fyrir löngu orðið eitt umsvifa-
mesta viðskiptafyrirtæki sinnar
tegundar hér á landi og nýtur ár
frá ári sívaxandi trausts og vin-
sælda. Um langt skeið var fyrir-
tækið til húsa í Hafnarhúsinu, en
í byrjun síðastliðins árs réðst
Gunnar Friðriksson í það að
kaupa stórhýsið Garðastræti 6,
og breytti því hátt og lágt sam-
kvæmt þörfum verzlunarinnar,
enda orðið bagalega þröngt um
fyrirtækið á hinum fyrra stað,
einkum geymslu og afgreiðslu
varahluta. Flutti Vélasalan hf.
inn í hin nýju húsakynni haustið
1962 og sýndi það sig brátt, að
hér biðu fyrirtækisins ný vaxtar-
skilyrði. —
Þeir einir, sem eitthvað veru-
lega hafa fengizt við viðskipta-
mál, geta fyllilega gert sér þess
grein, hvílíka feikna vinnu, ár-
vekni og forsjá það kostar að
byggja upp umsvifamikið og
traust viðskiptafyrirtæki á við-
sjálum og breytilegum tímum.
Það kostar líka einatt harðfylgi
og kapp. En árangurinn veltur
ekki á dugnaðinum einum og
harðfylgi og kapp er ekki nóg.
Sá sem ætlar að byggja varan-
lega í heimi viðskiptanna verður
að grundvalla starf sitt á heiðar-
leika og drengskap. Á fimmtugs-
afmæli sínu nýtur Gunnar Frið-
riksson þeirrar hamingju að þessa
dýrmætu einkunn drengskapar
og heiðarleika gefa honum hvorir
tveggja jafnt — viðskiptavinir og
keppinautar.
n.
Gunnar Friðriksson hafði verið
einn af forustumönnum í félags-
skap ungra manna í heimabyggð
sinni og jafnskjótt og hann kom
til Reykjavíkur tók hann og að
láta félagsmál til sín taka með
ýmsum hætti. Ég held mér sé ó-
hætt að fullyrða, að ekki hefur
honum gengið metnaður til
þeirra afskipta, heldur rík með-
fædd þörf til þess að verða þar
að gagni, sem góðu málefni var
liðs þörf. Ég er ekki svo kunnug-
ur félagsmálastarfi Gunnars Frið-
rikssonar, að ég geti rakið það til
neinnar hlýtar, nema helzt á einu
sviði. Ég veit, að hann var í
stjórn Sjómannadagsráðs í nokk-
ur ár og formaður Bátafélagsins
Bjargar um allmörg ár. Og efa-
laust hefur hann komið víðar við
sögu. En það, sem mér er hug-
stæðast í þessu sambandi, er ó-
þreytandi starf hans í þágu Slysa
varnafélags íslands um mörg ár.
Mjög fljótlega eftir komu sína
til Reykjavíkur hóf Gunnar Frið-
riksson að starfa að slysavarna-
málum. Hann aflaði sér brátt
trausts og vinsælda í þeim félags-
skap, svo sem hvarvetna annars-
staðar og var kosinn í stjórn
Slysavarnafélagsins árið 1956. Á
landsþingi S.V.F.Í. 1960 baðst
hinn vinsæli forseti félagsins Guð
bjartur Óláfsson eindregið undan
endurkosningu, enda þá orðinn
roskinn maður og hafði gegnt
forsetastarfinu farsællega um
tuttugu ár. Mér verður það alla
jafna minnisstæðast frá þessu
þingi, hve átakalaust það gekk
að velja nýjan forseta. Það var
eins og öllum þorra fulltrúa sýnd-
ist Gunnar Friðriksson sjálfkjör-
inn til þessa virðulega forustu-
starfs, að öllum öðrum ólöstuðum
og mörgum hæfum og góðum. Og
ég ætla að gerast svo djarfur að
segja, að S.V.F.Í. hefur aldrei
þurft að iðrast þess kjörs. Öllu
slysavarnafólki er kunnugt hví-
líkt feikna starf Gunnar Friðriks-
son leysti af höndum frá upp-
hafi vega til þess að samtökin
gætu eignast hið glæsilega og
bráðnauðsynlega hús sitt á
Grandagaiði. í forsetatíð hans
hefur opinber viðurkenning og
fjárstuðningur við starfsemi fé-
lagsins aukizt til muna, starfsem-
in eflzt út á við og inn á við, og
vinsældir Slysavarnafélagsins
með þjóðinni sennilega aldrei
staðið fastari fótum en nú. Ekki
dettur mér í hug að þakka þetta
Gunnari Friðrikssyni einum. En
hitt vitum við öll, að Gunnar hef-
alveg óvenjulega happasæla
hönd, þegar hann tekur á máli
og á sinn drjúga þátt í þessum
sigri.
III.
Árið 1940 kvæntist Gunnar
Friðriksson Unni Halldórsdóttur
frá Sandbrekku í Hjaltastaða-
þinghá, glæsilegri konu og gjörvu
legri. Frú Unnur á til traustra og
mikilhæfra manna að telja þar
austur, og hefur svarið sig mjög
í ætt. Ég hef stundum, síðan náin
kynni okkar tókust við heimili
þeirra hjóna, látið mér til hugar
koma, að oft hafi GUnnar Frið-
riksson verið heppinn svo að
kalla mátti hreina gæfu, en
aldrei í ríkara mæli, en þá er
hann hlaut sitt góða kvonfang.
Dregur þar mest til einstök sam-
heldni þeirra hjóna og brigðu-
laus trúnaður, ekki einungis um
allt, er við kemur sambúð þeirra
og heimilisbrag, heldur og um
margháttuð umsvif Gunnars og
framkvæmdir. Frú Unnur hefur
tekizt á hendur húsfreyjuskyldur
sínar í allmiklu víðtækara mæli,
en mörgum konum verður auðið.
Hún hefur orðið hin prúða, sam-
vizkusama og gestrisna hús-
freyja, en hún hefur einnig
reynzt þeim vanda vaxin að vera
trúnaðarvinur og hygginn ráðu-
nautur manns síns í hinum
vandasömustu málefnum er vörð-
uðu viðskipti hans og hag heim-
ilisins út á við. Ég hygg hreinlega,
að óhætt sé að fullyrða, að allt
frá því er hjúskaparferill þeirra
hófst, hafi Gunnar Friðriksson
enga verulega fullnaðarákvörðun
tekið án þess að kona hans hafi
verið þar með í ráðum af fullum
trúnaði. Má öllum vera það aug-
ljóst hvílíkur stuðningur það er
manni í margháttuðum umsvifum
lífsins að eiga slíkan förunaut.
Fyrir allmörgum árum byggðu
þau hjón sér skemmtilegt hús á
Hjarðarhaga 31 og hafa átt þar
heimili síðan. Það hús er arinn
innri friðar, kyrrlátrar góðvildar
og gestrisni. Þangað senda hinir
fjölmörgu vinir Gunnars Friðriks
sonar honum vinarkveðjur sínar
og árnaðaróskir í dag og þeim
hjónum báðum. Unni og Gunnari,
einlægar hamingjuóskir með bæn
um heill og blessun yfir mörg
komandi ár.
Sigurður Einarsson
í Holti
Kaffisnittur — Coctailsnittur
Smurt brauð, heilar og hálíar
sneiðar.
Rauða Myllan
Laugavegi 22. — Sími 13628
LJÓSMYND/YSTOFAN
LOFTUR hf.
tngólfsstræti t>.
Pantið tima ’ sima 1-47-72
Látið ekki dragast að athuga
bremsurnar séu þær ekki i
lagi..
Fullkomin bremsupjónusta.
Aðalfundur
Knattspyrnufélags Reykjavíkur verður haldinn
föstudaginn 6. desember og hefst hann kl. 20,30
í K.R.-húsinu.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórn K.R.
Bátur til sölu
Vélbáturinn Emma II VE 1, 42 smálestir að stærð,
er til sölu með eða án veiðafæra. Sömuleiðis fiski-
hús. Allt í 1. flokks standi. Verð og skilmálar mjög
hagstæðir. Nánari upplýsingar gefur:
EIRÍKUR BJÖRNSSON, Hótel Skjaldbreið
Herbergi nr. 7 eða Ingólfur Eiríksson, Vest-
mannaeyjum. Sími 761.
Tilboð
óskast í DODGE sendi bíl árg. 1946. Bedford vöru-
bíl með spili, árg. 1942. Tilboðum sé skilað fyrir
9. des. næstkomandL
Rafveita Hafnarfjarðar
Að gefnu tilefni tilkynnist hér með að símanúmer
vort er
7 9 5 0 6
eins og skráð er í nýútkominni símaskrá.
Kannsóknarstofa Háskólans
v/Barónsstíg.
Kápur • Hanzkar • Slæður
Undirföt o.fl.
Tízkuverzlunin H É L \
Skólavörðustíg 15. — Sími 21755.
Kjólar - Kjólar
Glæsilegt úrval
Skólavörðustíg 17. — Simi 12990.
Sala — Leiga
Viljum selja ca. 100 ferm. fokhelda jarðhæð á
Melabraut 43. Til greina getur komið leiga á
tveggja herbergja íbúð, um tíma, fyrir kaupanda.
Upplýsingar í símum 19028 og 24819.