Morgunblaðið - 16.01.1964, Qupperneq 2

2
MORGUNBLADID
Fimmtudagur 16. jan. 1964
WA 1» ' ‘i.m'-'mSBfW* m#' iii/íintW
mm w , hmm'v&M
Þessa mynd tók Steinþór Sigurgeirsson af Vatnajökli árið 1945, þegar Síðujökull hljóp fram. Sést
Uluti af honum kolsprunginn milli Laka og Langasjávar.
Hagur jöklanna eitt-
hvað að vænkast
Ákomubreyting ýtir þeim sennilega
af stað
FLEIRI líkur benda stöðugt
til að Síðujökull, sem er í suð-
vesturhorni Vatnajökuls, sé
eitthvað að ganga fram, þó að
það hlaup sé að sjálfsögðu
miklu minna í sniðum en í
Brúarjökli, sem gengur í norð-
ur. í fyrrakvöld veittu menn í
vorferð Jöklafélagsins því at-
hygli að farið var að springa
við Pálsfjall, sem er strýta
upp úr suðvestanverðum jökl-
inum. í september sl. sáu at-
hugunarmenn að sprungurnar
höfðu aukizt og nú í janúar að
enn voru þser að aukast. — í
haust þóttu ár suður úr jökl-
inum nokkuð dökkar og nú
hafa bændur í Fljótshverfi
veitt því athygli að Brunná,
Djúpá og Hverfisfljót eru ó-
venju gruggugar í frosti.
Síðujökull hefur áður hlaup
ið fram, svo vitað sé, skv. upp-
lýsingum frá Sigurði Þórarins
syni. Það gerðist árið 1934 og
svo aftur 1945, en þá flugú
þeir Sigurður og Steinþór Sig-
urðsson þar yfir til athugana.
Aður var talið að slík hlaup
stöfuðu af eldsumbrotum
undir jöklinum, en nú hallast
menn að því að þetta standi
í sambandi við það hvernig
snjór hleðst á jökulinn og það
setur hann af stað.
Sigurður telur að ástæðan
fyrir því að svo miklar um-
byltíngar eru í jöklunum nú,
hljóti að standa í sambandi
við ákomubreytingar, þ.e.a.s.
ákomu á jöklana umfram
bráðnun. En ekki er vitað hve
nýleg sú óvenjulega úrkoma
hefur verið eða hve langt aft-
ur fyrir sig slíkt verkar.
í haust gekk líka Sólheima-
jökull ofurlítið fram, 70—80
m, eins og frá var skýrt. Þó
hann sé í öðrum jökli, Mýr-
dalsjökli, gæti sama ákomu-
breyting hafa verkað þar líka.
— Það er eitthvað að vænk-
ast hagur jöklanna, sem hafa
verið að hörfa undanfarin ár,
sagði Sigurður. Umskiptin
verða bara of snögg hjá þeim.
Þeir ætla sér ekki af fremur
en mannfólkið.
Gildisföku reglanna um
lokunartíma sölubúda frestað
til I. apríl næstkomandi
ÁKVEÐIÐ hefur verið að fresta
gildistöku samþykktar um af-
greiðslutíma verzlana í Reykja-
vík o.fl. til 1. apríl nk., en hún
átti að ganga í gildi 1. febrúar
Fór félag söluturnaeigenda fram
á þennan frest af þeim sökum
að erfiðlega hefði gengið að fram
kvæma í fyrirtækjunum þær
breytingar, sem krafist er, vegna
verkfallanna. Taldi borgarráð
ekki ástæðu til annars en verða
við þeirri málaleitan úr þvi
svona stóð á, en tók fram, að
það treysti sér ekki til að mæ!a
með fleiri frestunum.
Breytingar þær, sem um er að
ræða í söluturnunum stafa af
því að í reglugerðinni er ætlast
til að þetta séu sérstakar verzl
unareiningar, alveg stíaðar frá
öðrum verziunum og að þar séu
salerni, vaskar og annað sem
heilbrigðisnefnd mælir fyrir að
skuli vera á opinberum stöðum.
Samþykktin nær til fleiri á-
kvæða um lokunartima sölu-
búða, en ekki þykir rétt að lög
leiða einstök ákvæði, þar eð
það gæti valdið ruglingi og er
samþykktinni frestað í heild.
Þess má geta í sambandi við
söluturnana, að auk opnunar-
tíma þeirra er gert ráð fyrir að
allmargar verzlanir í hverfunum
verði opnar svo til alla daga árs
ins og öllum verzlunum sem
óska er leyft eftir nánari regl-
um að vera opnar til kl. 10 á
föstudagskvöldum og á laugar-
dögum til kl. 2 á sumrin og kl.
4 að vetrinum.
— Fiskveiðiráð-
stefnan
Framhald af bls. 1.
Engar umræður hafa enn farið
fram á ráðstefnunni um önnur
mál, sem á dagskrá hennar voru,
svo sem fiskverndun, eftirlit á
miðunum og markaðsmál.
★
MORGUNBLAÐIÐ leitaði í gær
staðfestingar á fréttum af fiski-
málaráðstefnunni hjá utanrikis-
ráðherra Guðmundi í. Guðmunds
syni og Agnari Klemenz Jóns-
syni ráðuneytisstjóra, en hvorug-
ur kvaðst geta gefið upplýsingar
um málið. Allt, sem fram kæmi
á ráðstefnunni, væri trúnaðar-
mál, sem ráðuneytið gæti ekki
rætt á þessu stigL
Berklaveiki I
17 lagðir á
hæli siðan
Greinargerð
FRÁ ÞVÍ á sl. sumri þar til nú
hafa 17 manns í Eyjafirði verið
lagðir á. Kristneshæli með berkla
þar af 4 fullorðnir og 13 börn.
Vegna þessa hefur héraðslækn-
irinn í Eyjafirði ritað greinar.
gerð, sem hér fer á eftir í heild:
Vegna þeirrar berklasmitana,
sem hér hafa orðið síðastliðið
sumar og haust þykir rétt að
biðja blöð bæjarins að birta eftir
farandi greinargerð:
Þegar menn verða fyrir berkla
smitun í fyrsta sinn líða 6—8
vikur frá því smitun á sér stað,
'pangað til menn verða berkla-
jákvæðir (þ. e. þangað til berkla
próf kemur út). Ef menn sýkj-
ast við þessa smitun koma
fyrstu sjúkdómseinkennin fram
um svipað leyti og berklaprófið
verður jákvætt, eða þó stundum
nokkru síðar. Þessi fyrstu sjúk-
dómseinkenni eru vanalega hita
hækkun og stundum nokkur
hósti og sézt þá oft jafnframt
við gegnlýsingu eða röntgen-
myndun nokkur þétting í
lungnarótareitlum eða lungum.
Frá því í sumar os til þessa
dags hafa veikst hér 17 manns
af berklum og allir verið lagðir
á Kristneshæli. Af þessum sjúkl-
ingum eru 4 fullorðnir og 13
börn. 2 hinna fullorðnu hafa
verið berklaveikir áður en sjúk
dómur þeirra verið óvirkur um
árabil þar til á árinu 1963 að
hann tekur sig upp aftur og
verður smitandi. Börnin hafa
flest smitast af sama sjúklingn-
um og öll náðst þegar, er berkla
próf hefir komið út hjá þeim
eða fyrsta sjúkdómseinkenni
gert vart við sig.
Frá engu þessara barna hefir
stafað hin minnsta smithæta og
því aldrei verið um ne;na berkla
hættu að ræða í samband; við
skólaveru né dvöl barna á leik-
skólanum.
Smitanir sem þær, er að ofan
greinir geta komið fyrir hversu
öflugar sem berklavarnir eru.
Ráðin til úrbóta er að rekja sem
allra nákvæmast feril smitber-
ans og rannsaka það fólk sem
smitberinn hefir verið í snert-
ingu við og fylgjast nákvæm-
lega með því næstu mánuði eft-
ir að smitberinn hefir verið tek-
inn úr umferð, svo ekki verði
um nýjar nýsmitanir að ræða.
Þetta hefir verið gert hér með
góðu samstarfi lækna og al-
mennings við Heilsuverndar-
stöðina, enda er nú orðið svo
langt síðan aðalsmitberinn náð-
ist úr umferð að ástæða er til að
ætla að tekist hafi að ná fyrir
þennan berklafaraldur, enda
þótt að sjálfsögðu sé ekki alveg
útilokað að einhver ný tilfeili
eigi eftir að koma.
Eyjafirði
Kristnes-
í sumar
héraðslækni
Ýmsir hafa spurt um hvort
ekki hafi verið ástæga til að
framkvæma allsherjar berkla-
skoðun í sambandi við þennan
berklafaraldur, en það tel ég
alls ekki hafa verið tímabært
að svo stöddu, þar eð svo stutt
er um liðið frá því náðist til
aðalsmitberans að óvíst er að
sjúkdómseinkenni séu komin
fram ennþá hjá öllum sem smit-
ast hafa.
Náist í sjúkling með berkla
á byrjunarstigi, tekst í langflest-
um tilfellum að lækna hann að
fullu á nokkrum mánuðum, með
þeim berklalyfjum sem nú eru
fyrir hendi og sjúkdómurinn
því ekki svo alvarlegur lengur,
sem áður var. Samt er hér um
svo alvarlegan sjúkdóm að ræða
að sjálfsagt er að teka hann föst
um tökum og fólk því alvarlega
árninnt um að snúa sér til lækn-
is síns eða Heilsuvernadarstöðv-
arinnar, ef nokkur grunur get-
ur verið um sambandi við berkla
sjúklinga.
Önnur blöð vinsamlega beðin
að birta þessa greinargerð.
Jóhann Þorkelsson.
Ufvarpsgjald
innheimt sem
neisknttur?
NOKKRUM sinnum hefur
komið til tals, að gjaldið fyrir
útvarpsnotkun yrði innheimt
um leið og opinber gjöld.
Nú hefur þetta mál verið
tekið til nýrrar cndurskoðun-
ar og athugunar og er jafnvel
búizt við, að endanlega verði
frá málinu gengið á næstunni.
Verði af breytingunni mun
hætt að innheimta afnotagjöld
útvarpsins. í stað þess verður
útvarpsgjaldið innheimt sem
nefskattur, þ.e. að allir innan
greiða hinn nýja útvarpsskatt.
ákveðinna aldursflokka, t.d.
16 ára til 70 ára, verða að
greiða hinn nýja útvarpsskatt.
Gjöf þökkuð
BLÓÐBANKANUM hefur borizt
peningagjöf til minningar um
frú Soffíu Sch. Thorsteinsson frá
bekkjarsystkinum hennar úr
Menntaskólanum í Reykjavík, að
upphæð kr. 15.000,00, er varið
verði til tækjakaupa fyrir stofn
unina.
Með þakklæti móttekið fyrir
hönd Blóðbankans.
Valtýr Bjarnason, lækniir.
[ /* NA /5 hnúitr I y SV 50 hr.útv ¥ Snjókoma • /Vlí 7 wvr 7 Skúrír S Þrumur KuUmtkil H Hm$ 1 W/trmHVLy Hitnk* L i=íl f

Á hádegi í gær var mild SA- var ennþá mökikiuð frost og í
átt frá Frakblandi um Bret- léttsikýjað. Á Norðurlöndum /■
landseyjar upp að suður- og allt suður til Belgíu var
strönd íslands. Á Norðurlandi vægt frost og bjart.