Morgunblaðið - 07.02.1964, Blaðsíða 3

*-»r" 1» ■ ) , i 'ijwbbíbwwwb^iwjíi>..«jm»!.w|:H ” mtM"-. ,-»■» 'f eri'rm-^'t ’ rtr"!iKWwig»ir 1 1 '•twmmm
MORGUNP*AQIÐ
3
f Föst'uln'fur 7. fébr. 1964
Vilja knýja fram
7 I-----------------------
ÁRIÐ 1673 var gamanleikur-
inn „ímyndunarveikin“ eftir
Moliere frumsýndur í Paris.
Var það síðasta verk höfund-
ar, sem lézt stuttu eftir frurn-
sýningiuna. Nú, tsepum þrem-
ur öldum síðar, sýna Mennta-
skólanemendur í Reykjavík
þennan sama gamanleik á
Herranótt sinnj í Iðnó. Og í
ljós kemiur, að þótt margt
hafi breytzt á umræddum
tíma, er sjúkdómahræðslan
söm við sig. Nú er brosað að
læiknisráðum 17. aldarinnar:
útskolun, inntöku fyrir lifr-
ina, stólpípu, hreinsaðri og
tempraðri mysu til að lina,
fróa tempra og hressa blóðið,
mixtúra til að eyða illum
vessum ag þess háttar, á
sama tíma og menn nútimans
gleypa pillur með fallegum
nöfnum í gríð og erg við öll
Argan: — Dinga-linga-ling, æ, guð minn góður, þær ætla að láta mig deyja hérna.
„Imyndunarveikin" á Herranótt
möguleg tækifæri.
En nóg um það. Við erum
stödd á leikæfingu hjá
menntaskólanemum, búnings-
æfingu. Stúlkurnar eru komn-
ar í síða og skrautlega kjóla,
piltarnir með hárkollur og
í viðeigandi klæðnaði. Har-
aldur Björnsson, sá svarti
senuþjófur, stjórnar æfing-
unni, grípur fram í, gefur
góð ráð, leikritið heldur
áfram góða stund. >á rekur
einn í vörðurnar, og atriðið
er endurtekið.
Við spyrjum Harald, hvern-
ig æfingar hafi gengið. „Alveg
ljómandi,“ anzar hann, „leik-
ritið var fullæft eftir tólf
æfingar, enda kunnu krakk-
arnir hlutverkin að mestu
leyti þegar æfingar hófust.
>að gerir gæfumuninn.“
Pormaður leiknefndar, Jó-
hann Guðmundsson, segir
okkur að þetta sé sjöunda
leikritið, eftir Moliere sem
menntaskólanemar sýna, og
yfirleitt velji þeir sígild leik-
rit til flutnings, sem séu í
senn ádeilu og gamanleikir.
Að þessu sinni hefðu þeir
fengið búninga léða hjá >jóð-
leikhúsinu, en leiktjöldin
hefði piltur í menntaskólan-
um teiknað, Björn G. Björns-
son. Leikurinn yrði frum-
sýndur 10. febr. n. k. og
ætlunin sé að sýna leikritið
nokkrum sinnum hér í Reykja
vík, og fara síðan í sýningar-
ferð út um land, helzt til
Akureyrar, en það sé enn ekki
fullráðið.
Leikendur í Ímyndunar-
veikinní eru tólf talsins.
Kjartan Thors leikur annað
aðaihluitverkið, Argan, Ásdís
Skúladóttir leikur Toinette.
Aðrir leikendur eru: >órunn
Klemenzdóttir (Angelique),
Kristján Guðmundsson (Clé-
ante), Guðrún Finnsdóttir
(Béline), Jóhann Guðmunds-
son (Diafoirus), Pétur Lúð-
vigsson (Tómas), Guðmundur
Björnsson (Béralde), Halla
Hauksdóttir (Louison), Ólafur
Ingólfsson (Purgon), Aðal-
steinn Hallgrímsson (Bonne-
Diafoirus læknlr með Tómas son sinn, sem er á biðilsbuxum.
Elskendurnir Angélique og Cléante.
foy) og Hörður Filippusson
(Fleurant).
Hvað er „Herranótt“?
Nú til dags vita fáir um
uppruna Herranátta, og því
ástæða til að rifja upp sögu
þeirra hér 1 stuttu máli. Sið-
urinn hófst í Skálholtsskóla
fyrir 1740. Herranótt var þá
haldin að haustlagi og
skemmtunin fólgin í þvi að
skipa skólapilta í virðingar-
embætti, efsti maður í skóla
var krýndur kóngur, en aðrir
biskup, stiftamtmaður, ráð-
herrar, sýslumenn o. fl. Sá
sem kjörinn var bisikup skyldi
halda S'kraparotsprédikun, en
Skraparot var hræða nokkur,
allósjáleg útlits, sem piltar
notuðu til þess að fæla mýsn-
ar á staðnum frá tólgarkert-
um og tóbaki sínu.
>egar skólinn var fluttur
til Reykjavíkur þótti Skrapa-
rotsprédikun ekki eiga við og
í staðinn kom þáttur úr gleði-
leik, sem seinna þróaðist yfir
í leikrit. Fyrsta sjónieikahald
sem vitað er um hérlendis fór
fram hinn 17. október 1791 á
Framhald á bls. 17.
Þjónustustúlkan og bragöa-
refurinn Toinette.
mt
HMk' iiiiiiininmm
gengislækkun
1 áramótahugleiðingu, sem Sig-
urður Bjarnason, alþingismaður,
ritar í Vesturland, blað Sjálf-
stæðismanna á Vestfjörðum, fyrir
skömmu, ræðir hann m.a. hina ó-
heillavænlegu þróun efnahags-
málanna á sl. ári og kemst að orði
á þessa leið:
„Framkvæmd
Borgarness-
stríðsyfirlýsing-
ar Hannibalds
V aldimarssonar
hefur þ a n n i g
h a f t þau áhrif,
að stefna ís-
lenzkri útflutn-
ingsframleiðslu
og afkomu al-
mennings í framleiðslubyggðar-
lögunum hér á Vestfjörðum og
annars staðar í geigvænlega
hættu. Verðlag hefur hækkað og
grundvöllur krónunnar orðið ó-
tryggari.
Allt þetta sáu menn fyrir í ljósi
reynslunnar. En ofurvaldi laun-
þegasamtakanna var þrátt fyrir
>að beitt enn einu sinni til þess
að raska því jafnvægi, sem náðst
hafði með ærinni fyrirhöfn þeg- •
ar Viðreisnarstjórnin tók við
þrotabúi vinstri stjórnarinnar á
„hengifluginu“.“
„En engum viii bornum manni
fær dulizt að það sem Framsókn-
armenn og kommúnistar vilja
knýja fram, er einmitt ný gengis-
lækkun, vantrú á gjaldmiðilinn
og alger upplausn í efnahagsmál-
um landsmanna.
Alltof stór hluti þjóðarinnar
gerir sér þetta ekki ljóst. Þess
vegna hefur dregið úr sparifjár-
myndun, sem síðan hefur í för
með sér skort á lánsfé til nauð-
synlegrar uppbyggingar og fram-
kvæmda.“
B|örn á móti barlómi
í umræðum á Alþingi fyrir
skömmu lýsti Björn Pálsson yfir
andúð sinni á þaim barlómi, sem
ýmsir hefðu í frammi fyrir hönd
bænda og sveitanna. Taldi þing-
maðurinn það mjög skaðlegt að
áherzla væri lögð á það að telja
bændum trú um að hlutskipti
þeirra væri verra en allra ann-
arra og ástand atvinnuvegar
þeirra hið ömurlegasta.
Þetta er vissulega rétt hjá
Framsóknarþingmanninum. Allir
viðurkenna að bændur eiga við
ýmsa erfiðleika að etja, eins og
aðrar stéttir. Dýrtíð og verðbólga
bitnar ekki síður á þeim en öðr-
um. En sem betur fer er íslenzk-
ur landbúnaður í dag blómlegri
en nokkru sinni fyrr. Stórátaki
hefur verið lyft í sveitum lands-
ins. Ræktuninni hefur fleygt
fram og húsakostur er betri og
fullkomnari en nokkru sinni fyrr.
Þessu er vissulega ástæða tíi
þess að fagna. Það er líka fagn-
aðarefni að fjöldi bænda eru efna
lega sjálfstæðir menn.
Viðunandi húsnæði
Alþýðublaðið ræðir í gær um
húsnæðishugmyndir og minnir í
því sambandi á tillögur flokks-
stjórnar Alþýðuflokksins, sem ný
lega var haldinn. Telur það að
þessar tillögur gætu allar leitt
til bóta í húsnæðismálunum en
kemst síðan að orði á þessa leið:
„Fjárfesting þjóðarinnar er
mikil og má segja að hafa verði
hemil á henni. Ekki er þó rétt að
láta slíkt koma niður á íbúða-
byggingum vegna þess hvern
sess þær skipa á óskalista lands-
manna um betra líf. Það er bein-
línis tilgangur brauðstritsins hjá
öllum þorra manna að komast í
viðunandi húsnæði og verður
þjóðfélagið sem heild að taka
tillit til þess.“