Morgunblaðið - 07.02.1964, Blaðsíða 8

8
MORGU NBLAÐIÐ
i
Fostudagur 7. febr. 1964
— Vatnsdalsá
Framhald af bls. 1.
Cooper þá, að hann setti hér
marga íslenzka vxni, sem hann
vonaðist til að myndu einnig
veiða í ánni. Hann kvaðst
fyrst hafa komið til íslands
fyrir sex árum, og bar lof á
laxveiðina hér. Sagðist hann
hafa haft mikla ánægju af ís-
landsferðum sínum og enn-
fremur að hann vonaðist til
þess að koma hér árlega í
framtíðinni.
Mbl. átti í gær tal við
Guðmund Jónasson, bónda að
Asi í Vatnsdal, um hina nýju
samninga. Kvað Guðmundur
samninginn gilda til 10 ára,
en það ©r lögum samkvæmt
leigutími veiðivatns í senn.
Umsamin leiga er 7,000 sterl-
ingspund á ári eða um 840
þúsund krónur á ári. Auk
þess greiða leigutakar 1000
sterlingspund eða 120 þús.
krónur árlega í sérstakan
sjóð, sem notaður verður til
þess að auka laxgengd í Vatns
dalsá og til að standa strauim
af kostnaði við eftirlit við
Stjórn Veíðifélags Vatnsdalsár ásamt lögfræðingi sinun? að undirritun leigusamnings lokinni,
Frá vinstrí: Óiafur Magnússon, bóndi, Sveinsstöðum, Tómas Árnason, lögfræðingur, Guðmundur
Jónasson, bóndi; Ási og Pálmi Jónsson, bóndi, Akri. (Ljósm Mhl.: Ól. K. M.).
Jonasson, bondi; Asi og Palmi Jonsson, bondi, Akn. (Ljosm Mbl.:
<Í*0Ú úWíiKTaí
Fundir í gœr í sameinuðu Alþingi og báðum deildum — landbúnaðarráðherra
mcelir fyrir stjórnarfrumvarpi um stóraukinn stuðning við rcektun og uppbyggingu
til sveita — œskulýðsmál rœdd — nýtt mál um hœgri handar akstur — viðurkenn-
ingu á kommúnistastjórninni í Kín a, segir tillaga Einars Olgeirssonar
FUNDIR voru í gær í sameinuðu
Alþingi og einnig í báðum deild-
um, að þeim fundi loknum. Fund-
ur var síðan aftur settur í sam-
einuðu þingi kl. 5.
Efri deild afgreiddi sem lög
frumvarp um reglulegt Alþingi
1964. Skv. þeim lögum skal þing
koma saman 10. okt. nk., hafi for-
seti íslands eigi tiltekið annan
dag fyrr á árinu. Öðrum málum
var frestað.
t neðri deild var rætt um frum-
varp ríkisstjórnarinnar um breyt-
ingn á lögum um stofnlánadeild
landbúnaðarins. Ingólfur Jónsson,
landbúnaðarráðherra, hafði fram
sögn um málið, en síðan urðu
nokkrar umræður milli hans og
Eysteins Jónssonar. Frumvarp
um afnám verðlagsskrár var af-
greitt til 2. umræðu.
Sameinað þing ræddi nokkrar
þingsályktunartillögur, m.a. um
aðilds íslands að menningarmála-
stofnun Sameinuðu þjóðanna.
í neðri deild hafði landbúnaðar
ráðherra Ingólfur Jónsson fram-
sögu fyrir frumvarpinu um stofn-
lánadeildina.
Ráðherrann sagði frumvarpið
gera ráð fyrir sérstökum viðbót-
arstyrk til ræktunar á jörðum
j upp í allt að 25
hektara. Hámark
þetta var lengi 5
ha, en var hækk
að í 10 ha árið
1957 og í 15 ha
I sl. ár. Ráðherr-
[ann sagði, að 15
I hektarar rækt-
| aðs lands væru
nú of lítið til
þess að framfleyta búi, lifa sóma-
samlega af því og geta veitt sér
þann nauðsynlega vélakost og
þægindi, sem nútíma búskapar-
hættir krefjast. Þetta væri því nú
hækkað í 25 ha skv. frumvarpi
ríkisstjórnarinnar, en það gæti þó
ekki talizt neitt lokatakmark.
Bændur hafi undanfarin ár
flutt töluvert af hinum minni
jörðum á undanförnum áratug-
um og þær margar farið í eyði.
Það væri skoðun ríkisstjórnarinn
ar, að brýn nauðsyn væri að
snúa þessari þróun við. Það væri
eðlilegt og nauðsynlegt, að fólki
fjölgaði til sveita á sama hátt og
í þéttbýlinu. Um næstu aldamót
verði landsmenn orðnir um 350
þús. eða næstum helmingi fleiri,
en nú er. Þótt nú sé framleitt
meira í landbúnaðinum, en neytt
er innanlands mun svo ekki vera
lengi. Þótt tækni fleygi fram er
nauðsynlegt, að stórefla landbún-
aðinn þannig, að hann geti séð
landsmönnum fyrir landbúnaðar-
afurðum.
Frumvarpið miðar að því, sagði
ráðherrann, að gera þær jarðir,
sem nú eru í ábúð, byggilegar
með aukinni ræktun og uppbygg-
ingu. Skoðun þeirra, sem til
þekktu væri sú, að 25 hektara
ræktaðs lands þyrftu að fylgja
hverri jörð. Slíkt bú, með góðu
beitarlandi tryggði bóndanum
sæmilegar tekjur.
Landbúnaðarráðherra sagði, að
þeir sem bygigju snnæstum búuim
ættu um tvennt að velja. Bregða
búi eða rækta. Með þessu frum-
varpi væri stefnt að því að fækka
smábúunum og útrýma þeim.
Gera öllum, sem stunda land-
búnað lífvænlegt með því að taka
tæknina í þjónustu sína og
stækka búin. Frumvarpið gerir
ráð fyrir tæplega helmings aukn-
ingu á framlagi til landnáms og
væntanlega mundu um rúmlega
3800 af 5500 búum landsins njóta
góðs af frumvarpinu. Þá væri
gert ráð fyrir stórauknum styrkj-
um til bygginga til sveita.
Að lokum ræddi ráðherrann
um nauðsyn á ræktun og viðhaldi
bithaga, því að það gerði kleift að
margfalda búfjárstofninn.
Eysteinn Jónsson kvaddi sér
hljóðs og sagði ríkisstjórnina vera
að taka upp mál Framsóknar-
flokksins. í sam-
bandi við orð
ráðherrans um
viðleitni ríkis-
stjórnarinnar til
þess að styrkja
landbúnaðinn,
sagðist hann
vilja fara nokkr-
um orðum um
ástandið í land-
búnaðarmálum vegna stefnu ríkis
stjórnarinnar. Landbúnaðurinn
væri í „úlfakreppu", sagði þing-
maðurinn, vegna stefnu ríkis-
stjórnarinnar. Ævinlega þegar
mál þessi væru rædd, þá talaði
landbúnaðarráðherra um ýmis-
konar umbætur í verðlagsimálum
bænda, sem gerðar hefðu verið.
Þetta væri rétt, svo langt sem
það næði, en hvergi nærri nóg.
Stefna Framsóknarflokksins
væri stóraukin framlög ríkisins
til landbúnaðar, lán til lengri
tíma og með miklu lægri vöxtum.
Framsóknarmenn myndu þó
styðja frumvarp ríkisstjórnarinn-
ar, en freista nokkurra breytinga
í meðferð þess.
STÆRSTA SKREFIÐ
TIL VIÐREISNAR
LANDBÚNAÐARINS
Ingólfur Jónsson svaraði um-
mælum Eysteins, einkum gagn-
rýni hans um að hækkunin væri
ekki meiri. Hann minnti á það,
að 1957, þegar stærð ræktunar-
svæða var hækkuð úr 5 ha í 10
ha í stjórnartíð Framsóknar-
manna, en þá hafi þeim ekki þótt
fært að stækka meira. Þá hafi
Sjálfstæðismenn viljað ganga
lengra, en formaður Framsóknar-
flokksins hafi þá sagt í þingræðu.
að ekki væri hægt að koma með
slíka óskalista og það ekki raun-
hæft. Það yrði að taka tillit til
þess, sem hægt væri. Hann sagð-
ist sammála Eysteini um það, að
bæta þyrfti lánakjörin. Það hefði
líka verið gert í tíð núverandi
stjórnar, sem byggi miklu betur
að landbúnaðinum, en síðasta
stjórn Framsóknarmanna.
Að lokum sagði ráðherrann, að
Eysteinn mætti ekki halda, að
allt væri hægt að gera nú, þar eð
hann væri ekki sjálfur í stjórn.
Ríkisstjórnin gerði sér fulla grein
fyrir framfaramálum landbúnað-
arins og annarra atvinnuvega.
Aldrei hefði verið stigið stærra
skref til viðreisnar landbúnaðin-
um, en einmitt með þessu frum-
varpi og frumvarpinu um breyt-
ingu á jarðræktarlögunum.
Að þessum umræðum loknum
var umræðunni frestað og málinu
vísað til nefndar.
ÞINGSÁLYKTUNARTELLAGA
UM ÆSKULÝÐSMÁL
Á fundi í sameinuðu Alþingi
mælti Páll Þorsteinsson fyrir
frumv. sínu og nokkura annarra
flokksbræðra um æskulýðsmála-
ráðstefnu. sem
fjalla skal um
vandamál æsk-
unnar. — Ymis
samtök skulu til
nefna fulltrúa til
ráðstefnunnar.
(Ath. ekki er
gert ráð fyrir
neinum fulltrú-
um frá æsku-
eða samtökum
ungs fólks, hinsvegar ýmsum sam
tökum atvinnuveganna). Fram-
sögumaður sagði aukinn tíma og
fjárráð æskunnar skapa mögu-
Uika, en um leið vandamál. Draga
þyrfti úr því, sem viðsjált væri
æskufólki og beina því til hóf-
semi. Þetta væri hlutverk opin-
berra aðila og væri ráðstefnunni
ætlað að benda á leiðir í þessu
sambandi.
Menntamálaráðherra, Gylfi Þ.
Gíslason, tók næstur til máls, og
kvað hér merkilegt mál á ferð-
inni. Hann sagði
að það væri
vissulega hlut-
verk hins opin-
J"** bera að láta tóm
VÍ4 s^un(Ja. 0g félags
störf æskunnar
til sín taka. —
Hefði ráðuneyti
hans, skömmu
fyrir áramót,
skipað nefnd manna til þess að
semja frumvarp um þessi mál.
Nefndin er skipuð fulltrúum
æskulýðssamtaka, íþróttahreyf-
ingarinnar, stúkunnar og opin-
berum æskulýðsstarfsmönnum.
Nefnd þessi eigi að skila áliti
fyrir næsta þing og miðaði störf-
um hennar vel. Með hliðsjón af
þessu lagði hann til að tillögunni
yrði vísað til ríkisstjórnarinnar.
Páll Þorsteinsson talaði aftur
og taldi rétt að halda slika rað-
stefnu og láta nefnd ráðuneytis-
lýðssamtökum
ins jafnframt fjalla um málið.
Tillögunni var vísað til nefndar.
MENNINGARMÁLA-
STOFNUN SÞ
GuSmundAr í. Guðmundsspn,
utanríkisráðherra, mælti fyrir
þingsályktunartillögu um aðild
íslands að menningarmálastofn-
un Sameinuðu þjóðanna. Hann
sagði, að vænt-
anlega myndu
styrkir frá stofn-
uninni til vís-
inda og mennta
hér á landi vera
hærri upphæð,
en þátttökugjald
inu nemur, en
aáö er uim kr.400
þús. Nú væru all
ar þátttökuþjóðir SÞ aðilar að
UNESCO, utan fsland, Portúgal
og S-Afríku. Ríkisstjórnin teldi
hagkvæmt, að ísland gerðist nú
aðili. Fé hefði verið veitt til þess
á fjárlögum og væri því farið
fram á formlega heimild.
Eggert G. Þorsteinsson mælti
fyrir þingsályktunartillögu sinni
um samræmingu á símagjöldum á
Suðurnesjum við sömu gjöld á
svæðinu milli Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar. Þá mælti Gísli
Guðmundsson fyrir þingsályktun-
artillögu um strandferðir norðan-
lands og útgerð strandferðaskips
fyrir norðan.
Báðum þessum málum var vís-
að til nefndar.
TVEIM þingsályktunartillög-
um var dreift á Alþingi í gær.
Birgir Finnsson, Matthías
Bjarnason, Jón Þorsteinsson
og Jónas Rafnar flytja tillögu
um að skora á ríkisstjórnina
að láta hefja hið allra fyrsta
undirbúning að því, að tekinn
verði uppi hægri handar akst-
ur hér á landi.
Svipaða tillögu fluttu þeir
Birgir og Kjartan Jóhannsson
á síðasta þingi, en sú tillaga
hlaut ekki afgreiðslu.
Þá flytur Einar Olgeirsson
tillögu um, að Alþingi feli
ríkisstjórninni að skiptast á
diplomatiskum fulltrúum við
kínverska alþýðulýðveldið.
í greinargerð segir, að ríki
þetta sé nú 15 ára gamalt og
þar búi fjórðungur mannkyns
ísland hafi haft eðlileg sam-
íkipti við þetta ríki án þess að
taka upp stjórnmálasamband.
Sé nú kominn tími til þess.
(Ekki er minnzt á de Gaulle
í greinargerðinni!)
ána. Leiga fyrir hvert ár un»
sig verður samkvæmt samn-
ingnum greidd fyrirfram, eða
20. september ár hvert fyrir
næsta ár á eftir.
Veiðihús —
félagsheimili.
Þá greiða leigutakar sam-
kvæmt samningi 1500 sterl-
ingspund í eitt skipti fyrir
öll, sem nota skal til þess að
gera fiskiveg gegnum Flóðið.
Guðmundur á Ási kvað þetta
vera mikið verk og mundu
kosta mikið fé. Kvað hana
bændur sjálfa annazt fram-
kvæmdir og mundu þær
væntanlega hefjast í vor.
Þá greiða leigutakar ein*
Gnmstunju*
lieiJi
Kort af Vatnsdalsá.
milljón króna (8,334 pd.) !
eitt skipti fyrir öll til bygg-
ingar veiðihúss. Verður upp-
hæðin greidd að hálfu er
framkvæmdir hefjast við hús
ið, og að hálfu er það er full-
búið. Guðmundur í Ási sagði
að ekki væri fullráðið hvar
veiðihúsið myndi staðsett, en
taldi líklegt að það yrði við
bæinn Hnjúk. Sagði hann að
bændur hefðu áhuga á að
nota húsið sem félagsheimili
á vetrum fyrir Ás- og Sveins-
staðahreppa.
Varðandi netaveiði er þaS
að segja að samkvæmt nýlega
gerðri samþykkt í Veiðifélagi
Vatnsdalsár, getur félagið
leigt landeigendum út silungs
veiði í lagnet í Húnavatni og
Flóðinu á tímabilinu 1. apríl
til 10. júní. Mun þvi silungs-
veiði í net í Vatnsdalsá
minnka mikið frá því settt
var.
Guðmundur í Ási gat þess
að lokum að leiga fyrir Vatn*
dals á í fyrra hefði verið 311
þúsund krónur. Liðlega 1100
laxar veiddust þá í áoai.