Morgunblaðið - 06.03.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLADIÐ
r
FöstudagUr 6. marz 1964

Útgefandi:
Fr amk væmdas t j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslust j óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 80.00
í lausasólu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
4.00 eintakið.
STORIÐJAN -
MÁL MÁLANNA
Krúsjeff „í bóndabeygju"
1 fjölmennum fundi í Varð-
arfélaginu í fyrrakvöld
var rætt um stóriðjuna og
þau mál, sem nú eru á prjón-
unum: stórvirkjun, alúminí-
umbræðslu, kísilgúrverk-
smiðju og olíuhreinsunarstöð.
Fjöldi manna tók þátt í um-
ræðum og fyrirspurnum á
þessum merka Varðarfundi
og voru allir á einu máli um
nauðsyn þess að hrinda í
framkvæmd iðnvæðingu ís-
lands til hagsbóta fyrir lands-
lýð.
Eins og kunnugt er, hafa
tilraunir þær, sem áður hafa
verið gerðar til þess að fá
erlenda aðila til samstarfs
við íslendinga um stórfram-
kvæmdir hér á landi, strand-
að á því, að hinir erlendu að-
ilar hafa ekki talið efnahags-
ástandið á íslandi nægilega
tryggt og þess vegna ekki
viljað festa fé sitt hér. Vegna
viðreisnárráðstafananna hef-
ur þetta breytzt svo, að traust
útlendra fjármálamanna á ís-
lenzku efnahagslífi hefur
mjög aukizt.
Hinu er auðvitað ekki að
leyna, að nú eru á ný blikur
á lofti í íslenzkum fjármál-
um, sem stafa af þeirri að-
för, sem gerð var að viðreisn-
inni á síðasta ári. Engu að
síður er umræðum haldið á-
fram um stóriðju hér á landi,
og auðvitað hljótum við að
gera ráðstafanir til að treysta
fjárhaginn á ný, og ekki ein-
göngu vegna nauðsynjarinn-
ar á stóriðjuframkvæmdum,
heldur vegna þess að framfar-
ir almennt og öruggar kjara-
bætur fást því aðeins, að efna
hagur landsins sé traustur.
ERLENT
FJÁRMAGN
ví heyrist stundum haldið
fram, að íslendingum stafi
stór hætta af samstarfi við
erlenda aðila í atvinnumál-
um, og fjárfesting útlendinga
hér á landi myndi vera mjög
varhugaverð. Sannleikurinn
er þó sá, að auðveldlega má
búa svo um hnútana að eng-
in slík hætta sé á ferðum.
í þessu sambandi er ekki
úr vegi að rifja upp róginn og
árásirnar á Loftleiðir, þegar
félagið á bernskuárum sínum
tók upp samvinnu við erlend-
an aðila, norska útgerðar-
manninn og flugvélaeigand-
ann Braathen. Sumir héldu
því þá fram, að Loftleiðir
væru að ofurselja íslenzk rétt
indi útlendingum og stofna
hagsmunum okkar í voða.
í dag deila menn naumast
um það, að Loftleiðir fóru
rétt að, þegar þeir leituðu
samstarfs við aðila sem höfðu
bæði þekkingu og fjármagn
til að koma hinu unga flug-
félagi á legg. Menn sjá nú
árangurinn af því samstarfi.
Vonandi hefur hinn norski
aðili ekki skaðazt á samstarf-
inu við Loftleiðir, en hitt er
þó ljóst, að íslenzka félagið
og íslenzka þjóðin hagnaðist
fyrst og fremst á þessu sam-
starfi, og Loftleiðir væru
áreiðanlega ekki slíkt stór-
fyrirtæki á íslenzkan mæli-
kvarða, sem raun ber vitni,
hefði félagið ekki haft mann-
dóm til að haga rekstri sín-
um eins og heppilegast var,
hvað sem leið ummælum öf-
undarmanna félagsins og
þeirra, sem hvarvetna mála
hinn ljóta á vegginn.
MINNKANDI
TÖBAKSNOTKUN
Oér í blaðinu var í gær skýrt
** frá því, að sígarettusalan
í landinu hefði minnkað sem
svarar rúmlega sjö milljónum
króna á tveim mánuðum og
færi salan enn minnkandi.
Þetta eru ánægjuleg tíðindi
því nú liggur það fyrir, að
sígarettureykingar eru mjög
skaðsamlegar heilsu manna,
ekki sízt þegar unglingar
reykja.
Vonandi verður sú raunin
að sígarettusalan aukist ekki
að nýju, og þá hefur banda-
ríska skýrslan um tóbaksreyk
ingar, birting hennar hér á
landi og umræður um hana
borið árangur hé. eins og tal-
ið er að hún hafi eert víða
annars staðar.
AUKAFUNDUR hófst í mið-
stjórn rússneska kommiúnista
flokksins 10. fehr. og voru
landlbúnaðarmálin aðalfundar
efnið. Þau hafa löngum reynzt
Rússum erfið í framkvæmd og
þeir eru ekki fáir landlbúnað-
arráðherrarnir, em reknir
hafa verið úr embætti í tíð
Stalins og Krúsjeffs. Því að
sökin á vanefndum ófram-
kvæmanlegra áforma og lof-
orða er jafnan látin bitna á
þeim.
Fyrir fund þennan hafði
verið birt skýrlsa um hag bú-
skaparins á liðnu ári. Sam-
kvæmt henni hafði ríki ð tekið
við 44,8 milljón lestum af
korni frá samyrkjubúunum á
árinu, en það var 12 milljón
lestum minna en árið áður.
Þennan misbrest verður stjóm
xn að laga með kornkaupum
frá Ameríku.
Smérframleiðslan varð 7 %
minni en 1962 og mjólfcurfram
leiðslan líka minni. Þetta
stendur í hinni opinberu
skýrslu, en fylgihnettir
Moskvu á Vesturlöndum haifa
ekki haft hátt um það. Hins
vegar benda þeir á, alldrjúgir,
að kjötframleiðslan hafi auk-
izt um 10% á árinu, en sleppa
að minnast á, að þetta stafar
af því að orðið hefur að
„skera af fóðrum“, rýra bú-
stofninn vegna fóðurskorts. 1
opinberu skýrslunni er t. d.
sagt, að svínum hafi fækkað
á árinu úr 69,9 í 40,7 milljónir.
Slíkt mundi vera kallað
kreppuástand á Vesturlönd-
um, en í Paradís sósíalismans
þekkist orðið kreppa vitanlega
ekki.
Samt hefur þeim nú fund-
izt ástæða til að ræða málið
þarna í Moskvu, og oift hefur
það komið fyrir áður, að
Krúsjeff hefur talið landlbún-
aðarmálin á rangri leið og tek
ið nýjar ákvarðanir — stund-
um þvert ofan í álit búfræð-
inganna. Svo var t. d. um hið
mikía landnám í Kazakhstan,
sem nú hefur valdið vonbrigð
um, og um afnám dráttarvéla-
FRETTARITARI blaðsins á Sauð
árkróki átti tal við Hauk Jör-
undsson, skólastjóra á Hólum og
spurði tíðinda af Hólaskóla, og
um tóbaksneyzlu nemenda.
Skólastjórinn sagði að flestir
nemendur hefðu reykt er þeir
komu í skóla, aðallega sígarett-
ur. Hins vegar væru nú fiestir
þeirra, 25 að tölu, hættir við síga
retturnar, en nokkrir mundu þó
vera eitthvað að fikta við pípu-
reykingar.
Heilsufar hefur verið heldur
slæmt í Hólaskóla að undan-
förnu. Hálsbólga hefur gengið,
en er nú í rénum.
Góðar horfur eru með aðsókn
að skólanum næsta vetur, þar
sem margar umsóknir hafa bor-
izt. Og er skólastjóri að velta
fyrir sér hvort og hvernig megi
rýma til að geta tekið fleiri en
27.
Fréttaritari blaðsins í Austur-
Skagafirði, Björn í Bæ, kom
einnig að Hólum nýlega. Hann
átti tal við ráðsmanninn, sem
stöðvanna sem komu til fram-
kvæmda áður en samyrkjubú-
in höfðu fengið nóg af vélum.
En versti dragbítur landbún-
aðarins varð þó sá, að vikið
var frá gamalli venju um sáð
skipti og hvíldartíma akur-
lendisins.
En nú á að efla landibún-
aðinn með því að miðla hon-
um meiri áburði en verið
Krúsjeff
hefur. Fyrir fundinn í Moskva
hafa verið lagðar áætlanir um
eflingu kemisks iðnaðar og
framleiðslu áburðar í stórum
stíl. Er gert ráð fyrir að
áburðarframleiðslan a u k i s t
um 9 milljón lestir á þessu
ári og jafnmikið á næsta ári.
Átján milljón lestir svara til
háltfrar áburðarframleiðslu
Bandarikjanna, en það tók
mannsaldur að koma henni í
framkvæmd. Svo að Rússar
verða að halda á spöðunum
ef þeir ætla að byggja verk-
smiðjur fyrir 18 millijón lestir
á tveimur árum.
Til þessa þarf fyrst og
fremst gífurlega fjárfestingu,
en því er Lofað að sparnaður á
fé til hersins eigi að ganga til
kemisfca iðnaðarins en enn-
frernur er þess getið að bygg-
ingu íbúða seinfci nofckuð og
lætur vel af vetrinum, einkum
vegna tíðarfarsins. Flest féð er
frammi í Hagakoti og liggur þar
við opið og er gefinn matur.
Skólinn hefur nú 60 nautgripi
í fjósi, þar af 40 mjólkandi kýr.
Skólapiltar búa allir niðri í
skólahúsinu, ásamt sumum kenn
aranna, og hafa sitt mötuneyti
þar. Annað mötuneyti er fyrir
Moskvu, 4. marz (A?)
„Rauða Stjarnan“, málgagn
rússneska hersins, segir í dag
að brezkar, bandarískar og
franskar flugvélar hafi að
undanförnu hvað eftir annað
flogið lágt yfir rússnesk skip
á austanverðu Miðjarðarhafi.
Segir blaðið einnig að herskip
úr flota Atlantshafsbandalags
ins hafi margsinnis siglt hættu
Iega nærri rússneskum skip-
um á þessum sióðum.
að ekki verði hægt að hækka
lágmarkslaun fólks á þeim
tíma, sem áður hafði verið
lofað.
En í sárabætur er fólfci lof-
að því, að um leið og kemiski
iðnaðurinn komist í fram-
kværnd, skuli fólk fá alls
bonar varning úr plasti og
fatnað úr gerviþræði.
Franskar og- enskar vél-
smiðjur hafa fengið fyrir-
spurnir um vélar handa kem-
iska iðnaðinum. Hið ensfca
stórveldi kemisks iðnaðar
„Imperial Chemical Industri-
es“ virðist eygja feitan bita
þarna, og félögin „Stone-
Platt Industries" og „John
Brown“ hafa stofnað nýtt fé-
lag sameiginlega — „Poly-
spinner" — sem gerir Rússuim
tilboð um smíði verksmiðju,
sem mun.kosta kringum tólf
milljarða króna. En Rússar
þurfa langan gjaldifrest. —
Þó að Krúsjeff fullyrti fyrir
skömmu, að Rússar mundu
fara fram úr Ameríkumönn-
um í verkmenningu innan
fárra ára, hafa Rússar orðið
að fá að láni sem svarar 100
milljón sterlingspundum ár-
lega, síðan 1960. 1 samninga-
viðræðum þeim sem fram
hafa farið um áburðarverk-
smiðjurnar hafa þeir látið í
ljós, að þeir verði að fá 15
ára greiðslufrest.
Bretar vilja auka útflutn-
ing sinn og telja að aukin
viðskipti mili austurs og vest-
urs geti orðið til þess að eyða
sundurþykkju og óvild. Vilja
þeir því fúslega gera þessa
verzlun við Rússa. Sama er að
segja um Vestur-Þjóðverja og
Frakka.
En Bandarfkjamenn líta
öðrum augum á málið. Þeir
vara Vestur-Evrópuþjóðirnar
við því að selja Rúsum með
löngum gjaldfresti, því að á
þann hátt greiði frjálsar
vesturþjóðir úr kreppu Rússa
og geri Kreml fært að herða
sóknina gegn öllum frjálsum
þjóðum veraldar.
— Esská.
starfsfólk í húsi því sem Vigfús
kennari hafði áður og þar býr
nokkuð af starfsfólki. Ráðsmað-
urinn býr í íbúðarhúsinu, sem
Árni Pétursson hafði.
Þá talaði fréttamaður við
Hólmjárn' J. Hólmjárn, kennara,
sem kveðst mjög ánægður með
skólalífið í vetur og samkomu-
lag allt á staðnum.
Nær ógernmgur
að fá aívinnu-
leyfi
SENDIRÁÐ fslands í Þýzkalandi
skýrir svo frá * að jafnan séu
nokkur brögð að því að íslend-
ingar komi til Þýzkalands í at-
vinnuleit án þess að hafa áður
fengið vegabréfsáritun hjá þýzka
sendiráðinu hér.
Bent er á, að beita má ógern-
ingur að fá atvinnuleyfi, ef slíkt
er látið undir höfuð leggjast.
Sendiráðið hefur áður bent á
þetta í erindum til ráðuneytis-
ins, og ráðuneytið birti þær að-
varanir. Sfcal þetta nú enn ítrek-
að.
Á hitt skal jafnframt bent, að
enga áritun þarf til Vestur-Þýzka
lands, nema ætlunin sé að iexta
eftir atvinnu.
Góð aðsókn að Hóla
skóla næsta vetur
Nemendur flestir hættir að reykja