Morgunblaðið - 15.05.1964, Síða 12

12
MORCUNBLAfílÐ
■FSstudagur 15. maí 1964
Gústaf Ao Sveinsson hrl. tók greinina saman
Hér á eftir er prentað
1) í fyrsta dálki uppkastið með
hinum opinbera danska
texta (sjá Betænkning, af-
given af den dansk-island-
£ ske kommission af 1907,
TJDKAST TH, LOV
om
det statsretlige ForholdD mell-
em Danmark og Isiand.
§ 1*)
Island er et frit og selvstæn-
ligt, uafhændeligt Land, forbund-
et med Danmark ved fælles
Konge og ved de fælles Anligg-
ender, som efter gensidig Over-
enskomst fastsættes i denne Lov,
og danner saaledes sammen med
Danmark en Statsforbindelse,
det samlede danske Rige.4>
r I Kongens Titel optages eft-
er Ordene: „Konge til Danmark“
Ordene: „og Island“.
§ 2.2)
Den for Danmark gældende
Ordning med Hensyn til Tron-
f01gen, Kongens Ret til at være
Regent i andre Lande, Kongens
Religion, hans Myndigíied og Reg
eringens F0relse i Tilfælde af
Kongens Umyndighed, Sygdom
eller Fraværelse samt naar der
vedTronledighed ingen Tronf0lg-
er findes, gælder ogsaa for Is-
lands Vedkommende.
§ 3.5)
Fælles for Danmark og Island
ere efternævnte Anliggender:
1. Kongens Civilliste, Apanager
for Medlemmer af det konge-
lige Hus og 0vrige Udgifter til
Kongehuset.
2. De udenrigske Anliggender,
dog saaledes at ingen Traktat,
der særlig vedr0rer Island,
skal kunne g0res gældende
for Islands uden vedkomm-
ende islandske Myndigheders
Medvirkning.
S. Forsvarsvæsenet til Lands og
til S0s, derunder Orlogsflaget;
jfr. dog § 57 i den islandske
Forfatningslov af 5. Januar
1874.
4. Hævdelsen af Undersaatternes
Fiskerirettigheder, dog med
Opretholdelse af Islands Ret
til efter Overenskomst med
Danmark at supplere Fiskeri-
inspektionen ved Island.
5. Indf0dsretten, dog at hvert
Lands Lovgivningsmagt kan
meddele Indf0dsret med
Virkning for begge Lande.
S. M0ntvæsenet.
7. H0jesteret, dog at den is-
landske Lovgivriingsmagt ved
Omordning af Retsvæsenet
kan oprette en 0verste Dom-
stol for islandske Sager i
Landet selv. Ved indtrædende
Ledighed i H0jesteret drages
imidlertid Omsorg for Be-
skikkelse af et Medlem, som
er særlig kyndig i islandsk
Ret og kendt med islandske
Forhold.
9- Handelsflaget udadtil.
§ 4.2)
Andre Anliggender som ere af
fælles Betydning for Danmark og
Island, deriblandt Post- og Tele-
grafforbindelsen mellem Land-
ene, ordnes af vedkommende
danske og islandske Regerings-
myndigheder i Forening eller,
for saa vidt deres Ordning ud-
kræver Lov, af begge Landes
Lovgivningsmagter.
§ 5.3)
Danske og Islændere paa Is-
land og Islændere og Danske i
Danmark skulle i alle Henseend-
| er nyde lige Ret.
Framhald á bls 17.
Khöfn. 1908),
2) í öðrum dálki fruir.varpið,
svo sem það var lagt fyrir
Alþingi 1909 af stjórninni
(Alþingistíðindi 1909, A, bLs.
192, 1-3,
FRUMVARP TIL LAGA
um
ríkisréttarsamband 1) Danmerk-
ur og íslands.
(Lagt fyrir Alþingi 1909)
1. gr.2)
ísland er frjálst og sjálfstætt
land er eigi verður ai hendi látið.
Það er í sambandi við Danmörku
um einn og sama konung og þau
mál, er báðir aðilar hafa orðið
ásáttir um að telja sameiginleg í
lögum þessum. Danmörk og ís-,
land eru því í ríkjasambandi, er
nefnist veldi Danakonungs.4)
I heiti konungs komi eftir
orðið: „Danmerkur", orðin: „og
Islands".
2. gT *>
Skipun sú, er gildir í Danmörku
um ríkiserfðir, rétt konungs til
að hafa stjórn á hendi í öðrum
löndum, trúarbrögð konungs,
myndugleika hans og um ríkis-
stjórn, er konungur er ófull-
veðja, sjúkur eða fjarstaddur,
svo og um það er konungdómur-
inn er laus og enginn ríkisarfi til,
skal einnig gilda að því er til
íslands kemur.
§ 3.5)
Þessi eru sameiginleg mál
Danmerkur og íslands:
1. Konungsmata, borðfé ætt-
menna konungs og önnur gjöld
til konungsættarinnar.
2. Utanríkismálefni. Enginn
þjóðasamningur, er snertir ís-
land sérstaklega, skal þó gilda
fyrir Island, nema rétt stjórnar-
völd islenzk samþykki.
3. Hervarnir á sjó og landi
ásamt gunnfána, sbr. þó 57. gr.
átjórnarskrárinnar frá 5. janúar
1874.
4. Gæzla fiskiveiðiréttar þegn-
anna, að óskertum rétti íslands
til að auka eftirlit með fiskiveið-
um við Island eftir samkomu-
lagi við Danmörku.
5. Fæðingjaréttur. Löggjafar-
vald hvors lands um sig getur þó
veitt fæðingjarétt með lögum
og nær hann þá til beggja landa.
6. Peningaslátta.
7. Hæstiréttur. Þegar gjörð
verður breyting á dómaskipun
landsins, getur löggjafarvald
Islands þó sett á stofn innan-
lands æðsta dóm í íslenzkum mál
um. Meðan sú breyting er eigi
gjörð, skal þess gætt, er sæti
losnar í hæstarétti, að skipaður
sé þar maður, er hafi sérþefck-
ingu á íslenzkri löggjöf og kunn-
ugúr sé íslenzkum högum.
8. Kaupfáninn út á við.
4. gr.2)
Öðrum málefnum, sem taka
bæði til Danmerkur og íslands,
svo sem póstsambandið og rit-
símasambandið milli landanna,
ráða dönsk og íslenzk stjórnar-
völd í sameiningu. Sé um lög-
gjafarmál að ræða, þá gjöra lög-
gjafavöld beggja landa út um
málið.
5. gr.3)
Danir og íslendingar á íslandi
og íslendingar og Danir í Dan-
mörku njóta fulls jafnréttis.
Þó skulu forréttindi íslenzkra
námsmanna til hlunninda
við Kaupmannahafnarháskóla
óbreytt. Svo skulu og heimilis-
fastir íslendingar á íslandi hér
eftir sem hingað til vera undan-
þegnir herþjónustu á sjó og
landi.
Um fiskveiðar í landihelgi við
Framihald á bls 17.
3) í þriðja dálki frumvarpið,
eins og þingið samþykkti
það með breytingum Sjálf-
stæðismanna (Alþingistíð-
indi 1909, A, bls. 1084-1085),
FRUMVARP TIL LAGA
um
samband Danmerkur og íslands,
eins og það var samþykkt við
3. umr. í Nd.
1. gr.
ísland er frjálst og fullvalda
ríki í sambandi við Danmörku
um einn og sama konung6) og
þau mál, er dönsk stjórnarvöld
fara með í umboði íslands sam-
kvæmt sáttmála þessum.
í heiti konungs komi eftir
orðið: „Danmérkur", orðin^ „og
íslands“.
2. gr.s)
Skipun sú, er nú gildir í Dan-
mörku um ríkiserfðir, trúarbrögð
konungs, myndugleika hans og
um ríkisstjórn, er konungur er
sjúkur eða fjarstaddur, skal einn-
ig gilda að því er til Islands kem-
ur. Sé konungur ófullveðja, gilda
einnig hin sömu ákvæði og nú í
Danmörku, þangað til löggjafar-
vald íslands gerir þar um aðra
skipan.
3. gr.
Þessi eru sambandsmál Dan-
merkur og Islands:
1. Konungsmata, borðfé ætt-
menna konungs og önnur
gjöld til konungsættarinnar7).
2. Utanríkismálefni. Enginn
þjóðasamningur, er snertir ís-
lenzk mál, skal gilda fyrir ís-
land, nema rétt stjórnarvöld
íslenzk eigi þátt í og leggi sam
þykki til.
3. Gæzla fiskiveiða í landhelgi fs
lands, að óskertum rétti fs-
lands til að auka hana. Meðan
Danir annast strandvarnirnar
njóta þeir jafnréttis við fs-
lendinga að því er til fiskveiða
í landhelgi fslands kemur,
nema um annað endurgjald
semji.
4. Peningaslátta.
5. Hæstiréttur, þangað til lög-
gjafarvald íslands setur á
stofn æðsta dóm í landinu
sjálfu. Meðan sú breyting er
eigi gjörð, skal þess gætt, er
sæti losnar í hæstarétti, að
skipaður sé þar maður, er hafi
sérþekkingu á íslenzkri lög-
gjöf og kunnugur sé íslenzk-
um högum.
4. gr.
Danir, heimilisfastir á fslandi,
skulu njóta fulls jafnréttis við ís-
lendinga, og íslendingar heimilis-
fastir í Danmörku, jafnréttis við
Dani.
Þó skulu forréttindi íslenzkra
námsmanna til hlunninda við
Kaupmannahafnar-háskóla ó-
breytt, nema réttum stjórnar-
völdum beggja ríkjanna semji um
aðra skipan á því efni.
5. gr.
í umboði fslands fara dönsk
stjórnarvöld með mál þau, er tal-
in eru í 3. gr., unz uppsögn fer
fram af annarri hvorri hálfu, sam
kvæmt fyrirmælum 7. gr. Að
öðru leyti ræður hvort landið að
fullu öllum sínum málum.
6. gr.
Meðan ísland tekur ekki frek-
ari þátt í meðferð sambandsmál-
anna en um getur í 3. gr., tékur
það heldur ekki þátt í kostnaði
við þau, nema hvað ísland leggur
Framihald á bls 17.
4) í fjórða dá.lki frumvarpið,
eins og það hefði orðið með
innfærðum lokatillögum
Heimastjórnarmanna (AI-
þingistiðindi 1999, A, bls.
1114-1116).
FRUMVARP
til laga um samband Danmerkur
og fslands, með innfærðum loka-
tiilögum Heiirostjórnarmanna.
1. gr.2)
ísland er frjálst og sjálfstætt
riki. Þag er í sambandi við Dan-
mörku um einn og sama konung
og þau mál, er báðir aðilar hafa
orðið ásáttií um að telja sam-
eiginleg í lögum þessum.
í heiti konungs komi eftir
orðið „Danimerfcur*1 orðin: og ís-
lands.
2 gr.2)
Skipun sú, er gildir í Ðan-
mörku um ríikiserfðir, rétt kori-
ungs til að hafa stjórn á hendi í
öðrum löndum, trúarbrögð kon-
ungs, myndugleika hans, og um
ríkisstjórn er konungur er
ófullveðja, sjúikur eða fjarstadd-
ur, svo og um það, er konung-
dómurinn er laus og enginn ríkis
arfi til, skal einnig gilda að því
er til íslands kemur.
§ 3.5)
Þessi eru sameiginleg mál
Danmerkur og íslands:
1. Konungsmata, borðfé ætt-
menna konungs og önnur gjöld
til konungsættarinnar.
2. Utanríkismálefni. Enginn
þjóðasamningur, er snertir ís-
lenzk mál, þau sem efcki er farið
með sem sameiginleg samkvæmt
lögum þessum skal gildur vera
án samþykkis réttra íslenzikra
stj órnarvalda.
3. Hervarnir á sjó og landi
ásamt gunnfána, sbr. þó 57. gr.
stjórnarskrárinnar frá 5. jan.
1874.
4. Gæzla fiskiveiðaréttar þegn
anna, að óskertum rétti Islands til
að auka eftirlit með fiskiveiðum
á landhelgissvæði Islands eftir
samkomulagi við Danmörku um
nánari tilhögun á því eftirliti.
5. Fæðingjaréttur. Löggjafar-
vald hvors ríkisins um sig getur
þó veitt fæðingjarétt með lögum,
og nær hann þá til beggja ríkj-
anna.
6. Peningaslátta.
7. Hæstiréttur. Þegar gerð
verður breyting á dómaskipun
Íslands, getur löggjafarvald þess
sett á stofn innanlands æðsta
dóm í íslenzkum málum. Meðan
sú breyting er eigi gerð, skal
þess gætt, er sæti losnar í hæsta-
x-étti, að skipaður sé þar maður,
er hafi sérþetokingu á íslenzkri
löggjöf og kunnugur sé islenzk-
um högum.
8. Kaupfáninn út á við.
4. gr.2)
Öðrum málefnum, sem taka
bæði til Danmerkur og Islands,
svo sem póstsambandið og rit-
símasambandið milli landanna,
ráða dönsk og íslenzk stjórnar-
völd í sameiningu. Sé um lög-
gjafarmál að ræða, þá gera lög-
gjafarvöld beggja ríkja út um
málið.
5. gr.3)
Danir og íslendingar á Islandi
og íslendingar og Danir í Dan-
mörku njóta fulls jafnréttis að
öðru jöfnu.
Þó skulu forréttindi íslenzkra
námsmanna til hlunninda
við Kaupmannahafnarháskóla
óbreytt. Svo skulu og heimilis-
fastir íslendingar á lslandi hér
eftir sem hingað til vera undan-
þegnir herþjónustu á sjó og
landi.
Framhald á hls 17.
— Fermingar
Framhald af bls. 6.
Ferming í Sigiufjarðarkirkju á
hvítasunnudag, 17. maí
STÚLKUR:
Anna Þóra Baldursdóttir, Suður-
götu 65.
Anna Gunnlaug Jónsdóttir, Lindar
götu 20.
Ásdís Matthíasdóttir, Hvanneyrar-
braut 63. —
Birna Hafdís Gunnlaugsdóttir,
Lækjargötu 6.
Björg Pálsdóttir, Aðalgötu 20.
Björg Sigríður Skarphéðinsdóttir,
Lindargötu 11.
Edda Hjörleifsdóttir, Hólavegi 25.
Edda Guðbjörg Sveinsdóttir,
Hvanneyrarbraut 28.
Eva Benediktsdóttir, Suðurgötu 91.
Guðmunda Elísabet Kristjánsdóttir,
Hlíðarvegi 6.
Guðrún Ragnarsdóttir, Hvann-
eyrarbraut 45.
Guðrún Kristjana Sigurðardóttir,
Suðurgötu 63.
Hallfríður Emilía Mikaelsdóttir,
Lækjargötu 7.
Ingibjörg Danieísdóttir, Suður-
götu 55.
Jóhanna Helgadóttir, Suður-
götu 41B.
Jóhanna Björg Jóhannsdóttir, Lind
argötu 22C.
Jónína Margrét Hólmsteinsdóttir,
Fossvegi 10.
Kolbrún Friðriksdóttir, Túngötu 40.
Kristín Guðbrandsdóttir, Hlíðar-
vegi 3C.
Maria Lillý Ragnarsdóttir, Lindar-
götu 26B.
Marzilia Sigríður Jónsdóttir, Hlíð-
arvegi 7C.
Málfríður Gunnlaugsdóttir, Kirkju
stíg 1.
Sigríður Guðrún Jónsdóttir, Hvann
eyrarbraut 60.
Sólveig Þorkellsdóttir, Suður-
götu 24.
Steinunn Margrét Eldj árnsdóttir,
Túngötu 38.
Þórunn Þórðardóttir, Laugarvegi
35.
DRENGIR:
Ágúst Hilmarsson, Lækjargötu 13.
Birgir Steindórsson, Aðalgötu 32.
Eiríkur Páll Eiríksson, Suðurgötu
91.
Filippus Hróðmar Birgisson, Eyrar
götu 5.
Helgi Jóhannsson, Eyrargötu 28.
Hjálmar Jónsson, Hverfisgötu 15.
Höskuldur Rafn Kárason, Hóla
vegi 38.
Ingþór Bjarnason, Skálarvegi 4.
Jón Sigurbjörnsson, Lindargötu 17.
Jónas Halldórsson, Kirkjustíg 5.
Jósep Blöndal, Lækjargötu 5.
Kristján Sigurður Elíasson, Hverf-
isgötu 12.
Kristján Ólafur Hauksson, Eyrar-
götu 3.
Ólaufur Ægisson, Suðúrgötu 80.
Pétur Björgvin Matthíasson, Tún-
götu 12.
Rafn Erlendsson, Suðurgötu 40.
Rúnar Egilsson, Hvanneyrarbraut
56.
Sigurður Ómar Hauksson, Tún-
götu 16.
Sigtryggur Sigurjónsson, Suður-
götu 39.
Sverrir Haraldur Björnsson, NorS
urgötu 14.
Sverrir Óttar Elefsen, Gránu-
götu 20.
Þorgils Sigurþórsson, Hafnar-
götu 20.
Þórður Georg Andersen, Vetrar-
braut 17.
Þórhallur Birgir Jónsson, Laugar-
vegi 44.
Ferming í Hrunakirkju á hvíta-
sunnudag.
STÚLKUR:
Jónína Stefánsdóttir, Skyggni.
Sigríður Dagbjartsdóttir, Hvítá,-
dal.
Svanlaug Eiríksdóttir, Berghyl.
DRENGIR:
Pálmi Jóhannson, Efra-Langholti.
Baldur Garðarsson, Skollagróf.
Skírnir Garðarsson, Skollagróf.
Ferming í Sauðárkrókskirkju á
hvítasunnudag 17. maí ki. 10.30 og
1.30. Prestur: Sr. Þórir Stephensen.
PILTAR:
Bjarni Jónsson, Öldustíg 4.
Einar B. Sveinsson, Freyjugötu 18.
G Haukur Steingrímsson, Báru-
stíg 17.
Gunnar S. Einarsson, Hólavegi 10.
Hermundur Ármannsson, Freyju-
götu 38.
Ingólfur G. Ingólfsson, Freyju-
götu 3.
Framh. á bls. 21